ပညာေတာ္သင္အပိုင္းနဲ့ ပတ္သက္ေသာ ေဆြးေႏြးခ်က္

ဒီပို့စ္ကေတာ့ ဘေလာဂါ့တစ္ေယာက္ရဲ့ ရင္တြင္းျဖစ္ခံစားခ်က္ေတြပါ ။ ဒီပို့စ္ကို သူက ကြ်န္မကိုေပးထားခဲ့တာၾကာပါျပီ.. သူ ့ဘေလာဂ့္မွာ တင္ဖို့အေၾကာင္းအရာမတိုက္ဆိုင္ မတင္ျဖစ္တာနဲ့ ၊ ကြ်န္မကပဲ ဒီမွာ တင္ေပးဖို့ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္ ။ ပညာေရးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ သူ ့ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ဖတ္ၾကည့္လိုက္ရေအာင္... ။

မဆံုးႏိုင္တဲ့ သံသရာ ေတြထဲမွာ ပညာသင္ျခင္း ဆိုတာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္ ဆိုလိုခ်င္တာက ပညာရဲ႕ အဆံုးအစ မရွိတဲ့သေဘာကို မဟုတ္ပါဘူး။ ပညာဟူသည္ ဆံုးခန္းတိုင္သည္၊ ၿပီးဆံုးသည္လုိ႔ မရွိပဲ ေလ့လာ ဆည္းပူးသေလာက္ ဆက္လက္ တိုးတက္ေနမဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ သံသရာ လည္ေနတဲ့အျဖစ္၊ အစဥ္မျပတ္ေသးတဲ့ အျဖစ္ကို ေျပာခ်င္တာပါ။ အဲဒီသံသရာက ဘာလဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ပညာသင္ထြက္ျခင္းဆိုတဲ့ သံသရာပါပဲ။ ဘ၀ျဖစ္တည္တဲ့ သံသရာက အဆံုးအစ မထင္ဘူးလို႔ ဆိုၾကေပမဲ့ အခုသံသရာကေတာ့ အစရွိပါတယ္။

ဘယ္ကစလဲဆိုေတာ့ မင္းတုန္းမင္းတရာႀကီး လက္ထက္ ကေနာင္မင္းသား အိမ္ေရွ႕စံျဖစ္ကတည္းကလို႔ ဆုိရမွာေပါ့။ အဂၤလိပ္ေတြနဲ႔ စစ္မက္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့အခါ ျမန္မာေတြ အေရးနိမ့္ရတဲ့ အျဖစ္ကို ေကာင္းစြာသံုးသပ္မိတဲ့ ကေနာင္မင္းသားႀကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စက္မႈႏိုင္ငံေတာ္ အျဖစ္ထူေထာင္ဖို႔အတြက္ စတင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့တယ္လို႔ မွတ္သားရပါတယ္။ ဒီအခါမွာ လိုအပ္တဲ့ လူ႔အရင္းအျမစ္ေတြ ရရွိဖို႔အတြက္ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာ စက္မႈ၊လက္မႈ အတတ္ပညာေတြကို သင္ၾကားဖို႔ ပထမဆံုးေသာ ပညာေတာ္သင္မ်ားကို ေစလႊတ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီက စတာပါပဲ။ ယေန႔ ေျပာေျပာေနတဲ့ brain drain တို႔ brain gain တို႔က အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက စျဖစ္ခဲ့တာေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ပညာေတာ္သင္ လႊတ္လိုက္တဲ့ အထဲမွာ တခ်ဳိ႕လည္း ျပည္ေတာ္ကို ျပန္ေရာက္သူရွိရဲ႕၊ တခ်ဳိ႕လည္း တျပည္သူနဲ႔ အိမ္ေထာင္ရက္သား က်ၿပီး မျပန္ျဖစ္ေတာ့ပဲ အဲဒီႏိုင္ငံမ်ားမွာပဲ အေျခခ်ခဲ့ၾကတာေပါ့။ ဒီပို႔စ္မွာေတာ့ ဦးေႏွာက္ယိုစီးမႈ အေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ္ မေဆြးေႏြးပါဘူး။ ဒီအေၾကာင္းကိုလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆြးေႏြးၿပီးပါၿပီ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူမ်ဳိးေတြ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကို ပညာသင္ဖို႔ ထြက္ေနလိုက္ၾကတာ ၾကာၿပီေပါ့။ အခုခ်ိန္အထိ အဆံုးမသတ္ ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘိုးေဘးေတြ လက္ထက္ကလည္း ထြက္ရတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေဖအေမေတြ လက္ထက္ကလည္း ထြက္ရတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ထက္လည္း ထြက္ရတယ္။ ေဟာ… ကၽြန္ေတာ္တို႔ သားေျမးျမစ္ေတြ လက္ထက္မွာေကာ ဒီလိုပဲ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ပညာသြား သင္ေနရအံုးမွာလား။ မ်ဳိးဆက္ေတြလည္း မ်ားခဲ့ၿပီ။ ဒီသံသရာက မဆံုးႏိုင္ေသးပါဘူး။ ကိုယ့္ေျမကိုယ့္ေရမွာပဲ အဆင့္ျမင့္ပညာေတြ သင္ၾကားလို႔ မရလို႔လား။ မသင္ၾကားေပးႏိုင္လို႔လား။ ပညာသင္ၿပီး ျပန္လာတဲ့သူေတြက မိမိတို႔သင္ထားတဲ့ ပညာေတြနဲ႔ ထပ္မံတိုးပြားေအာင္၊ ဆက္လက္ လက္ဆင့္ကမ္း မျဖန္႔ေ၀ႏိုင္လို႔လား။ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီလူေတြကပဲ ည့ံေနလို႔လား။ ေနာက္တစ္ခ်က္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ေငြကုန္ေၾကးက်ခံၿပီး သင္လာတဲ့ ပညာေတြက အသံုးမ၀င္လို႔လား။ ေခတ္မမီေတာ့ လို႔လား။ အခုေခတ္ေပၚ ပညာရပ္ေတြ၊ နည္းပညာေတြကို မိမိတို႔ ျပည္တြင္းမွာပဲ အိုးမကြာ၊ အိမ္မကြာနဲ႔ မသင္ၾကားႏိုင္ဘူးလား။ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြ ေနာက္မ်ဳိးဆက္ေတြ ဘယ္ေတာ့ရမွာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ အရင့္အရင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ပညာဆည္းပူးလာၾကတဲ့ သူေတြရွိရဲ႕ နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဘာလို႔ တိုင္းတပါးကို ထြက္ေနၾကရေသးတာလဲ။ ကမာၻနဲ႔အမွီ ရင္ေဘာင္တန္း ေနႏိုင္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အစြမ္းအစ မရွိၾကလို႔လား။ ေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ျပႆနာတိုင္းမွာ ေျဖရွင္းစရာ နည္းလမ္းကေတာ့ ရွိရမွာပါ။

ဘယ္ပညာရပ္ နယ္ပယ္ကိုပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ အားရစရာ ေကာင္းတဲ့ ပညာရပ္ နယ္ပယ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ အၿမဲတမ္း ေနာက္က်ေနတာခ်ည္းပါပဲ။ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ မရွိရတာနဲ႔၊ နည္းပညာနိမ့္က်ေနရတာနဲ႔၊ စသည္ျဖင့္ မရွိတာေတြခ်ည္းပဲ လံုးလည္ခ်ာလည္လိုက္ေနတယ္။ ဒါကေတာ့ ဒို႔ျမန္မာျပည္က ထြင္လိုက္တာလို႔ ေျပာစရာလည္း ဘာမွ မရွိဘူး။ တီထြင္မႈေတြကို ျမင္ရဖို႔ေ၀းစြ ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိး သိပၸံပညာရွင္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရ ကိုေတာင္ မၾကားဖူးဘူး။ အဲဒီစကားလံုးပိုင္ရွင္ေတြ ဘယ္ေတာ့ ေပၚလာမလဲ ဆိုတာလည္း မသိဘူး။ ဒါေတြရဲ႕ မူရင္းလက္သည္ေတြကို လုိက္ရွာၿပီး အျပစ္ဖုိ႔ေနလို႔လည္း ဒီသံသရာက ဆံုးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြကပဲ လက္ရွိအခ်ိန္က စၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားရပါမယ္။ မိေ၀း၊ဖေ၀းနဲ႔ တိုင္းတပါးမွာ အခ်ိန္ကုန္၊ ေငြကုန္ခံၿပီး သင္ၾကားလာခဲ့တဲ့ ပညာေတြနဲ႔ မိမိတို႔ ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ဳိးအတြက္၊ မိမိတို႔က ျဖစ္လာမယ့္ မ်ဳိးဆက္ေတြ အတြက္ အစြမ္းကုန္ လုပ္ေပးၾကရပါမယ္။ ႏိုင္ငံတိုးတက္ဖို႔ အတြက္ မ်ဳိးဆက္ႏွစ္ဆက္၊ သံုးဆက္ရင္းရင္ ရမယ္ဆိုတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္ဆန္၊ သီအိုရီလိုလို စကားတစ္ခု ၾကားဖူးပါတယ္။ စကားအျဖစ္ပဲ ရွိတာပါ။ ဘယ္သူမွ မရင္းၾကပါဘူး။ ဘယ္သူမွလည္း မလုပ္ခဲ့ၾကပါဘူး။ အားလံုးက ပိုေနၿမဲ၊ ၾကားေနၿမဲ၊ ေရသာလိုက္ၿပီး ေနသာသလိုသာ ေနခဲ့ၾကတာပါ။ ျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္ စြမ္းစြမ္းတမံဆိုတာ မရွိခဲ့လို႔ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံက ဒီလိုအျဖစ္မ်ဳိးကို ေရာက္ေနတာပါ။

ဘယ္မွာလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီက ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းမီွတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ။ ဘယ္မွာလဲ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြကို သင္ၾကားေပးႏိုင္တဲ့ သူေတြ။ ဘယ္မွာလဲ နည္းပညာရပ္ေတြကို ေလ့လာဆည္းပူးဖို႔ သုေတသန စင္တာေတြ၊ စမ္းသပ္ခန္းေတြ၊ ေထာက္ပံ့မႈေတြ။ ယေန႔ကမာၻမွာ ေခတ္စားေနတဲ့ ပညာေတြကို တိုင္းတပါးမွာပဲ သြားသင္ယူႏိုင္တာပါ။ သင္ယူၿပီး ျပန္လာတဲ့ သူေတြကလည္း ျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္ ျပန္အသံုးမခ်ႏိုင္ေတာ့ အလဟႆပဲေပါ့။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ဒီပညာသင္ ထြက္ျခင္း သံသရာက မဆံုးႏိုင္ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဒီလိုမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မ်ဳိးဆက္ေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္ေတြကို စာသင္ဖို႔ လြတ္ရအံုးမွာပါ။ ပိုက္ဆံေတြလည္း ကုန္အံုးမွာပါ။

ၾကည့္အံုးေလ။ ပတ္၀န္းက်င္ႏိုင္ငံေတြ၊ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီးေတာ့။ စပါးစိုက္တဲ့ ေနရာမွာေတာင္ စပါးအေျခာက္ခံေခၽြေလွ႔ဖို႔ နည္းပညာမရွိလို႔ သူမ်ားဆီက ယူရသတဲ့။ ငါးေမြးျမဴေရး၊ ေရလုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ဗီယက္နမ္လို ႏိုင္ငံက အကူအညီေပးရသတဲ့။ ျပည္တြင္းမွာ ဓာတ္ေျမၾသဇာ အလုံအေလာက္ မထုတ္ႏိုင္လို႔ ဘဂၤလားေဒရွ္က တင္သြင္းရသတဲ့။ တျခားက႑ေတြမွာလည္း ထိုနည္းႏွင္ႏွင္ပါပဲ။ ဒီလို အေသးအဖြဲေတြမွာေတာင္ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စနဲ႔ မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ၿဂိဳဟ္တုလြတ္ဖို႔၊ အာကာသနည္းပညာတို႔ ဆုိရင္ ေ၀းေရာ။

ဗီယက္နမ္လို ႏိုင္ငံမ်ဳိးမွာ တကၠသိုလ္ေတြေတာင္ စာသင္တဲ့ တကၠသုိလ္က သပ္သပ္၊ ပေရာဂ်က္ေတြ လုပ္တဲ့ တကၠသိုလ္က သပ္သပ္ဆိုၿပီး ရွိသတဲ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီက ေလးႏွစ္၊ ငါးႏွစ္ေလာက္ အလြတ္က်က္ၿပီး ေျဖလာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြမွာ ဘာလက္ေတြ႔မွ မရွိဘူး။ သက္ဆိုင္ရာ ဘြဲ႔တစ္လံုးသာ ရသြားတယ္ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာတစ္ခုမွ ဟုတ္တိပတ္တိ မသိဘူး။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ဘာသာရပ္ေတြကို ဘယ္နားမွာ သြားအသံုးခ်ရမလဲဆိုတာလဲ မသိၾကဘူး။ ေရွ႕ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း အဲဒီဘြဲ႕ႀကီးနဲ႔ အလုပ္လုပ္စားလို႔လည္း မရပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔ပါလိမ့္။

ဒီျဖစ္စဥ္ႀကီးဟာ အစိုးရတစ္ခုတည္းနဲ႔သာ ဆိုင္တဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ တမ်ဳိးသားလံုးနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ျပႆနာပါ။ အားလံုးက ၀ိုင္း၀န္းၾကံဆၿပီး ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ပါမွ ေရရွည္ေကာင္းစားမယ့္ အျဖစ္ပါ။ အဓိက အခန္းက႑မွာ ဘယ္သူရွိမလဲဆိုတာေတာ့ မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံတိုးတက္ဖို႔ အဓိကျဖစ္တဲ့ အရင္းအျမစ္ ဟာ ပညာေရးပါ။ ဟိုးေရွး ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္ေခတ္မွာ ဆိုရင္ေတာ့ ပညာမတတ္လို႔၊ နည္းပညာ မရွိလို႔ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ ႐ုိး႐ိုးပဲ လယ္ယာလုပ္ကိုင္ စားေသာက္ၾကလို႔၊ ဓား၊လွံကိုင္ၿပီး စစ္တိုက္တဲ့ ေခတ္ဆိုေတာ့ အားလံုးက သူမသာ ကိုယ္မသာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီဘက္ေခတ္မွာေတာ့ ပညာဟာ အေရးပါလာပါၿပီ။ နည္းပညာေခတ္မွာ နည္းပညာ မရွိရင္ေတာ့ ငမိုက္သားမုဆိုး နင့္ခ်ည္းသာ ခံေပေတာ့ ဆိုတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိးကို ေရာက္သြားပါလိမ့္မယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ စပါးတစ္တင္းရဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ေတြ၊ လုပ္အားေတြ၊ ေခၽြးေတြ ရင္းၿပီး မစို႔မပို႔ေငြေလးနဲ႔ လူလုပ္ေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ စကၠန္႔နဲ႔အမွ် ခ်ပ္စ္ျပားေလးေတြကို ထုတ္ၿပီး ေဒၚလာသန္းခ်ီရေနတာဟာ နည္းပညာေၾကာင့္ပါပဲ။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနာက္မ်ဳိးဆက္ေတြ အတြက္ ဘယ္လိုလုပ္ေပးၾကမလဲ။ ဘာေတြ လုပ္ေပးႏိုင္ၾကလဲ။ ဒီအတိုင္းပဲ ထားခဲ့မွာလား။ ဒါမွမဟုတ္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏိုင္ငံကို အေမရိကန္ကို၊ သို႔မဟုတ္ ဥေရာပတိုက္ကို ေရႊ႕ၾကမလား။

တစ္ခုခုေတာ့ လုပ္ၾကဖို႔သင့္ၿပီဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ မျဖစ္စေလာက္ ဉာဏ္ေလးနဲ႔ မမီ့တမီ စဥ္းစားတင္ျပ လိုက္ရပါတယ္။ မွားယြင္းေနပါက လမ္းမွန္ကို တည့္မတ္ေပးၾကပါ။

နယ္စပ္ပညာေရးခရီး(၂)

ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးေကာ္မတီအေၾကာင္းနဲ႕ မဲေဆာက္အနီး၀န္းက်င္က ေက်ာင္းေလးေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ဒီတပတ္ တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကေလးေတြ အတြက္ ပညာေရး ေကာ္မတီကို ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က စတင္ၿပီး ထိုင္း ျမန္မာနယ္စပ္ အေျခစိုက္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား ကေလးမ်ား ပညာေရး ေကာ္မတီဆိုၿပီး ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာပါ။ ဥကၠဌအျဖစ္ မဲေဆာက္မွာ ရွိတဲ့ အထက္တန္းေက်ာင္း တေက်ာင္းျဖစ္တဲ့ ဆာသူးေလ ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္သူ ေနာ္ေဖာရယ္က တာ၀န္ယူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ သူကေတာ့ ျမန္မာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြရဲ႕ ကေလးေတြအေနနဲ႕ ထုိင္းႏိုင္ငံ အျခားေဒသက ေက်ာင္းေတြနဲ႕ သင္ရိုးညႊန္းတန္း တေျပးညီတည္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြား မယ္။ ေနာက္ အဲဒီကေလးေတြ ရဲ႕ ပညာေရးကို ထိုင္းအစိုးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳေအာင္၊ အထက္တန္းလြန္ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာသင္ေကာလိပ္ ကိုလည္း တုိးခ်ဲ႕ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႕ ဆႏၵရွိတယ္လို႕ တရား၀င္ ေျပာၾကားထားပါတယ္။

သူတို႕ေလးေတြအားလံုး ပညာကို လိုခ်င္တက္မက္သူေလးေတြပါ

မဲေဆာက္မွာ အခုရက္ပိုင္းအတြင္း ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၀၆-၂၀၀၇ စာရင္းဇယားအရ (မယ္လမ၊ ဖို႕ဖရာ့ စတဲ့ မဲေဆာက္အနီးအနားက နယ္ေတြအပါအ၀င္) ေက်ာင္းေပါင္း ၇၅ ေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းသားေပါင္း ၇၇၇၄ ဦး ၊ ေက်ာင္းဆရာ၊ဆရာမ ဦးေရ ၃၇၂ ဦးထိ တိုးျမင့္ မ်ားျပားလာခဲ့တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားဦးေရ မ်ားျပားလာတာနဲ႕အတူ အခ်ိဳးက် တိုးပြားလာတဲ့ သူတို႕ရဲ႕ ရင္ေသြးငယ္ေလး ေတြရဲ႕ပညာေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ပိုမိုျဖည့္ဆည္းဖို႕ လိုအပ္လာပါတယ္။ဒီကေလးေတြ ကို ဒီလိုမွ ပညာသင္ၾကား မေပးျဖစ္ခဲ့ရင္ ကေလးေတြဟာ မူးယစ္ေဆး ကုန္ကူးမႈ ေတြမွာ အသံုးခ်ခံရတတ္တယ္၊ ေနာက္တခါ လူကုန္ကူးမႈ၊ ကေလးျပည့္တန္ဆာ အျဖစ္သြတ္သြင္းခံရမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရပါလိမ့္မယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ၀ိုင္း၀န္းႀကိဳးပမ္းႏိုင္ဖို႕ အတြက္ ပညာေရးေကာ္မတီ ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ရတဲ့ အျပင္ အခုဆိုရင္ ေရႊ႔ေျပာင္းေက်ာင္းမ်ားရဲ႕ ဆရာမ်ား သမဂၢကိုလည္း ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က ေအာင္ျမင္စြာ ဖြဲ႕စည္း ႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ။

ဒီေကာ္မတီေတြက အေထာက္အပံ့မရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြအတြက္ အလႈရွင္ရေအာင္ ၊ ေနာက္ သူနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ ထားတဲ့ ေစတနာရွင္ေတြနဲ႕ အတူ စာရင္းသြင္းၿပီးသား ေက်ာင္းေလးေတြ အတြက္ တတ္ႏိုင္သေလာက္လစာ၊ ေက်ာင္းအတြက္ အသံုးစရိတ္ စသည္ျဖင့္ ေထာက္ပံ့ရ ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက မဲေဆာက္ေရာက္မွ ေက်ာင္းေနဖူးၾကတာေတြပါ
ကေလးေတြ ေက်ာင္းတက္တဲ့အခါ အိမ္နားနီးေက်ာင္းမွာ တက္ျဖစ္တာမ်ားေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ ကေလးေတြက အထက္တန္း ေက်ာင္းမွာ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာင္းႀကိဳကားခ တတ္နိုင္တဲ့ မိဘေတြ က ေက်ာင္းနည္းနည္း ေကာင္းတဲ့ေက်ာင္းမွ ထားၾကတဲ့အခါ မနက္ ၉ နာရီ တက္ရမယ္ ့ ေက်ာင္း ကို ေက်ာင္းကားမလံုေလာက္လို႕ မနက္ ၇နာရီ ၁၅ ေလာက္ကတည္းက ထမင္းဘူးနဲ႕ သြားရတာ၊ ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္ ၃ နာရီေပမယ့္ ညေန ၅ နာရီထိ ပို႕လိုက္ ႀကိဳလိုက္ လုပ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းကားကို ေက်ာင္းမွာ ေစာင့္ေနရတာ စသျဖင့္ ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡေရာက္ ၾကပါတယ္။

မိဘေတြက အလုပ္သမားလက္မွတ္ မရွိၾကတဲ့အခါ၊ တခ်ိဳ႕ အေဖကရွိ အေမကမရွိ ျဖစ္ၾကတာမို႕ ထုိင္းရဲေတြ ၊ ထိုင္းလူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ေတြ ဖမ္းေနတဲ့အခ်ိန္ေတြဆိုရင္ ကေလးေတြပါ မိဘနဲ႕ အတူ ေတာထဲ ေတာင္ထဲ ေရွာင္ပုန္းေျပးေနရေတာ့ ေက်ာင္းပ်က္ ၾကျပန္ပါေရာ။ တခါတေလက်ျပန္ေတာ့ မဲေဆာက္မွာ ေက်ာင္းေနတဲ့ အရြယ္ေတြ ပလပ္စတစ္ေကာက္ေနတာ၊ အမိႈက္လွည္းေလးတြန္းလို႕ လမ္းေဘးက အမိႈက္ပံုးေတြကို မႊေနတာ ျမင္ရတဲ့အခါမွာ သူတို႕ ဘာ့ေၾကာင့္ ေက်ာင္းမတက္ၾကတာလဲ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းက ပါးစပ္ဖ်ားကို အျမန္ေရာက္ ေပမယ့္ မေမးမိေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘရိတ္အုပ္လုိက္ရပါတယ္၊ ေက်ာင္းတက္ႏုိင္ဖို႕က အေျခအေနေတြ အားလံုးေပးပါမွ ဆုိတဲ့ ဘ၀ေတြမဟုတ္လား။

အခုရက္ေတြမွာေတာ့ မဲေဆာက္မွာ အလုပ္သမားလက္မွတ္မရွိတဲ့သူေတြကို ပိုက္စိတ္တိုက္ ဖမ္းဆီးေနၿပီး မိတာနဲ႕ ေထာင္ ၁၂ ရက္ခ် ၊ ေနာက္ လြတ္ရက္မွာ တဖက္ကမ္း ျမ၀တီကို ျပန္ပို႕နဲ႕ မို႕ လူႀကီးေတြ ေျပးေနရသလို ကေလးေတြလည္း လိုက္ပါေျပးေနရတာမို႕ တခ်ိဳ႕ ေက်ာင္းေသး ေသးေလးေတြေတာင္ ပိတ္ထားတာရွိပါတယ္။
ဒီလိုေက်ာင္းမ်ိဳးေလးေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္
လက္ရွိအေျခအေနေတြအရမွာေတာ့ နယ္ေျမေဒသမွာရွိတဲ့ လက္နက္ကို္င္တပ္ဖြဲ႕မ်ားရဲ႕ ပဋိပကၡအေပၚ အေျခတည္ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ မတည္ၿငိမ္မႈေတြကို အေၾကာင္းျပလို႕ လံုျခံဳေရး အတြက္ဆိုကာ အခ်ိဳ႕နယ္ေျမေတြက အိမ္ေတြကို ေျပာင္းေရႊ႕ခုိင္းတာ၊ ဖ်က္သိမ္းခိုင္း တာေတြ လုပ္လာတဲ့အျပင္ ဆရာဆရာမလုပ္ေနသူေတြကိုလည္း အလုပ္သမား လက္မွတ္မရွိတဲ့ အတြက္ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးျခင္း ေတြ လုပ္လာတာကို ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းအခ်ိဳ႕ ဆက္မဖြင့္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အေျခအေနကို ႀကံဳေတြ႕ ေနရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ျဖစ္သလိုအေျခအေနေတြထဲကပဲ တတ္ႏိုင္သေလာက္ အေျခအေနျဖစ္ေအာင္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းဖို႕ ႀကိဳးစားေနၾကဆဲပါ၊

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမယ္။

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၂၃)

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ က်ဴရွင္ဟာ ထင္ထင္ရွားရွား ၾကီးစိုးေနတဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး တစ္မ်ဳိိးပါပဲ။ သူငယ္တန္းကေန စျပီး မဟာတန္းတက္တဲ့အထိ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေက်ာင္းပညာေရးေတြနဲ႔အတူ က်ဴရွင္ကလဲ ထပ္ခ်ပ္မကြာ လိုက္ပါေန တာပါ။ တကယ္ေတာ့ က်ဴရွင္ဟာ ေကာင္းက်ဳိးေရာ ဆိုးက်ဳိးပါေပးတဲ့ ပညာေရးတစ္မ်ဳိး ပါပဲ။



ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့ ျမိဳ႕ေပၚေန လူတန္းစားမိဘေတြက သူတို႔ရဲ႕ ကေလးေတြကို အသက္၃ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက မူၾကိဳပို႔တဲ့ အေလ့အထ ရွိပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ မိဘႏွစ္ပါးစလံုး အလုပ္လုပ္ရတဲ့အတြက္ ကေလးေတြကို ေက်ာင္း ေစာေစာ ပို႔ၾကရတာပါပဲ။ အခုေခတ္ မူၾကိဳေတြက ေက်ာင္းလခ မ်ားမ်ားယူျပီး စာကိုလည္း အျပိဳင္အဆိုင္သင္ၾကတာမို႔လို႔ ကေလးေတြဟာ ေက်ာင္းၾကီးမေနခင္မွာဘဲ စာတတ္ေန ၾကပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမိဳ႕ေပၚက သူငယ္တန္းဆရာေတြဟာ စာသိပ္သင္စရာ မလိုေတာ့ဘဲ ကေလးေတြအေနနဲ႔ စာေတြကို ဘယ္ေလာက္ အလြတ္ရသလဲ ဆိုတာကို ၾကည့္ျပီး အလြတ္က်က္စြမ္းရည္ တက္လာေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးရတာေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တာပါ။

အဲဒီအခါမွာ ကေလးေတြအေနနဲ႔ စာကို ၏..သည္ မလြဲ ရြတ္ႏိုင္ျပီး၊ ဆရာ ဆရာမက အကဲျဖတ္ အမွတ္ ေကာင္းေကာင္းေပးလိုက္ရင္ အဆင့္ေကာင္းေကာင္း ရႏိုင္တာပါပဲ။ အဲလိုနဲ႔ ကေလးေတြဟာ အလြတ္ က်က္ ႏိုင္စြမ္းခ်င္း တူတဲ့အခါမွာေတာ့ ဆရာ ဆရာမ လက္ထဲက အကဲျဖတ္အမွတ္ကို ပို ရႏိုင္ဖို႔အတြက္ အတန္းပိုင္ ဆရာ ဆရာမရဲ႕ က်ဴရွင္ဆီ ကို အလုအယက္ ေျပးၾကရေတာ့တာပါ။

ဒီလိုနဲ႔ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကေလးေတြဟာ တကၠသိုလ္ေရာက္ေတာ့လည္း ကိုယ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ ဘာသာရပ္နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ က်ဴရွင္ေတြ ယူၾကရျပန္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကိုယ္တိုင္ အတန္းမွာ မေပ်ာ္တာနဲ႔ ဆရာ ဆရာမ တခ်ိဳ႕ရဲ႕ အဂတိ လိုက္စားမႈေတြေၾကာင့္ တကၠသိုလ္မွာ က်ဴရွင္ေတြ က်ိတ္၀ိုင္းေတြ ရွိလာတာပါ။ ၂၀၀၀-၂၀၀၁ ပညာသင္ႏွစ္ကစျပီးေတာ့ တကၠသိုလ္မွာ ျပကၡဒိန္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ကို စာသင္ႏွစ္ ၂ႏွစ္ လုပ္လိုက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အတန္းတစ္တန္းကို ၆လတက္ျပီး စာသင္ႏွစ္တစ္ႏွစ္လို႔ သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။အဲဒီအျပင္ ၀ိဇာသိပၸံ တကၠသိုလ္ေတြရဲ႔ ပံုမွန္ ေလးႏွစ္သင္ ကာလကို ၃ႏွစ္သင္ကာလအျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။



အဲဒီအခါမွာ စတုတၳႏွစ္သင္ရိုး တခ်ဳိိ႕ကို တတိယႏွစ္သင္ရိုးထဲ ထည့္သင္ရပါတယ္။ တတိယႏွစ္ သင္ရိုးတခ်ဳိ႕ကို ဒုတိယႏွစ္သင္ရိုးထဲ ေပါင္းထည့္ျပီး သင္ရပါတယ္။ ဒီလိုပဲ ပထမႏွစ္ သင္ရိုးထဲလည္း ဒုတိယႏွစ္သင္ရိုးတခ်ဳိ႕ကို ထည့္သင္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင္ရိုးကသာ ပိုမ်ားလာျပီး သင္ရမယ့္အခ်ိန္က နည္းသြားတာေၾကာင့္မို႔၊ တကယ္ သင္ျပီဆို ရင္ စာသင္ႏွစ္နဲ႔အညီ စာမျပီးႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သင္ရိုးကုန္ အျပီး သင္ရမယ္ ဆိုတဲ့ အမိန္႔က ရွိေနေတာ့၊ ဆရာေတြအေနနဲ႔ မရရေအာင္ အခိ်န္လုျပီး သင္ၾကရတာမို႔လို႔ စံမီတဲ့ ပညာေရး မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဆရာ ဆရာမေရာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြပါ ထိခိုက္နစ္နာတဲ့ စနစ္ပါပဲ။

၂၀၀၃-၂၀၀၄ ပညာသင္ႏွစ္ေရာက္ေတာ့ ျပကၡဒိန္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္မွာ စာသင္ႏွစ္ ၃ႏွစ္ကို အျပိဳင္ ဖြင့္တာမို႔ ဆရာဆရာမေတြဟာ စာေမးပြဲေတြ စစ္ေဆးေပးရတဲ့အလုပ္ေတြနဲ႔ သိပ္ပင္ပန္းၾကရပါတယ္။ အဲဒီအခါ သင္ၾကားေရးထဲမွာ ပိုျပီး အားေလ်ာ့ လာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလဲ ဒီျပႆနာကို က်ဴရွင္နဲ႔ပဲ ေျဖရွင္းရပါေတာ့တယ္။ ဒါကလည္း တကၠသိုလ္ပညာေရးထဲထိ က်ဴရွင္စနစ္ ထြန္းကားလာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၄-၂၀၀၅ပညာသင္ႏွစ္ရဲ႕ တကၠသိုလ္ အတန္းတင္ စာေမးပြဲမွာဆိုရင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ ရံုးသံုးဘာသာစကားျဖစ္တဲ့အျပင္၊ ကိုယ္နဲ႔ ေန႔စဥ္ ထိေတြ႔ေနရတဲ့ ျမန္မာစာဘာသာ ကိုေတာင္မွပဲ တရား၀င္ေအာင္မွတ္ ၅၀ကို ေအာင္တဲ့သူ မရွိတဲ့အတြက္ ၂၅မွတ္အထိ ေလွ်ာ့ခ် ေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတာင္မွပဲ အက်အရႈံး မ်ားေနေသးတာမို႔လို႔ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲ (Supplementary Exam) စစ္ေပးရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆပ္ပလီ ေျဖၾကရတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ ၈၀ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲကိုပါ အက်မ်ားေနေသးတာေၾကာင့့္္ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲေတြကို ဒုတိယ အၾကိမ္ တတိယအၾကိမ္ေတြအထိ ၃ခါ စစ္ေပးခဲ့ ရပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေအာင္ခ်က္နႈန္း ေကာင္းေကာင္း ျပႏိုင္ရမွာမို႔လို႔ ျဖစ္တဲ့နည္းနဲ႔ အေအာင္ ေပးလိုက္ရတာပါပဲ။ ဒါကို ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလည္း သိေနတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲကို အေရး မထားေတာ့ပါဘူး။ ေရးေျဖစရာ စာရေအာင္ က်ဴရွင္ေတြဆီ သြားလိုက္ရင္ ျပီးတာပဲလို႔ သေဘာထား လာၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ အေအာင္ေပး ေရး မူ ကို အသံုးခ်ျပီး၊ ေလွၾကံဳလိုက္တဲ့ ဆရာ ဆရာမ တခ်ဳိ႕ေၾကာင့္လည္း လာဘ္ယူဖို႔ကိုသာ ဦးတည္ျပီး တကယ္တမ္းမွာ စာတတ္ေအာင္ သင္မေပးေတာ့တဲ့ က်ဴရွင္ေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေနာက္ဆက္တြဲ စာေမးပြဲကို တစ္ၾကိမ္ပဲ ခြင့္ျပဳျပီး က်ဴရွင္ကိစၥေတြကိုလည္း ေသခ်ာ စိစစ္ျပီး ကိုင္တြယ္ရမယ္လို႔ ပညာေရး၀န္ၾကီး ေဒါက္တာခ်မ္းျငိမ္းက ၫႊန္ၾကားထား ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တကၠသိုလ္ ပညာေရး သမိုင္းမွာေတာ့ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ ထိ ဟာ အရည္အေသြး အက်ဆင္းဆံုး ႏွစ္ေတြလို႔ ေျပာရမွာပါ။ လစာနဲ႔ စား၀တ္ေနေရး မလံုေလာက္မႈေတြေၾကာင့္ ဆရာ ဆရာမေတြဘက္က သင္ၾကားေရးမွာ ေပါ့ေလ်ာ့လာ သလိုပဲ၊ မိဘေတြရဲ႕ ဘက္စံု အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ သားသမီးရဲ႕ အေျခေနမွန္ကို ေသခ်ာ ဂရုမစိုက္ႏိုင္ေတာ့တာေတြကလည္း လူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးကို ထိခိုက္ေစပါ တယ္။ ျပီးေတာ့ တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ ၀န္းက်င္မွာ ေပၚေပၚထင္ထင္ ရွိေနတဲ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးနဲ႔ ေလာင္းကစားေတြေၾကာင့္လဲ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ေက်ာင္းပညာေရးမွာ အရည္အေသြး က်လာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ က်ဴရွင္ဆိုတာကလည္း ဆရာ ဆရာမ ကို အပိုင္ကိုင္ျပီး စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ အတြက္သာ ျဖစ္ျပီးေတာ့ စာတတ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ ခ်က္ မပါေတာ့သေလာက္ ျဖစ္လာပါျပီ။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ျပည္သူလူထုေတြ ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ က်ဴရွင္ယူစရာ မလိုဘဲနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ေက်ာင္းပညာေရးပဲ ျဖစ္သင့္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ အေျခအေန အမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္ ေက်ာင္းပညာေရးကို ေသေသခ်ာခ်ာ မရႏိုင္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ က်ဴရွင္ကို ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးတစ္ခု အေနနဲ႔ ေသေသ ခ်ာခ်ာ ၾကိဳးစား သင္ယူဖို႔ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ အဲလိုပဲ ဆရာ ဆရာမေတြ ဘက္ကလည္း အပို ေငြကုန္ခံျပီး က်ဴရွင္ယူၾကရတဲ့ ကေလးေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ပညာသင္ ေပးသင့္ သလို က်ဴရွင္မယူႏိုင္တဲ့ ကေလးေတြကိုလည္း ေက်ာင္းစာသင္ခန္းထဲမွာ တကယ္ ပညာတတ္ေအာင္ သင္ေပးၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္္။

ေမျငိမ္း
၂၀၀၆၊ၾသဂုတ္၂၀။

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၂၂)

ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးေတြကို ေဆြးေႏြးရင္းအေ၀းသင္ပညာေရးထဲက Online Education အေၾကာင္းေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ ပညာေရးမွာ Information Technology ေခတ္ေရာက္ျပီလို႔ ေၾကြးေၾကာ္ေနတဲ့ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာ ကိုသာ ေက်ာင္းပညာေရးအတြက္ တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အားေပးမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူငယ္ေတြဟာလည္း ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ ပညာေရးေတြကို ဆည္းပူး ရယူ ႏိုင္ၾကမွာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ အနီးဆံုး ထိုင္းႏိုင္ငံမွာကေတာ့ IT ထြန္းကားတဲ့အတြက္ လူတိုင္း ကိုယ့္အရည္အခ်င္းရွိသေလာက္ ပညာကို အလြယ္တကူ သင္ယူခြင့္ ရေနတာမို႔လို႔ ပညာေရးအဆင့္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အမ်ားၾကီး သာသြားတာပါ။



အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ စာသင္ခန္းေတြ ဆီမွာလဲ ထိေရာက္တဲ့ပညာေရးကို မရ ၊ Internet ကေနလည္း ေလ့လာခြင့္မရတဲ့အခါမွာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ အားကိုးရာက က်ဴရွင္ေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ဴရွင္ဆိုတာက ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး တမ်ိဳးလို ျဖစ္လာျပီ လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီတစ္ပတ္မွာ က်ဴရွင္အေၾကာင္းေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ဴရွင္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရက ၁၉၇၀ေလာက္ကစျပီး တြင္က်ယ္လာခဲ့ပါတယ္။ အစပ်ဳိးတာကေတာ့ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းေတြကပါ။ မိဘႏွစ္ပါးလံုး အလုပ္လုပ္ၾကရတဲ့ ေခတ္ကို ေရာက္လာတာနဲ႔အတူ ကေလးပညာေရးကို မိဘက အခ်ိန္မေပးႏိုင္ၾကေတာ့တဲ့ အတြက္ ကေလးေတြကို စာေတာ္ဖို႔ သူတို႔ အတန္းပိုင္ ဆရာ ဆရာမဆီ အခ်ိန္ပို သင္ဖို႔ အပ္ရာကေန က်ဴရွင္ေတြ ေပၚလာတာပါ။ မဆလေခတ္မွာ ျပည္သူလူထု စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းလာျပီး ၀န္ထမ္းေတြ လစာနဲ႔ ကုန္က်စရိတ္ မေလာက္မငွ ျဖစ္လာရာကေန အပို၀င္ေငြရတဲ့ အလုပ္ပိုေတြလုပ္လာၾကရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဆရာေတြလည္း က်ဴရွင္ျပတဲ့ အပိုအလုပ္ကို လုပ္လာၾကရတာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေဆးတကၠသိုလ္တို႔ စက္မႈတကၠသိုလ္တို႔လို အမွတ္ေကာင္းမွ ၀င္ခြင့္ရတဲ့ ေက်ာင္းမ်ဳိး၀င္ခြင့္ ရဖို႔အတြက္ ၁၀တန္းစာေမးပြဲ အမွတ္က အဓိက က်လာတဲ့အခါမွာ ေက်ာင္းမွာသင္တာနဲ႔ မလံုေလာက္ ေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆလာၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ဴရွင္ေတြ အမ်ားၾကီး ထြန္းကားလာတာ ပါပဲ။ အေစာပိုင္းတုန္းက ေက်ာင္းက ဆရာ ဆရာမေတြပဲ က်ဴရွင္သင္ရာကေန ေနာက္ပိုင္း မွာ ျပင္ပက်ဴရွင္ေတြပါ ရွိလာရာက ၁၉၇၅ခုႏွစ္ေလာက္မွာ အစိုးရက တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ျပီး က်ဴရွင္ဖြင့္ခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီက်ဴရွင္ေတြဟာ ၁၉၉၀ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၀ိုင္းဆိုျပီးေတာ့ လူ ၁၀ေယာက္သာ အမ်ားဆံုး လက္ခံျပီး သင္တန္းေၾကးလည္း အမ်ားၾကီးေပးရတဲ့ ပံုစံကို ေျပာင္းသြားပါတယ္။

၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခခံပညာေရးမွာ ေက်ာင္းတြင္း သင္ၾကားမႈ အေျခအေနဟာ ေတာ္ေတာ္ ဆုတ္ယုတ္လာပါတယ္။ ေက်ာင္းဆရာေတြရဲ႔ လစာ နည္းပါးမႈေၾကာင့္ ဆရာေတြဟာ စာသင္ခန္းကို စိတ္၀င္စားမႈ နည္းလာပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြဘက္ကလည္း ဆရာေတြအေပၚ အားမရတာမ်ဳိး အျပန္အလွန္ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ေခတ္စနစ္္ရဲ႕ အေထြေထြ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ အေျခခံပညာ အထက္တန္းရဲ႕ ဘာသာရပ္မ်ားတဲ့ အခက္အခဲေတြ အဂၤလိပ္လိုသင္တဲ့ ျပႆနာ ေတြေၾကာင့္ မိဘက သားသမီးပညာေရးကို မကူႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲလိုနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြ ကို အခ်ိန္ျပည့္ ဂရုစိုက္ေပးႏိုင္တဲ့ ေက်ာင္းအိပ္ ေက်ာင္းစား ေဘာ္ဒါေတြ ေပၚလာပါတယ္၊ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ေလာက္ကစျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သားသမီးေတြကို ေဘာ္ဒါေက်ာင္း ထားတာ ေခတ္စားလာပါတယ္။ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းတခ်ဳိ႔ကေတာ့ တကယ္ပဲ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းေန ေပ်ာ္ျပီး စာေတာ္ေစတယ္ လို႔ ေက်ာင္းသားမိဘေတြက ေျပာပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ကေလးေတြ ေက်ာင္းေနေပ်ာ္ျပီး စာေတာ္ေစေရးဟာ ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာေတြမွာ အထူး တာ၀န္ရွိတာပါ။ အခုေတာ့ ကေလးေတြက က်ဴရွင္ေတြမွာ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းေတြမွာပဲ ေပ်ာ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလို ေပ်ာ္ခြင့္ရတာကလည္း တကယ့္ လူနည္းစုေလးပါပဲ။ က်ဴရွင္ေတြ ေဘာ္ဒါေတြရဲ႕ စရိတ္က သိပ္မ်ားတာမို႔လို႔ သာမန္ လူထုလူတန္းစားက သားသမီးေတြခမ်ာ အနားေတာင္ မကပ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။ အခု ၂၀၀၆-၂၀၀ရ ပညာသင္ႏွစ္အတြက္ဆိုရင္ ၀ိုင္းေၾကးက ဘာသာစံု ၁၀ေယာက္၀ိုင္း တစ္၀ိုင္းကို အနည္းဆံုး က်ပ္၁၀သိန္း ရွိပါတယ္။ တစ္ေယာက္ခ်င္း က်ဴရွင္ခက တစ္လကို ၁သိန္းခြဲ ေလာက္ရွိတာပါ။ ေဘာ္ဒါေတြကေတာ့ ေက်ာင္းသားကို အစားအေသာက္ကအစ က်န္းမာေရး အဆံုးၾကည့္ေပးတာမို႔လို႔ တစ္ႏွစ္ကို အနည္းဆံုး ေဘာ္ဒါေက်ာင္းကေတာင္ ၁၂သိန္းေပးရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေလာက္ ေငြေၾကး အကုန္အက် မ်ားတဲ့ ပညာေရးကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစုသာ တတ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ကေတာ့ ျပည္ပမွာ အလုပ္လုပ္ျပီး သားသမီးလည္း နည္းတဲ့သူေတြသာ တတ္ႏိုင္တာပါ။

သာမန္၀န္ထမ္းသားသမီးလို က်ဴရွင္အတြက္ ေငြကုန္ေၾကးက်မခံႏိုင္တဲ့သူေတြကေတာ့ အမ်ားစုတက္ႏိုင္တဲ့ တန္းခြဲက်ဴရွင္ေတြမွာ တက္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီ က်ဴရွင္ေတြမွာေတာင္ မွ သင္တန္းေၾကးက အနည္းဆံုး တစ္ေယာက္ကို တစ္လ ၆ေသာင္းရွိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို အနည္းဆံုး ၆သိန္း ၇သိန္းေတာ့ ကုန္မွာပါ။ အဲဒီေလာက္ အကုန္အက်ခံထားရတဲ့ ပညာေရးရဲ႔ ဦးတည္ခ်က္ကေရာ တကယ္တန္ဖိုးရွိရဲ႕လား၊ တကယ္ေရာ အသံုးက်ရဲ႕လားဆိုတာကလည္း စဥ္းစားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။

ျပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၆ခုႏွစ္ ေမလမွာေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြက ေက်ာင္းဆရာဆရာမေတြ က်ဴရွင္ မျပရဘူး၊ျပရင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္အေရးယူမယ္လို႔ အမိန္႔ထုတ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ေက်ာင္းတခ်ဳိ႔ကိုလဲ စစ္ေဆးျပီး ပိတ္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရး အတြက္ တကယ္လည္း လိုအပ္ေနတဲ့ က်ဴရွင္ ယဥ္ေက်းမႈ ကေတာ့ ရွိေနရတုန္းပါပဲ။ ပိုဆိုးတာကေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ က်ဴရွင္ဆိုတာက တကၠသိုလ္အဆင့္၊ မဟာဘြဲ႔အဆင့္ေတြထိပါ ရွိေနတာပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ ေက်ာင္းမတက္ဘဲ က်ဴရွင္ေတြပဲ တက္ေနလို႔ က်ဴရွင္ေတြ ပိတ္ပစ္ရမယ္ဆိုတာထက္ ေက်ာင္းမွာ စာကို ဂရုတစိုက္သင္ေပးဖို႔နဲ႔ ဆရာ ဆရာမေတြ စား၀တ္ေနေရး မပူပင္ရဘဲ စာေကာင္းေကာင္း သင္ေပးႏိုင္ေအာင္ ပံ့ပိုးေပးဖို႔ကသာ အစိုးရေတြရဲ႕ အေျခခံက်တဲ့ အဓိကတာ၀န္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း(၂၀၀၆)

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၂၁)

ဒီတစ္ပတ္ေတာ့ Non-formal Education ထဲက အေ၀းသင္ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၈၈အထိ ၀ိဇၨာသိပၸံတကၠသိုလ္ လက္ေအာက္ခံ စာေပးစာယူသင္တန္းဆိုတာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကေန စာစဥ္ေတြေျဖ စာေမးပြဲေတြ ေျဖျပီး ဘြဲ႔ ယူႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတြ ႏွစ္ရွည္ပိတ္ျပီး ျပန္ဖြင့္တဲ့ ၁၉၉၁ကစျပီး စာေပးစာယူသင္တန္းဌာနကို အဆင့္ျမင့္ပညာဌာန လက္ေအာက္ခံ အေ၀းသင္ေကာလိပ္လို႔ ေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ သီးျခား တကၠသိုလ္ၾကီးတစ္ခုအေနနဲ႔့ အေ၀းသင္တကၠသိုလ္ျဖစ္ေနပါျပီ။ အစတုန္းက ၀ိဇၨာ သိပၸံ ဘာသာတြဲေတြပဲ ရွိရာကေန တျဖည္းျဖည္း တိုးလာလိုက္တာ အခုဆိုရင္ သက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း တကၠသိုလ္အဆင့္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးပညာတို႔၊ ဥပေဒပညာတို႔လို ဘာသာရပ္ ေတြကိုေတာင္ အေ၀းသင္ အျဖစ္နဲ႔ ဘြဲ႔ေပးေနပါျပီ။

အေ၀းသင္ပညာေရးက ေငြေၾကးမ်ားမ်ား မတတ္ႏိုင္တဲ့ လူေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရင္း ေက်ာင္းတက္ခ်င္တဲ့ လူေတြအတြက္ သိပ္အဆင္ေျပတဲ့ ပညာေရးပါ။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအတြက္ ရွိသင့္တဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၂၀၀၁မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔စခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသား ပညာရည္ ျမင့္မားမႈ ႏွစ္ရွည္ ႏွစ္၃၀စီမံကိန္း ထဲမွာေတာင္

-အေ၀းသင္ပညာေရးစနစ္ကို တိုးခ်ဲ႔ၿပီး လြတ္လပ္ေသာတကၠသိုလ္ပညာေရးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ထိေရာက္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားရွာေဖြရန္။
-နည္းပညာမ်ားအသုံးျပဳ၍ အဆုံးမရိွပညာသင္ၾကားႏိုင္မည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို စီစဥ္ေပးရန္။

ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို အေသအခ်ာ ထည့္ျပီး ေရးဆြဲထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေ၀းသင္ပညာေရးကေန ႏွစ္စဥ္ ဘြဲ႔ရေတြ အေရအတြက္ အမ်ားၾကီး ထုတ္လုပ္ေပးေနတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။

ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ အေ၀းသင္ပညာေရးဆိုတာ Online Education ပါပဲ။ Internet ကို သံုးျပီးေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာ သင္ယူရတာပါ။ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ အခ်ိန္ဇယားေတြ အတိုင္း သင္ခန္းစာေတြယူျပီး အပတ္စဥ္ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ရပါတယ္။ ျပီးေတာ့မွ လိုအပ္ရင္ အနီးကပ္ ေဆြးေႏြးတန္းေတြ သြားတက္ျပီး စာေမးပြဲ ေျဖရပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဘယ္သူမဆို အလုပ္ခ်ိန္ေတြကို မထိခိုက္လွဘဲ ဘြဲ႔ယူႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာ သိပ္မဖြ႔ံျဖိဳးမတိုးတက္ေသးတာေၾကာင့္ေရာ လူတိုင္း အင္တာနက္ မသံုးႏိုင္တာေၾကာင့္ေရာ ႏိုင္ငံတကာက Online Education ေတြကို လုပ္ခြင့္မရႏိုင္ၾကပါဘူး။

ျမန္မာႏိုင္ငံက အေ၀းသင္ပညာေရးစနစ္မွာေတာ့ ၀ိဇၨာဘာသာရပ္အဓိက ေက်ာင္းသား ေတြဟာ တႏွစ္ပတ္လံုး စာကို မျမင္ဖူးၾကဘဲ စာေမးပြဲနီးမွ ၁၀ရက္ အနီးကပ္ သင္တန္း ဆိုျပီး တက္ၾကရပါတယ္။ ျပီးတာနဲ႔ စာေမးပြဲစစ္တာမို႔ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ပညာမတတ္ႏိုင္ပါဘူး။ ပိုဆိုးတာကေတာ့ အေ၀းသင္ဌာနက ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ေလ့လာရမယ့္ စာအုပ္စာတမ္းကို ျပည့္စံုေအာင္ ထုတ္မေပးဘဲ ခ်န္ထားတာတို႔၊ စာစဥ္ေတြကို အခေၾကးေငြယူျပီး ေျဖေပးတာတို႔ လုပ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြက ေက်ာင္းစာနဲ႔ နဲနဲမွ မနီးစပ္ေတာ့ပါဘူး။

အေ၀းသင္ပညာေရးရဲ႔ ေနာက္ထပ္ ခ်ဳိ႔ယြင္းခ်က္ေတြကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ပို႔ခ်ခ်က္လမ္းၫႊန္ဆိုတဲ့ စာအုပ္ေတြကို ထုတ္ေပးထားတဲ့အျပင္ အဆင္သင့္ စာျပင္ထားတဲ့ အေျဖစာအုပ္ေတြကို ေလ့လာမႈလမ္းၫႊန္ဆိုျပီး ထပ္ထုတ္ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကို အလြယ္လမ္း လိုက္ေအာင္ လုပ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြက စာမဖတ္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ ဆရာဆရာမေတြကလဲ စာသင္ဖို႔ အထူးတလည္ မျပင္ဆင္ ၾကေတာ့ပါဘူး။ ပိုဆိုးတဲ့ ျပႆနာတစ္ခုကေတာ့ ျမန္မာစာကလြဲျပီး က်န္တဲ့ ဘာသာတိုင္း ကို အဂၤလိပ္လို သင္တဲ့အတြက္ အေျခခံပညာေရးထဲမွာ အဂၤလိပ္စာအေျခခံ မေကာင္းခဲ့ၾကရတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ၾကရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေအာင္ခ်က္ႏႈန္း ေကာင္းရမယ္ ဆိုတဲ့မူေၾကာင့္ ဘယ္လိုေျဖေျဖ ေအာင္တာမ်ဳိးမို႔လို႔ ပညာသင္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္မွာ ေက်ာင္းသားဟာ ေမးခြန္းအရ ၆ပုဒ္ေျဖရမယ့္ တစ္ဘာသာကို စာ၅ပုဒ္ပဲ က်က္ျပီး ၃ပုဒ္ေလာက္ ေျဖထားရင္ကို စာေမးပြဲေအာင္တဲ့ အေျခေနထိ ေရာက္လာပါတယ္။

အဲလိုနဲ႔ ၁၉၉၅ေနာက္ပိုင္းကစျပီး အေ၀းသင္ပညာေရးအေျခေန ဆုတ္ယုတ္လာခဲ့တာ ၁၉၉၈ခုႏွစ္မွာေတာ့ အေ၀းသင္စာေမးပြဲေတြရဲ႕ သမိုင္းမွာ အဆိုးဆံုးျဖစ္တဲ့ စာေမးပြဲကို ခိုးကူးေျဖလို႔ရတဲ့ ျပႆနာ စလာတာပါပဲ။ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ စာေမးပြဲမွာ ေက်ာင္းသား စာခိုးခ်တာကို မဖမ္းရဘူး၊ ဖမ္းလို႔ ျပႆနာတက္ရင္ ဆရာသာ အလုပ္ထြက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ႏႈတ္မိန္႔ကို ပညာေရး၀န္ၾကီးကတဆင့္ သက္ဆိုင္ရာ ပါေမာကၡေတြ ေက်ာင္းအာဏာပိုင္ ေတြက တရား၀င္ ေျပာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ပဲ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုက ခိုးခ်ေျဖတဲ့လမ္းကို ပို ေရြးလာၾကပါတယ္။ ၂၀၀၀ခု ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီျပႆနာက ပံုမွန္တကၠသိုလ္ ပညာေရးနယ္ပယ္အထိ ကူးစက္ပ်႔ံႏွံ႔ သြားပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ပညာေရးဆိုင္ရာ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ စာရိတၱပါ ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္စီးလာပါတယ္။ ဒါဟာ ပညာေရးစနစ္တခု ေလ်ာ့လ်ဲမႈရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ပါပဲ။

၂၀၀၁-၂၀၀၂ ပညာသင္ႏွစ္မွာေတာ့ ႏွစ္၃၀စီမံကိန္းရဲ႔ ပထမ ၅ႏွစ္ လုပ္ငန္းစဥ္ အေနနဲ႔ အေ၀းသင္ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ျမိဳ႔နယ္အလိုက္ Multi-media Room ေတြ ဖြင့္ေပးလိုက္ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ လမ္းပမ္းသြားလာေရး အခက္အခဲ၊ လွ်ပ္စစ္မီး မလာတဲ့ အခက္အခဲေတြ ရွိတဲ့အျပင္ ပံုမွန္ဖြင့္ေပးတာမ်ဳိးလည္း မရွိတာေၾကာင့္ သင္ယူေရးအတြက္ ထိေရာက္တဲ့ အကူအညီမ်ိဳး မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေ၀းသင္ပညာေရးဟာ ႏွစ္တိုင္းႏွစ္တိုင္း သင္ၾကားေရးသင္ယူေရးေတြမွာ ခ်ိခ်ိနဲ႔နဲ႔ နဲ႔ ေအာင္ခ်က္ကေတာ့ျဖင့္ ထိပ္တန္း ေရာက္ေနတုန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာေသခ်ာ မတတ္တဲ့ ဘြဲ႔ရေတြကိုလဲ အမ်ားၾကီး ထုတ္လုပ္ေပးေနတုန္းပါ။

တကယ္ေတာ့ အေ၀းသင္ပညာေရးဟာ ကာယကံရွင္ရဲ႕ အရည္အေသြးေပၚ မူတည္ျပီး တသက္လံုး သင္ယူသြားႏိုင္တဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ဳိးမို႔လို႔ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ သိပ္ကို ေအာင္ျမင္ေနတာပါ။ ကိုယ္ႏိုင္ရင္ႏိုင္သလို ဘြဲ႔ႏွစ္မ်ဳိးကိုေတာင္ တခ်ိန္ထဲ ရႏိုင္ ယူႏိုင္ တာ ပါ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ျပင္ပ ကမၻာမွာ တကယ့္ကို ပညာေခတ္လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ ပညာတတ္ေတြ ပညာရွင္ေတြ ေပၚထြက္ေနတာပါပဲ။ ဒါဟာ နည္းပညာ ဖြ႔ံျဖိဳးမႈနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ယူႏိုင္ခြင့္ရွိျခင္းေတြရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳးေတြ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ေကာင္းမြန္စနစ္က်တဲ့ ပညာေရးပံုစံေတြေၾကာင့္ပါပဲ။

အေ၀းသင္ပညာေရးဟာ ပညာလိုလားသူေတြအဖို႔ေတာ့ ကမၻာ့ပညာေခတ္ကို ရင္ဆိုင္ဖို႔ အတြက္ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ ပညာေရးစနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရမ်ား ပညာေရး တာ၀န္ရွိ လူၾကီးမ်ားက အေ၀းသင္ပညာေရးစနစ္ကို တန္ဖိုးရွိေအာင္ လက္ေတြ႔ အသံုးက်ေအာင္ ဦးေဆာင္ ျပဳျပင္စီစဥ္ေပးၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

ေမျငိမ္း
၈၊၈၊၀၆

ေနေနရဲ့ ဒုတိယအေတြးမ်ား

ဘေလာဂါ့ ေနေန ရဲ့ ကေလးေတြ ပညာေရးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ စာအုပ္နဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေတြးေခၚခ်က္ေတြအေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ ပို့စ္ နဲ့ ေခတ္လူငယ္တို့နဲ့ ပညာေရးအေတြးတခ်ိဳ့ကို ၾကိဳက္လို့ ျပန္လည္တင္ျပလိုက္ပါတယ္ ။

ဒုတိယအေတြး (သို႔) ဥခြံေဟာင္းကိုေဖာက္ထြင္းျခင္း (ေရးသားသူ - ေနေန)

စာအုပ္အမည္။ ။ကေလးတို႔မနက္ျဖန္
ေရးသူအမည္။ ။ေမာင္သစ္ဆင္း
ပံုႏွိပ္တိုက္။ ။ဦးထြန္းလိႈင္ (ခ်စ္စရာစာေပ)
ထုတ္ေ၀သည့္ခုႏွစ္။ ။၂၀၀၀
စာမူခြင့္ျပဳခ်က္အမွတ္။ ။၃၇၇/၂၀၀၀ (၅)
မ်က္ႏွာဖံုးခြင့္ျပဳခ်က္။ ။၃၇၄ /၂၀၀၀ (၆)
အုပ္ေရ။ ။ပထမအႀကိမ္၊ အုပ္ေရ (၁၀၀၀)
တန္ဖိုး။ ။၄၀၀


ဇြန္လ (၆) ရက္ ၊

အထင္ကရသမုိင္းရက္စြဲတခုနဲ႔ တုိက္ဆုိင္ေနတဲ့ စိတ္ထဲကမွတ္မွတ္သားသားရက္စြဲတခုပါ၊ သစ္ပင္ေတြဖူးသစ္ေ၀ေနခ်ိန္၊ အျဖဴ-အစိမ္း၊ မိုးဖြဲဖြဲ၊ ထမင္းခ်ဳိင့္၊ ေရလွ်ံလမ္း စသည့္ အရိပ္မ်ား တခုခ်င္းအာ႐ုံမွာျပန္ေပၚလာသည္။ အလယ္တန္း၊ အထက္ တန္းေက်ာင္းသားဘ၀၊ သူငယ္ခ်င္းေတြေရာ ဆရာေတြပါ စံုစံုလင္လင္ျပန္ေတြ႔ရတဲ့ ပထမဆံုးစာသင္ရက္။ ေက်ာင္းမွတ္စု စာအုပ္မာတိကာမွာ ပထမဆံုးေရးျဖစ္တဲ့ ေန႔စြဲ။ ေျပာရရင္ သႀကၤန္လြန္ကတည္းက က်ေနာ္တို႔တသိုက္ ေက်ာင္းဖြင့္ရက္ကို ႀကိဳၾကၿပီ၊ လြယ္အိတ္အသစ္၊ ထီးအသစ္၊ ဖိနပ္အသစ္၊ ေက်ာင္း၀တ္စံုအသစ္။ မိဘေတြရဲ႕ပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရပန္းအစားဆံုး စကား လံုးမ်ား။ စိန္ပန္းေတြမရွိေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ကေက်ာင္းဖြင့္ခ်ိန္ဆိုရင္ ရင္ခုန္သည္။

ေက်ာင္းကိုရင္ခုန္ေသာ က်ေနာ္သည္ စာလည္းေတာ္ခဲ့ပါသည္။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြကလည္း ခ်စ္ၾကပါသည္။ ဆယ္တန္းကို ထူးထူးခြၽန္ခြၽန္ေအာင္မိသျဖင့္ လူတကာဂုဏ္ယူေသာ တကၠသိုလ္တခုတြင္ ႏွစ္အတန္ၾကာ ကုန္ဆံုးခဲ့ဖူးပါသည္။ ၀န္ခံရလွ်င္ က်ေနာ္သည္ တကၠသိုလ္ေရာက္ၿပီး ႏွစ္အနည္းငယ္ၾကာမွ သင္ေနေသာစာႏွင့္ က်ေနာ္ ဘယ္လိုမွမသက္ဆုိင္ေၾကာင္း သိလိုက္ရေသာ္လည္း ဘာမွမတတ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္မ်ဳိးကို က်ေနာ္တို႔ေခတ္တြင္ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဆံုခဲ့ ၾကမည္ဟုေျပာရပါမည္။ နယ္ေက်ာင္းသား က်ေနာ္တို႔အတြက္ အားက်စရာ၊ အတုယူစရာ၊ ေရြးခ်ယ္စရာရွားပါးလွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕တေလ စစ္ဗိုလ္ျဖစ္ကုန္ၾကသည္။ အမ်ားစုမွာ ရရာဘာသာရပ္ႏွင့္ ေက်ာင္းၿပီးေအာင္တတ္ၿပီး၊ မိဘလုပ္ငန္း တြင္သာ ၀င္ကူၾကသည္။ သခ်ၤာဘြဲ႔ရ ဆုိကၠားဆရာ၊ အင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႔ရ ဒ႐ုိင္ဘာ၊ က်ေနာ္တို႔မ်ဳိးဆက္မ်ား အထိနာၾကသည္။ တိုင္းျပည္နစ္နာပါသည္။

(၁)

“ကေလးတို႔မနက္ျဖန္”။ ဒီစာအုပ္ကေလးကို ျမင္ဖူးတာၾကာလွၿပီ။ စာေရးသူ ဆရာေမာင္သစ္ဆင္းျဖစ္သည္။ အရင္က တခါမွ မလွန္ၾကည့္ဖူးခဲ့။ မ်က္ႏွာဖံုးမွာတန္းစီေရးထားတဲ့ စာေၾကာင္းေတြထဲက ပညာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းဆိုေသာစာသားက ဆြဲေဆာင္ သြားသည္။ ပညာေခတ္၊ ပညာလူ႔အဖြဲ႔အစည္း စေသာစကားလံုးမ်ားကို ေနာက္ပိုင္းမဂၢဇင္းေတြမွာ ခပ္စိပ္စိပ္ေတြ႔လာရသျဖင့္ ရင္းႏွီးေနသည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာေမာင္သစ္ဆင္း၏စာအုပ္က သင့္ဘ၀မဂၢဇင္းမွာပါဖူးတဲ့ မ်က္ႏွာဖံံုးေဆာင္းပါး (၅) ပုဒ္ကို စုစည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ (၁၀) ႏွစ္တ၀ိုက္က လူငယ္မ်ားၾကားမွာ လႈပ္လႈပ္ခတ္ခတ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါး အေဟာင္းမ်ားသာ။ သို႔ေသာ္ –

(၂)

၁၉၀၀ ျပည့္၊ အီတလီေႏြဦး။
စာေမးပြဲအတြက္ စနစ္တက်ေလ့က်င့္ေပးထားေသာ ကေလးေလးတစု စာေမးပြဲကို ရင္ခုန္ေနၾကသည္။ ဆရာေတြလည္း ရင္ခုန္ေနၾကသည္။ ဆရာေတြရဲ႕ရင္ခုန္သံမွာ မခံခ်င္စိတ္ေတြ၊ စႏိုးစေနာင့္ျဖစ္မႈေတြႏွင့္။ “ငါတို႔ေက်ာင္းက ကေလးေတြနဲ႔ စိတ္ေရာဂါေဆး႐ုံးက ကေလးေတြကို ေမးခြန္းတခုတည္း၊ တေနရာတည္း၊ တခ်ိန္တည္းမွာ စာေမးပြဲ စစ္ရမလားေပါ့။ အ႐ူး ေလးေတြနဲ႔ ငါတို႔ကေလးေတြကို တန္းတူရည္တူၿပိဳင္ခုိင္းသလိုျဖစ္ေနၿပီ။ သိကၡာက်စရာ၊ ရွက္စရာေကာင္းလုိက္တာ”။ စိတ္ ေရာဂါေဆး႐ုံးက ကေလးေတြ စာေမးပြဲခန္းထဲ၀င္လာပံုကလည္း ေက်ာင္းက ကေလးေတြလိုၿငိမ္ၿငိမ္၀ပ္၀ပ္၊ ပိပိျပားျပား မဟုတ္။ ဆူဆူညံညံ။ ကေလးဆိုရင္ ႐ုိ႕က်ဳိးတတ္မွလို႔ျမင္တဲ့ ဆရာေတြကေတာ့ ေဒါက္တာမြန္တက္ဆိုရီရဲ႕ “ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွတဲ့ကေလးေတြ” ကို မ်က္ေမွာင္က်ံဳ႕ေနၾကမည္။

သို႔ေသာ္ စာေမးပြဲရမွတ္ေတြကို ၾကည့္လုိက္ေတာ့ အားလံုးမ်က္ျပဴးဆံျပာျဖစ္ကုန္သည္။ လူစဥ္မမီေလးေတြလို႔ အထင္ေသးခဲ့ တဲ့ စိတ္ေရာဂါကုေဆး႐ုံက ကေလးေတြႏွင့္ စနစ္တက်ပံုသြင္းထားတဲ့ေက်ာင္းက ကေလးေတြ ရမွတ္တူေနၾကသည္။ ဘယ္လို ျဖစ္တာလဲ။ ေဒါက္တာမြန္တက္ဆိုရီကို ၀ုိင္း၀န္းခ်ီးက်ဴးၾကသည္။ လူစဥ္မမီေလးေတြကို ပံုမွန္ကေလးေတြေလာက္ အမွတ္ရ ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ားေလ့က်င့္ေပးခဲ့သလဲေပါ့။ ေဒါက္တာက ေအးေအးေဆးေဆးျပန္ေျဖသည္။

“က်မဘာမွ ထူးထူးျခားျခားမလုပ္ပါဘူး။ ကေလးသဘာ၀ကို နားလည္ေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး သူတို႔သဘာ၀နဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ ပညာ ေရးကို ရွာေဖြတာပါပဲ။ က်မလည္း တခုေမးခ်င္ပါတယ္။ က်မရဲ႕ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွရွာတဲ့ ကေလးေတြနဲ႔ တန္းတူ ရည္တူျဖစ္သြားေအာင္ အဲဒီ အေကာင္းပကတိ ပံုမွန္ကေလးေတြကို ဆရာတို႔ ဘယ္လိုလုပ္လိုက္ၾကတာလဲ”။ ဆရာအားလံုး- ပါးစပ္အေဟာင္းသား၊

(၃)

အီတလီေႏြဦးရဲ႕ အားသစ္ေတြက ရင္ထဲလႈပ္ခတ္လန္းဆန္းသြားသည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းပညာေရး ယဥ္ေက်းမႈအရိပ္ေအာက္ မွ မလြတ္ေသးေသာ က်ေနာ္တို႔ေက်ာင္းေတြအေၾကာင္း ျပန္ျမင္လာသည္။ ကေလးဆိုရင္ စာေတာ္မွ၊ စည္းကမ္းရွိမွ၊ ႐ုိ႕က်ဳိးမွ၊ အမိန္႔နာခံတတ္မွဆိုတဲ့ အ႐ုိးစြဲေနေသာ တရားေသသတ္မွတ္ခ်က္ေတြ၊ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာသာမက တျခားလူ႔အဖြဲ႔ အစည္းမွာပါ အတိတ္ကရွိခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၁၀၀) ေလာက္က သူတို႔ဆီမွာ ဒီအစဥ္အလာႀကီးကို စတင္ ေတာ္လွန္သူေတြရွိေနၿပီ။ “ေက်ာင္းသည္ ပံုစံတူ ၀က္အူေခ်ာင္းထုတ္စက္႐ုံမ်ားမျဖစ္သင့္” ဟု သူတို႔အေတြး ေတာ္လွန္ေနၾက ၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာေရာလို႔ ဆက္ေတြးၾကည့္ေတာ့ အားမရ။

“ကေလးသည္သာအရာရာလို႔ သတ္မွတ္တဲ့ေက်ာင္း”။ ပညာေရးေလာကသားအားလံုးႏွင့္ ယဥ္ပါးေနတဲ့ စကားလံုးျဖစ္မည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႔တြင္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္လက္ခံက်င့္သံုးေနၾကၿပီလဲ။ “ကေလးေတြကို လိမၼာယဥ္ေက်းၿပီး စာေတာ္ ေအာင္ဘယ္လုိပံုသြင္းမလဲ”။

ဆရာမအေျဖက ရွင္းလင္းတိက်သည္။ “ကေလးေတြဟာ ရြံ႕႐ုပ္ေတြ၊ ဖေယာင္း႐ုပ္ေတြမဟုတ္တဲ့အတြက္ ပံုမသြင္းႏုိင္ပါဘူး တဲ့။ သူတို႔ေလးေတြရဲ႕ ပင္ကိုယ္ျဖစ္ႏိုင္စြမ္းေတြကို သဘာ၀အတုိင္းဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ ကူညီဖို႔ပါ” တဲ့။

“လူဆိုတာ ပံုစံတူေတြမဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို႔ေက်ာင္းက ပံုစံတူလူ႐ုပ္ေတြထုတ္တဲ့ေက်ာင္းမဟုတ္ပါဘူး။ လူတုိင္းကိုယ့္သီးျခား လကၡဏာနဲ႔ကိုယ္၊ ကိုယ့္အယူအဆနဲ႔ကိုယ္၊ ကိုယ့္စိတ္၀င္စားမႈနဲ႔ကိုယ္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့ေက်ာင္းပါ”တဲ့။
“ ကေလးရဲ့ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈျဖစ္စဥ္မွာ ပတ္၀န္းက်င္ရယ္၊ လြတ္လပ္မႈရယ္ ဒီႏွစ္ခုအေရးႀကီးတယ္။ ၿငိမ္ေနတဲ့ ကေလးဟာ စိုးရိမ္ဖို႔ ေကာင္းတယ္” တဲ့၊

မိ်ဳးဆက္မ်ားကို တိုးတိုက္ၾကည့္ျခင္း (ေရးသားသူ - ေနေန)

တကၠသိုလ္တုန္းက စာအင္မတန္ဖတ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေခတ္ ပညာေရးစနစ္ညံ့ဖ်င္းတာ၊ ဆရာ ေတြ ညံ့ဖ်င္းတာကိုေျပာၾကရင္းနဲ႔ သူက စဥ္းစားစရာစကားတခြန္းေျပာတယ္။ “တကယ္လို႔ ေက်ာင္းၿပီးလို႔ ဒီေက်ာင္းမွာ ကထိ ကျဖစ္လာခဲ့ရင္ မင္းဘာေတြကို သင္မလဲတဲ့”။ သူေျပာခ်င္တာရွင္းပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္ေလး ကိုပဲ က်ေနာ္တို႔ေလာက္မတတ္ေပမယ့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးတဲ့ကေလးေတြကို က်ေနာ္တို႔သင္ျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္။ ဒါဆုိရင္ ကေလးေတြေခတ္က်ရင္၊ က်ေနာ္တို႔လိုခံစားခ်က္မ်ဳိးျပန္ေပၚလာဦးမွာပဲ။ ဆက္ေတြးၾကည့္ေတာ့ အင္မတန္ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ့ ကြင္းဆက္တခုကို ျမင္လာတယ္။

- - အေဟာင္း
- - အေဟာင္း
--အေဟာင္း

ေခါင္းထဲစဥ္းစားမိသမွ် ဘာအေဟာင္း၊ ညာအေဟာင္း အစံုပါပဲ။ ေသြးသစ္ေလာင္းထားတဲ့ အေဟာင္းသံသရာမ်ား ဘယ္ ေတာ့ဆံုးမလဲ။ ကမၻာႀကီးကို က်ေနာ္တို႔ မ်က္ခ်ည္ျပတ္ဖူးၿပီ။ ေရွးမင္းမ်ားကို က်ေနာ္တို႔အျပစ္တင္ၾကဖူးၿပီ။ ဥခြံေဟာင္းထဲမွ ၾကည့္လွ်င္ ျမင္ျမင္သမွ် ၀ါက်င္က်င္ျဖစ္ေနေတာ့မည္။ ဒီေနရာမွာ ေဒါက္တာသန္းထြန္းေျပာတဲ့ စကားတခြန္းေလာက္ ကိုး ကားသင့္တယ္ထင္ပါတယ္။ “ကိုယ္ေရးထားတဲ့စာကို ႏွစ္တခ်ဳိ႔ေလာက္ၾကာရင္ ျပန္ဖတ္ၾကည့္ကြ။ ဘာမွေျပာစရာ၊ ျပင္စရာ မရွိ။ အိုေကဆိုရင္ ေသခ်ာၿပီ။ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ မင္းဘာစာမွမဖတ္လို႔၊ ဘာအလုပ္မွမလုပ္လို႔ပဲ”တဲ့။ ခံစားမႈအေဟာင္းႏွင့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈအေဟာင္းကို ျပန္ဆန္းစစ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ေရာ၊ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းေတြေရာ အျမင္က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္ၾကရေတာ့မည့္္ အခ်ိန္လို႔ျမင္လာတယ္။ အာ႐ုံသစ္ခံစားမႈကို က်ေနာ္တို႔မ်ဳိးဆက္မ်ား ရင္ခုန္ၾကပါသည္။ မ်ဳိးဆက္ေဟာင္းမ်ားလည္း ရင္ခုန္ မည္ ထင္ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ “ျမနႏၵာ” သီခ်င္းကို က်ေနာ္တို႔ဆိုပါေတာ့မည္။ အေဟာင္းအတုိင္းေတာ့ အတိအက် မ ဟုတ္။ လက္ခုပ္၀ုိင္းတီးေပးၾကဖို႔ပါ။

ကြၽန္ေတာ္ၾကိဳက္ေသာ စာေမးပြဲ စံနစ္တစ္ခု

ကြၽန္ေတာ္ ၾကံဳလိုက္ရတဲ႔ စာေမးပြဲ စံနစ္ေလး တစ္ခုကို ေျပာျပ ခ်င္ပါတယ္။ စာေမးပြဲခန္းမွာ စာသင္တာ ၾကံဳဖူးၾကပါသလား ခင္ဗ်ာ။ အင္မတန္ ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းတဲ႔ နည္းေလးပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႒ာန က လုပ္တာပါ။ တစ္ျခားမွာ ရွိမရွိေတာ႔ မသိပါခင္ဗ်ာ။
ဒီမွာ စာေမးပြဲေျဖရင္ ဆရာတခ်ိဳ႔က equations မ်ားကို open လုပ္ပါတယ္။ လုပ္ပံုကလဲ ခ်စ္စရာေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ္အသံုးလိုမယ္ထင္တဲ႔ equations မ်ားကို blackboard မွာ မည္သူမဆို ထြက္ေရးထားနိုင္ပါတယ္။ ဒါက open book system ထက္ကို ပိုေကာင္းပါတယ္။ အားလံုး တေျပးညီ ျဖစ္ေနတာေပါ႔ေနာ္။ နို႔မို႔ဆို စာအုပ္စံုတဲ႔သူက သာေနမွာေလ။
ေမးခြန္းေတြကို ဆရာ႔ဆီမွာ သြားေရြးရပါတယ္။ ေမွာက္ထားပါတယ္။ တစ္ေစာင္ကို ၃ ပုဒ္ ေလာက္ ပါေလ႔ရွိပါတယ္။ မ်ားမ်ားစားစား တြက္ရတယ္လို႔ မရွိပါ သီအိုရီသိရင္ လက္တန္းတြက္လို႔ရပါတယ္။ ဂဏန္းေတြက စိတ္တြက္နဲ႔တြက္ရေအာင္ လြယ္တာပဲေပးထားပါတယ္( အင္ဂ်င္နီယာ ၃ ၄ ၅ တန္းမ်ား )။ ျပီးေတာ႔ တခ်ိဳ႔ လူမ်ားက စာအုပ္မ်ား ခိုးၾကည္႔တတ္ၾကပါတယ္။ အခ်င္းခ်င္း တိုင္ပင္ တတ္ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႔ ဆရာနဲ႔ဆိုမရပါ။ အဲ မေျပာတဲ႔ ဆရာက ပိုဆိုးပါတယ္။ စစ္ျပီဆိုရင္ ဆရာ ၃ ၄ ေယာက္ စစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက အေျဖလႊာကို ထပ္လို႔ မရပါ။ လူကိုယ္တိုင္ အေမးခံရပါတယ္။ ေမးခြန္း ၃ ခု ကို ဆီမက္စတာ တစ္ခုလံုး သင္ထားသမွ် ကေန အကုန္လံုး စံုေအာင္ ေမးပါတယ္။ ခိုးသာခ်ထားရင္ အရမ္းသိသာပါတယ္။ တစ္အုပ္လံုးကို မေလ႔လာထား စာမေက်ထားရင္ ဘာမွ မေျဖနိုင္ပါ။ ဆရာ က မေျဖနိုင္ရင္ ေသခ်ာရွင္းျပပါတယ္။ ပံုဆြဲျပ ရွင္းျပနဲ႔ တစ္ေယာက္ခ်င္း အနီးကပ္ သင္သလိုပါပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တစ္နွစ္လံုး မသိတာေတြကို တစ္ထိုင္တည္းသိသြားရပါတယ္။ အဲလို မေျဖနိုင္ရင္ေတာ႔ ထပ္ေျဖၾကရပါတယ္။ ထပ္ေျဖရမွာ ေၾကာက္စရာပါ။ ဒုတိယအၾကိမ္ဆို အသည္းအသန္ စစ္စစ္ေပါက္ေပါက္ေတြ ေမးတာကိုးဗ်။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ခ်င္းကို မိနစ္ ၃၀-၄၀ ေပးျပီး စစ္တာပါ။ ဂရိတ္ ၅ ေပးခ်င္တဲ႔သူေတြကိုေတာ႔ စစ္စစ္ေပါက္ေပါက္ေမးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဆို ဆရာ စားပြဲမွာထိုင္ျပီးတာနဲ႔ ပထမဆံုး ထေျဖေလ႔ရွိပါတယ္။ ေစာင္႔ရတဲ႔ ဒဏ္ကို မခံနိုင္လို႔ပါ။ ေရးေျဖက ပံုေလး ဆြဲထား အီေကြးရွင္းေလး ေရးျပီး ပိြဳင္႔ေလး ေတြ နဲနဲ ပဲ ေရးထား တာပါ။ ဘယ္ေလာက္ ေရးထားထား ထပ္ေမးမွာ ကို သိေနတာကိုး။ တစ္ခါက ဆရာေမးတာတစ္ခုကို မသိလို႔ ဆရာက အေျခခံသီအိုရီေတြကေန အဲဒီ အထိ ေရာက္ေအာင္ ျပန္ စဥ္းစားခိုင္းေနတာနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ တစ္ေယာက္တည္းကို ၁ နာရီေလာက္ ၾကာသြားပါတယ္။ ေခြၽးေတြဆိုလဲ ဇီးကင္းလံုးေလာက္ကို က်ေနတာေပါ႔။ အဟဲ။ ေနာက္မွ ဆရာကပဲ တစ္၀က္ကို ရွင္းျပေပးလိုက္မွ သိသြားတာပါ။ ေပးတဲ႔ အမွတ္ကို မၾကိဳက္ရင္ ေနာက္တစ္ခါ ျပန္ေျဖလို႔ရပါတယ္။ ျပန္ေျဖရင္ေတာ႔ သိတဲ႔အတိုင္းပါပဲ။ ျပန္ေျဖသူမ်ား က စာ ပိုတတ္ သြားေလ႔ ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က အဲဒီစံနစ္ေလးကို သေဘာက်ပါတယ္။ ဆရာေတြေတာ႔ ေသေအာင္ ပင္ပန္းၾကပါတယ္။ အမွတ္ကို ေျဖျပီးတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းေပးပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကီးတဲ႔ စာေမးပြဲျဖစ္ျဖစ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ နဲ႔ သင္႔ေတာ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲ သံုးရင္ ရမယ္လို႔ ထင္မိပါေၾကာင္းခင္ဗ်ား။

ကုိယ္ေတြ႔ (၂) – Leaders' view on Leadership

ဒီအက္ေဆးကေတာ့ လြန္ခဲ႔တဲ႔ သုံးေလးပတ္က ကၽြန္မအလုပ္က စီအိုအို မစၥတာ ဘရင္း၊ လူမႈဆက္ဆံေရးဒါရိုက္တာ မစၥဒိုင္ယာနာကင္းနဲ႔၊ ျဗိတိသွ်ကိုလံဘီယာ ယူနီဗာစီတီက Clinical ပရိုဖက္ဆာ ဦးမင္းၾကည္တို႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အရည္အေသြးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ အျမင္ေတြကို အက္ေဆးအျဖစ္ ကၽြန္မျပန္ေရးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကၽြန္မေရးထားတဲ႔မူရင္းအတိုင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေနာင္မွ ျမန္မာဘာသာနွင့္ ျပန္လည္ေရးသားမည္ဟု စဥ္းစားထားပါသည္ရွင္။

Persons who rule, guide or inspire others are often perceived as leaders. Throughout the years, people have attempted to define “leader” and “leadership” in many ways. Some believe that leaders are born, not made, while others believe that leaders can be made through proper training and the acquisition of emotional intelligence – self-regulation, motivation, empathy, and social skills. I also used to consider only certain people with very high profiles, like Martin Luther King, Gandhi, Mother Theresa and Daw Aung San Su Kyi, to be leaders. However, I have come to realize that even ordinary people lead themselves and others in many ways. As Whyte states, our life’s work is not a series of stepping-stones onto which we calmly place our feet, but more like and ocean crossing where there is no path. He also states that there will be times when our leaders and captains cannot be relied on. I believe that from time to time, even when we have been assigned the role of followers, we all have to find our own paths or awaken our inner captaincy to take charge when our leaders have failed to lead.

When I interviewed three individuals whom I considered leaders, I chose subjects of both genders, of different ages, and with varied work experience. I assumed that their views on leadership and leadership styles might have been influenced by their gender, personal experiences, education and training, and organizational culture. I expected to learn about their views on leadership and management, as well as their definitions of leadership. I also wanted to find out how they nurtured leadership in their employees or co-workers, and how they would handle a situation in which the organization’s goal conflicted with their own moral values. I also wanted to know if they thought of themselves as leaders. The first person I interviewed was Bob Breen, the Chief Operations Officer of MDS Metro Diagnostic Services, who spent twenty years in the military before he joined MDS Metro. My second subject was Mr. Min Trevor Kyi, a clinical assistant professor in the University of British Columbia’s Faculty of Medicine (School of Rehab Science), and the third leader was Diana King, a director of Communications and Public Relations from MDS Metro Diagnostic Services. I chose these interviewees because all of them are dedicated and highly motivated persons with at least 15 years of leadership experience. I also believe that they have strong organizational and communication skills for building partnerships among co-workers and communities.

In the interview, Mr. Breen said that the training he received in the military was mostly about leadership; therefore, this training helped him lead MDS Metro. He defined leadership as an ability to take the goals of an organization and create an environment that makes all of the people in the organization want to achieve the goals. He also stated that he would create a sense of real ownership of the goal among followers and would stand up front to point out to them that the goal was worth going for. However, he doesn’t believe that pushing people towards the goal is a good leadership skill.

Mr. Kyi defines leadership the ability to make hard decisions and yet be liked by subordinates. He believes that a leader should be able to make the right decision. He was torn when asked what he would do if the organization’s goal conflicted with his moral values. He said that he would try to see the bigger purpose and consider the greater good if he had to make the decision. I think that Mr. Kyi’s leadership style is leaning towards charismatic leadership, as he seems to gather followers through dint of personality and charm, rather than through any form of external power or authority.

In contrast, in case of an ethical conflict, Ms. King said that she would do everything in her power to influence the organization and make sure the organization knew what it was asking her to do and how she was conflicted. Finally, if she could not find a compromise that she could live with, she would leave the organization because that kind of organization would not be one for her to work for. Her leadership style reminds me of the way Johns-Manville handled the asbestos catastrophe. Bill Sells, a manager of Manville for more than 30 years, became aware that his company had been producing deadly chemicals and explosives for a hundred years. When he raised objections, he was criticized by his boss for not being loyal to the organization. However, he convinced his boss that he was the one who was loyal and started to take action by launching a half-million-dollar program to replace or rebuild nearly all the safety equipment in the building.

Taking a very different stance, Mr. Breen said that he would just quit the organization if an ethical conflict arose. He said that he did not have to adjust his values to be in an organization. In addition, he did not mention in the interview that he would make any attempt to make the organization understand why there was an issue for him. I concluded that as a result of being trained in the military, his leadership style is more transactional, based on an assumption that social systems work best with a clear chain of command. He also mentioned in the interview that he would clearly lay out each goal with the plan and possible outcome for his followers. He gave an example of being on a battlefield where a soldier can be shot and killed if things go wrong. As well, in a swinging trapeze example, he pointed out that one would grab another trapeze in order to make a new step. I believe that one could fall and make another attempt. However, there are so many cases in which people do not have another chance, and that could be worse than the void between the swings. Therefore, in the above situation, as a military officer Mr. Breen must have needed to recognize possible negative outcomes, and to try to use a transactional leadership style.

All my interviewees expressed the belief that formal and informal training and mentoring, along with giving employees new projects and chances to make mistakes, learn, and grow, could help in nurturing subordinates; however, Ms. King believes that it not up to the mentor to force someone to consider him/her as a mentor. She believes a good leader is someone who does not use the word “I” and who has a sense of humour. Similarly, Mr. Kyi stated that selflessness, empathy, active imagination, sharing the workload and trusting the employees are some good leadership qualities. In addition, Ms. King stated that giving acknowledgment and recognition to employees who are leading without authority is one of the qualities of a good leader. She asserted that it does not matter, or at least should not matter, whether the leader gets the recognition or the team gets the recognition. This concept reminds me of Heifetz’s suggestion to find partners: the ally and confidant. I believe that finding partners, getting input and contributions from one’s followers and selecting their best ideas, input and contributions, can be helpful in accomplishing the common goal.

As stated above, some believe that leaders are born, not made, while others believe that leaders can be made by offering proper training to bring out emotional intelligence. I believe that leaders can be made; however, some traits such as an out-going personality and enthusiasm need time, practice and a great force to evolve if they are not already present. My belief is supported by Daniel Goleman. In his paper “What Makes A Leader?”, he states that there is a genetic component to emotional intelligence which means that nature plays a role in determining whether a person will be a great leader. The advice that I received from my colleagues and friends when they were sharing their life experiences with me included encouragement to empathize, forgive, take chances, be happy, give recognition, never give up, give another chance, and have courage. This advice is similar to Warren Bennis’s manager vs. leader distinction, which states that leaders focus on people, inspire trust, have an eye on the horizon, innovate,investigate, challenge and develop new plans. I have also mentioned that I used to consider only famous individuals to be leaders. However, after reading a few books about leadership, watching presentations, listening to the speakers, interviewing some leaders, and watching my friends and co-workers, I have come to the understanding that leaders can be just ordinary people who make a difference in their communities and in the world. I have come to realize that even the smallest thing that we do in our lives with good intentions can constitute leadership and have a positive effect on someone somehow. Therefore, even though one does not have all the skills of a great leader, one can learn the skills by having a mentor, taking on new challenges, making mistakes and learning from them, and developing spirituality and emotional intelligence.

References:
Goleman, D. ‘What Makes A Leader’
Heifetz Leadership Without Easy Answers
Teal, T. The Human Side Of Management
Whyte David. “Crossing the Unknown Sea”

Related Sites:
University of British Columbia
MDS Science
Vancouver Coastal Health

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၂၀)

ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္း ပညာေရး အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ေက်ာင္းဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ရင္းႏွီးျပီးသားပါ။ အထက္တန္းအဆင့္ ျမန္မာစကားေျပ သင္ရိုးထဲက စာေရးဆရာမန္းတင္ရဲ႕ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသား စကားေျပမွာ ဟိုတခ်ိန္တုန္းက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ပညာေရး ယဥ္ေက်းမႈ ကို အေသးစိတ္က်က် ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အေျခခံပညာတတ္ဖို႔နဲ႔ ယဥ္ေက်းလိမ္မာရွိမႈေတြကို ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းေတြ က သင္ၾကားေပးႏိုင္တယ္လို႔ လူၾကီးမိဘေတြက ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နယ္ဘက္က ျမန္မာကေလးငယ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းေတြနဲ႔ မလြတ္ၾကသေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသင္ရိုး နဲ႔ အတူ ဗုဒၶဘာသာကိုပါ သင္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပညာေရးက ျဗိတိသွ်လက္ထက္မွာ ေမွးမွိန္သြားတာပါ။ ကိုလိုနီအစိုးရက ေခတ္မီ သိပၸံပညာနဲ႔ အဂၤလိပ္စာကို အားေပးလာတာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ အလွမ္းေ၀းတဲ့ နယ္ေဒသ ေတြနဲ႔ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ ၾကီးမားတဲ့ ဗမာေတြအၾကားမွာေတာ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ ေက်ာင္းေတြက ေပ်ာက္ပ်က္မသြားခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီတုန္းက ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြဟာ ေက်ာင္းစာနဲ႔အတူ ဘ၀ေနနည္းေတြကိုပါ ဘာသာေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ျပီး သင္ေပးတာမို႔ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ အဘိဓါန္ျပဳစုခဲ့တဲ့ J.S Furnivall က ဘယ္သူမွမယွဥ္ႏိုင္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈပဲလို႔ ခ်ီးက်ဴးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတာင္ အဲဒီတုန္းက သင္ၾကားပံုက ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက ၾကိမ္လံုးကိုင္ျပီး ကေလးေတြက လက္ပိုက္ မ်က္ေစ့စံုမွိတ္ျပီး ယံမဂၤလာ ဒြာဒႆဟိကို က်ံဳးေအာ္ၾကရတာမ်ဳိးပါ။ အခုထိ ျမန္မာျပည္မွာ မတိမ္ေကာေသးတဲ့ ဆရာေတြ သင္ၾကားေပးသူေတြက ဦးေဆာင္တဲ့ Teacher centered စနစ္ပါ။

အခု ၂၀၀၀ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ပဲ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္း ပညာေရး ျပန္ထြန္းကားလာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာတျပည္လံုးမွာ အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ စာရင္းအရကို ေက်ာင္းေပါင္း ၃၀၀၀ေက်ာ္ ရွိေနပါျပီ။ အရင္က မူလတန္းအဆင့္ေလာက္နဲ႔ ျဗိတိသွ် ေခတ္ေနာက္ပိုင္း မွာ ေႏြရာသီ ဗုဒၶဘာသာ သင္တန္းေတြေလာက္ထိပဲ ရွိခဲ့တဲ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပညာေရး ဟာ ဒီဘက္ေခတ္ ၂၀၀၀ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမိဳ႔ၾကီးျပၾကီးေတြမွာကိုပဲ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိလာပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပညာအဆင့္ကလဲ ေရးတတ္ဖတ္တတ္ရံု မူလတန္း အဆင့္ေလာက္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အလယ္တန္းဆင့္အထက္တန္းဆင့္ထိ ရွိလာပါျပီ။

ဒီေနရာမွာ အခု ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ပညာေရးနဲ႔ အရင္တုန္းက ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းတို႔ ကြာျခားတာ ကေတာ့ ဘုန္းၾကီးေတြ ကခ်ည္းပဲ စာသင္ေပးတာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အခု ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ပညာေရး ကေတာ့ ေခတ္ပညာတတ္ ဆရာဆရာမေတြက အစိုးရေက်ာင္းရဲ႕ သင္ရိုးအတိုင္း စနစ္တက်သင္ေပးတဲ့ ေက်ာင္းေတြ ျဖစ္ေနပါျပီ။ သင္ၾကားနည္း စနစ္ေတြဆိုရင္လည္း ေခတ္မီတိုးတက္တဲ့ ေက်ာင္းသားရဲ႕ သင္ယူႏိုင္မႈနဲ႔ သင္ယူလိုစိတ္ကို ဦးစားေပးတဲ့ (Student centered) နည္းကို ၾကိဳးစားျ ပီး သံုးေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆရာဆရာမေတြကလဲ ကေလးေတြအတြက္ သင့္ေတာ္တဲ့ သင္ၾကားနည္းစနစ္ေတြကို ဖတ္ရႈေလ့လာၾက ေဆြးေႏြးၾကျပီးေတာ့မွ စာသင္ခန္းေတြကို စနစ္တက် ကိုင္တြယ္လာၾကတာကိုလည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ေက်ာင္း အမ်ားၾကီး ရွိလာရတာရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ပဲလို႔ ေျပာရမွာပါ၊ မိဘေတြ စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းလာတဲ့အတြက္ ကေလးပညာေရးအတြက္ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားတဲ့ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရးကို သင္မေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ အခမဲ့ျဖစ္တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းေတြဆီ ေျပးၾကရတာပါ။ အဲလိုန႔ဲပဲ ဆင္းရဲခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ ကေလးေတြ… မိဘမဲ့ကေလးေတြရဲ႕ အားကိုးရာအျဖစ္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ ပညာေရးေက်ာင္းေတြ အမ်ားၾကီး ေပၚလာတာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ Non-formal Education သာျဖစ္တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာက သတ္မွတ္ထားတဲ့ လူတိုင္းအတြက္ ပညာေရး( Education for all) ကို အေကာင္အထည္ ေဖၚေပးေနတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ျဗိတိသွ်လက္ထက္ကစျပီး ေမွးမွိန္ေနခဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းပညာေရးကို ျပန္ျပီး အသက္၀င္လာ ေစတာက ၁၉၉၃ခုႏွစ္မွာ မႏၱေလး ေဖာင္ေတာ္ဦး ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စာသင္သား၃၉၄ေယာက္ကို ဆရာ ဆရာမ ၁၀ေယာက္နဲ႔အတူ ဆရာေတာ္ကိုယ္တိုင္ စာ၀င္သင္ျပီး စခဲ့ရတာပါ။ အခု၂၀၀၅-၂၀၀၆ပညာသင္ႏွစ္မွာေတာ့ စာသင္သား ၆၃၉၀ နဲ႔ ဆရာဆရာမ အေရအတြက္က ၁၃၀ရွိလာျပီး အထက္တန္းအဆင့္ထိ သင္ေပးေနရပါျပီ။ ေက်ာင္းမွာ ကြန္ပ်ဴတာခန္းနဲ႔ စာၾကည့္တိုက္လည္း ရွိပါတယ္။ ဆရာေတာ္က တကယ့္ကို အျမင္က်ယ္က်ယ္နဲ႔ စီစဥ္ေပးထားတာပါပဲ။ ေဖာင္ေတာ္ဦးေက်ာင္းမွာ မိဘမဲ့ကေလးေတြကိုလည္း ေက်ာင္းအိပ္ ေက်ာင္းစား လက္ခံေမြး ထားပါ ေသးတယ္။ ဆရာေတာ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြအတြက္ အနာဂတ္ဘ၀ တိုးတက္ဖို႔ကိစၥမွာ အေရးၾကီးဆံုးက ပညာေရးပါပဲတဲ့။ ေဖါင္ေတာ္ဦးေက်ာင္းပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ၂၀၀၆ခုႏွစ္ ေမလထုတ္ ခ်င္းတြင္းမဂၢဇင္း မွာ ျမတ္သာေ၀ ဆိုတဲ့ စာေရးဆရာက အေသးစိတ္ ေရးထားခဲ့ပါတယ္။

အရင္ကေတာ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြကို ျမန္မာကေလးေတြ ဘာသာေရးနဲ႔ နီးစပ္ေအာင္၊ စာေရးစာဖတ္ အေျခခံ ေကာင္းရေအာင္ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေလာက္နဲ႔ပဲ ပို႔ၾကတာပါ။ အခုကေတာ့ ေက်ာင္းပညာေရးအတြက္ ေငြၾကး မတတ္ႏိုင္လို႔ ေက်ာင္းမေနၾကရတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ အနည္းဆံုး အေျခခံပညာရဖို႔မွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ စာသင္ေက်ာင္းေတြက အေရးပါလာပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြက ဖြင့္တဲ့ ေက်ာင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ေတာ့ ကေလးေတြအတြက္ ဘာသာေရး အကန္႔အသတ္ ရွိသြားတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဆင္းရဲခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ တျခားဘာသာ၀င္ ကေလးေတြပါ စာသင္ၾကားခြင့္ရေအာင္ အခမဲ့ အကူအညီေပးေနတဲ့ NGO အဖြဲ႔မ်ားကို စာသင္ေက်ာင္း ေတြ ဖြင့္ခြင့္ေပးသင့္ ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ကေလးတိုင္းအတြက္ ပညာေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖၚရာ ေရာက္မွာပါ။

တကယ္ေတာ့ ပညာေရးဟာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက မ႑ိဳင္ျဖစ္တာမို႔ အဘက္ဘက္က ယိုင္လဲ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဗုံးဗံုး က်မသြားေအာင္ ထိန္းဖို႔ဆိုရင္ နိုင္ငံသားတိုင္း ပညာတတ္ေရး၊ ပညာသင္ႏိုင္ေရးဟာ အေရးၾကီးလွတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ပါ။ အဲဒီ လိုအပ္ခ်က္ကို ဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ေက်ာင္းေတြက ျဖည့္ဆည္းေပး ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသလိုပဲ လူထုေတြဘက္ကလဲ ကေလးတိုင္းအတြက္ ပညာေရးကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ၀ိုင္း၀န္းအားေပးၾကရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ပညာတတ္ေတြ ထြန္းကားလာမွာမို႔ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးတည္ေဆာက္ေရးမွာ အမ်ားၾကီး လြယ္ကူလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း
၁ၾသဂုတ္၊၂၀၀၆။

ကုိယ္ေတြ႔မ်ား (၁)

ကေနဒါနိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ကို Federal Government က ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာမဟုတ္ဘူး။ ျပည္နယ္ အစိုးရေတြက ျပည္နယ္အလိုက္ တာ၀န္ယူၾကပါတယ္။ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကို သူငယ္တန္း၊ မူႀကိဳအရြယ္မွာပဲ စၿပီး မိဘနဲ႔ ဆရာသမားေတြက ႀကပ္မတ္တာ မဟုတ္၊ ေမြးကင္းစအရြယ္က စၿပီး ကေလးေတြကို အစားအေသာက္၊ က်မ္းမာေရးကအစ သိပ္ဂရုစိုက္ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြရဲ႕ ဦးေနွာက္ဟာ တစ္နွစ္ခြဲ နွစ္နွစ္ အရြယ္က စၿပီး ေရျမႈပ္လိုပဲ အကုန္ စုပ္ယူမွတ္ထားတယ္လို႔ သုေတသနေတြအရ သိရလို႔ အဲဒီအရြယ္က စၿပီး ၾကပ္မတ္ၾကတယ္။ စာေရး၊ စာဖတ္၊ အတြက္အခ်က္၊ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြဟာ သူငယ္တန္းမွာမွ စတင္သင္ယူ ေလ႔လာရရွိၾကတာမဟုတ္တာ အားလုံးလဲ သိၿပီးၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီနိုင္ငံမွာ ကၽြန္မ သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာ ကေလး မယူၾကသူေတြရွိသလို၊ ကေလးယူတယ္ဆိုရင္လဲ ကေလးေတြအတြက္ ဘ၀ကို ၿမဳပ္နွံလို႔ မိဘေကာင္းေတြျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားသူမ်ားကိုလဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ မနက္ေလးနာရီထၿပီး သူတို႔ကေလးေတြကို သင္တန္းမ်ိဳးစုံကို ပို႔ေပးပါတယ္။ အားလုံးသိၾကၿပီးတဲ႔ အတိုင္းပဲ ဒီမွာက ထမင္းခ်က္လဲကို္ယ္၊ ကားေမာင္းလဲကိုယ္၊ ၿခံစိုက္လဲကို္ယ္၊ အ၀တ္ေလွ်ာ္လဲကိုယ္၊ အားလုံးသိမ္းႀကဳံးလုပ္ၾကရတာဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္က ေငြေၾကးတတ္နိုင္သူမ်ားလို ကေလးေက်ာင္းႀကိဳ၊ ေက်ာင္းပို႔ လူစားမရွိေတာ့ သူတို႔ေတြပဲ မနက္ ေလး၊ငါးနာရီထ၊ ထမင္းဗူးထည့္၊ ကေလးပစၥည္းထုပ္ပိုး ထြက္ၾကတာေတြ႔ေနရပါတယ္။



ကေလးေတြကို အသက္၁၈ နွစ္ျပည့္တာနဲ႔ မိဘအိမ္က နွင္လႊတ္လိုက္တယ္လို႔ အေနာက္နိုင္ငံက မိဘမ်ားကို ေ၀ဖန္ျခင္းခံရတာေတြကို ျမင္ေတြ႔ရပါတယ္။ ကၽြန္မျမင္တာကေတာ့ အားလုံးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တရားေသေတာ့မဟုတ္ပါ။ မိသားစု တစ္စုစီအေပၚမွာ မူတည္တယ္၊ အေျခအေနေတြ၊ အခ်ိန္ကာလေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္လို႔ျမင္ပါတယ္။ မိဘေတြဟာ ကေလးေတြ ၁၈ႏွစ္ခ်ိန္မွာ ဘ၀တစ္ခုထူေထာင္နိုင္ေအာင္ မိမိေျခေထာက္ေပၚမွာ ရပ္နိုင္ေအာင္ ေတာက္ေလ်ာက္ သင္ၾကားေပးၿပီးခဲ႔ပါျပီ၊ သြန္သင္ေပးလိုက္ပါၿပီ။ ပင္လယ္ထဲမွာ က်က္စားေနတဲ႔ ငါးမန္းေတြ၊ တိုက္ငါးေတြနဲ႔ ယွဥ္နိုင္ေအာင္ သူတို႔ငါးေတြကို ၁ဂနွစ္တိတိ က်င့္ေပးျပီးခဲ႔ပါၿပီ။ သူတို႔ဟာ တစ္ကယ္ေတာ့ အလွေမြးကန္ထဲက ငါးေတြမဟုတ္ပါ။ ဒီလိုအစုလိုက္အျပုံလိုက္ လႊတ္ေပးခဲ႔လို႔လဲ က်ရႈံးသြားတဲ႔ ငါးေပါင္းကလဲ နဲမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေအာင္ျမင္သြားေတာ့လဲ အဆုံးစြန္ပါပဲ။ ကေလးေတြဟာ ၂နွစ္ခြဲ၊ ၃နွစ္ေလာက္မွာကို ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးျပီး ထမင္း၊ဟင္း ေကာင္းေကာင္းစားတတ္ေနပါျပီ။ ေလးနွစ္ေလာက္မွာကို မိမိဘာသာဂ်ာကင္၀တ္္၊ ဖိနပ္စီးတတ္ေနပါျပီ။ ကၽြန္မ ၁၈နွစ္တုန္းက မိမိေျခေပၚရပ္တည္နိုင္မႈနဲ႔ ဒီနိုင္ငံက ၁ဂနွစ္ေတြ မိမိေျခေပၚရပ္တည္နိုင္မႈ။ ရင့္က်က္ေနမႈ၊ လႈမႈဆက္ဆံေရးေတြဟာ ကြာျခားလြန္းပါတယ္။

(ဒီေနရာမွာ ပညာေရးနဲ႔ မဆိုင္ေပမယ့္ က်မကိုယ္ေတြ႔ေလး အနည္းငယ္ေ၀မွ်လိုပါတယ္။

ကၽြန္မအိမ္ေရွ႕က အဘုိးႀကီး၊ အဘြားႀကီး လင္မယားဆိုရင္ အဘြားႀကီးေနမေကာင္းစဥ္က သမီးျဖစ္သူက ကေလးေတြကို ေယာကၤ်ားျဖစ္သူနဲ႔ ထားၿပီး လနဲ႔ခ်ီလို႔ လာေစာင့္ေရွာက္ပါတယ္။ ေယာကၤ်ားလုပ္သူကလဲ မိန္းမ သူ႔မိဘနာမက်မ္းစဥ္ ၾကည့္ရႈနိုင္ေအာင္ ကေလးေတြကို သူကိုယ္တိုင္ ေစာင့္ေရွာက္ပါတယ္။ တစ္ပတ္ ၂ခါ ကေလးေတြနဲ႔အတူ မိန္းမ ေခတၱေနေနတဲ႔ သူ႕ေယာက္ခမေတြအိမ္ကို လာလည္ပါတယ္။ (ဒီတိုင္းျပည္မွာ ေတာ္ရုံလူေတြေတာင္ ကေလးထိန္း၊ ထမင္းခ်က္ မငွားနိုင္ၾကပါ၊ ဒီေယာကၤ်ား ဘယ္ေလာက္ အလုပ္လုပ္ရမလဲဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔ရပါတယ္) ဒီလိုမိဘကိုၾကည့္နိုင္ေအာင္လဲ Employment Insurance ကိုေလ်ာက္လို႔ရပါတယ္။ အစိုးရက နာမက်မ္းျဖစ္သူ မိဘကို လစာနွင့္ တစ္နွစ္တိတိၾကည့္ခြင့္ ေလွ်ာက္နိုင္ေအာင္လဲ အစီအစဥ္ေတြ လုပ္ထားေပးပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာလူအိုရုံဆိုရင္ လူႀကီးတစ္ေယာက္ကို တစ္လ ေဒၚလာ ၂ေထာင္မွ ၃ေထာင္ က်ပါတယ္။ ခမ္းနားတဲ႔ထမင္းစားေဆာင္ေတြ၊ သန္႔ျပန္႔တဲ႔အခန္းေတြ၊ သူတို႔အရြယ္ လူေတြနဲ႔ ကမၻာတစ္ခုပါပဲ။ နိုင္ငံျခားမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ႔ ဆရာ၀န္ေတြကေတာ့ ပိုသိမွာပါ။ အိုျခင္း၊ နာျခင္းက အေနာက္နိုင္ငံတင္သာမက ဘယ္နိုင္ငံမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ သိပ္ေတာ့ မေကာင္းလွေပမယ့္ ၾကုံၾကိုက္ေနရစဥ္ေတာ့ ရင္ဆိုင္ေနၾကရတာပါပဲ။ မိမိအိမ္မွာ နာမက်မ္းျဖစ္ေနလဲ သားသမီးေတြက မၾကည့္ပဲ ပစ္ထားနိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီနိုင္ငံေတြမွာ နာမက်မ္းသူ မိဘေတြကို မၾကည့္ပဲ ပစ္ထားတယ္၊ ကေလးေတြကို ၁ဂနွစ္ျပည္႔တာနဲ႔ နွင္ခ်တယ္၊ သူတို႔ မိသားစုေတြ မစည္းလုံးဘူး ဆိုတာေတြက အေျခအေနတစ္ခုျခင္းဆီ ေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္)

ဒီနိုင္ငံက ကေလးေတြ မူႀကိဳ၊ မူလတန္းေက်ာင္းမသြားခ်င္လို႔ ငိုေနတာ၊ ေအာ္ဟစ္ကန္ေၾကာက္ေနတာ ကၽြန္မတစ္ခါမွ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။ ေက်ာင္းမသြားရလို႔ ငိုတာတုိ႔၊ ေက်ာင္းတက္ခ်င္လို႔ ေနျမန္ျမန္ေကာင္းခ်င္တာတို႔ပဲ ၾကားဖူးတယ္။ မူႀကိဳကေလးေလးေတြဟာ စာေရး၊ စာဖတ္၊ ပုံဆြဲ၊ ကြန္ၿပဴတာ စသၿဖင့္ တစ္ေန႔နွစ္နာရီေလာက္ သင္ယူၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလဲ တစ္ပတ္ကို နွစ္ရက္ သို႕မဟုတ္ ေလးရက္၊ တစ္ေန႕ နွစ္နာရီ သင္ယူၾကတယ္။ ကစားနည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ ေက်ာင္းမွာ ေပ်ာ္တတ္ေအာင္၊ ေက်ာင္းဆိုတာ ေပ်ာ္စရာဆိုတာကို အရင္ မိတ္ဆက္ေပးတဲ႔ သေဘာပါ။ Lower-middle class ေတြနဲ႔ အခ်ိဳ႕ working class က မိဘေတြကအစ၊ သူတို႔ရဲ႕ကေလးေတြဟာ တစ္နွစ္ခြဲေလာက္မွာကို ေရကူး၊ ေဘာလုံး၊ ေဟာ္ကီ၊ ဘဲေလး၊ ကၽြမ္းဘား စသည့္ က်မ္းမာေရးလႈပ္ရွားမႈ၊ ဥာဏ္ေရဖြံ႔ၿဖိဳးေစတဲ႔ ကစားနည္းေတြ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ထိေတြ႔၊ ရင္းနွီးကၽြမ္း၀င္ေနၾကပါၿပီ။ ကၽြန္မ သိရသေလာက္ကေတာ့ သူငယ္တန္းကိုလဲ ေန႔တစ္၀က္ပဲတက္ရပါတယ္။ မနက္ပိုင္းအခ်ိန္ သို႔မဟုတ္ ညေနပိုင္း နွစ္ခ်ိန္ခြဲထားတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြဟာ ကေလးေတြကို ရိုက္နွက္တာမဆိုနဲ႔ ေအာ္၊ေငါက္ၿခင္း၊ ဆူပူျခင္း စသျဖင့္ လုံး၀မလုပ္ၾကပါ။ ဆိုးတဲ႔ ကေလးေတြကို အတန္းေဒါင့္မွာ မတ္တပ္ရပ္ခုိင္းျခင္း၊ တစ္ေယာက္ထဲ ကစားခုိင္းျခင္းနဲ႔ ဒဏ္ေပးတတ္ၾကတယ္။ ကေလးေတြကို စာမရလို႔ လူပုံအလယ္မွာ အရွက္ခြဲျခင္း၊ ဆူပူေငါက္ငမ္းျခင္းေတြ မလုပ္သလို၊ လုပ္ခြင့္လဲ မရွိပါဘူး။ ငယ္စဥ္အခါက ကေလးတစ္ေယာက္ကို လူပုံအလယ္မွ အရွက္ခြဲမိရင္ ရွက္သြားတဲ႔ အားငယ္သြားတဲ႔ ေဒါသထြက္သြားတဲ႔ စိတ္ခံစားမႈက (ကေလးက နုေတာ့) အသက္ႀကီးသည္ထိ ပါသြားတယ္ဆိုလို႔ ပညာေပးသူ (educator) ေတြနဲ႔ ကေလးမိဘေတြဟာ ကေလးေတြရဲ႕ အနာဂတ္ပညာေရးတြက္ အဲလို စိတ္ထိခုိက္ေအာင္ လုပ္မိျခင္းကို ၾကိဳးစားေရွာင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီနိုင္ငံက ကေလးေတြရဲ႕ မ်က္နွာေတြဟာ အၿမဲတက္ၾကြလန္းဆန္းေနပါတယ္။ သူတို႔မ်က္နွာေတြေပၚမွာ ဖိနွိပ္ခံရမႈ၊ ေနရင္းထိုင္ရင္း တစုံတရာကို ေၾကာက္ေနရမႈ၊ မလိုအပ္ပဲ ေလးနက္ေနမႈ၊ ေနရင္းထိုင္ရင္း ရွက္ေနမႈ၊ မိဘဆရာသမားေတြကိုလဲ လိုအပ္သည္ထက္ ရိုေသေၾကာက္ရြံ႕ေနမႈ၊ နာခံေနမႈ အရိပ္ေတြကို မေတြ႔ရတတ္ပါဘူး။

အဲလို စိတ္အားငယ္တဲ႔ အရိပ္ေတြဟာ ေက်ာင္းထဲဲ၊ အလုပ္ခြင္ေတြထဲအထိ ပါလာတတ္ပါတယ္။
သင္ပညာေတြ ဘယ္ေလာက္တတ္တတ္၊ ခံယူခ်က္၊ စိတ္ခံစားခ်က္၊ အေတြးအေခၚေတြက ေျပာင္းရ သိပ္ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ေျပာေလ႔ရွိတာ၊ လူသစ္ေတြကို အလုပ္ကိုမတတ္ရင္ သင္ေပးနိုင္တယ္၊ ခံယူခ်က္၊ အေတြးအေခၚနဲ႔ သေဘာထားက သင္ေပးရမလြယ္ဘူးလို႔ ဆိုၾကတယ္။ အလုပ္ခန္႔တဲ႔အခါေတြမွာ အေတြ႕အႀကဳံရွိတဲ႔ လူစြမ္းအား အရင္းအျမစ္ငွာနက အလုပ္ခန္႔ရန္ ေမးျမန္းသူမ်ားက အလုပ္လာေလ်ာက္သူမ်ားကို စကား တစ္ခြန္းနွစ္ခြန္းေျပာတာနဲ႔ attitude ကို ခန္႔မွန္းလို႔ရေနပါတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၁၉)

Non-formal Education နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အေျခခံပညာ ဦးစီးဌာန ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဟာင္း ဦးသန္းဦးက ေက်ာင္းျပင္ပ၌ ေဆာင္ရြက္ေပးရမည့္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔အတြင္း သင္ယူဆည္းပူးေရး၊ အလုပ္ခြင္အတြင္း သင္ယူ ေလ့က်င့္ေပးေရး စသည့္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး ... လို႔ ေျပာထားပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ပညာေရးပါရဂူ ေဒါက္တာသိန္းလြင္ကေတာ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး ေတြမွာ Informal Education က လြတ္လပ္ျပီး Non-formal Education ကေတာ့ စနစ္က်မႈ ပို ပါ တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။



ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးအေနနဲ႔ Non-formal Education အစီအစဥ္ေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ရွိပါတယ္၊ အဲဒီ အစီအစဥ္ေတြဟာ ေက်ာင္းတြင္းပညာေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ ေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ပညာေရး သုေတသီေတြက သက္ေမြးပညာေရး၊ အထူးပညာ ေရး၊ အေ၀းသင္ပညာေရးတုိ႔ရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ မွာ ေက်ာင္းတြင္း ပညာေရး (Formal Education) နဲ႔ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး( Non-formal Education) လကၡဏာ ႏွစ္ရပ္စလုံး ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပ ၾကပါတယ္။

မ်ားေသာအားျဖင့္ Non-formal Education ကို အစိုးရနဲ႔အတူ၊ ကုလသမဂၢအစီအစဥ္ေတြြ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း (NGO)ေတြ၊ လူမႈအသင္းအဖြဲ႔ေတြက ထူေထာင္ၾကပါတယ္၊ ရည္ရြယ္တာကေတာ့ ေက်ာင္းပညာ ေရး မရႏိုင္တဲ့သူေတြအတြက္ အလုပ္မပ်က္ ပညာ သင္ယူႏိုင္ေရးပါပဲ၊ အဲဒီအျပင္ ေက်ာင္းပညာေရးထဲက မရ ႏိုင္တဲ့ ေခတ္နဲ႔ ညီတဲ့ ဗဟုသုတ ေတြ၊ ပညာေပးသင္ခန္းစာေတြကို ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး(Non-formal Education) ကေန ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- မူးယစ္ေဆး၀ါးရဲ႕ အႏၱရာယ္ေတြ၊ HIV/ AIDS ပညာေပး အပါ အ၀င္ က်န္းမာေရး ပညာေပးေတြ၊ လူကုန္ကူးတဲ့ ျပႆနာေတြ၊ သတင္းနဲ႔ နည္းပညာ အသံုးျပဳပံုေတြ၊ လူ႔အခြင့္ အေရးေတြ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းပညာေတြ အမ်ားၾကီး သင္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ယူနီဆက္ဖ္က လုပ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးမွာ HIV ပညာေပးကို ပူးတြဲ သင္ေပးေနတာမ်ဳိး ပါပဲ။


စစ္အစိုးရကေတာ့ သူ႔ လက္ထက္မွာ ‘စက္မႈ စိုက္ပ်ိဳးႏွင့္ သက္ေမြး ပညာဦးစီးဌါန’ ရဲ႕ အစီအစဥ္နဲ႔ အတတ္ပညာ နယ္လွည့္ သင္ၾကားေရး အဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ၿပီး သင္တန္းေတြ အမ်ားအျပား ေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဆင့္ျမင့္ ပညာဦးစီးဌာနရဲ႕ ၫြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးမ်ဳိးၫြန္႔က သူ႔ရဲ႕ စာတမ္းတစ္ေစာင္မွာ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးအေနနဲ႔ သင္ၾကားေပးတဲ့ သင္တန္း ေတြကေတာ့ အခ်ဳပ္အလုပ္သင္တန္း၊ အခ်က္အျပဳတ္သင္တန္း၊ ပရိေဘာဂသင္တန္း၊ အိမ္သုံးလွ်ပ္စစ္ ပစၥည္းျပင္ သင္တန္း၊ စက္ပစၥည္းျပင္သင္တန္း၊ လက္သမားသင္တန္း၊ ပန္းရံသင္တန္းနဲ႔ ဆံသသင္တန္းေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ထည့္သြင္း ဖတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္းမွာေတာ့ လက္ခ်ဳိးေရလို႔ ရတဲ့ အေရအတြက္ ေလာက္ပဲ သင္တန္းတက္ခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ျပည္သူတရပ္လံုး ရနိုင္တဲ့ သင္တန္းေတြ ျဖစ္မလာပါဘူး။

ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးထဲက အေ၀းသင္ပညာေရးကေတာ့ အလုပ္လုပ္တဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဘြဲ႔လက္မွတ္ တစ္ခုရဖို႔ေတာ့ အေထာက္အကူ ျပဳတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေ၀းသင္ ပညာေရး စနစ္ကေတာ့ ပညာေခတ္ကို လိုက္မီ ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ထင္သေလာက္ မေပါက္လွပါဘူး။ အဲသလိုပဲ ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြရဲ႔ ပညာေရးဟာလည္း လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ လူခ်မ္းသာသားသမီးေတြအတြက္သာ ျဖစ္ေနပါ ေသးတယ္။ ခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ ကေလးေတြမွာေတာ့ အားကိုးစရာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ပညာေရး ရွိပါတယ္။



အရင္ကေတာ့ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းပညာေရးဟာ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး (Non-formal Education)ဆန္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ခ်ဳိ႕တဲ့ ႏြမ္းပါးတဲ့ ကေလးေတြ ပညာသင္ယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း ပညာေရးက ပံုမွန္ ေက်ာင္းပညာေရး (Formal Education) ျဖစ္လာပါျပီ။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳဘုန္းေတာ္ၾကီးသင္ေက်ာင္း ေထာင္ေက်ာ္ ရွိေနပါျပီ။ စာသင္သားေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ သင္ရိုးေတြကို အဆင့္မီ စနစ္က်တဲ့အျပင္ လြတ္လပ္တဲ့ သင္ၾကားနည္းကို သံုးျပီး သင္ေပးေနတာမို႔လို႔ ေအာင္ျမင္တဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး တစ္ခုလို႔ ဆိုရမွာပါ။

အဲဒီအျပင္ ခုခ်ိန္မွာ အင္တာနက္သုံးတဲ့ လူငယ္တခ်ဳိ႕ဟာ အျမင္က်ယ္လာျပီး Online Education ေတြကို ေတာင္ ျပည္တြင္းကေန လွမ္းေလွ်ာက္ျပီး သင္ယူႏိုင္ေနၾကပါျပီ။ ျပီးေတာ့ ျပည္ပ ပညာသင္ဆုေတြ ေလွ်ာက္ျပီး ေတာ့လည္း ေက်ာင္းသြားတက္ ႏိုင္ေနပါျပီ။ ဒါေတြဟာ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး(Non-formal Education)ကို ေလ့လာခ်ဥ္းကပ္ျခင္းရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေတြပါပဲ။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရး ၀န္ၾကီးဌာနရဲ႕ ႏွစ္၃၀စီမံကိန္း ထဲ မွာလဲ အီလက္ထရြန္နစ္ပညာေရးစနစ္( e education) ကို ဦးတည္ေစေသာ သင္ၾကားေရး ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာ အသုံးျပဳမႈ တိုးတက္ေစေရး လုပ္ငန္း… လို႔ ပါတာမို႔ ဒါဟာ အစိုးရက ဂရုတစိုက္ ပံ့ပိုးေပးရမယ့္ အစီအစဥ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။


ပညာရွင္ေတြကေတာ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး(Non-formal Education) ရဲ႕ အားသာခ်က္ ကို အစိုးရ ေက်ာင္း ပညာေရးနဲ႔ ယွဥ္ျပီး သံုးသပ္ တင္ျပၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာ ေက်ာင္းပညာ ေရးက ကာလရွည္ျပီး ျခံဳငံုအသိမ်ိဳးကို ေပးျပီး.. ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးကေတာ့ အခ်ိန္တိုျပီး အေသးစိတ္က်တဲ့ အသိပညာမ်ဳိးကို ေပးႏိုင္တယ္။ ျပီးေတာ့ ေက်ာင္းပညာေရးက ပညာရွင္ဆန္ျပီး ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးကေတာ့ လက္ေတြ႔က်က် ေျဖရွင္းႏိုင္ ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ေက်ာင္းပညာေရးက သီးျခားဆန္ျပီး ေဘာင္က်ဥ္းသေလာက္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးကေတာ့ က်ယ္၀န္း လြတ္လပ္ျပီး လူမႈေလာကနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးရဲ႕ အထင္ရွားဆံုး အားသာခ်က္ကေတာ့ လူတစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ ကိုယ္ဆႏၵ ရွိ သေလာက္ ပညာသင္ယူႏိုင္တဲ့အခ်က္ပါပဲ လို႔ ပညာေရးပညာရွင္အမ်ားစုက လက္ခံထား ပါတယ္၊

ဒါေၾကာင့္ပဲ လက္႐ွိ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ ပညာေရး အဆင့္အတန္း အေျခအေနေတြ အရဆိုရင္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး(Non-formal Education) ကို အားေပးဖို႔ဟာ အစိုးရတိုင္းက လုပ္သင့္တဲ့ စနစ္တစ္ခုပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ပညာ႐ွင္ေတြက အဆိုျပဳထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါမွပဲ လူတိုင္း ပညာတတ္ေရးနဲ႔ အတူ ပညာေခတ္ကို ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ အမီ လိုက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ ပညာလိုလားတဲ့လူငယ္ေတြအတြက္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး ကို သင္တန္းပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိး နဲ႔ သင္ယူႏုိင္ၾကဖို႔.. အစုိးရ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ သက္ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ပုဂၢလိက ေစတနာ႐ွင္ေတြ အားလံုး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္ျပီး ၀ိုင္း၀န္း ပံ့ပိုးမႈ ကူညီေပးမႈေတြနဲ႔ စနစ္တက် လုပ္သြားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။----

ေမျငိမ္း
(၂၀၀၆)

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၁၈)

Informal Education ဟာ စာသင္သားေတြက ပတ္၀န္းက်င္ေလာကတစ္ခုလံုးဆီကေန အတတ္ပညာ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို သင္ယူတာပဲျဖစ္တယ္ လို႔ ကမၻာ့ပညာရွင္အမ်ားစုက ဆိုၾကပါ တယ္။ ဒီေတာ့ Informal Education ဟာ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုး ယူလို႔ရႏိုင္သမွ် ဘယ္လိုအတတ္ပညာမ်ဳိးကိုမဆိုို ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးျပီး သင္ယူသြား ႏိုင္တဲ့ နည္းပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ ပတ္၀န္းက်င္ တေလာကလံုးဟာ သင္ယူရမယ့္ နယ္ပယ္ပါပဲ။ အဲဒီအခါမွာ ကေလး လူငယ္ ေတြနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုးျဖစ္ျပီး ကေလးေတြရဲ႕ သင္ယူမႈကို ကူညီလမ္းၫႊန္ ေပးရမယ့္ မိဘေတြက သိပ္ အေရးပါ လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ "သားသမီးမေကာင္း မိဘေခါင္း" တို႔ "လက္ဦးဆရာ မည္ထိုက္စြာ ပုပၹာစရိယ မိနဲ႔ဖ" တို႔လို ဆိုရိုးေတြ ရွိခဲ့တာပါပဲ။



အခုေနာက္ပိုင္း ပညာေခတ္ထဲမွာ ေျပာလာၾကတဲ့ Education for all, All for Education ဆိုတာေတြက Informal Education ဆီကို ဦးတည္ေနတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြပါပဲ။ ကေလးအားလံုး မသင္မေနရ ပညာေရး ကို ရႏိုင္ဖို႔ဆိုတာကေနစျပီး ကေလးေတြ လူငယ္ေတြရဲ႕ ေလ့လာဆည္းပူးမႈကို မိဘေတြကပါ ပူးေပါင္းပါ၀င္ျပီး လမ္းၫႊန္အားေပးမွ ကမၻာကို အမီလိုက္ႏိုင္မယ္ ဆိုတဲ့သေဘာပါပဲ။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ဟာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ အဘက္ဘက္က ဟန္႕တား ပိတ္ပင္ တာေတြ အကူအညီ မေပးတာေတြေၾကာင့္ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာစျပီး ဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ ျပိဳလဲလုလုအထိ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈ (Globalization) ရဲ႕ တြန္းအားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေႏွာက္အယွက္ အဖ်က္အဆီး အပိတ္ အဆို႔ အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြၾကားထဲကပဲ လူငယ္တခ်ုဳိ႔ဟာ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး အကူအညီနဲ႔ အမ်ားၾကီး ထူးခၽြန္ တိုးတက္ လာခဲ့ၾကပါတယ္။

လူငယ္ေတြ တကယ္တိုးတက္ျပီး အျမင္က်ယ္လာရင္ အဲဒီ ေရစီးေၾကာင္းဟာ ပိတ္ဆို႔ တားဆီးလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ပြင့္ကို ထြက္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာ္တဲ့ လူငယ္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနတာကို ကမၻာက သိလာတဲ့အတြက္ အခြင့္အေရးေတြ ပြင့္လာေနပါျပီ။

အရင္က လူခ်မ္းသာသားသမီးေတြမွ သင္ႏိုင္တဲ့ ျပည္ပ ပညာေရးကို အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ပညာ တကယ္ ထူးခၽြန္ျပီး နား မ်က္ေစ့ ဖြင့္ထားမယ္ဆိုရင္ သာမန္ လူလတ္တန္းစား သားသမီးတခ်ဳိ႔လဲ သင္ယူခြင့္ ရႏိုင္ပါျပီ။ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ျပည္သူလုထုအတြက္ Internet သံုးစြဲခြင့္လို၊ ေခတ္ေပၚ ႏိုင္ငံတကာ စာအုပ္စာတမ္း လြတ္လပ္စြာ ဖတ္ခြင့္လို အခြင့္အေရးေတြကို ဘယ္ေလာက္ပဲ တံခါးပိတ္ ကန္႔သတ္ ထားခ်င္ေပမဲ့ အာဏာပိုင္ ေတြအေနနဲ႔က သူတို႔ရဲ႕ အေရးကိစၥေတြ အတြက္လဲ ျပင္ပဆက္သြယ္ေရး တံခါးေပါက္ေတြကို မျဖစ္မေန ဖြင့္ရ ေသးတာမို႔လို႔ သတိရွိတဲ့၊ အခြင့္အလမ္းကို အသံုးခ်တတ္တဲ့ လူေတာ္ေလးေတြ အခြင့္အေရး ရႏိုင္ခဲ့ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အစိုးရေက်ာင္းသင္ပညာေရး ျဖစ္တဲ့ Formal Education ကိုေတာင္္ ေကာင္းေကာင္းမရႏိုင္တဲ့ ဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ျပည္ပ ပညာေတာ္သင္ဆုရေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကတဲ့ လူလတ္တန္းစားကေလးေတြဟာ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးေတြ အားကိုးနဲ႔ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကရတာပါ။ စာၾကည့္တိုက္ အားကိုး၊ စာအုပ္စာေပ အားကိုး၊ အင္တာနက္ အားကိုး နဲ႔ က်ားကုတ္ က်ားခဲ ေလ့လာ အားထုတ္ ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီေနရာမွာ မိဘေတြရဲ႕ သြန္သင္ ၫႊန္ျပမႈနဲ႔ အားေပး ေျမေတာင္ေျမွာက္ ပံ့ပိုးေပးမႈက သိပ္အေရးၾကီးပါတယ္။


အခုေခတ္ လူငယ္ေတြဟာ ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔အတြက္၊ ျပီးေတာ့ အခ်ိန္မီ ျပန္ ထူေထာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ပညာ တကယ္တတ္မွ ကမၻာ့ အဆင့္မီမွ ရေတာ့မယ္ဆိုတာကို ေကာင္းေကာင္း သိေနၾကပါျပီ။ အဲဒီအခါ Informal Education ဟာ သိပ္ကို အေရးပါလာပါျပီ။ အထူးသျဖင့္ တကၠသိုလ္က ကေလးေတြ အတြက္ ေက်ာင္းေတြကို စာသင္ႏွစ္ေတြ ခ်ဳံ႕ပစ္ထားတဲ့အျပင္ သင္ရိုးေတြလဲ ေလွ်ာ့ပစ္တာ မို႔ စာ တကယ္ မတတ္ၾကေတာ့ပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ဘြဲ႔ရေပမဲ့ အရည္အခ်င္းမမီ ျဖစ္ေနၾကရပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အသံုး၀င္တဲ့၊ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အဆင့္မီ ဘြဲ႔ရ ပညာတတ္ အစစ္ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ မိဘ နဲ႔ သားသမီိး ညီညီၫြတ္ၫြတ္ ပူးေပါင္းျပီး ေက်ာင္းပညာေရး နဲ႔အတူ ေက်ာင္းျပင္ပပညာေရးကိုပါ အရယူၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။

အခု ၂၀၀၄ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ လူထုအေပၚ ေစတနာၾကီးတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ ဂ်ာနယ္ မဂၢဇင္းတခ်ဳိ႕က လူငယ္ေတြအတြက္ ဗဟုသုတ တိုးေစတဲ့ အသိတရား ေပးႏိုင္တဲ့ စာေတြ ပညာေရးသတင္း အခ်က္အလက္ ေတြ ကို အမ်ားၾကီး ေဖၚျပေပးလာတာ ေတြ႔ရ ပါတယ္။ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္တဲ့သူေတြ အမ်ားၾကီး ရွိလာတဲ့ သေဘာ ပါပဲ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စာဖတ္သင္းေတြ စာၾကည့္တိုက္ေတြ ပညာေရးဆိုင္ရာ စကား၀ိုင္းကေလးေတြ တိုးပြား လာ ပါျပီ။ စာဖတ္ခန္းေတြ ဆိုက္ဘာကေဖးေတြထဲမွာ လူငယ္ေတြ ေရာက္လာ ပါျပီ။ အဲဒါဟာ Informal Education ရဲ႕ အႏွစ္သာရပါပဲ။ နည္းမွန္လမ္းမွန္ ပညာရွာတာမ်ဳိး ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာင္းျပင္ပမွာ ပညာရွာတဲ့သူေတြ ပညာလိုလားသူေတြ ေလ့လာ ဆည္းပူးတဲ့ သူေတြ မ်ားလာတာဟာ ႏိုင္ငံထူေထာင္ေရးအတြက္ေတာ့ သိပ္အားေကာင္းတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တစ္ခုပါပဲ။


၁၈၃၁ ခုႏွစ္ကေန ၁၈၈၁ ခုႏွစ္အထိအေမရိကန္ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ သမၼတ James Garfield က

လြတ္လပ္မႈနဲ႔ တရားမွ်တမႈျပီးရင္ အေရးၾကီးဆံုးက ျပည္သူလူထုရဲ႔ ပညာေရးပါပဲ… အဲဒါမွမရွိရင္ လြတ္လပ္မႈကိုေရာ တရားမွ်တမႈကိုေရာ တည္တံ့ေအာင္ ထိန္းထားႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး…

လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒါနဲ႔ ဆက္စပ္ျပီး ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္မႈ တရားမွ်တမႈေတြ မရွိတာဟာ တကယ့္ ပညာတတ္ေတြ နည္းပါးေနလို႔ပဲလား ဆိုတာကို ေတြးၾကည့္စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။

ဘြဲ႔ေတြ ႏွစ္ခု သံုးခု ရၾကျပီး အတတ္ပညာ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ စာေပေတြထဲမွာပဲ နစ္ျမဳတ္ေနတဲ့ ပညာရွင္ေတြ ေတာင္မွပဲ အသိဥာဏ္ပညာနဲ႔ ယွဥ္္တဲ့ ဆင္ျခင္တံုတရား ရွိဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ ကိုယ့္က်င့္တရားဆိုင္ရာ… စိတ္အင္အား ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္ ေတြ စာေပေတြကို ေလ့လာၾကရပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပညာရွင္အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးပြဲေတြ စကား၀ိုင္းေတြ လုပ္ျပီး အသိအျမင္ေတြ ေလ့လာ ဖလွယ္ေနၾကရပါတယ္။


အဲလို ေလ့လာ ၾကရ တာဟာလည္း Informal Education ပါပဲ ။ ဒါေၾကာင့္ Informal Education ဟာ Lifelong learning လည္း ျဖစ္တာမို႔ တဘ၀စာလံုးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အသံုး၀င္တဲ့ ပညာေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း၊ ၂၀၀၆။

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၁၇)

ပညာေရးစနစ္ နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးေတြျဖစ္တဲ့ Informal Education နဲ႔ Non-formal Education ေတြထဲက Informal Education နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။


ျပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ေနာက္ဆံုးပတ္ထုတ္ ျမန္မာတိုင္းမ္ သတင္းစာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးအတြက္ ယူနီဆက္ဖ္ရဲ႕ အေထာက္အကူနဲ႔အတူ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ အစိုးရက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈ ဒႆမ ၇သန္း နဲ႔ ညီတဲ့ ယူရို ၇သိန္း အကူအညီ ေပးမယ္ဆိုတဲ့ သတင္းကို ၾကည့္ျမင္တိုင္ အလက္ေခ်ာင္းရြာ မွာ လက္ေတြ႔ စာသင္ေပး ေနတဲ့ သတင္းဓါတ္ပံုနဲ႔အတူ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ အားတက္စရာပါပဲ။

သတင္းမွာပါတဲ့ ေဖၚျပခ်က္အရေတာ့ ပညာေရးမွာ အေရး အဖတ္ အတြက္ အေျခခံ နဲ႔ အတူ HIV/ AIDS နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြလည္း ပါတယ္လို႔ သိရပါ တယ္။ အဲဒီမွာ ယူနီဆက္ဖ္ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ က “လူေတြကို စားစရာ ေ၀ငွလိုက္တာထက္ ပညာေရးနဲ႔ အသိပညာေတြေ၀ငွလိုက္တာက သူတို႔ဘ၀အတြက္ ပိုေကာင္းတဲ့ ေရရွည္ ျမႈပ္ႏွံမႈ တစ္ခု ျဖစ္တယ္” လို႔ ေျပာထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အဲဒီလို ပညာေရး အကူအညီေတြ အမ်ားၾကီး ရွိဖို႔ လိုေနပါတယ္။


တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနရဲ႕ ၁၉၉၉-၂၀၀၀ က စတဲ့ ႏွစ္၃၀ စီမံကိန္း ထဲမွာလည္း လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အေျခခံပညာ ဖြ႔ံျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ၁၀ခု ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွာ နံပါတ္ (၉) အခ်က္က ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ေစေရး ဆိုတာ ပါပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ Informal Education ဟာ ပညာလိုလားသူေတြအတြက္ Information Technology ေခတ္နဲ႔အညီ အဆင့္မီစာၾကည့္တိုက္ေတြ အင္တာနက္သံုး စာဖတ္ခန္းေတြ လူငယ္အဖြဲ႔အစည္းေတြ လူမႈ အဖြဲ႔ အစည္း ေတြကေန ကိုယ့္ဘာသာ ေလ့လာ သင္ယူၾကတာပါပဲ။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစုဟာ ျပည္သူလူထု အေန နဲ႔ အသိဥာဏ္ ပညာ တိုးတက္မွ ႏိုင္ငံ တိုးတက္မယ္ဆိုတာကို နားလည္ သေဘာေပါက္ၾကတဲ့အတြက္ Informal Education ရႏိုင္ေအာင္ အစိုးရ ကိုယ္တိုင္ကေရာ ေစတနာ အလွဴရွင္ေတြ ကေရာ ၀ိုင္းျပီး ပံ့ပိုးၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အခုဆိုရင္ Informal Education အတြက္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ စာၾကည့္တိုက္ေတြေတာ့ ရွိလာပါျပီ။ စာၾကည့္တိုက္ေတြဟာ ဘ၀တကၠသိုလ္၊ လူထုတကၠသိုလ္ လို႔ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုရ ေလာက္ ေအာင္ပဲ လူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြ ပညာေရးေတြအတြက္ သိပ္ အေရးပါတာပါ။ တသက္တာလံုး ပညာ သင္ယူသြားႏိုင္တဲ့ အစီအစဥ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၉၀ေလာက္ကစျပီး ကိုယ္ထူကိုယ္ထ စာၾကည့္တိုက္ေလးေတြ စာဖတ္ အသင္းေတြ စျပီး ထြန္းကား လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ အာဏာပိုင္ ေတြကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ စာၾကည့္တိုက္ ၃၀၀၀ေက်ာ္ ရွိျပီလို႔ သတင္းစာေတြကေန ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ကမၻာ့အဆင့္မီ ကြန္ပ်ဴတာ အင္တာနက္ ေတြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ သံုးခြင့္ ရဖို႔ေတာ့ လိုပါေသးတယ္။ အဲဒီအျပင္ ဘယ္လို စာဖတ္ၾကမလဲ၊ ဘယ္လို သင္ယူၾကမလဲ ဆိုတာေတြကို အတူတူ ေဆြးေႏြး အေျဖရွာႏိုင္ဖို႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြ လည္း ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။


အဲသလိုပဲ အဂၤလိပ္စာေရးဆရာၾကီး John Ruskin ကလည္း

"ပညာေရးဆိုတာ လူေတြကို မသိေသးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ သင္ေပးဖို႔မဟုတ္ဘူး၊ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာေတြကို လုပ္ေအာင္ သင္ေပးတာပဲ ျဖစ္တယ္"

လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာ့ဆိုရိုးထဲက အလိမၼာ စာမွာရွိ ဆိုတဲ့ စကားနဲ႔ အတူူတူပါပဲ၊ စာတတ္မွ စာဖတ္မွ လိမ္မာမယ္၊ ကိုယ္က်င့္တရား ေကာင္းမယ္၊ စာရိတၱ ေကာင္းမယ္လို႔ ေျပာတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဘြဲ႔လက္မွတ္ ေအာင္လက္မွတ္ တစ္ခုခု ရတဲ့အထိ ေက်ာင္းမေနႏိုင္ရင္ေတာင္မွပဲ ဘ၀ထဲမွာ အသိဥာဏ္ နဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့လူ ျဖစ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေက်ာင္းပညာေရးမ်ဳိးနဲ႔ စာေပပညာရပ္ေတြကို ေလ့လာဆည္းပူးႏိုင္ဖို႔၊ ေလ့လာဆည္းပူးခြင့္ ေတြ ရဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ပညာေရး က႑ထဲမွာ Informal Education ဟာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။


ဒါေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာေတာ့ ျပည္သူလူထုထဲက အမ်ားစုၾကီးဟာ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးကို ထိေတြ႔ခြင့္ မရတဲ့အျပင္ ဒါဟာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အစိုးရက တာ၀န္ယူ လုပ္ေဆာင္ေပးရမယ့္၊ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ခံစားခြင့္ရွိတဲ့ အခြင့္အေရးတစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကိုေတာင္ သိခြင့္မရၾကတဲ့ အေျခေနမွာ ရွိေနၾကတာပါ။

အဆိုးဆံုးကေတာ့ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ကတည္းက စျပီး လက္ရွိအစိုးရ ေၾကြးေက်ာ္ထားတဲ့ စီမံကိန္းတစ္ရပ္ျဖစ္တဲ့ Lifelong learning ဆိုတာက စီမံကိန္းရဲ႕ ဒုတိယ၅ႏွစ္သက္တမ္းထဲ ၀င္လာျပီျဖစ္တဲ့ ခု ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ထိတိုင္ လံုး၀ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ေသးတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာျပည္သူလူထုဟာ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေက်ာင္းပညာေရးကို မသင္ယူႏိုင္တဲ့အျပင္ informal Education နဲ႔ပါ သင္ယူခြင့္ မရႏိုင္ၾက ရတဲ့အတြက္ ကမၻာ့အလယ္မွာ မ်က္ႏွာငယ္ေနၾကရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာမျမင့္တဲ့အတြက္ လူမ်ိဳး မျမင့္ ႏိုင္ ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း ၊ ၂၀၀၆။

နယ္စပ္ပညာေရးခရီး

က်မတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းမႈေတြေၾကာင့္ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ ေျပာင္းေရႊ႕လာၾကတဲ့ လူတန္းစားတရပ္ကို ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား(migrant worker) ေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြထဲမွာ ပညာတတ္တယ္၊ ပိုက္ဆံရိွတယ္ ဆိုရင္ အေပၚလိုင္းလို႕ေခၚတဲ့ တရား၀င္ ဗီဇာေတြ ၊ ပတ္စပို႕စ္ေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ေတြကို ထြက္ႏိုင္ၾကေပမဲ့ လက္လုပ္လက္စား အမ်ားစုကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ ေတြဆီကို တရားမ၀င္လမ္းေၾကာင္းမ်ားမွ ခိုး၀င္ျခင္းျဖင့္ ေရာက္ရွိ အလုပ္လုပ္ၾကရပါတယ္။

အဲဒီအခါမွာေတာ့ မိဘေတြနဲ႕အတူ ရင္ေသြး ကေလးငယ္ေလးေတြကလည္း ဒီခရီးကို ပါ၀င္ၾကရျပန္ပါတယ္။ တပါးတုိင္းျပည္မွာ ကိုယ့္ရင္ေသြးေတြကို ဘယ္လိုေက်ာင္းထားရမယ္ ဆိုတာ မွန္းဆမရတဲ့ အိပ္မက္ေတြပါပဲ။ ကိုယ္တိုင္ကေတာင္ တရား၀င္ အလုပ္သမား လက္မွတ္မရွိေလေတာ့ ထိုင္းေက်ာင္းကိုထားဖို႕ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ေက်ာင္းထားျဖစ္ေတာ့ လည္း ေက်ာင္း၀တ္စံုဖိုး မတတ္ႏို္င္လို႕၊ ေနာက္ကိုယ့္ကေလးကို ကိုယ့္မိခင္ျမန္မာစာ တတ္ေစခ်င္လို႕ စသည္ျဖင့္ မိဘမ်ားမွာ အေတာ္ ဦးေႏွာက္ေျခာက္ၾကရပါတယ္။

မဲေဆာက္ဆိုတဲ့ ထုိင္းျမန္မာ နယ္စပ္ ျမ၀တီၿမိဳ႕ တဖက္ကမ္းက ၿမိဳ႕ကေလးမွာ ျမန္မာ အလုပ္သမားေပါင္း မနက္သြားညျပန္ အပါအ၀င္္ဆိုရင္ တသိန္းခြဲေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒီမွာ အေျခခ်ေနထိုင္တဲ့ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ သားသမီးေတြ အတြက္ ျမန္မာစာသင္ေက်ာင္းေလးေတြကို ဖြင့္ျဖစ္တာ ဆယ္စုႏွစ္ နီးပါးရွိလာေနပါၿပီ။ ေက်ာင္းသားေတြလည္း တိုးလာသလို ေက်ာင္းေတြလည္း တိုးတိုးလာပါတယ္။ ေက်ာင္းသားဦးေရ (၆၀၀၀)္ေက်ာ္ရွိလာေနၿပီး ေက်ာင္းေပါင္းက စာရင္း၀င္ၿပီးသား (၄၈) ေက်ာင္း ၊ ဒီႏွစ္ ထပ္ဖြင့္တာေတြ စာရင္းမေပါက္ေသးတာေတြပါရင္ (၅၃) ေက်ာင္းေလာက္ရွိပါတယ္။ ဆရာ ဆရာမဦးေရက (၃၀၀) ေက်ာ္ ရွိေနပါတယ္။ အရင္က တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းေတြက ဆရာေတြလခဟာ ဘတ္ (၅၀၀) ေလာက္ပဲ ရတာေတြ ရွိေပမဲ့ အခုဒီႏွစ္ ၂၀၀၇ စာသင္ႏွစ္ကေနစၿပီး ေက်ာင္းဆရာလခကို အနည္းဆံုး ဘတ္(၂၀၀၀) သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။ ဘတ္(၂၅၀၀) ထိေပးတဲ့ေက်ာင္းလဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေက်ာင္းေတြကို ေထာက္ပံ့တဲ့ အဖြဲ႕ (ဒါမွမဟုတ္) လူပုဂၢိဳလ္ေတြေပၚ မူတည္ပါတယ္။

ဒါကေတာ့ အလုပ္သမား ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး အဖြဲ႕က ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ မူလတန္းေက်ာင္းေလးျဖစ္ပါတယ္။

အခုလို စာသင္ေနပါတယ္။


ေစတနာရွင္ ႏိုင္ငံျခားသူေလးက အခုလို အဂၤလိပ္စာကို သင္ေပးတာေပါ့။

ေက်ာင္းေတြအမ်ားစုက မူလတန္းအဆင့္ပဲ ရွိၿပီး အလယ္တန္းအထက္တန္းထိ သင္ၾကားေပးႏုိင္တဲ့ ေက်ာင္းကေတာ့ ၃ ေက်ာင္းပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းေတြက ေက်ာင္းသားရွိရာမွာ တည္ထားရတာျဖစ္လို႕ သြားေရးလာေရးခက္ခဲတဲ့ ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ေနရပါတယ္။ ကေလးမိဘေတြက မနက္ေစာေစာ အလုပ္သြားၾကတဲ့ အခါ ကေလးအႀကီးက ကေလးအငယ္ေတြကို ထပ္ဆင့္ ထိန္းေက်ာင္းေနရတာေတ၊ြ မိသားစုအတြက္ တဖက္တလမ္းက ေစ်းကူေရာင္းေပးရတာေတြ ျဖစ္ေနလို႕ စာသင္တဲ့ ေန႕ေက်ာင္းေတြမွာ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက မတက္ေရာက္ႏိုင္ပဲ ညေက်ာင္းဖြင့္တဲ့ ေနရာမွာ တက္ရတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ မဲေဆာက္မွာ လူအမ်ားဆံုးတက္ တဲ့ ညေက်ာင္း တေက်ာင္းမွာ ဆိုရင္ ကေလး (၇၀) ေလာက္ရွိၿပီး အဲဒီထဲက တ၀က္ေလာက္ က ေန႕ေက်ာင္း မတက္ႏိုင္လို႕ ညေက်ာင္းတမ်ိဳးတည္း တက္ရတဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သားေတြ ေနတဲ့ တန္လ်ား အရွည္ႀကီး တခုရဲ႕ တခန္းေသာ ေအာက္ထပ္မွာ သင္ၾကားတဲ့ ညေက်ာင္းေလးကို က်မဗြီဒီယို ရိုက္ကူးထားခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒါကိုေတာ့ မဂ်စ္ဆီပို႕ေပးထားပါတယ္။ (က်မမတင္တတ္လို႕ပါ)၊ ညေက်ာင္းေတြကို ညေန ၆ နာရီေလာက္မွာ စဖြင့္ၿပီး တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းေလးေတြက ရ နာရီခြဲ ၈ နာရီေလာက္မွာ ဆင္းပါတယ္။ ခုနေျပာျပတဲ့ ေက်ာင္းေလးကေတာ့ ည ၉ နာရီမွာ ဆင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းတက္တဲ့ကေလးေတြအတြက္ အိမ္စာလုပ္ရာ စာသင္ခန္း၊ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္တဲ့ ကေလးေတြအတြက္က ေသစာရွင္စာ ဖတ္တတ္ဖို႕ ဘ၀ အတြက္စာသင္ခန္း ပါပဲ။

နယ္စပ္တေလွ်ာက္က ကေလးေတြရဲ႕ ပညာသင္ၾကားရပံု၊ ေက်ာင္းတက္ရန္ အခက္အခဲမ်ား၊ ဆရာ ဆရာမ ရွားပါးပံု ၊ ေရြ႕ေျပာင္းပညာေရးဆရာ မ်ားသမဂၢ စသည္ျဖင့္ က်မသိသေလာက္ ဆက္လက္ ေ၀မွ်ေပးပါ့မယ္။ အဲဒီ အခ်က္အလက္ အမွန္ေတြ ေပၚက က်မတုိ႕ ဘာေတြ ကူညီႏိုင္မလဲ ဆိုတာ စုေပါင္းစဥ္းစားၾကရေအာင္ေနာ္။

ဒီကေလးေတြအားလံုးဟာ က်မတို႕ခ်စ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြပါ။

ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၁၆)

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးစနစ္မွာ အတန္းတင္ အတန္းက် စာေမးပြဲစနစ္ကို ျပန္သံုးမယ္ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ျပီးပါျပီ။ တကယ္ေတာ့ စာေမးပြဲစနစ္ကိုပဲ စနစ္က်တဲ့ ပံုစံနဲ႔ က်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒါဟာ ကေလးမ်ားအတြက္ အဆိပ္အေတာက္ မျဖစ္ႏိုင္ ပါဘူး။ စာေမးပြဲစနစ္ကို က်င့္သံုးျပီး ပညာတတ္ေတြ ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္ ေမြးထုတ္ႏိုင္ ေနတဲ့ အဂၤလန္ႏိုင္ငံဟာ ထင္ရွားတဲ့ သက္ေသပါပဲ။ အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွာ က်င့္သံုးတဲ့ စာေမးပြဲ စနစ္ က အတန္းတင္ အတန္းခ် စနစ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ကေလးေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းေတြကို ခန္႔မွန္းျပီး တေျပးညီျဖစ္ေအာင္ ၫွိတာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊


တကယ္ေတာ့ စာေမးပြဲဆိုတာဟာ ကေလးေတြအေနနဲ႔ စာေတြကို ပညာေတြကို ဘယ္ေလာက္ မွတ္မိလဲ… ဘယ္ေလာက္ အလြတ္ေျပာႏိုင္လဲဆိုတာကို စစ္ေဆးတာမ်ဳိး မျဖစ္ရပါဘူး။ ကေလးေတြအေနနဲ႔ စာကို ဘယ္ေလာက္ နားလည္လဲ.. ဘယ္ေလာက္ ျပန္ျပီး အသံုးခ်ႏိုင္လဲ.. ဘယ္လို ျပန္ျပီး အသံုးခ်ႏိုင္သလဲ ဆိုတာ ကိုသာ စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့ သေဘာပါ။ ျပီးေတာ့ ေရးေျဖစာေမးပြဲနဲ႔အတူ ကေလးေတြဟာ ႏႈတ္ေျဖလည္း ေျဖၾက ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ ကေလးေတြရဲ႕ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးေတြကိုပါ အကဲခတ္ စစ္ေဆးပါ တယ္။ အဲဒီအျပင္ အတန္းထဲမွာ Assignment ေရးတာမ်ဳိးကို တစ္ေယာက္ခ်င္းေရာ အဖြဲ႔နဲ႔ေရာ လုပ္ၾကရတာ မ်ဳိးလည္း ပါပါတယ္။အဲဒီ Assignment ဟာ စာေမးပြဲ တစ္စိတ္တပိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အဲဒီ လို စာေမးပြဲပံုစံကို ဘြဲ႔လြန္တန္းမ်ားမွာပဲ ေတြ႔ရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စာေမးပြဲစနစ္ကေတာ့ တစ္ႏွစ္လံုး သင္ခဲ့တဲ့ စာေတြကို လစဥ္ စာေမးပြဲေတြ ေျဖရသလို ႏွစ္အဆံုး မွာလည္း အတန္းတင္စာေမးပြဲဆိုျပီး ေျဖရပါတယ္။ ေမးခြန္းေပၚမွာပဲ အမွတ္ ၁၀၀ ဖိုး အျပည့္ ေျဖရတာပါ။ ျပီးေတာ့ လစဥ္ေျဖခဲ့တဲ့ ရလဒ္ေတြကိုလည္း အတန္းတင္စာေမးပြဲၾကီးမွာ တရား၀င္ ထည့္စဥ္းစားေပး တာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ ကေလးရဲ႔ အတန္း တြင္း ပူးေပါင္း ပါ၀င္မႈေတြ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြ စိတ္ေနသေဘာထားေတြကို သင္ၾကား ေပးတဲ့၊ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ထည့္သြင္း စဥ္းစား ေပးမႈမ်ဳိးလည္း မပါပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စာေမးပြဲစနစ္ကေတာ့ ကေလးဘ၀အတြက္ အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပညာေရး (Moral Education) နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လုံး၀ ထည့္မစဥ္းစားတဲ့ စနစ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉ရာစု ျဗိတိသွ် ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Benjamin Disraeli (1801-1900) က “ Upon the education of the people of this country the fate of this country depends” “ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ကံၾကမၼာ ဟာ အဲဒီႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြရဲ႕ ပညာေရးအေပၚမွာ မူတည္တယ္” လို႔ ေျပာခဲ့တာကို ၾကည့္ရင္ ကေလးေတြ လူငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးဟာ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ပညာေရးျဖစ္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ေပၚလြင္ေစလွပါတယ္။

တန္ဖိုးရွိတဲ့ ပညာေရး ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ အေမရိကန္ ပညာေရးသုေတသီ Nicholas Murray Butler ( ၁၈၆၂-၁၉၄၇ ) က ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူက
- မိခင္ဘာသာစကားကို ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္တတ္ေစတဲ့ပညာေရး၊
- ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔တဲ့အမူအယာ အေလ့အက်င့္ရွိလာေစတဲ့ ပညာေရး၊
- ရသခံစားမႈကို နားလည္ေစတဲ့ ပညာေရး၊
- စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္းရွိသြားေစတဲ့ ပညာေရး နဲ႔
- အမႈကိစၥေတြကို အေကာင္အထည္ေဖၚ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေစတဲ့ပညာေရး
မ်ဳိးေတြကမွ တန္ဖိုးရွိတယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဒါမွပဲ အဲဒီတန္ဖိုးရွိတဲ့ ပညာေရးနဲ႔ ေမြးထုတ္လိုက္တဲ့ လူငယ္မ်ားကသာ တိုင္းျပည္ အတြက္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ ကံၾကမၼာ ေတြကို ဖန္တီးေပးႏိုင္မွာပါ။ အဲဒီလို ကေလးရဲ႔ ပညာဥာဏ္ရည္နဲ႔အတူ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးကိုပါ ပ်ဳိးေထာင္ ေပး ႏိုင္ဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မွတ္ဥာဏ္တစ္ခုတည္းသက္သက္ကိုသာ အားေပးတဲ့ မူလလက္ေဟာင္း စာေမးပြဲ စနစ္ဟာ လြဲမွားတဲ့ စနစ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။


အဲလိုစနစ္နဲ႔ ၾကီးျပင္းရတဲ့ ကေလးေတြ လူငယ္ေတြဟာ မွတ္ဥာဏ္ကိုသာ အားကိုးက်င့္ ရွိသြားတဲ့အတြက္ ဆင္ျခင္ဥာဏ္ကို အသံုးမခ်တတ္ေတာ့တဲ့အထိ ျဖစ္သြားၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ သာမန္ ပညာတတ္ တစ္ေယာက္ ရဲ႕ သာမန္အသိကို မေက်ာ္လြန္ႏိုင္ဘဲ ျဖစ္သြားပါတယ္။ စိတ္ပညာရွင္ Howard Gardner ရဲ႕ အဆိုအရေတာ့ တကယ့္ ပညာတတ္တစ္ေယာက္ဟာ သာမန္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ သာမန္အသိ (Common Sense) ကိုေတာ့ ေက်ာ္လြန္ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ အသိေရာ အလိမၼာပါ ျပည့္စံုမွ ပညာတတ္လို႔ ေျပာတာ ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ဘြဲ႔ထူး ဂုဏ္ထူး မရဖူးေပမဲ့ ေလ့လာအားထုတ္မႈနဲ႔ တီထြင္ ဖန္တီး ႏိုင္စြမ္းေတြ ကိုယ္က်င့္တရား ေတြ ေကာင္းတာေၾကာင့္ ပညာရွင္လို႔ သတ္မွတ္ရသူေတြ ကမၻာ့သမိုင္း ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ အမ်ားၾကီး ရွိခဲ့တာပါပဲ။

“An educated person is one who has learned how to learn” ဆိုတဲ့ အနက္ဖြင့္ဆိုခ်က္ အတိုင္းပါပဲ၊ ပညာတတ္ဆိုတာဟာ ပညာ ဘယ္လို သင္ယူရမလဲ ဆိုတာကို သင္ယူ တတ္ေျမာက္ ျပီးတဲ့သူပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ပညာေရးဟာ ကိုယ္ ေလ့လာ တတ္ေျမာက္ ထားသမွ်ကို ေနရာတက် ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားျပီး အသံုးခ်တတ္ေအာင္ တတ္ေျမာက္ဖို႔ပဲ လိုတာမို႔လို႔ ကေလးေတြအတြက္ လြဲမွားတဲ့ ယွဥ္ျပိဳင္စိတ္နဲ႔ အေၾကာက္တရားကို ျဖစ္ေစတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စာေမးပြဲပုံစံဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲသင့္တဲ့ စနစ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အနီးဆံုး ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ အကဲခတ္ အတန္းတင္စနစ္ (Caps) ကိုသံုးျပီး ေအာင္ျမင္တဲ့ပညာေရးကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ အလယ္တန္းဆင့္ ေရာက္တဲ့အထိ ေက်ာင္းစာနဲ႔ အိမ္စာကို မွ်မွ်တတ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး လုပ္ၾကရျပီး အတန္းတက္ သြားၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာ စာသင္ခန္း အတြင္းကေန စလို႔ ေက်ာင္း၀င္း သန္႔ရွင္းေရးအထိ တေပ်ာ္တပါး လုပ္ရင္း လူမႈ ဆက္ဆံေရး နဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္တတ္မႈေတြကို တတ္ေျမာက္သြားၾကပါတယ္။ ပန္းခ်ီခ်ိန္မွာ ေရာင္စံုေလးေတြ သံုးျပီး ပံုလွလွေလးေတြ ဆြဲရင္း ဂီတခ်ိန္မွာ သီခ်င္းဆိုရင္း ကရင္း အႏုပညာကို ခံစားတတ္သြားၾကပါတယ္။ ကာယခ်ိန္မွာ အားကစားလုပ္ရင္း က်န္းမာေရးနဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ဆက္စပ္ နားလည္သြားၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ကေလးေတြဟာ သူတို႔ဘာသာေတာင္ သတိမထားမိလိုက္ဘဲနဲ႔ တကယ္ ပညာတတ္ သြားၾကတာပါပဲ။ ဆရာ ဆရာမေတြနဲ႔ တရင္းတႏွီး ထိေတြ႔ေနရင္းကပဲ သူတို႔ အမွတ္ေတြ ရသြားၾကတာပါပဲ။ စာေမးပြဲၾကီးရယ္လို႔ မရွိဘဲ ကေလးရဲ႕ ဥာဏ္ရည္အလိုက္ ထူးခၽြန္ဆုေတြ ဘာေတြလဲ ရသြားၾကတာပါပဲ။


ဒါေၾကာင့္ပဲ ကေလးေတြအတြက္ တကယ္တန္ဖိုးရွိတဲ့ ပညာတတ္ျဖစ္ေအာင္ ပ်ဳိးေထာင္ရာမွာ စာေမးပြဲဟာ အဓိက မက်လွဘဲ ကေလးရဲ႕ အရည္အေသြးကို စနစ္တက် ပ်ဳိးေထာင္ျပီး အကဲျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ကသာ အဓိက က်တယ္ လို႔ ေျပာရတာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ စာေမးပြဲစနစ္ဆိုရင္လဲ ကေလးရဲ႕ ပညာတတ္ေျမာက္မႈကို အမွန္တကယ္ သိႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ကေလးရဲ႕ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈကိုပါ အကဲခတ္ႏိုင္တဲ့ စာေမးပြဲစနစ္မ်ဳိးသာ ျဖစ္သင့္္ ပါတယ္္။

ေမျငိမ္း (၁၃၊၆၊၀၆)