ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၁၃)

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ အဲဒီႏိုင္ငံရဲ႕ပညာ ေရး စနစ္ကို ဒီမိုကေရစီပညာေရးျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ရမယ့္ ကိစၥဟာ အေရးၾကီးတဲ့ တာ၀န္တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။


ကမၻာမွာ အၾကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္ ထင္ရွားတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ပညာေရးပညာရွင္ K.G Sai Yi Dain ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ က်တဲ့ လူမႈဘ၀ထဲက လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အရည္အေသြးေတြနဲ႔ ျပည့္မီေစ ဖို႔ ပညာေရးကို ျပဳျပင္ ေရးဆြဲရမယ လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ဒီမိုကေရစီစနစ္က လူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီကို တန္ဖိုးထားျပီး လူသားအျဖစ္နဲ႔ ရရမယ့္ အခြင့္အေရး မွန္သမွ် အျပည့္ အ၀ ခံစားရေစဖို႔ကို အဓိကထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ ပညာေရးဟာလည္း ဒီမိုကေရစီစနစ္ အရ လူသားတိုင္း တန္းတူ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ အတူ တန္းတူ လြတ္လပ္စြာ ပညာသင္ခြင့္ရွိရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ အေပၚမွာ အေျခခံ ပါတယ္။ လူမွန္ရင္ ဘယ္လိုအေၾကာင္းေၾကာင့္နဲ႔မွ ပညာမသင္ႏိုင္တာမ်ဳိး မရွိေစရဘူးလို႔ သတ္မွတ္ထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ဒႆနိက နဲ႔ ပညာေရး ပညာရွင္ John Dewey ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ Democracy and Education ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ထဲ မွာ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္ နဲ႔ လူ႔မႈအသိုင္းအ၀ိုင္း ရဲ႕ ေကာင္းက်ဳိး အတြက္ လူအားလံုး တန္းတူ အခြင့္အေရး နဲ႔ ပါ၀င္ခြင့္ရွိျပီး လူသားအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံ ရာမွာ လိုအပ္သလို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ၫွိႏႈိင္း လုပ္ ေဆာင္ ခြင့္ ရွိတာဟာ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တယ္ လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ လူတစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရးနဲ႔ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးေတြမွာ ကိုယ့္သေဘာဆႏၵအေလွ်ာက္ ပါ၀င္ခြင့္ရေအာင္ စီစဥ္ေပးတဲ့ ပညာေရးမ်ဳိးကို လိုအပ္တယ္ လို႔လဲ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဒီမိုကေရစီပညာေရးစနစ္ ရွိဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို ေထာက္ျပ ထားတာ ပါပဲ။

ဒီမိုကေရစီပညာေရးစနစ္မွာ ရည္မွန္းခ်က္ ေတြအေနနဲ႔
-စာသင္သားေတြကို အတူတကြပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေစျပီး ဘက္စံုအသိပညာကိုရေစဖို႔
-အနာဂတ္ကာလဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔၊
-အျပဳသေဘာဆန္ျပီးလြတ္လပ္တဲ့အေတြးအေခၚေတြဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔
-အမွားအမွန္ကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားတတ္ဖို႔၊
-တရားမ်တမႈကိုျမတ္ႏိုးတတ္ျပီးကိုယ္ခ်င္းစာတရားရွိေစဖို႔၊
-လူမႈဆက္ဆံေရးတိုးတက္ေစဖို႔၊
-ကေလးေတြရဲ႕ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္မတူဘဲ ကြဲျပားျခားနားေနမႈေတြကို
ဂရုစိုက္ျပီး တစ္ဦးခ်င္းကို ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေစဖို႔၊
-ကေလးေတြရဲ႔ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းကို အားေပးဖို႔ နဲ႔
-အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းအလုပ္ေတြ လုပ္ႏိုင္မယ့္ ပညာေရးမ်ဳိးကို စီစဥ္ေပးဖို႔
ဆိုတာ ေတြ ပါပါတယ္။

အဓိကကေတာ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြဟာ ဒီမိုကေရစီပညာေရးထဲကေန လူမႈ အသိုင္း၀ိုင္း ထဲမွာ အဆင္ေျပေျပ ေနသြားႏိုင္ျပီး ကိုယ္ပိုင္အရည္အေသြးေတြနဲ႔အတူ လူသားအခ်င္းခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာ ေလးစား တတ္တဲ့ အသိေတြ အေတြ႔အၾကံဳေတြ စိတ္ခ်ရ တဲ့ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းပညာ နဲ႔ အလုပ္ေတြကိုပါ ရသြားမွာမို႔ ေအာင္ျမင္တဲ့ ႏိုင္ငံသား ေတြ ျဖစ္လာဖို႔ ရည္မွန္းတာဟာ ဒီမိုကေရစီပညာေရးရဲ႕ ေသာ့ခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးအေျခေနအရဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ ပညာေရးစနစ္ တည္ေဆာက္ဖို႔ မျဖစ္မေန လိုအပ္ေနျပီဆိုတာ အထင္အရွားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု အတူတြဲ ေနထိုင္ေနတဲ့အတြက္ စာသင္သား ေတြဟာ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မတူတဲ့ အေျခေနေတြ ကြဲျပားျခားနားေနမႈေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ပညာေရးမွာ Cultural pluralism ဆိုတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဗဟု၀ါဒ နဲ႔ Multi culture အေရာင္အေသြးစံုယဥ္ေက်းမႈ သေဘာတရားေတြ ပါ၀င္ေနဖို႔ သိပ္လိုအပ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကိုယ့္ရဲ႕ မိခင္ ဘာသာ စကား နဲ႔ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြကို သင္ၾကားခြင့္ ေဖၚထုတ္ခြင့္ မရတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ ထည့္သြင္း စီစဥ္တဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ဳိိး အထူး လိုအပ္ပါတယ္။

Multicultural Education နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဦးေဆာင္သူ ပညာေရးပညာရွင္ James Bank ကေတာ့ Multicultural Education မွာ ရွိသင့္တဲ့ အဂၤါရပ္ေတြကို အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြး တင္ျပ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ

-ကေလးေတြအေနနဲ႔ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အျမင္နဲ႔ တုံ႔ျပန္မႈ မ်ဳိးေတြ ရွိလာေစမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ နဲ႔ သင္ခန္းစာေတြ ေရြးခ်ယ္ ထည့္သြင္းဖို႔…
-ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႔ ဘာသာစကား မတူတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳ အျမင္ သေဘာထားေတြ နဲ႔ က်ား၊မ ကြဲျပားမႈေတြအတြက္ ဦးတည္ျပီး သင္ရိုးေရးဆြဲဖို႔…
-ဆရာဆရာမနဲ႔ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အျပန္အလွန္ အဆက္အစပ္ရွိတဲ့ သင္ၾကားမႈ သင္ယူမႈ အစီအစဥ္ေတြ ေရးဆြဲဖို႔…
-ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ မိခင္ဘာသာစကား နဲ႔ ေဒသိယစကားေတြကို ဆရာ ဆရာမ အပါအ၀င္ ပညာေရးအာဏာပိုင္ေတြက ေလးစားဖို႔…
-ေက်ာင္းတြင္း သင္ၾကားေရး နဲ႔ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းေတြက စာသင္သား ေတြရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ကိုယ္စားျပဳ ထင္ဟပ္ႏိုင္ဖို႔…
-အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ တိုင္းရင္းသား အားလံုး မွ်မွ်တတ ထူးခၽြန္ေစဖို႔…
-သင္ရိုး နဲ႔ သင္ၾကားနည္း အားလံုးက လူမ်ဳိးေပါင္းစံုကို ကိုယ္စားျပဳေနဖို႔
-ကေလးေတြအတြက္ School counselors (ေက်ာင္းတြင္း ေဆြးေႏြး အၾကံေပးသူ) ေတြ ထားေပးျပီး ကေလးေတြအတြက္ ကိုယ့္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္ေတြကို စဥ္းစား ေရြးခ်ယ္ တတ္လာေအာင္ ေဆြးေႏြးေပးဖို႔…

ဆိုတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ေတြ ပါတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ Multicultural Education ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ အေနအထားအရ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ တည္ေဆာက္ သင့္တဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ဳိးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို ျမန္မာ့ပညာေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ တခ်ိဳ႕ က လည္း လက္ခံထားၾကပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ ဆရာအတတ္သင္ပညာေရးက ဦးေဆာင္သူ ပညာေရး ပညာရွင္ ေဒါက္တာသိန္းလြင္က

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္ အရွည္ တည္တံ့ေစဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း အား အသိပညာေပးရန္ လိုအပ္ေသာ၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားေကာင္းတစ္ဦးတြင္ ရွိအပ္ေသာ အသိပညာ (Education for citizenship and the teaching of Democracy) ကိုလည္း ထည့္သြင္း သင္ၾကားသင့့္သည္…

လို႔ ဆရာ့ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရးသမိုင္း အစီရင္ခံစာ မွာ ေဖၚျပထားျပီး တဆက္တည္းမွာပဲ Multi- cultural Education ကို ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အေကာင္အထည္ ေဖၚဖို႔ အၾကံျပဳ ထား တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလို တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံု ေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ Multicultural Education ဟာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးမွာ အေရးပါတဲ့ အဂၤါရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂၀၀၆)