စာၾကည့္တိုက္မွာ

အေမရိကားနိုင္ငံရဲ့ ျပည္နယ္တခုမွာေနထိုင္တဲ့ ဘေလာဂါ့ကလိုေစးထူးက သူတို့ျမိဳ ့မွ စာၾကည့္တိုက္အေၾကာင္းကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေရးသားခဲ့ပါတယ္ ။
(ဘေလာဂါ့ကလိုေစးထူးဘေလာဂ့္မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္)

တိုးတက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတခုမွာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားနဲ႔တကြ ျပည္သူေတြ အားလုံး အတြက္ ပညာရွာရာမွာ အေထာက္အကူ တခု ျဖစ္ေစဖုိ႔အတြက္ `စာၾကည့္တိုက္´ ကို ဘယ္လိုဘယ္ပုံ စီစဥ္ထားရိွတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစုိ႔…။



အဲဒါကေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ရဲ့ အ၀င္၀ပါ။

စာၾကည့္တုိက္ကို ႐ုံးဖြင့္ရက္ေန႔တုိင္းမွာ မနက္ ၁၀ နာရီကေန ည ကုိးနာရီအထိ ဖြင့္လွစ္ၿပီးေတာ့ စေနေန႔ေတြမွာ မနက္ ၁၀ နာရီကေန ေန႔လည္ ၁ နာရီအထိ ဖြင့္လွစ္ပါတယ္။

စာၾကည့္တုိက္မွာ မိမိလိုအပ္တဲ့ စာအုပ္၊ စီဒီရြမ္၊ ဗီြဒီယိုေခြ၊ ဒီဗီြဒီေခြ၊ သီခ်င္းစီဒီ အစရိွေတြကို အခမဲ့ ငွားရမ္းႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ငွားရမ္းဖို႔အတြက္ေတာ့ စာၾကည့္တုိက္ အဖြဲ႔၀င္ ကဒ္ျပားလုပ္ရပါတယ္။ ၿမိဳ႔နယ္နမိတ္အတြင္းမွာ လက္ရိွေနထုိင္ေနတာ အမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳႏိုင္သူ မွန္သမွ်ကို မိနစ္ပုိင္းအတြင္းမွာပဲ အဖြဲ႔၀င္ကဒ္ျပား ထုတ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီ ကဒ္ျပားကိုလည္း အခမဲ့ ထုတ္ေပးတာပါပဲ။

စာၾကည့္တိုက္ထဲကို ေရာက္သြားေတာ့ ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ခြင့္အတြက္ ေကာင္တာမွာ ေမးျမန္းခြင့္ေတာင္းၾကည့္ေတာ့ လုံၿခဳံေရး တာ၀န္က်သူက `စာဖတ္သူေတြကို အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစဘူးဆုိရင္ ႐ိုက္ႏိုင္ပါတယ္´ လို႔ အသာတၾကည္ ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ က်ေနာ္က `က်ေနာ္ လူေတြကို မ႐ိုက္ပါဘူး၊ စာအုပ္ေတြကိုပဲ ႐ုိက္မွာ အေသအခ်ာပါခင္ဗ်´ လို႔ အရႊန္းေဖာက္လိုက္ေတာ့ သူက ရယ္ေနပါတယ္။




စာၾကည့္တိုက္ရဲ့ အ၀င္၀ကေန အထဲကို အတန္ငယ္ ေလွ်ာက္လိုက္ၿပီ ဆိုရင္ပဲ သီခ်င္း၊ ႐ုပ္ရွင္နဲ႔ သက္ဆုိင္တာေတြကို ထားတဲ့ ဒီေနရာေလးကို ေရာက္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ရႏိုင္တာကေတာ့ သီခ်င္းေဟာင္း၊ ႐ုပ္ရွင္ေဟာင္းမ်ားနဲ႔ အဂၤလိပ္စာ ေလ့လာလုိသူမ်ားအတြက္ အေထာက္အကူျပဳ အေခြေတြ၊ ခရီးသြားလမ္းညႊန္ ေခြေတြက ပိုမ်ားပါတယ္။



ဒါက စာဖတ္ဖို႔ စီစဥ္ေပးထားတဲ့ ေနရာ တခုပါ။ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ စီထားတဲ့ စာအုပ္စင္ေတြနဲ႔ အတူ အဲဒီလို စာဖတ္ဖုိ႔ ေနရာေလးေတြကို ေလးငါးေနရာထက္ မနည္း စီစဥ္ထားေပးပါတယ္။ စားပြဲေပၚမွာ စီစီရီရီ ေထာင္ထားတဲ့ စာအုပ္ေတြကေတာ့ လတ္တေလာမွာ လူဖတ္မ်ားေနတဲ့ စာအုပ္တခ်ိဳ႔ပါ။



တေယာက္ထဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေအးေအးေဆးေဆး စာဖတ္ခ်င္သူေတြအတြက္လည္း ဒီလို စာၾကည့္စားပြဲေလးေတြကို ထားရိွေပးထားပါတယ္။

စာၾကည့္တုိက္ထဲမွာ အထူး သတိထားေလ့ရိွတာကေတာ့ `ဆိတ္ၿငိမ္ျခင္း´ ကိုပါပဲ။ ကုိယ့္ေၾကာင့္ တျခားေသာ စာဖတ္သူေတြ အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ရေအာင္ လူတုိင္းလုိလိုက အတတ္ႏိုင္ဆုံး ဆိတ္ၿငိမ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာၾကပါတယ္။ ဆူညံစြာ ေအာ္ဟစ္ စကားေျပာျခင္း၊ ေျခသံျပင္းျပင္းလမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ခုံေတြကို အသံျမည္ေအာင္ တြန္းေရႊ႕ျခင္း ေတြကို မလုပ္မိေအာင္ ကုိယ္စီကုိယ္စီ ထိန္းသိမ္းၾကတာဟာ ေလးစားစရာ ယဥ္ေက်းမႈ တခုပါပဲ။

စာၾကည့္တုိက္ထဲမွာ ဆဲလ္ဖုန္း ေျပာခြင့္ မျပဳပါဘူး။ ဆဲလ္ဖုန္းေျပာဖုိ႔အတြက္ စာဖတ္သူေတြနဲ႔ အတန္ငယ္ အလွမ္းေ၀းတဲ့ ေနရာမွာ ခန္းမက်ယ္တခု စီစဥ္ထားေပးပါတယ္။ ဆဲလ္ဖုန္း ျမည္သံ တခုခုၾကားတာနဲ႔ စာၾကည့္တိုက္ တာ၀န္က် တေယာက္ေယာက္က အနားကို ေရာက္လာၿပီး အဲဒီ ခန္းမက်ယ္မွာ သြားေျပာဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။





စာအုပ္ေတြကို သူ႔အမ်ိဳးအစားအလိုက္ ေဒသႏၱရဆုိင္ရာ၊ သမိုင္း၊ ပထ၀ီ၊ ခရီးသြားလမ္းၫႊန္၊ အားကစား၊ သိပၸံဆိုင္ရာ၊ ရသ စသျဖင့္ စသျဖင့္ စုံလင္စြာ သူ႔ေနရာနဲ႔ သူ ထားရိွပါတယ္။



ရွာခ်င္တဲ့ စာအုပ္ကုိ အလြယ္တကူ ရွာမေတြ႔ႏိုင္ျဖစ္ေနသူေတြအတြက္ အဆင္ေျပေျပ ရွာႏိုင္ေအာင္ ထားရိွေပးထားတဲ့ Online Catalog ေနရာေလးပါ။ အဲဒီလိုေနရာေလးေတြကိုလည္း ေလးငါးေနရာထက္ မနည္း စီစဥ္ေပးထားတာကို ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။



Teen Zone လို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ အဲဒီ စာဖတ္ခန္းေလးထဲမွာေတာ့ အသက္ ဆယ့္ေလးငါးႏွစ္ ၀န္းက်င္ အရြယ္ လူငယ္ေလး တခ်ိဳ႔ ရိွေနပါတယ္။ သူတို႔ အရြယ္ေလးေတြ ဖတ္ဖုိ႔ ပုိမို သင့္ေတာ္တဲ့ စာအုပ္အမ်ိဳးအစားေတြကို သီးသန္႔ ခြဲထားေပးတဲ့ အျပင္ စာဖတ္ခန္းကိုပါ သီးျခား စီစဥ္ထားေပးပါတယ္။



စာအုပ္ေတြကို မိမိဖတ္ႏိုင္တဲ့ Level အလိုက္ ေရြးခ်ယ္ဖတ္ရွဳႏိုင္ေအာင္ အခုလို ခြဲျခားထားေပးပါေသးတယ္။



ဒီေနရာမွာေတာ့ စာၾကည့္တုိက္ အဖြဲ႔၀င္ေတြအတြက္ ကြန္ပ်ဴတာ အင္တာနက္ သုံးႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးထားပါတယ္။ အဖြဲ႔၀င္ အမွတ္ကို ႐ိုက္ထည့္ၿပီးတာနဲ႔ တေန႔တာအတြက္ တနာရီ အခမဲ့ အသုံးျပဳခြင့္ ရပါတယ္။ တနာရီျပည့္တာနဲ႔ အင္တာနက္ ကြန္နက္ရွင္ အလိုအေလ်ာက္ ျပတ္ေတာက္သြားပါတယ္။

ပရင့္ထုတ္ဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ စာမ်က္ႏွာတခ်ိဳ႔ရိွရင္လည္း ထုတ္ယူႏိုင္ဖုိ႔ ပရင္တာေတြ ထားရိွေပးပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပရင့္ထုတ္ယူခကိုေတာ့ ပိုက္ဆံ ေပးရပါတယ္။ သိပ္ေတာ့ ေစ်းမႀကီးလွပါဘူး။ တမ်က္ႏွာကို ဆင့္ ငါးဆယ္ ႏႈန္းပါ။



မိတၱဴကူးယူခ်င္သူမ်ားအတြက္လည္း မိတၱဴကူးစက္ေတြ ထားရိွေပးထားပါတယ္။



အဲဒါကေတာ့ စာၾကည့္တုိက္ကေန ငွားယူခ်င္တဲ့ စာအုပ္၊ စီဒီ၊ ႐ုပ္ရွင္ေခြ၊ ဒီဗြီဒီေခြ အစရိွတာေတြကို စာရင္း မွတ္တမ္း သြင္းတဲ့ စက္ပါ။ အဖြဲ႔၀င္ကဒ္ျပားန႔ဲ ငွားယူစာရင္းကို အတည္ျပဳၿပီးရင္ ျပန္ပုိ႔ရမယ့္ ေန႔စြဲပါတဲ့ ျဖတ္ပိုင္းစာရြက္ကို စက္က အလိုအေလ်ာက္ ထုတ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီေန႔ ေက်ာ္လြန္ၿပီးမွ ျပန္ပို႔ရင္ေတာ့ သတ္မွတ္ႏႈန္းထားအလိုက္ ဒဏ္ေငြေဆာင္ရမွာပါ။

အခုလို ဒီႏိုင္ငံမွာ ရိွတဲ့ စာၾကည့္တိုက္ အေၾကာင္းကို ဒီေန႔ တင္ျဖစ္တာကေတာ့ တိုးတက္ေနတဲ့ သူတုိ႔ ႏိုင္ငံမွာ အစိုးရက ပညာေရးကို ဘယ္ေလာက္အထိ ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ကို အထူးဂ႐ုစိုက္ စီစဥ္ထားေပးတယ္ဆုိတာကို ဗဟုသုတ အလို႔ငွာနဲ႔ ေနာင္တခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံမွာလည္း ဒီလို စာၾကည့္တိုက္မ်ိဳးေတြ တည္ေထာင္လာႏိုင္ဖုိ႔ ရည္သန္ပါတယ္။

တိုးတက္ေနတဲ့ သူတို႔ ႏိုင္ငံက သူတို႔ တတ္ႏိုင္တဲ့ အတုိင္းအတာနဲ႔ ဒီလို စာၾကည့္တိုက္မ်ိဳးေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဂ႐ုတစိုက္နဲ႔ ၿမိဳ႔ရြာအႏွံ႔တည္ေထာင္ထားတယ္ဆိုရင္ မတိုးတက္ေသးတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြအေနနဲ႔လည္း ဒီေလာက္အဆင့္ စာၾကည့္တုိက္မ်ိဳး မတတ္ႏိုင္သည့္ တုိင္ေအာင္ နည္းနာယူတန္တာယူၿပီး မိမိအထြာနဲ႔ မိမိ တတ္ႏိုင္တဲ့ စာၾကည့္တိုက္မ်ားကို အစိုးရရဲ့ စီစဥ္ၾကပ္မတ္မႈနဲ႔ ၿမိဳ႔ရြာအႏွ႔ံ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖြင့္လွစ္သင့္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြရဲ့ ျပည္သူေတြအေပၚ ထားတဲ့ `ပညာတတ္ေစခ်င္တဲ့ ေစတနာ´ ဘယ္ေလာက္ ရိွမရိွဆုိတဲ့ အေပၚမွာ မူတည္မွာပါ။



Nature Travel ဆိုတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ကို ငွားယူခဲ့ၿပီးေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ အျပင္ကို ျပန္ထြက္လာေတာ့ ေမွာင္စပ်ိဳးေနပါၿပီ။

ခပ္ေသာ့ေသာ့ ေလႏုေအး တခ်က္က မၿပဳံးတုံ႔ၿပဳံးတုံ႔ဟန္နဲ႔ ေ၀့ခနဲ တိုက္ခတ္တာေၾကာင့္ စိမ့္ခနဲ ခံစားလိုက္ရပါတယ္။ စာၾကည့္တုိက္နား တ၀ိုက္က အပင္အုံ႔ဆုိင္းဆုိင္းတခ်ိဳ႔လည္း လက္က်န္အရြက္ အနည္းငယ္ တန္ဆာဆင္ထားတဲ့ အကိုင္းေတြက ဟိုယိမ္းဒီယိမ္း…။

စာၾကည့္တုိက္ကို ျပန္ၾကည့္မိေတာ့ နီယြန္မီးေရာင္ ထြန္းထားတဲ့ စာၾကည့္တုိက္ အ၀င္၀က ပညာအလင္းပါ စြက္ထားလို႔ ထင္ရဲ့…၊ လင္းခ်င္းပါဘိ။ ထည္၀ါပါဘိ။ ခန္႔ညားပါဘိ။

(ကလိုေစးထူး)

အက္ကြဲေနေသာ ပညာေရး (သို႔) အက္ducation (သို႔) Crackဂ်ဴေကး႐ွင္း

ဘေလာဂါ့မင္းတေစ၏ ပို့စ္ကို ကူးယူေဖာ္ျပသည္ ။

သူငယ္တန္းမွ ဆယ္တန္းထိ၊ ထို႔ေနာက္ တကၠသိုလ္ပထမႏွစ္မွ ေနာက္ဆံုးနွစ္အထိ နွစ္ေပါင္းအေတာ္မ်ားမ်ားကို ဘ၀၏အနုပ်ိဳဆံုးအခ်ိန္မ်ားအတြင္း ၿမဳပ္နွံခဲ့ရၿပီးေနာက္ အက်ိဳးဆက္အေနၿဖင့္ ကၽြန္ုပ္တို႔ရ႐ွိခဲ့ေသာ ဘြဲ႔လက္မွတ္တစ္ခုသည္ ကြမ္းယာသည္၏လည္ပင္း၌ ခ်ိတ္ဆြဲထားေသာ သစ္သားဗန္းတစ္ဗန္းေလာက္မွ်ပင္ ဘ၀ကို အာမခံခ်က္မေပးနိုင္ေၾကာင္း ကၽြန္ုပ္တို႔ သိ႐ွိခဲ့ရၿပီ။

၀လံုးကို၀ိုင္းေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေရးက်င့္ခဲ့ၾကေသာ ေက်ာက္သင္ပုန္းတစ္ခ်ပ္၏ရာဇ၀င္ ကြဲ႐ွခဲ့ရေလၿပီ။

ေလွ်ာက္ေနရင္း ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ေသာ ေၿခေထာက္တစ္စံုအတြက္ မည္သူ႔ထံ အေလွ်ာ္ေတာင္းရမည္နည္း။
တန္ဖိုးႀကီးမားစြာရင္းနွီး၍ ၀ယ္ယူခဲ့ရေသာ္လည္း အခ်ိန္ေရာက္၍ အသံုးခ်ၾကည့္မိေသာအခါတြင္မွ မည္သို႔မွ် အသံုးမ၀င္ေသာ ပစၥည္းအတုတစ္ခုၿဖစ္ေနမွန္း ေၿခာက္ၿခားစြာသိ႐ွိခဲ့ရသည္။ သုညတစ္လံုးနီးပါးမွ် တန္ဖိုးမဲ့ေနေသာ ထိုသစ္သီးပုပ္တစ္လံုးကို မည့္သူ႔ထံ၌ မ်က္ရည္ခံထိုး၍ ၿပန္လည္ေရာင္းခ်ရမည္နည္း။

ေနာက္ဆံုးတြင္ေတာ့ ၿမန္မာလိုေရးတတ္ဖတ္တတ္ၿခင္းနွင့္ အဂၤလိပ္လိုအနည္းငယ္တီးမိေခါက္မိ႐ွိၿခင္း တို႔ကိုသာ အက်ိဳးအၿမတ္တစ္ခုအေနနွင့္ က်ိတ္မွိတ္၍ယူခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ထို႔ထက္ပို၍ အသံုးခ်ၿခင္လွ်င္ေတာ့ မဂၤလာေဆာင္ဖိတ္စာတို႔၌ ဂုဏ္ပုဒ္တစ္ခုအေနနွင့္လည္း ထည့္သြင္းနိုင္ပါေသးသည္။

"သားတို႔၊ သမီးတို႔ မ်က္နွာမငယ္ၿခင္ရင္ ပညာတတ္ႀကီးေတြ ၿဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားေနာ္" ဟူသည့္ မိဘတို႔၏စကားသံမ်ားသည္လည္း ထိုအနွစ္မဲ့ေနေသာ ၾကက္ဥခြံဆန္ဆန္ ဘြဲ႔လက္မွတ္တို႔၏ေနာက္ကြယ္တြင္ ဆြံ႔အခဲ့ရၿပီ။ အကယ္၍ ၿမင္တတ္မည္ဆိုပါက ဘြဲ႔၀တ္စံုထူထူႀကီးေအာက္မွ ပိန္းပိတ္ေအာင္ေမွာင္ေနေသာ အေမွာင္ထုႀကီးကိုလည္းေကာင္း၊ ေလွာင္အိုက္ေနလြန္းေသာေၾကာင့္ ၎အေမွာင္ထုအား ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းေနေသာ ေခၽြးေစးေခၽြးေပါက္မ်ားကိုလည္းေကာင္း ထင္႐ွားစြာေတြ႔ၿမင္နိုင္ပါသည္။ ၎တို႔ကား အေမွာင္ခ်ထားၿခင္းခံရ၍ ပူေလာင္အိုက္စပ္ေနေသာ ကၽြန္ူပ္တို႔၏ ပညာေရးပင္ၿဖစ္ေတာ့သည္။

အကယ္၍ ဘြဲ႔၀တ္စံုနွင့္ ႐ုိက္ထားခဲ့ေသာ အသင္၏ဓါတ္ပံုမ်ား တစ္႐ုိတေသသိမ္းဆည္းထားဆဲဆိုပါက ေနာက္တႀကိမ္ၿပန္လည္၍ ထုတ္ၾကည့္ေစခ်င္သည္။ ထိုဓါတ္ပံုမ်ားထဲတြင္ အသင္၏နုတ္ခမ္းမ်ားအေပၚယံ ၿပံဳးရီေနၾကေသာ္လည္း ေသခ်ာစြာၾကည့္မည္ဆိုပါက အသင္၏နွလံုးသားမ်ား မဲ့႐ြဲ႔တြန္႔လိမ္ေနသည္ကို ေၿခာက္ၿခားစြာေတြ႔႐ွိရမည္ၿဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အသင္သည္ ဘြဲ႔ရပညာမတတ္တစ္ေယာက္အေနၿဖင့္ ဥာဏ္နီဥာဏ္နက္မ်ားေသာ ေလာကအတြင္းသို႔ အကာအကြယ္မဲ့စြာ ၀င္ေရာက္ရင္ဆိုင္ရေတာ့မည္ ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ၿဖစ္ပါသည္။

ဘြဲ႔ရပညာမတတ္မ်ား ေဖာင္းပြေနေသာ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံသည္ ေဆးအလွသုတ္ထားေသာ္လည္း အင္ဂ်င္မပါသည့္ ေမာ္ေတာ္ကားတစ္စီးနွင့္ အလားသဏၭန္တူေနသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ကုန္းအဆင္းတို႔၌ ဟန္ေဆာင္၍ လွိမ့္ခ်နိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ကုန္းအတက္မ်ားၿပန္ေရာက္ေသာ အခါတြင္မႈ ဆက္လက္မေမာင္းနွင္နိုင္ပဲ အ႐ႈက္တကြဲ အက်ိဳးနည္းမွ်သာၿဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထိုအင္ဂ်င္မဲ့ ကားမ်ားၿဖင့္ နိုင္ငံေတာ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဟူေသာ ပန္းတိုင္ကို အေရာက္ေမာင္းနွင္ရန္ ႀကိဳးစားေနေသာသူမ်ားသည္ ဦးေနွာက္မဲ့ေနေသာ သူ႐ူးတို႔မွ်သာလွ်င္ၿဖစ္ေပလိမ့္မည္။ အလြန္ေၿပၿပစ္ေသာ ကုန္းတက္တစ္ခု၌ မိမိတို႔ အသည္းအသန္ ဆင္းတြန္းေနခ်ိန္တြင္ အၿခားနိုင္ငံမွကားတို႔ကား နံပတ္(1) ဂီယာထိုး၍့္ အလြယ္တကူေက်ာ္တက္သြားၾကေလၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ မြမ္းမံခ်ယ္သထားေသာ အေရၿပားတစ္ေထာက္အလွထက္ တန္ဖိုးၿဖတ္၍ မရနိုင္ေသာ ႏွလံုးသားတစ္စံုကိုပို၍ အလို႐ွိခဲ့ၾကၿခင္းၿဖစ္သည္။

နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံ၏ အနာဂါတ္ေတာင့္တင္းခိုင္မာမႈအတြက္ ပညာေရးရင္းနွီးၿမဳပ္နွံမႈသည္ လူတို႔အလြယ္တကူနားမလည္နိုင္ေသာ ရင္းႏွီးၿမဳပ္နွံမႈတစ္ခုလည္းၿဖစ္သည္။ ထိုသို႔ရင္းနွီးၿမဳပ္နွံရာတြင္ ပညာခံယူသူ၊ ပညာသင္ၾကားေပးသူ နွင့္ ၄င္းတို႔ကိုေထာက္ပံ႔ေသာ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရဟူ၍ အဓိကက်ေသာ အခ်က္သံုးခ်က္စလံုးၿပည့္စံုႄကြယ္၀မွသာလွ်င္ ေအာင္ၿမင္ေသာပညာေရးတစ္ခု ၿဖစ္လာနိုင္ေပမည္။

ၿပည့္စံုေကာင္းမြန္ေသာ ထမင္းအိုးတစ္လံုးက်က္ရန္ ဆန္၊ ေရနွင့္ မီးဟူေသာ အရာတို႔မ႐ွိမၿဖစ္လိုအပ္သကဲ့သို႔ပင္ၿဖစ္သည္ ( ခပ္ညံ့ည့ံ ဥပမာတစ္ခုၿဖစ္ေသာ္လည္း ခပ္ညံ့ညံ့ပညာေရးတစ္ခု၏ သားေကာင္ၿဖစ္ခဲ့ေသာ ကၽြန္ေတာ္၏ ခပ္ည့ံညံ့ဦးေနွာက္မွ ထိုထက္သာလြန္ေကာင္းမြန္ေသာ ဥပမာတစ္ခုထပ္၍ ထြက္မလာနိုင္ေတာ့) ။

ဆန္နွင့္တူေသာ ပညာလိုလားသူမ်ားနွင့္ ေရနွင့္တူေသာ ဦးေနွာက္ကိုဖြေပးနိုင္သည့္ ပညာေ၀ငွသူ အေၿမာက္အမ်ား႐ွိေနပါလွ်က္နွင့္ အဟာရၿပည့္စံုေသာ ပညာေရးထမင္းအိုးႀကီး မက်က္ခဲ့သည္မွာ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း။ ႐ွင္းေနပါသည္။ မီးနွင့္တူေသာ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားက လိုလိုလားလား မီးၿပင္းမတိုက္ေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ၿဖစ္သည္။ အက်ိဳးဆက္အေနၿဖင့္ ေရစိမ္ထားေသာ ဆန္ကိုသာစားေနရသည့္ လူတစ္ေယာက္ ၀မ္းေဖာ၀မ္းေရာင္ၿဖစ္လာသကဲ့သို႔ ကၽြနူ္ပ္္တို႔၏ နိုင္ငံသည္လည္း နည္းစနစ္မမွန္ေသာ ပညာေရးတစ္ခုေၾကာင့္ ၀မ္းေဖာ၀မ္းေယာင္ၿဖစ္ခဲ့ရၿပီ။ ပညာေရးအဟာရမၿပည့္၀ေသာ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံအေနၿဖင့္ ဘက္ေပါင္းစံုမွ ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းကာ လူမမာတစ္ေယာက္လို အိပ္ယာထဲလဲေလွ်ာင္းေနခဲ့ရသည္မွာ နွစ္ေပါင္းအေတာ္ ၾကာၿမင့္ခဲ့ၿပီၿဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္လည္း ထိုထက္ပို၍ႀကီးထြားၿခင္းလမ္းစကို ႐ွာေဖြေနၾကေသာ ဦးေနွာက္အခ်ိဳ႕ မိမိတို႔ေနထိုင္ရာ မြန္းက်ပ္သည့္ ဦးေခါင္းခြံအား စြန္႔ခြါခ်န္ရစ္ၿခင္းအားၿဖင့္ ဦးေနွာက္ယိုစီးၿခင္း (Brain Drain) အစ႐ွိေသာ ေဘးထြက္ဆိုးႀကိဳးမ်ားၿဖစ္ေပၚလာရၿခင္းၿဖစ္သည္။ ထိုသူတို႔ကလည္း မိမိတို႔ေနထိုင္ရာ မူလဦးေခါင္းခြံအတြင္း၌သာ သင့္ေလွ်ာ္လံုေလာက္ေသာ ေနရာနွင့္ လြတ္လပ္ေသာ အေနအထားတို႔သာ ႐ွိခဲ့မည္ဆိုပါက မည္သူမွ် ထိုဦးေခါင္းခြံကို စြန္႔ခြါၾကမည္ဟုမထင္ပါ။ ယၡဳေတာ့လည္း ကမာၻေၿမ၏ ၾကမ္းၿပင္တစ္ခုလံုး ထိုဦးေနွာက္အပိုင္းအစမ်ားၿဖင့္ ဟိုတစ္စဒီတစ္စ စြန္းထင္း၍ေပက်ံေနခဲ့ၿပီ။

၎ဦးေခါင္းခြံတို႔ကို ႐ုိက္ခြဲခဲ့ၾကေသာ ၀ါးရင္းတုတ္ကိုင္ လူရမ္းကားတို႔ကလည္း ၎ဦးေနွာက္ယိုစီးမႈ ၿပႆနာသည္ ၎တို႔ေၾကာင့္မဟုတ္ပဲ အၿပင္သို႔မေနနိုင္မထိုင္နိုင္ ခုန္ေပါက္၍ထြက္သြားၾကေသာ ဦးေနွာက္အပိုင္းအစတို႔၏ အၿပစ္သာၿဖစ္ေၾကာင္း ေၾကၿငာခ်က္မ်ားထုတ္ၿပန္၍ ၎တို႔၏ လူမဆန္ေသာ လုပ္ရပ္မ်ားကိုတတ္နိုင္သေလာက္ဖံုးကြယ္ရန္ ႀကိဳးစားေနၾကသည္။ ထို႔အၿပင္ ၎တို႔၏လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ အက္ကြဲကာ အဂၤါမစံုလင္ေတာ့ေသာ ဦးေခါင္းခြံႀကီးအား ဂေလာင္ဂလင္အသံမၿမည္ေစရန္ ေတြ႔ကရာမ်ားၿဖင့္ထိုးသိပ္ဖိထည့္၍ နိုင္ငံေတာ္အားဆက္လက္ ေမာင္းနွင္ရန္ အမိန္႔ေပးေနၾကဆဲၿဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္၎တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို နိုင္ငံေတာ္၏ခႏၶာကိုယ္ႀကီးကား ေ႐ွ႕ဆက္ဖို႔ေနေနသာ ထိုေနရာ၌ လဲၿပိဳမက်သြားေစရန္ပင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္မနည္းနိုင္ေအာင္ ထိန္းေနရၿပီၿဖစ္သည္။

ထိုၿဖစ္ရပ္ကား စိတ္မႏွံ႔ေသာ အ႐ူးတစ္ေယာက္ ဆရာ၀န္ထံမွ ခြဲစိတ္ခန္း၀တ္စံုကိုလုယူ၍ ဦးေနွာက္အေမွးေယာင္ေနေသာ လူနာအား၀င္ေရာက္ခြဲစိတ္သည့္ ၿဖစ္ရပ္တစ္ခုနွင့္ အလားသဏၭန္ တူေနပါေတာ့သည္။ ဆံခ်ည္မွ်င္တစ္ပင္မွ်အလြဲမခံပဲ ကၽြမ္းက်င္တိက်သည့္ ခြဲစိတ္မႈၿဖင့္သာ အသက္႐ွင္နိုင္ေသာ ေရာဂါသည္နိုင္ငံေတာ္ကား ထိုသူ႐ူး၏ ရက္စက္ၾကမ္းက်ဳတ္ေသာ ခြဲစိတ္ဓါးရာတို႔၏ ေအာက္တြင္ေသြးခ်င္းခ်င္း နီခဲ့ရၿပီ။

လူနာ၏ အသက္ကိုစိုးရိမ္၍ ယူၾကံဳးမရၿဖစ္ေနေသာ ဆရာ၀န္ကေတာ့ လူမသိသူမသိ အေမွာင္ခန္းထဲ၌ ဆက္လက္အခ်ဳပ္အေနွာင္ခံေနရဆဲပင္ၿဖစ့္သည္။

ထိုခြဲစိတ္ခန္းအတြင္းသို႔ ဆရာ၀န္ေနာက္ဆံုး၀င္ခြင့္ရခဲ့သည္မွာ အဘယ္တုန္းကနည္း။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အမည္ကို ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္မ်ားထဲ၌ ေနာက္ဆံုးေတြ႔ခဲ့ၾကသည္မွာ အဘယ္တုန္းကနည္း။ အနံ႔အရသာနွင့္ၿပည့္စံုေသာ ပညာေရးဟင္းလွ်ာတစ္ခြက္ကို စားသံုးခဲ့ရသည္မွာ အဘယ္တုန္းကနည္း။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေမ့ေလွ်ာ့၍ ေနခဲ့ၿပီ။

< မင္းတေစ >

ပညာသိုက္

ဆရာတိုက္စိုး၏ စာၾကည့္တိုက္ဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို စုစည္း ထုတ္ေ၀လိုက္ေသာ စာအုပ္ေကာင္း တစ္အုပ္ျဖစ္ပါသည္။ စာအုပ္တြင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ စာၾကည့္တိုက္ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ား၊ ျမန္မာ့စာၾကည့္တုိက္ ျဖစ္စဥ္သမိုင္းစံုကို တင္ျပ႐ွင္းလင္းထားပါသည္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္ စာစံု႐ွိေသာ စာၾကည့္တိုက္တို႔၏ ဂုဏ္၀င့္ထည္ပံုကို ထင္သာျမင္သာေအာင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ဆရာႀကီးေဇယ်သည္ လမ္းေဘးစာအုပ္ဆိုင္ေလးမ်ားကို လမ္းေဘးတကၠသိုလ္ဟု သံုးႏႈန္းခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ စာၾကည့္တိုက္ဟူသည္ ျပည္သူျပည္သားတို႔အတြက္ ေက်ာင္းျပင္ပတကၠသိုလ္ပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္ ပညာအလင္းသည္ အလြန္ပင္အေရးႀကီးပါသည္။ အေတြးအေခၚ အေျမာ္အျမင္႐ွိ၍ ႏိုင္ငံအက်ဳိးအမွန္ပင္လိုလားေသာ ေခါင္းေဆာင္တိုင္းသည္ ျပည့္မ်က္လံုးကို ဖြင့္ေပးရာ၏။ ျပည့္မ်က္လံုးဟူသည္ ပညာပင္ျဖစ္သည္။ ထို ထိုေသာ ပညာရပ္မ်ားစုစည္းရာ ဌာနသည္ စာၾကည့္တိုက္ပင္ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာ့စာၾကည့္တိုက္ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ေသာ္ ပုဂံေခတ္ကိုပင္ ၫႊန္းရမည္ျဖစ္သည္။ အေနာ္ရထာမင္းေစာသည္ သထံုကို တိုက္ခိုက္သိမ္းသြင္း၍ ပိဋကတ္အစံုသံုးဆယ္ကို ပုဂံျပည္သို႔ ပင့္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ထိုပင့္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ပိဋကတ္အစံုကို ရတနာအတိျဖစ္ေသာ ျပသာဒ္၀ယ္ထား၍ အရိယာသံဃာတို႔အား သင္ၾကားပို႔ခ်ရ၏ဟု ရာဇ၀င္၌ လာေလသည္။ ပိဋကတ္တို႔ထားရွိရာ ထိုအုတ္တိုက္ကို အေနာ္ရထာမင္းေစာ၏ ေကာင္းမႈေတာ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ပိဋကတ္တိုက္ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚခဲ့ၾကသည္။ တဖန္ က်န္စစ္သားမင္းလက္ထက္၌ ျမကန္သာအနီး တူရြင္းေတာင္ေျခတြင္ ပိဋကတ္တိုက္ေတာ္ရွိခဲ့သည္ကို သမိုင္းအေထာက္ထားမ်ားအရ သိရျပန္သည္။ ၁၄၄၂ ခုႏွစ္၌ ေတာင္တြင္းမင္း မင္းသီရိေဇယ်သူရေမာင္ႏွံသည္ ပုဂံ၌ ေက်ာင္းေဆာက္၍ က်မ္းေပါင္းေလးရာခန္႔ လွဴဒါန္းခဲ့ေၾကာင္း သိမွတ္ရသည္။ ပိဋကတ္စာလွဴဒါန္းေသာ၊ ပိဋကတ္တိုက္ထူေထာင္ေသာ အစဥ္အလာသည္ အင္း၀၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဆက္ဆက္တိုင္ တည္တံ့ခဲ့ေလသည္။

၁၉ ရာစုအကုန္တြင္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ဒုတိယအႀကိမ္စစ္ျဖစ္၍ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ ဟူ၍ႏွစ္ျခမ္းကြဲေလသည္။ ၁၈၈၃ ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေကာ္မရွင္နာလမ္း၊ အစိုးရေက်ာင္း၌ အမိုးခၽြန္ခၽြန္ႏွင့္ သစ္သားအေဆာက္အအံုေလးတစ္ခု ေပၚေပါက္လာသည္။ ဗားနတ္ အခလြတ္ ပိဋကတ္တိုက္ဟု ေခၚတြင္ေလသည္။ မဟာ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းႀကီး ခ်ားလ္ဗားနတ္ကို ဂုဏ္ျပဳခ်င္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။ အခလြတ္ဟုဆိုခဲ့ျခင္းမွာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး ငွားရမ္းသံုးစြဲႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေလသည္။ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ မႏၱေလးနန္းေတာ္ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ေလသည္။ ထိုမွရရွိေသာ ေပပုရပိုက္စာစုတို႔ကို သံုးစုခြဲ၍ ယိုးဒယားဘုရင္ထံသို႔လည္းေကာင္း၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရွိ အိႏၵိယျပည္ဆိုင္ရာ အတြင္း၀န္႐ုံး ပိဋကတ္တိုက္သို႔ လည္းေကာင္း၊ က်န္တစ္စုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ မဟာ၀န္ရွင္ေတာ္မင္းႀကီးမွတဆင့္ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္သို႔ လည္းေကာင္း ေရာက္ရေလသည္။

ဗားနတ္တိုက္သည္ ေခတ္ကာလအရ ဦးေပၚဦးေလွ်ာက္ထံုးက်မ္းျပဳ ဆရာေအာင္၊ သဘင္ပညာသုေတသီ ဦးႏု၊ ေလးခ်ဳိးႀကီး ဆရာလြန္း၊ စာေရးဆရာ ေဇယ်၊ စာေရးဆရာ သိပၸံေမာင္၀ စေသာ ျမန္မာမႈလိုက္စားသူမ်ားအဖို႔ မီွခိုလဲေလ်ာင္းရာဌာနျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစာၾကည့္တိုက္ ပိဋကတ္တိုက္မ်ဳိးသည္ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္အထိ ရန္ကုန္တြင္ တစ္ခုတည္းသည္ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္တစ္၀ိုက္တြင္ ျမန္မာအမ်ားစု၌ ၀ံသာႏုရကၡိတစိတ္မ်ား တိုးပြားလာခဲ့သည္။ အမ်ဳိးဘာသာ၊ သာသနာ၊ ပညာျမွင့္တင္ရန္ ၀ိုင္အမ္ဘီေအအသင္းႀကီးကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္၌ ေဒါက္တာဘခက္၊ ဦးဖာနိဗယ္ စေသာပုဂၢဳိလ္မ်ားက ျမန္မာျပည္ ပညာျပန္႔ပြားေရးအသင္း တည္ေထာင္၍ ျမန္မာဘာသာစာအုပ္မ်ားကို လည္းေကာင္း၊ အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ အျခားဘာသာစာအုပ္မ်ားကို လည္းေကာင္း လူအမ်ားဖတ္႐ႈႏိုင္ေစရန္ အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕၌ အမ်ားျပည္သူတို႔ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ပိဋကတ္စာတိုက္မ်ားကို ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့သည္။

စစ္ႀကီးအၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္လပ္ေရးရလာသည့္အခါ စာၾကည့္တိုက္မ်ား ေပါမ်ားလာခဲ့သည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈဌာနသစ္တစ္ခု တိုးလာသည္။ ထိုဌာနသည္ ဗားနတ္ပိဋကတ္တိုက္ အႄကြင္းအက်န္ကို သိမ္းယူ၍ အမ်ဳိးသား စာၾကည့္တိုက္ ထူေထာင္ရန္ စတင္စီမံေလသည္။ ယဥ္ေက်းမႈဌာနကပင္ ယဥ္ေက်းမႈ စာၾကည့္တိုက္၊ ျပတိုက္မ်ားဟူ၍ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ပုသိမ္၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕တို႔တြင္ ထပ္မံဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ၿမိဳ႕ရြာ ၇၄ ခုတြင္ ျပန္ၾကားေရး စာၾကည့္တိုက္ငယ္မ်ား ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔အတူ စာၾကည့္တိုက္ႀကီးမ်ား အျဖစ္ျဖင့္ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ စက္မႈပညာ ဗဟိုျပန္ၾကားေရးဌာနစာၾကည့္တိုက္၊ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္ေမာ္ကြန္း စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္ ကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္၊ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္တြင္ စာေပဗိမာန္ ျပည္သူ႕စာၾကည့္တိုက္စသည္ျဖင့္ သူ႔ဌာနႏွင့္သူ ထူေထာင္ခဲ့ၾကျပန္ေလသည္။ တကၠသိုက္အသီးသီးႏွင့္အတူ စာၾကည့္တိုက္မ်ားလည္း ယွဥ္တြဲေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထို႔အတူ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္ကို တကၠသိုလ္မ်ား ဗဟိုစာၾကည့္တိုက္ ဟူ၍ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေလသည္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ၀ိဇၨာႏွင့္သိပၸံ တကၠသိုလ္သည္ စာၾကည့္တိုက္ဌာနသစ္တစ္ခုကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေလသည္။

ယခုအခါ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ စာၾကည့္တိုက္မ်ားလည္း ေက်းရြာ အႏွံ႔အျပား ေပၚေပါက္လာၾကသည္။ စာၾကည့္တိုက္မ်ားေပါမ်ားလာျခင္းႏွင့္အတူ စာအုပ္လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ေထာက္ပံ့ႏိုင္မႈလည္း အားနည္းလာသည္။ ျပန္ၾကားေရးစာၾကည့္တိုက္မ်ားတြင္လည္း ဆြဲခန္႔စာၾကည့္တိုက္မွဴးမ်ားေၾကာင့္ စာစု၊ စာျပဳ၊ စာျဖန္႔ လုပ္ငန္းမ်ား အားနည္းလာသည္။ မငွားရမ္းသည့္စာအုပ္မ်ား၊ ဖတ္ခြင့္လံုး၀မရသည့္ စာအုပ္မ်ားပင္ရွိလာသည္။ စာအုပ္ငွားရမ္းခ်င္သည့္အခါ စာၾကည့္တိုက္မွဴး လိုက္ရွာေနရသည္ကပင္ အလုပ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေနသည္။ ဆိုင္ရာမွလည္း စာၾကည့္တိုက္တို႔၏ တိုးတက္မႈ၊ ဆုတ္ယုတ္မႈတို႔ကို အေရးယူ စံုစမ္းျခင္း မရွိ။ အခ်င္းခ်င္း လက္၀ါး႐ုိက္၍ ၿပီးေနျခင္းသည္ ျပည္သူတို႔အား မ်က္လံုးပိတ္ထားျခင္းႏွင့္တူေပသည္။ စာၾကည့္တိုက္မ်ား ေပါမ်ားလာျခင္းသည္ ေကာင္းေသာလကၡဏာျဖစ္၍ စာၾကည့္တိုက္စည္းကမ္း ေလ်ာ့ရဲလာျခင္းႏွင့္ စာၾကည့္တိုက္လုပ္ငန္းမ်ား စနစ္တက် မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္းသည္ အႏုတ္လကၡဏာပင္ျဖစ္သည္။

ဟိုးယခင္ ပုဂံမင္းဆက္မွသည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ေခတ္ေနာက္ပိုင္းတိုင္ေအာင္ စာၾကည့္တိုက္သမိုင္းသည္ အစဥ္လာေကာင္းခဲ့ပါသည္။ သူ႔ကၽြန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္၍ သခင္ဘ၀ေရာက္ေအာင္ စာၾကည့္တိုက္မ်ားသည္ အလင္းေရာင္ေပးခဲ့ေပသည္။ ထိုအလင္းေရာင္သည္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ တန္းတူရည္တူျဖစ္ေအာင္လည္း ေပးစြမ္းႏိုင္ပါသည္။ ထိုအလင္းေရာင္မီးမိွန္ရျခင္း၊ အားနည္းရျခင္းသည္ ႏိုင္ငံနိမ့္က်ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းေပတည္း။ ထိုသို႔ျဖစ္ေအာင္ မည္သူတို႔ဖန္တီးသနည္း။ ဘာေၾကာင့္ထိုသို႔ဖန္တီးသနည္း။ စာၾကည့္တိုက္သည္ ပညာသိုက္ႀကီးျဖစ္ေပသည္။ ပညာဟူသည္ အမွား၊ အမွန္ကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္စြမ္းသည္။ ထိုးထြင္းၾကံဆႏိုင္သည္။ ပညာမ်က္လံုး ေဖာက္ထုတ္ျခင္းသည္ ကိုယ္ေျပာသမွ် အမွန္ျဖစ္ေနေစလိုျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶအဆံုးအမအရ အရာရာကို ေ၀ဖန္ပိုင္းျခားႏိုင္ခြင့္ ရွိရမည္။ ျပည္သူတို႔၏ ဆႏၵကို အမွန္တိုင္းထုတ္ေဖာ္ခြင့္ရွိရမည္။ အမွား၊ အမွန္ကို ေ၀ဖန္ႏိုင္ျခင္းသည္ ပညာအရာျဖစ္ပါသည္။ ယခုလို ပိတ္ဆို႔ေနေသာ ေခတ္ႀကီး၌ အြန္လိုင္း ပညာသိုက္မ်ား ဟိုဟိုဒီဒီမွ ထြက္ေပၚလာျခင္းသည္ ၀မ္းသာစရာပင္။ ရွိၿပီးေသာ အြန္လိုင္းပညာသိုက္မ်ား ဆက္လက္တည္တံ့ႏိုင္ေစရန္ႏွင့္ အသစ္သစ္ေသာ ပညာသိုက္ေလးမ်ား ေပၚထြန္းလာေစေၾကာင္းလည္း ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းအပ္ပါသည္။

မီွျငမ္း။ ။
ဆရာတိုက္စိုး၏ ပညာသိုက္။
ဆရာခ်စ္ဦးၫိဳ၏ ရာဇကုမာရ။

အက္ေဆးမ်ားေရးသားျခင္း (အပိုင္း-၂)

ေမးခြန္းမ်ား၏သေဘာသဘာ၀

အက္ေဆးတပုဒ္ေရးသားရာမွာ ေမးခြန္းရဲ့ ဆိုလိုရင္းကို နားလည္ဖို႔ အလြန္ကို အေရးၾကည့္ပါတယ္။ ဘာေမးလဲဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာသိႏိုင္ဖို႔ ေမးခြန္းထဲက စကားလံုးေတြကို တိတိက်က်စစ္ေဆးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါမွလဲ ဆီေလ်ာ္တဲ့ အေျဖကို အလြယ္တကူ ျပင္ဆင္ေလ့လာႏိုင္မွာပါ။ ေမးခြန္းရဲ့ေနာက္ကြယ္က သေဘာတရားေတြကိုလဲ ေသခ်ာ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။ ေမးခြန္းနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာဟာ ေယဘုယ်ေျပာရင္လံုေလာက္သလား၊ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြပါ ထည့္ဖို႔လိုလားဆိုတာ ေသခ်ာစဥ္းစားရပါမယ္။ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအေခၚေတြ၊ အေတြ႔အၾကံဳေတြ ထည့္ရင္ အက်ိဳးရွိမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တျခားလူေတြရဲ့ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္းရမွာလား ဆိုတာကိုရင္ ဆံုးျဖတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဘာသာရပ္တခုခ်င္းစီအလိုက္ ဌာနဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာဖို႔လဲလိုအပ္ပါတယ္။

အခုဒီစာကို မေရးမီအခ်ိန္က က်ြန္မလက္ထဲမွာ ပထမႏွစ္ေက်ာင္းသားတေယာက္ရဲ့ အက္ေဆးေလးတပုဒ္ေရာက္ေနပါတယ္။ ဘယ္လိုအမွတ္ေပးရမွန္း မသိေတာ့လို႔ အိမ္ယူလာျပီး ထပ္ဖတ္ျဖစ္ေနတာပါ။ အက္ေဆးက microeconomics နဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ အက္ေဆးေမးခြန္းက လူေတြဟာ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ အာမခံထားတယ္၊ ဘယ္လိုအာမခံမ်ိဳးကို ၀ယ္ယူသံုးစြဲေလ့ရွိတယ္္ဆိုတာကို ေမးထားတာပါ။ ဒီေနရာမွာ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာလိုအပ္ခ်က္အရ equation ေတြ၊ model ေတြ ပါရပါမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ စီးပြားေရးပညာအက္ေဆးတပုဒ္မွာ equation, model or diagram, application သံုးမ်ိဳးကို ေလ်ာ္ညီေအာင္ ထည့္သြင္းႏိုင္မွဳ လိုအပ္လွပါတယ္။ အခုသူေရးထားတာက အာမခံဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္၊ သူက ဘယ္လိုအာမခံေတြကို ၀ယ္တယ္၊ သူ႔မိဘေဆြမ်ိဳးေတြက ဘာေတြ၀ယ္တယ္၊ ဘယ္လိုစဥ္းစားဆံုးျဖတ္ၾကတယ္ ဆိုတာေတြကို ပံုျပင္ေလးတပုဒ္လို ျပန္ေရးထားတာပါ။ ဖတ္လို႔ေကာင္းပါတယ္။ အဲ-ဒါေပမယ့္------။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေက်ာင္းမွာအက္ေဆးေတြေရးရရင္ ေက်ာင္းကခ်မွတ္ထားတဲ့ Guideline, ဌာနဆိုင္ရာ Guideline ေတြ ဖတ္ျပီးမွ ေမးခြန္းတခုရဲ့ ေျဖဆိုပံု ေျဖဆိုနည္းကို စဥ္းစားဖို႔ အၾကံေပးလိုပါတယ္။

ေမးခြန္းထဲက အေရးအပါဆံုး စာလံုးေလးေတြအေၾကာင္း ဆက္ၾကရေအာင္ပါ။ အက္ေဆးတပုဒ္ကို စမေရးခင္ ေမးခြန္းထဲမွာပါတဲ့ ဒီစာလံုးေလးေတြကို အရင္ရွာျပီးေရးတာဟာ အေျဖရဲ့ style & structure ကို ထိထိမိမိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳ ရွိေစပါတယ္။

University of North London က Sandra Ashman & Phyllis Creme တို႔က အက္ေဆးေမးခြန္းေတြမွာ ပါေလ့ရွိတဲ့ အေရးအၾကီးဆံုး စာလံုးေလးေတြကို အခုလို ထုတ္ႏွဳတ္ျပထားပါတယ္။

• Compare (ဒီစာလံုးပါတဲ့အခါ similarities & differences ေတြကို ရွာၾကံေရးသားျပီး၊ conclusion တြင္ မည္သည္ကို ပို၍ prefer ျဖစ္သည္ကို ထည့္သြင္းရန္)
• Contrast (ဒီစာလံုးပါတဲ့အခါ အတိုက္အခံဘက္မွ စဥ္းစားျပီး differences မ်ားကို ဦးစားေပးေဖာ္ျပရန္)
• Criticize ( ေမးခြန္းႏွင့္စပ္ဆိုင္ေသာ သီအိုရီကိုျဖစ္ေစ၊ အခ်က္အလက္မ်ားကိုျဖစ္ေစ judge လုပ္ရန္၊ လိုအပ္သည့္ evidence မ်ား၊ reasoning မ်ားကို ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးရန္)
• Define (စကားလံုး၊ စကားစု၏ အဓိပၸာယ္ကို တိက်စြာ ေဖာ္ျပရန္၊ အသံုးမ်ားေသာ definitions မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္း၍ examine လုပ္ရန္)
• Describe (အေသးစိတ္အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေဖာ္ျပရန္၊ လိုအပ္လွ်င္ ပံုမ်ားပါထည့္ရန္)
• Discuss (arguments မ်ားကို ေသခ်ာစြာ examine လုပ္၍ debate လုပ္ရန္၊ for and against ကို reasons မ်ားေပး၍ ေဖာ္ျပရန္၊ implications မ်ား examine လုပ္ရန္
• Evaluate (ဆက္စပ္ေသာ အေၾကာင္းအရာ၏ အသံုး၀င္မွဳ၊ မွန္ကန္မွဳမ်ားကို appraisal လုပ္ရန္၊ personal opinion အနည္းငယ္ ထည့္ႏိုင္သည္)
• Explain (အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ရိုးရွင္းစြာ တင္ျပရန္)
• Illustrate (figures & Diagrams မ်ားကို အသံုးျပဳ၍ တင္ျပရန္)
• Interpret (အေၾကာင္းအရာ၏ အဓိပၸာယ္ကို မိမိ ကိုယ္ပိုင္ သံုးသပ္မွဳႏွင့္တြဲ၍ ေသခ်ာစြာရွင္းလင္းေဖာ္ျပရန္)
• Justify ( decisions မ်ား၊ conclusions မ်ားအတြက္ ျပည့္စံုလံုေလာက္ေသာ grounds မ်ားထည့္သြင္းေဖာ္ျပရန္၊ အဓိက objections မ်ားကို ေရးသားေဖာ္ျပရန္)
• Outline (အဓိကက်ေသာ features မ်ား၊ အေျခခံက်ေသာ principles မ်ားကို ေဖာ္ျပရန္၊ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားကို ထည့္သြင္းျခင္းမျပဳရန္)
• Relate (အေၾကာင္းအရာမ်ားအၾကား ဆက္စပ္မွဳမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ရန္)
• Review (ေသခ်ာစြာ survey လုပ္ရန္)
• State (အတိုခ်ံဳးရိုးရွင္းစြာေရးရန္)
• Summarize (အဓိကအက်ဆံုးအခ်က္မ်ားကိုသာေရးရန္၊ examples မ်ားလံုး၀ထည့္သြင္းျခင္း မျပဳရန္)
• Trace (topic ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ မူလအစ၊ သမိုင္းေၾကာင္းကို ရွာေဖြျပဳစုရန္)

ဒီစကားလံုးေလးေတြက အက္ေဆးေမးခြန္းေတြမွာ ပါေလ့ပါထရွိတာေလးေတြပါ။ ဒါေလးေတြကိုၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ စာစစ္သူ ဘာကို လိုခ်င္တယ္၊ ေမွ်ာ္မွန္းတယ္ဆိုတာ မွန္းဆႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က question ရဲ့ scope ပါ။ ေမးခြန္းကို ေျဖဖို႔ အစိတ္အပိုင္း ဘယ္ႏွစ္ခုလိုတယ္၊ ဘယ္အပိုင္းကို ပိုအေလးထားရမယ္ဆိုတာသိမွ လိုအပ္တဲ့ references ေတြစုေဆာင္းဖို႔နဲ႔ ေရးဖို႔ အခ်ိန္မွီတတ္ပါတယ္။ တခါတရံမွာ အေၾကာင္းအရာတခုေနာက္လိုက္ရင္း ေမ်ာပါသြားတတ္ပါတယ္။ အခ်ိန္မွီ အနားျပန္သတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ က်ြန္မကိုယ္တိုင္ေမ်ာသြားဖူးလို႔ပါ။ ေရးရမယ့္ အေၾကာင္းအရာက economic development နဲ႔ Democratization ဆက္စပ္မွဳအေၾကာင္း၊ reference ေတြရွာရင္း ေမ်ာပါသြားတာက Democratization ရဲ့ တျခားလိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ Civil ွSociety တို႔၊ State & Political institutions တို႔၊ political culture & ideas တို႔ဆီကိုပါ။ ဖတ္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ article တခုဖတ္လိုက္၊ သူက ညႊန္းတဲ့ article တခုဆက္ဖတ္လိုက္နဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွ အရွိန္သတ္သြားလဲဆိုရင္ အက္ေဆးတင္ခါနီး တရက္အလိုမွပါ။ ေနာက္က်တယ္ဆိုတာကိုလဲ ကိုယ့္ရာဇ၀င္မွာ မပါခ်င္ေလေတာ့ မိုးလင္းေပါက္ထိုင္လိုက္ရေတာ့တာပါပဲ။ scope ကို တခါတည္းပိုင္းျဖတ္၊ ဖတ္ရမယ့္ reference list ကို တခါတည္း ခ်ေရးလုပ္ထားတာအေကာင္းဆံုးပါပဲ။

လိုအပ္တဲ့ materials ေတြ collection လုပ္တာနဲ႔၊ အက္ေဆး outline ဆြဲတာေတြဆိုင္ရာမ်ားကို ေနာက္ပိုင္းေဆာင္းပါးမ်ားမွာ ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ခင္မမမ်ိဳး

What International Education is...

နိုင္ငံတကာ ပညာေရး ဆိုရာ၀ယ္...




“ Casino ဒီပလိုမာက Hospitality Management ေအာက္မွာ ခုမွ စ ေပးတာပါ...အခ်ိန္ကလည္း တို တယ္ေလ..၁၄ လပဲ တက္ရ မယ္...ခရီး သြားလုပ္ငန္းေတြနဲ႕ အပန္း ေျဖ လုပ္ ငန္းေတြ အရမ္း ေခာတ္စား လာေနတာဆိုေတာ့ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း အတြက္ အေကာင္းဆံုးေရြးခ်ယ္မူ တခု ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္... ”

အဆင့္ျမင့္ဟိုတယ္ ၾကီးတခု ၏.. အနီေရာင္ခန္းမေဆာင္တခုအတြင္းရွိ အစီအစဥ္တက် ခင္းက်င္းထားေသာ စားပြဲခံုမ်ား.. ၀င္ထြက္ ေနေသာ လူမ်ားအၾကား.. အစြန္ဖက္ခံုမွ တာ၀န္ရိွသူတဦးက ဧည့္သည္တေယာက္ကို အားတက္သေရာ ရွင္းျပ ေနသည္။ စားပြဲတိုင္း ရဲ႕ အေပၚမွာ ေသသပ္က်နေသာ ေရာင္စံုလက္ကမ္းစာအုပ္ကေလးမ်ား.. ေလွ်ာက္လႊာ စာရြက္ ငယ္မ်ား သက္ဆိုင္ရာ နံမယ္ဌါန တ႔ိုကုိ ေရးထိုးထားေသာ ဆိုင္းဘုတ္ငယ္မ်ားအသီးသီးရိွေနၾကသည္။

“...က်ေနာ္ တို႕ဆီက Management Program ေတြက လံုး၀ အသိ အမွတ္ ျပဳပါတယ္... အဂၤလန္ ေက်ာင္းက တိုက္ရိုက္ေပးတဲ့ လက္ မွတ္ ေတြ ပါ...”

လမ္းေဘး ေစ်း တန္း တခုလို အလုအယက္ ေအာ္ဟစ္ ဆူညံေနျခင္းမရိွေပမဲ့ ပညာေရးျပပြဲေလးသည္လည္း တူညီေသာ အေျခခံတခုေပၚမွာ ေရာင္းသူ နွင့္၀ယ္သူ တို႔ သက္၀င္ လွဳပ္ရွား ေနၾကသည္။

+++++++++++++++++++++++++++++++++

တန္းျမင့္ တကၠသိုလ္ ပညာေရးသည္ ဘ၀အာမခံစာရြက္မ်ားအျဖစ္ ေစ်းကြက္ တခု၏ ေရာင္းကုန္ျဖစ္ လာခဲ့ ေပျပီ။

အဲဒီမွာ ပညာဆိုေသာ ပါဌိစကားသည္ပင္ ဘယ္သို႕ဘယ္ပံုအဓိပၸယ္ ဖြင့္ဆို ခ်က္ေတြ ေျပာင္းလဲခဲ့ပီလဲ... ဓါးခုတ္လွံထိုး အဌါရသ ကၽြမ္းက်င္ျခင္း... ဘာသာေရး စာေပ က်မ္းဂန္မ်ား ေလ့က်က္ျခင္း... အနုစာေပ ဒသနေတြ လိုက္စားျခင္းဆိုတဲ့ ဘ၀ ေနနည္း ထိုင္နည္း ပညာရပ္မ်ား မွသည္ ကုန္ပစၥည္း ေတြကိုဘယ္လို ျပိဳင္ဆိုင္ ေရာင္းခ် ရမလဲ... ဟိုတယ္တခုရဲ့ စားေသာက္ပြဲ ဟင္းလ်ာ ေတြကို ဘယ္လို စီစဥ္ ခ်က္ျပုတ္မလဲ ဆိုတဲ့ ဘ၀ေနဖို႕ ထိုင္ဖို႕ အသက္ ေမြး၀မ္း ေၾကာင္း ပညာမ်ား ထိ ေခာတ္ ေတြ မ်ားစြာ ျဖတ္သန္း လာ ခ့ဲျပီ။

အရင္းရွင္စနစ္ရဲ့ ေခါင္းကိုင္ဖခင္ၾကီး ဒါမွမဟုတ္ ပြင္းလင္း ေသာ ေစ်းကြက္ ၀ါဒ ကို ေဖာ္ ထုတ္ခဲ့ ေသာ စေကာ့လူမ်ဴိးသုခမိန္ Adam Smit ရဲ႕ Human Capital Theory က ၁၈ ရာစု ေႏွာင္း ပိုင္း ပညာ သင္ၾကားေရး နယ္ ပယ္ ကို အၾကီး အက်ယ္ ရိုက္ခတ္ ပစ္ လိုက္သည္၊ သူေထာက္ျပ သည္ က စက္ပစၥည္း ျခံေျမ မ်ား လိုပင္ လူသည္ လည္း ရင္းႏွီး ျမုပ္ႏွံ သင့္ သည့္ အရာျဖစ္သည္... လူ၏ အသံုး ၀င္မူ တနည္းအားျဖင့္ သင္ၾကား တတ္ေျမာက္ မူ ကို အကုန္ အက် တခုျဖင့္ ရင္းႏွီးကာ ျပန္လည္ ရရိွ လာ မည့္ အက်ဴိး ကိုညီမွ် ျခင္း ခ် ကာ အျမတ္ ကိုရယူနိုင္ သည္ ဆိုေသာ လူသားအရင္းျမစ္၀ါဒ ေပၚထြက္လာခဲ႕သည္။ ဒီ၀ါဒ ကို ေဖာ္ေဆာင္ အသက္သြင္းျဖစ္ခဲ့တာက ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၾကီး ပီးမွ ဖြဲ႔စည္း လိုက္ေသာ OECD ( Organization for Economic Cooperation Development ) ေခၚ ..လြတ္လပ္ေသာ ေစ်းကြက္ စနစ္ က်င့္သံုး ေသာ နိုင္ငံ စံု အဖြဲ႕ၾကီး၏ စီးပြားေရး ႏွင့္ ပညာေရး ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ မ်ားျဖစ္ သည္။

OECD ရဲ့ မူ ၀ါဒေတြ ကို တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ အသံဳး ခ်နိုင္ဖို႕ က ထိုအဖြဲ႕၀င္ နိုင္ငံမ်ား ကပင္ ဦးေဆာင္စည္းရံုး ဖြဲ႕စည္း ထား WTO ( World Trade Organization )ေခၚ ကမၻာ႕ကုန္သြယ္မူ အဖြဲ႕အစည္း ၾကီးရဲ့ အရိွန္ အ၀ါ ကို အသံုးခ်ဖို႕ လိုအပ္ လာျပန္သည္။ အျခားေသာ အေျခခံ ၀န္ေဆာင္မူ ၁၂ မ်ဴိးနဲ႕အတူ ပညာေရး သည္ လည္း လြတ္လပ္စြာ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ နိုင္သည္ဆိုေသာ ၀န္ေဆာင္မူ ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ GATS( General Agreement on Trade in Services) ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ မွာ WTO က ခ်မွတ္ လိုက္ေတာ့ ပညာေရး ေလာက မွာ အသံဗလံေတြ ဆူပြက္သြားသည္။ အစဥ္အလာ တကၠသိုလ္ ၾကီးအခ်ိဴ႕ ႏွင့္ ဆရာ သမဂၢ..ေက်ာင္းသား သမဂၢ မ်ားက ပညာေရး ေရာင္းကုန္ ျပဳျခင္းကို ရွဳတ္ခ် ကန္႔ကြက္ ၾကသည္။ တခ်ဴိ႕က လည္း ဒါဟာ နဂိုတည္းကျဖစ္ေန ပီး သားမို႕ တိက်တဲ့ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း ေတြနဲ႕ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ နိုင္ မယ္ဆိုရင္ အက်ဴိးအျမတ္ ေတြ အခြင့္အလမ္း ေတြ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ျဖစ္လာမွာေကာင္းတာေပါ့လို႕ ယူဆၾက သည္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္သူ ေတြက အက်ဴိး အျမတ္ ရပီး... ဘယ္သူက လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြကို သမာသမတ္ က်က် ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္း ေပးမလဲဆိုတာက ေမးခြန္းၾကီး တခု ျဖစ္ ေနသည္။

ဒီေနရာမွာ နိုင္ငံေရး မတည္ ျငိမ္ တဲ႕ အုပ္ခ်ဴပ္ေရး ညံ႕ဖ်င္း တဲ့ ဆင္းရဲ မြဲေတတဲ့ ထံုးနည္း ဥပေဒ ယိုယြင္းတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲ နိုင္ငံ မ်ားသည္ GATS ၏ အလြယ္ကူ ဆံုး သားေကာင္ မ်ား ျဖစ္လာ ေတာ့ သည္။

++++++++++++++++++++++++++++++

“ ဟုတ္ကဲ့...က်ေနာ္တို႕ နိုင္ငံက.. ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ၾကီး ဌါနရဲ့ ဦးေဆာင္မူနဲ႕ ဒီလို တေနရာ တည္း မွာ တစု တစည္းထဲ ျပသ နိုင္တာပါ...ဒီနိုင္ငံက ေက်ာင္းသား လူငယ္ေလး ေတြအေန နဲ့ နိုင္ငံတကာ ပညာေရးရဲ႕ သတင္း အခ်က္ အလက္ ေတြကို တေနရာတည္းမွာ ႏွိဳင္းယွဥ္ ေလ႕လာ နိုင္တယ္ ေလ...အခု ဒီမွာ အစိုးရပိုင္တကၠသိုလ္ ၾကီး ၂ ခုအျပင္ ပုဂၢလိကပိုင္ အဖြဲ႕အစည္း ေပါင္း ၆ ခုနဲ႕စုစု ေပါင္း ၈ ဖြဲ႕ပါပါ တယ္... ”

“သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ရယူပီး ေနာက္မွ လွမ္းေလွ်ာက္ ရင္ေကာ ရပါ သလား ... ”

“ ဟုတ္ကဲ့...ရပါတယ္၊ ခု ဒီမွာ ေက်ာင္းျပပြဲ လုပ္ရ ျခင္း ရဲ့ အထူးအခြင့္အေရးအေနနဲ႕ တခါတည္း မွတ္ပံုတင္ေငြသြင္းမယ္ ဆိုရင္ ေတာ့ လိုအပ္ တဲ့ အဂၤလိပ္စာ အရည္အခ်င္း စစ္စာေမးပြဲ ကို ခ်က္ခ်င္း အခမဲ့ စစ္ေဆးေပးပါတယ္... ေနာင္မွေလွ်ာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ TOEFL သို႕မဟုတ္ IELTS ကို ကိုယ့္ အစီအစဥ္ နဲ႕ကို ေျဖဆိုရ ပါ လိမ့္မယ္... ”

ေက်ာင္း ပြဲျပသရာ အနီေရာင္ခန္းမေဆာင္၏ အျပင္ဖက္ ၀င္ေပါက္ အနီးတြင္ တာ၀န္ခ ံမန္ေနဂ်ာ ႏွင့္ ျပည္တြင္း သတင္း သမားတဦးတို႕ အျပန္အလွန္ ေမးေျဖ ေနၾကျခင္း ျဖစ္ သည္။

++++++++++++++++++++++++++++++++++

အလ်င္းသင့္ရင္ျဖင့္ ေလွ်ာ႕ေစ်း ႏွင့္ ရနိုင္ေသာ International Education ကို ဘယ္ လိုအဓိပၸယ္ ဖြင့္နိုင္ မည္လဲ... ဖြင့္ခ်င္ သည္လဲ ဆိုရင္ ပိုသင့္ေတာ္ လိမ့္မည္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဖြဲ႕အစည္း မ်ား ေခာတ္သစ္ အဘိဓါန္ မ်ားက နိုင္ငံတကာ ႏွင့္ အက်ဴံး ၀င္ေသာ... ဘာသာစကားမ်ား အျပန္ အလွန္ ေလ့လာ လက္ခံ ေသာလို႕... အဓိပၸယ္ ဖြင့္ဆို ေသာ္လည္း တကယ့္ လက္ေတြ႕ ေစ်းကြက္ မွာေတာ့ အဂၤလိပ္လိုသင္ယူရေသာ... အဂၤလိပ္စကား ေျပာ နိုင္ငံၾကီးမ်ားမွသင္ၾကား ပို႕ခ်ေသာ လို႕... သေဘာ သက္ေရာက္ ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ကမၻာ ၾကီး ႏွင့္ဆက္သြယ္ နိုင္ဖို႕ တ ကမၻာ လံုး က နားလည္ လက္ခံေသာ ဘံုဘာသာ စကား တခု လိုအပ္ လာျခင္း ႏွင့္ လြန္ေလ ျပီးေသာ ရာစု ႏွစ္ မ်ားစြာက လက္ဦးမူ ရယူကာ ကမၻာ႕နယ္္ေျမ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကို နယ္ခ်ဲ႕ အုပ္ခ်ဴပ္ ခဲ့ေသာ အဂၤလိပ္တို႕၏ ဘာသာ စကား တြင္က်ယ္ လာျခင္းကို အခုမွ ျပသာနာ ရွာေနလို႕ ေတာ့ မျဖစ္နိုင္ပါ။ သို႕ေသာ္လည္း Globalization လိွဳင္း တခ်က္ ရိုက္ခတ္ယံု မွ်ျဖင့္ အႏွစ္ႏွစ္ အလလ က အုတ္ျမစ္တည္ စိုက္ထူခဲ့ ၾကေသာ ကိုယ္ပိုင္ အမ်ဴိးသား ပညာေရး အေဆာက္အဦ ၾကီးေတြ ခဏတြင္း မွာ တိုက္စား ျပိဳက် ကုန္မည္ ဆိုရင္ ျဖင့္ ၀မ္းနည္း စရာ ေကာင္းလွေပသည္။

ေရာင္းသူႏွင့္ ၀ယ္ သူကြဲကြဲ ျပားျပား ျဖစ္လာေနေသာ ပညာေရး ေစ်းကြက္ အတြင္းမွာ အေရာင္း အ၀ယ္ သေဘာ သည္ လည္း ပိုမို တဘက္ သတ္ ဆန္လာသည္။ ၀ယ္သူ နိုင္ငံမ်ား အေနႏွင့္ ရိွသမွ် ေငြေၾကးေတြ ျခစ္ျခဳပ္ စစ္ထုတ္ ပီး ၀ယ္လိုက္ ရေပမဲ့ Adam Smit တြက္ျပတဲ့ ျပန္လည္ ရရိွမည့္ အက်ဴိး အျမတ္ ကေတာ့ လူပုဂၢိဳလ္ တဦးခ်င္း၏ ေရၾကည္ရာ မ်က္နုရာ ရွာေဖြျခင္း (Educational Migration ) ႏွင့္ အတူေမ်ာပါဆံုးရံွဳး သြား ျပန္သည္။ ထိန္းခ်ဴပ္ရန္ ခက္ခဲ လွေသာ လမ္းေလွ်ာက္ စြမ္းအား ရင္းျမစ္တို႕၏ ေရြ႕လ်ားမူ ေၾကာင့္ ေဟာင္းေလာင္း ျဖစ္က်န္ ခဲ့မည့္ နိုင္ငံမ်ား အေနႏွင့္ ရည္ရွည္ တိုးတက္တည္ျမဲမူ (Sustainable Development) အတြက္ နည္းလမ္း မရွာ နိုင္ရင္ျဖင့္ ရင္ေလး စရာ ေကာင္းလွေတာ့၏၊

ဘယ္သူ သာလို႕ ဘယ္သူ နာ တယ္ ဆိုတာထက္ လူမူေရး ရိုက္ခတ္မူ မညီမမွ် မူ ေတြ ရွိ လာျခင္းကိုက ကမၻာနဲ႕အ၀ွမ္း ျခံဳၾကည့္ လွ်င္ ေကာင္းေသာ လားရာ ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ International Education ကို မူပိုင ္ျပဳထား ေသာ နိုင္ငံၾကီး ေတြ ႏွင့္ လက္ေ၀ခံ နိုင္ငံ ေတြမွာ လည္း ရိုက္ခတ္ ေျပာင္းလဲမူ ေတြ ရိွလာေနသည္။ အထူး သျဖင့္ အဆီးအတားမရိွ ၾကီးထြား လာ ေနေသာ ပညာေရး ေစ်းကြက္ ၾကီးႏွင့္အတူ ပုဂၢလိကအခန္းက႑ တို႕ ျမင့္ တက္ လာသည္။ အဲဒီေတာ့ သက္ဆိုင ္ရာ အစိုးရၾကီး ေတြ အေနနဲ႕ သမရိုးက် ဆုပ္ကိုင္ က်င့္သံုး လာ ေသာ ျပည္သူပိုင္ ပညာေရး စနစ္ ေတြကို ေျဖေလ်ာ့ကာ ခ်ဴပ္ကိုင္မူ ေတြ တရစ္ ပီး တရစ္ ေလ်ာ့ လိုက္ လာ သည္။ ခ်ဴပ္ကိုင္မူ ေလွ်ာ့တာ ကအေရးမၾကီး၊ အသံုးစရိတ္ ေတြ ေလွ်ာ့ခ် လုိက္တာ ကေတာ့ အေတာ္ ဆိုးသည္။ နိုင္ငံပိုင္တကၠသိုလ္ ၾကီးေတြ လည္း အရင္တံုးကလို ဣေျဒၵၾကီး တခြဲသား ႏွင့္ ေနလို႕ မျဖစ္ေတာ့။ ခါးေထာင္း က်ဴိက္ လက္ေမာင္း ပင့္တင္ ကာ ေစ်းကြက္ ရွာေဖြေရးဌါန ေတြ အေရာင္း ျမွင့္တင္ ေရးေတြ လုပ္ကာ ကိုယ့္ ၀င္ေငြ ကိုယ္ ရွာရေတာ့သည္။ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား ျဖန္႕က်က္ အင္အား သံုး လာရသည္။ ဣေျဒၵ မပ်က္ေအာင္ ပုဂၢလိက တခုခု ကို လကၠား ေပး ျဖန္႕သင့္ျဖန္႕ရသည္။ Off-Shore Campus မ်ားျဖင့္ ေစ်းကြက္ ေကာင္းေကာင္း နိုင္ငံ မ်ား ထိ ကိုယ္ပြား ေတြ ထပ္ခြဲ ကာ စားက်က္ ခ်ဲ႕ထြင္ ရသည္။ Virtual Learning တို႕ E-Learning တို႕လို ကိုယ္ေပ်ာက္ သင္နည္း ေတြ ေပၚလာသည္။ တကၠသိုလ္ ဆိုေသာ သေဘာ သဘာ၀ေတြ တည္ၾကည္မူ ေတြ ျဖည္းျဖည္း ခ်င္း ေပ်ာက္ကြယ္ သြားနိုင္ သည္ဟုပင္ ခန္႕မွန္း ကုန္ ၾကသည္။

အရာရာ စီးပြားေရး ဆန္လာေသာ အေျခအေနသစ္မွာ တကၠသိုလ္တို႕၏ အသဲ ႏွလံုး သုေတသန လုပ္ငန္း မ်ား လည္း လြတ္ကင္းမရပါ။ အက်ဴိး အျမတ္ မေဖာ္ျပ နိုင္ေသာ ေရွးေဟာင္း သမိုင္း ပညာလို လူမူေရး ေဗဒ တို႕ ဒႆန ေဗဒတို႕လိုဘာသာ ရပ ္မ်ားကို သိပ္ အားမေပး ေတာ့ပဲ ရလဒ္ကို မူပိုင္ခြင့္ ျပဳကာ စီးပြါးျဖစ္ ေရာင္းခ် နိုင္ေသာ ခ်က္ခ်င္း လက္ငင္း လိုအပ္ ေနေသာ သုေတသန မ်ားကိုသာ စိုက္ထုတ္ လုပ္ကိုင္ဖို႕ အားသန္ ၾက ေတာ့သည္။ ေရရွည္ ကို ေမွ်ာ္ကိုး ရမည့္ Social Rate of Return ေခၚ လူမူေရး အက်ဴိး အျမတ္ ေတြကို မသိ က်ဴိးကၽြံ ျပဳ လာရသည့္ အတြက္ သူတို႕မွာ လည္း ရည္ရွည္ တိုးတက္ တည္ျမဲမူ (Sustainable Development) ေတြ ထိခိုက္ လာရသည္။

+++++++++++++++++++++++++++++++++

“က်မ ကေတာ့ နံမယ္ၾကီး အစိုးရ ေက်ာင္းၾကီး ေတြမွာ တက္ခ်င္ေပမဲ့ ေက်ာင္း လခ ကလဲ သိပ္မကြာ တဲ့ အတူတူ အခ်ိန္တိုတြင္း မွာဘြဲ႕တခု ရနိုင္မဲ့ ၀င္ခြင့္လည္းလြယ္ကူတဲ့ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းမွာပဲ မွတ္ပံုတင္ လိုက္တယ္ေလ... သူတို႕က လည္း နိုင္ငံတကာ တကၠသိုလ္ ၾကီးေတြနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ ထား တဲ့ အတြက္ အဲဒီ နိုင္ငံၾကီး ေတြမွာဆက္ပီး ဘြဲ႕လြန္ ေတြ ဘာေတြ တက္ရင္ လည္း ဘာသာရပ္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကင္းလြတ္ခြင့္ ရနိုင္တယ္္လို ့မိတ္ေဆြ ေတြက အၾကံေပးတယ္...”

မိန္းကေလး ငယ္တေယာက္က သူ႕ေရြးခ်ယ္မူ အေၾကာင္း သတင္း သမားကို သြက္လက္ ေပါ့ပါးစြာ ေျပာျပ ေနသည္။ခပ္လွမ္းလွမ္း စားပြဲ တခု တြင္ေတာ့ လူငယ္ေလး တေယာက္သည္.. ကိုင္ထား ေသာ လက္ကမ္း စာအုပ္ငယ္ကို ဟိုဖက္သည္ဖက္ လွန္ၾကည့္လိုက္ ...စားပြဲ ဟိုဖက္မွ လူရဲ့ ေျပာစကား ကို ေမာ့နားေထာင္ လိုက္ႏွင့္ စိတ္လွဳပ္ရွား ေနဟန္ရိွ သည္။

“အင္း...Computer ဘာသာ ရပ္ ေတြက ေတာ့ ေခာတ္အစားဆံုးနဲ႔ အလုပ္အျဖစ္ဆံုးမို႕ ေရြးခ်ယ ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ မမွားဘူးေပါ့...ဒါေပမဲ့ တျခား အီလက္ထေရာနစ္ တို႕ ဘာတို႕ထက္ စာရင္ ေတာ့ ေက်ာင္းလခ နဲနဲ ပိုျမင့္တယ္... One Semester ကို ေဒၚလာ ၁၀၀၀၀ ကေန ၁၆၀၀၀ အထိရိွတယ္...Semester ၂ခုပီးရင္ ရိုးရိုးဒီပလိုမာ ၃ခုဆိုဲရင္ အဆင့္ျမင့္ဒီပလိုမာနဲ႕ ၄ခုပီးရင္ေတာ့ Bechlor ေပါ့... ”

ရိုးရွင္း ေသာ ၀တ္စား ဆင္ယင္ဟန္ႏွင့္ မွဳန္မွဳိင္း မိွဳင္း မ်က္လံုး တစံုက ေဒၚလာ တရာပင္ မနဲရွာေဖြရမည္႕ သာမန္ လူငယ္ေလး တေယာက္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပေန သလိုပင္။

++++++++++++++++++++++++++++++++

ပညာကိုရွာ ေသာ သူသည္ ပညာကို ရသင့္သည္--

လို႕ ဥပေဒသ ျပဌါန္း မထားေသာ္ ငွါး လည္း ျဖစ္သင့္ ေသာ ျဖစ္ထိုက္ ေသာ ေလာကပါလ တရား တခုမွန္း လူတိုင္း လက္ခံၾက ပါလိမ့္မည္။ သို႕ေသာ္လည္း လူတိုင္း မရနိုင္ တာက နိုင္ငံ ေကာင္းေကာင္း မွာ အလုပ္ ေကာင္းေကာင္း ၀င္ေငြ ေကာင္းေကာင္း ရနိုင္ မည့္ နိုင္ငံတကာ အဆင့္မွီဟု ေျပာ ၾကေသာ ပညာေရးပင္ ျဖစ္သည္။

အရိွန္ အဟုန္ႏွင့္ အဆီး အတား မရိွ ၾကီးထြား လာေသာ ပညာေရး ေစ်းကြက္ၾကီး ထဲမွာ မိမိတို႕ရဲ႕ ေခာတ္ ေနာက္က်ေန တဲ့ ထိေရာက္မူ မရိွတဲ့ အရည္ အေသြး ေလ်ာ့နည္း လာတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ ပညာေရး စနစ္ေတြကို အမ်ားနဲ႕ တန္းတူ ရင္ေဘာင္ တန္းပီး သူမ်ား လုပ္သလို လိုက္မလုပ္ နိုင္ရင္ ေတာ့ ထို တိုင္းနိုင္ငံ တို႕မွာ လိပ္ေနာက္က ခရုထက္ ပင္ ေ၀းက်န္ ခဲ့ေပ ေတာ ့မည္။ ပိုပီး စိုးရိပ္ စရာ ေကာင္း တာ က နိုင္ငံသား တေယာက္ ခ်င္းရဲ့ ေငြေၾကး သံုးစြဲ နိုင္မူ ေပၚမွာ မူတည္ပီး အရည္အေသြး မတူညီတဲ့ လူ႕အရင္းအျမစ္ ႏွစ္မ်ဴိး ခြဲျဖာသြား ျခင္းသည္ နိုင္ငံတနိုင္ငံ၏ ညီညြတ္မူ (Socail Cohesion) ကို အက္ရာ ေပးလိုက္ျခင္း ပင္ျဖစ္ေတာ့၏။

ဒီၾကား ထဲ လြပ္လပ္ လာ ေသာ ကုန္သြယ္မူကို အခြင့္အေရး ယူႈ ေစ်းကြက္ထဲ အမီွ ေျပး၀င ္လိုက္ လာေသာ အေသးစား Education Service Provider ေလး မ်ား ႏွင့္ ငါးပြက္ရာ ငါးစာ ခ်ေသာ ေကာ္ပို ေရး ရွင္း မ်ား၏ မဟားဒရား မက္လံုး ေပး ေရာင္းခ်သည့္ ဆူလြယ္ နပ္လြယ္ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားအၾကား စားသံုးသူ ေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ား အေနႏွင့္ လက္ငင္း ႏွင့္ ေရရွည္ အက်ဴိးၾကည့္ ကာ ခြဲျခားေရြးခ်ယ္နိုင္ဖို႕ က သိပ္ လြယ္ကူေသာ ကိစၥ မဟုတ္ျပန္....၊။ ဒီပလိုမာ စက္ရံုမ်ားက ထုတ္လုပ္လိုက္ေသာ အရည္ အခ်င္း မမွီ႔တမွီ လူ႕ အရင္း အျမစ္မ်ား ဟိုမေရာက္ သည္မေရာက္ စုပံု လာမည့္ အေရးကိုလည္း ၾကိဳတင္ အျပစ္ ျမင္သည္မ်ား ရိွေနသည္။

တကယ့္တကယ္မွာ အရည္အေသြးနဲ႕ ပတ္သတ္လို႕ လက္ငင္းၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပသာနာက ေစ်းကြက္ ျပန္႕ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အခ်ိန္တို အတြင္းမွာ ေက်ာင္းေတြ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အရည္ အတြက္ အားျဖင့္ တဟုန္ထိုး မ်ားျပား လာေပမဲ့ အဲဒီႏွဳံးနဲ႕အညီ လိုအပ္ တဲ့ အရည္ အခ်င္း မွီ ဆရာ အင္အား က ခ်က္ခ်င္းမျဖစ္လာနိုင္ပါ။ အဲဒီေတာ့ တိုးပြားလာ ေသာ ေစ်းကြက္ေ၀စုမ်ား ၾကားမွာ ထိ ေရာက္ ေသာ သင္ၾကားပို႕ခ် နိုင ္စြမ္းအားက ဟိုနဲနဲ သည္နဲနဲ ျဖစ္လာသည္။ တျခား အက်ဴိးအပစ္ မ်ား ကို ထားဦးေတာ့... အရည္အေသြး ထိန္းးခ်ဴပ္ မူကို ေတာ့ မျဖစ္ မေနလုပ္ေဆာင္ဖို႕ လိုအပ္ ေနပီဆိုတာ အားလံုးက လက္ခံလာၾကသည္။

ဘာလိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေစ်းကြက္ ျပဳခံ ရေသာ နိုင္ငံ အမ်ား ထဲမွာပင္ - ကိုယ့္ လိုအပ္ ခ်က္ကို ျဖည့္ စြက္ေပးရာ ပင္ ေရာက္သည္ဟု အေကာင္းျမင္ ေသာ နိုင္ငံမ်ားရိွသလို... အမ်ဴိးသား အက်ဴိး စီးပြားႏွင့္ ဂလိုဘယ္ ပညာေရးကို ကြဲကြဲ ျခားျခား ေတာင္းဆိုကာ GATS ကို ျပတ္ျပတ္ သားသား ဆန္႕က်င္ၾကသည့္ နိုင္ငံမ်ား လည္းရိွသည္။ တခ်ိဳ႕လည္း ကမၻာ႕ေျပာင္းလဲမူ ျဖစ္စဥ္ တခုပဲမို႕ အရိွ အတိုင္း ရင္ဆိုင္ဖို႕သာ ရိွသည္ ဟု ကံကိုပံုခ် ၾကသည္။ တခ်ဴိ႕ ကေတာ့ အၾကာင္း အရာ အတိမ ္အနက္ ေတြကို သိကိုမသိ... နားေတာင္ မလည္ အေရးပင္ မလုပ္နိုင္ ေသာ နိုင္ငံမ်ား လည္း ရိွေသးသည္။

+++++++++++++++++++++++++++++++++

ေအာင္ျမင္စြာ ျပီးဆံုး သြားေသာ ပညာေရး ျပပြဲ ၏ ညေနခင္း မွာ တာ၀န္ရိွ သူမ်ား စည္းေ၀းကာ ျပန္လည္ သံုးသပ္ ျခင္းကို အက်ဥ္းရံုး လိုက္သည္။ ျပပြဲ တာ၀န္ခံ မန္ေနဂ်ာက အၾကမ္း ေရးျခစ္ ထားေသာ အစည္း အေ၀း မွတ္တမ္း ကို ေက်နပ္ ေပါ့ပါး စြာ အဆံုးသတ္လိုက္ သည္။

xxxxxxxxxxxxxxxxx အလားအလာ အလြန္ ေကာင္း ေသာ မေဖာ္ထုတ္ ရေသး ေသာ ေစ်းကြက ္ျဖစ္သည္။

Ref: http://www.unesco.org/education
ေကသြယ္

ဧျပီ ၂၀၀၇
( Weekly Eleven Journal မွ ေဖာ္ျပပီး)

နယ္စပ္ပညာေရးခရီး(၃)

“ပညာ ေရၾကည္တစ္ေပါက္္ ေသာက္ခြင့္ ၾကံဳေစခ်င္”

မဲေဆာက္ၿမိဳ႔ကေန ကားနဲ႔သြားရင္း သိပ္မေ၀းတဲ့ ခရီးေလး တခုပါ။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္သမား လက္မွတ္၊ ေနထိုင္ခြင့္ လက္မွတ္၊ ေထာက္လွမ္းေရးလက္မွတ္ ဘာမွ မရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ေရာက္ဖို႔မလြယ္တဲ့ ခရီးေ၀း ေဒသေလးပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလက္မွတ္ေတြ ဘာမွ မရွိပဲ အဲဒီေဒသေလးကို မထင္မွတ္စြာ ေရာက္ရွိခဲ့တာကေတာ့ ကရင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အခမ္းအနား ကို တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိခဲ့တာေၾကာင့္ပါပဲ။ အဲဒီေနရာေလးကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုေပမဲ့ ဗမာျပည္ဖြား တိုင္းရင္းသားေတြ လာေရာက္ေနထိုင္ေနတဲ့ ကရင္လို ဘဲကေလာ့ ၊ ထိုင္းလို မယ္လ လို႔ေခၚတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းတခုပါပဲ ။ ဒီဒုကၡသည္စခန္း ဒီေနရာေလးမွာ တည္ရွိေနတာ ႏွစ္ေပါင္း သံုးဆယ္ ေက်ာ္ေနျပီတဲ့။ ဗမာျပည္ရဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္္္္ေတြက ေပါက္ဖြားလာခဲ့တဲ့ ဒုကၡသည္ေတြေနတဲ့ စခန္းေလးမွာ ႏိုင္ငံေပ်ာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ မသြားခ်င္ဘူး၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္ခ်က္ျမႈပ္ရာပဲ ျပန္ခ်င္ပါတယ္ဆို တဲ့ ကရင္အဖြားအို တေယာက္ရဲ့ စကားသံ ကိုေတာ့ နားနဲ႔မဟုတ္ပဲ ႏွလံုးသားနဲ႔ နားေထာင္ခဲ့ရပါတယ္။

ေရာက္လက္စနဲ႔ေတာ့ ခပ္ၾကာၾကာေလး ေနပါရေစလို႔ တာ၀န္ခံ ေခၚတဲ့သူေတြကို ေတာင္းပန္ျပီး သူမ်ားေတြ ျပန္ေပမဲ့ မျပန္ေသးပဲ စခန္းထဲမွာ ေနရစ္ခဲ့ျဖစ္တယ္။ ေတာင္ေျခေလးမွာ တည္ထားတဲ့ ရွည္ေမ်ာေမ်ာ စခန္းေလးဟာ ေဆးရုံ ၊ စာသင္ေက်ာင္း ၊ ဗုဒၶဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၊ ခရစ္ယာန္ ဘုရားရွစ္ခိုးေက်ာင္း ၊ ေစ်း၊ စခန္းရုံး တို႔နဲ႔ ေနမယ္ဆိုရင္ ေနေပ်ာ္စရာေလးပါပဲ။ ဒုကၡသည္ ဆိုေတာ့ ဆန္ ၊ ဆီ၊ ဆား၊ မီးေသြး၊ ပဲ စတဲ့ အေျခခံ စားေသာက္ကုန္ေတြကလည္း အခ်ိန္တန္ ရလာတာပါပဲ။ ေရာက္ေနတဲ့ေန႔က ဆန္ထုတ္တဲ့ေန႔နဲ႔ ၾကံဳေတာ့ တပံုးစာ၊ ႏွစ္ပံုးစာ ဆန္အိတ္ေတြကို ရြက္သြားၾကတဲ့ မိန္းမေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။

အဲဒီအခါ ဗမာျပည္က လူထုအမ်ားစုၾကီး ဆန္ကို အဲဒီလို ၀ယ္မစားႏိုင္ေတာ့တာကို ေျပးျပီး သတိရလိုက္မိတယ္။မိုးမလင္းခင္ ဒါမွမဟုတ္ မိုးလင္းတာနဲ႔ မေန႔က ပိုခ်က္ထားတဲ့ ထမင္းၾကမ္းကို ငါးပိရည္အက်န္နဲ႔ နယ္ဖတ္စားျပီး တေန႔တာ ခရီးကို ရုန္းကန္ဖို႔ အစပ်ိဳးၾကရတာပါပဲ။ တေန႔လံုး ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ၾကရျပီး ညေန အိမ္ျပန္ခ်ိန္က်မွ လက္ထဲက ပိုက္ဆံနဲ႔ ဆန္အပါအ၀င္ ဟင္းစား ငါးပိ တို႔စရာ ၀ယ္ခဲ့ရတယ္။ သူတို႔ တေန႔ရတဲ့ ပိုက္ဆံဟာ တေန႔ စားစရိတ္နဲ႔ ေလာက္ငွရံုသာပါပဲ။ ေက်ာင္းတက္တဲ့ ကေလးရွိလို႔ကေတာ့ ေၾကြးတင္ျပီသာ မွတ္ေပေတာ့။ ကိုယ့္ ကေလးကို စာမေတာ္ေစခ်င္တဲ့ မိဘေတြ ရွိတယ္ဆိုရင္ ယံုၾကပါ့မလားေတာင္ မသိပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဒါအမွန္ပါ။ စာမေတာ္လို႔ ေက်ာင္းထုတ္ျပီး အလုပ္လုပ္ ခိုင္းရင္ သူ႔တ၀မ္းေတာ့ ၀ေအာင္ေက်ာင္းႏိုင္္မွာေပါ့။ လဖက္ရည္ဆိုင္္တို႔ ၊ ကုန္စံုဆိုင္တို႔မွာ ေစ်းကူေရာင္းတဲ့ ကေလးေတြဟာ အဲလိုမ်ိဳး ကေလးေတြပါ။ မနက္စာ ထမင္းေကၽး တေန႔ ၁၀၀ က်ပ္၊ တခ်ိဴ႔ ၁၅၀ က်ပ္နဲ႔ လုပ္ေနၾကရတဲ့ ကေလးလုပ္သားေလးေတြ ေပါ့။ စာေတာ္တဲ့ ကေလးက်ေတာ့ ေက်ာင္းထုတ္ဖို႔ ခက္ျပီေလ။ ပတ္၀န္းက်င္က ၀ိုင္းေျပာမွာ၊ ဆရာမေတြ ၀ိုင္းေျပာမွာထက္ စာကို စိတ္၀င္စားတဲ့ စာေတာ္တဲ့ ကိုယ့္ကေလးအတြက္ ယူႀကံဳးမရေတြ ျဖစ္ျပီး မိဘေတြ ဆံုးျဖတ္ရ ခက္ေစတယ္။

အဲဒီလိုနဲ႔ ေက်ာင္းတက္တဲ့ကေလးေတြထဲက ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ မူလတန္းေက်ာင္းကေန အလယ္တန္းကို ေျပာင္ေရႊ႔ ပညာသင္ၾကားဖို႔ မေျပာင္းႏိုင္ပဲ က်န္ခဲ့ရတယ္။ အလယ္တန္းေက်ာင္းကေနျပီးေတာ့ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အထက္တန္း ပညာကို ေျပာင္းေရႊ႔ပညာသင္ၾကားဖို႔ မတတ္ႏိုင္ၾကလို႔ ပညာေရးကို ေက်ာခိုင္းၾကရေတာ့တယ္။ စား၀တ္ေနေရး ၀ဲဂယက္ထဲမွာ အရြယ္မတိုင္မီ မိဘေတြနဲ႔ အတူရုန္းကန္ေနရတဲ့ ကေလးအလုပ္သမားေလးေတြ ေတြ႔တိုင္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ ကုလသမဂၢ ကထုတ္ျပန္ျပဌာန္းတဲ့ ကေလးအခြင့္ အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို အမွတ္ရလာေစပါတယ္။

အဓိက အခြင့္အေရး ေလးခ်က္ျဖစ္တဲ့ အသက္ရွင္ရပ္တည္ခြင့္အခြင့္အေရး၊ ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆိုင္ရာအခြင့္အေရး၊ ကာကြယ္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး၊ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး ေတြျဖစ္ျပီး အဲဒီထဲက ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ၊ အားကစားႏွင့္ အပန္းေျဖအနားယူခြင့္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ဗမာျပည္ထဲက ကေလးမ်ားအေနနဲ႔ ဒီကေလးအခြင့္ အေရးေတြကို ဘယ္ႏွစ္ရာႏႈန္းေလာက္ ရၾကပါသလဲ။ ပညာသင္ၾကားခြင့္ မရၾကတဲ့ ကေလးေတြရဲ့ အနာဂါတ္နဲ႔ အဲဒီကေလးေတြ ၾကီးျပင္းလာတဲ့အခါ ဗမာျပည္ၾကီးရဲ့ အနာဂါတ္ကေရာ၊ အဲဒါေတြ စဥ္းစားရင္းနဲ႔ တဆက္တည္း ဒုကၡသည္စခန္းထဲက ပညာေရးကို ေလ့လာၾကည့္မိျပန္ပါတယ္။

မယ္လစခန္းထဲမွာ ၃ ႏွစ္ကေန ၅ ႏွစ္ထိ တက္ရတဲ့ မူႀကိဳေက်ာင္းေပါင္း ၂၁ေက်ာင္း ရွိပါတယ္။ အေျခခံမူလတန္းေက်ာင္း အျဖစ္ (၁၄) ေက်ာင္း၊ အလယ္တန္းေက်ာင္း (၄)ေက်ာင္း၊ အထက္တန္းေက်ာင္း (၅)ေက်ာင္းနဲ႔ က်မ္းစာသင္ေက်ာင္း (၁)ေက်ာင္း၊ စက္မႈအတတ္ပညာသင္တန္းေက်ာင္း E.S.P (Engineering study Program) (၁)ေက်ာင္း၊ ဆရာျဖစ္သင္တန္းေက်ာင္းT.P.C (Teacher Preparation Couse) (၁)ေက်ာင္း ရွိၿပီး FSP(Funter Study Program)၊ LMC(:Leadership and Managent couse) စတဲ့ သင္တန္းေက်ာင္းေတြလည္း တစ္ေက်ာင္းစီ ရွိပါေသးတယ္။

အဲဒီေက်ာင္းေတြမွာ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ ကရင္စာေတြကို အမ်ားအားျဖင့္ သင္ၾကရၿပီး တခ်ိဳ႔ေက်ာင္းေတြကေတာ့ ထိုင္းစာကိုပါ ထည့္သြင္း သင္ၾကားေပးပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ကေလးက အဂၤလိပ္စာ ေတာ္ေနၿပီဆိုရင္ အဂၤလိပ္ကို အဓိက ထားသင္တဲ့ မစ္ရွင္ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းေတြကို ၀င္ခြင့္ ေျဖျပီး ေျပာင္းေရႊ႔ထားမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားထိ ပညာေတာ္သင္သြားခြင့္ ရွိပါတယ္။ အထက္က ေက်ာင္းေတြ အကုန္လံုးဟာ မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာပဲ ရွိေနတာပါ။

စခန္းမွာ ရပ္ကြက္ ေအ၊ ဘီ၊ စီ ဆိုျပီး သံုးခုရွိပါတယ္။ စုစုေပါင္းေက်ာင္းသား ဦးေရ (၁၃၅၆၉)ဦးရွိျပီး ဆရာ ဆရာမေပါင္းက (၅၂၈)ဦး ရွိပါတယ္။ သင္ၾကားေရး အေထာက္အကူျပဳ ပစၥည္းေတြ၊ ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္၊ ခဲတံအားလံုးက ႏိုင္ငံျခား အေထာက္အပံ့ေတြ ခ်ည္းပါပဲ။ စက္မႈသင္တဲ့ေက်ာင္းမွာဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာေတြကို ျဖဳတ္လိုက္၊ တပ္လိုက္ နဲ့ အထဲက အစိတ္အပိုင္းေတြကို လက္ေတြ႔က်က် သင္ေပးေနတာေတြလည္း ေတြ႔ခဲ့ရပါေသးတယ္။ ကေလးေတြ အကုန္လံုးဟာ ဘယ္ေနရာမွာေရာက္ေနေန ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရွိေနရမယ္ဆိုတဲ့ ကေလးအခြင့္အေရး ၊လူသားအခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ ရေနၾကပါတယ္။

က်မတို႔ရဲ့ မိခင္ ဗမာျပည္ထဲမွာ ဒီအခြင့္အေရးကို လက္လႊတ္ဆံုးရႈံးေနရတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ ၊သူတို႔ေတြရ့ဲ အနာဂါတ္ေတြ အတြက္ အခုလက္ရွိ စစ္အာဏာရွင္ေတြမွာ အေၾကြးေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။ ကမၻာကို လိမ္လို႔ရေပမယ့္လို႔ ကိုယ့္ တိုင္းျပည္ထဲက အေျခအေနကိုေတာ့ ျပည္သူေတြ မသိေအာင္ လိမ္ထားလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။

မယ္လစခန္းထဲထိ သြားျပီး အဂၤလိပ္စာနဲ႔ စကားေျပာသင္ေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ေစတနာရွင္ေတြလည္း ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့အခါ ကိုယ္သာ တကယ္ပညာလိုခ်င္ရင္ ဒုကၡသည္စခန္းလို ေနရာမွာေတာင္ အနာဂါတ္ေတြ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြက ရွငိသန္ေနႏိုင္ပါေသးလား လို႔လည္း ျမင္ေတြ႔ခံစားမိပါတယ္။

မယ္လစခန္းထဲက ျပန္လာခဲ့ျပီး တေလ်ာက္လံုး စိတ္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ခံစားေနရပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္မိျပီး ႏိုင္ငံအတြက္ ဘယ္လိုလုပ္မွ ဒီလိုအာဏာရွင္ႏြံထဲက ရုန္းထြက္ႏိုင္မွာလဲ။ ဗမာႏိုင္ငံပညာေရးဟာ အခြံသက္သက္သာ ရွိပါေတာ့တယ္ ဆိုတာကမၻာကသိေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရပါ့မလဲ။ ေဆးတကၠသိုလ္ကို ေတာင္မွ စစ္တပ္ကေဆးတကၠသိုလ္နဲ႔ အရပ္သားရုိးရိုးေတြအတြက္ ေဆးတကၠသိုလ္ဆိုျပီး ခြဲျခားထားျပီး ပညာကိုလည္း ခြဲျခားေပးတတ္ တယ္။ ျပည္သူေတြကို ေက်ာသား ရင္သား မခြဲျခားပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေလာကပါလတရားကို မတရားအာဏာ ရယူထားတဲ့ စစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ မသိတာပဲလား။ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္တာပဲလား၊ အေတြးေပါင္းစံုနဲ႔ ျပန္လာခဲ့မိပါတယ္။

ဗမာႏိုင္ငံထဲက ျပည္သူေတြဟာ စစ္အာဏာရူးေတြရဲ့ လက္ေအာက္မွာ စား၀တ္ေနေရး ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အာမခံခ်က္ ဘာမွ မရွိဘဲ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲမွာ ကိုယ္ေနရင္း ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အလင္းေရာင္မဲ့ေနတဲ့ ဘ၀ေတြမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ေနၾကရပါတယ္။ မိဘေတြအေနနဲ႔ စီးပြားေရးက က်ဆင္းေနၾကျပီး စား၀တ္ေနေရးကိုပဲ အဓိကထား ရုန္းကန္ေနရတဲ့ အတြက္ သူတို႔သားသမီးေတြရဲ႔ အနာဂါတ္ကို ဒီလိုပဲ ပစ္ထားလိုက္ရတဲ့အခါ သူတို႔ရင္ထဲက ခံစားခ်က္ကေရာ ဘယ္လိုရွိေနႏိုင္မလဲ။

ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္ျပည္ မဟုတ္တဲ့ ၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈအရ အျခားႏိုင္ငံေတြရဲ့ အေထာက္အပံ့နဲ႔ ရပ္တည္ ေနရတဲ့၊ ႏိုင္ငံေပ်ာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲမွာေတာင္ ကေလးေတြရဲ့ ပညာေရးကို အေလးအနက္ ထားတာ၊ ပံ့ပိုးကူညီ ေနတာေတြ ေတြ႔ရတဲ့အခါ ကိုယ့္တိုင္းျပည္အတြက္၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ရဲ့ အနာဂါတ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြွွွရဲ့ ဘ၀ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ အတြက္ ယူၾကံဳးမရ ျဖစ္မိတယ္။ က်မတို႔ တိုင္းျပည္မွာ တကယ္ေတာ္တဲ့ ကေလးေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေပမဲ့ ပညာေရး ဌာနရဲ့ ျခစားမႈေတြၾကားမွာ နစ္ျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္ ခဲ့ရတယ္။ “ကိုယ္ ေတာ္ဖို႔ အေရးအၾကီးဆံုးပါ။ ကိုယ္ ေတာ္ေနရင္ ဘယ္လိုမွ ခ်န္ထားလို႔မရဘူး” ဆိုတာ စကားအရာမွာပဲ ရွိေနပါေတာ့တယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ ဗမာျပည္ ပညာေရးဟာ အတူတူခ်င္း ေတာ္ေနရင္ေတာင္္မွ ေငြမလိုက္ႏိုင္တဲ့ မိဘရဲ့ သားသမီးဟာ ခ်န္ထားခံခဲ့ ၾကပါတယ္။ ပီတိကိုစား အားရွိပါ၏ ဆိုတဲ့ ဆရာမ်ိဳးဟာ လက္ခ်ိဳးေရတြက္ရင္ေတာင္ လက္ႏွစ္ဖက္ ရွိပါေတာ့ မလား။

E- education ဆိုျပီး ဦးခင္ညြန္႔ လက္ထက္က အထက္တန္း၊ အလယ္တန္းတင္မကပဲ မူလတန္းေက်ာင္းေတြပါ ကြန္ပ်ဴတာ သင္ၾကားေရး ခန္းမေတြနဲ႔ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးအျဖစ္ ဗမာျပည္ တနံတလ်ား ၿမိဳ႔ႀကီးက ေက်ာင္းေတြမွာ ကြန္ပ်ဴတာ ခန္းမဖြင့္ပြဲေတြ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီမွာ သံုးဖို႔ ကြန္ပ်ဴတာ ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္က မေထာက္ပံ့ႏိုင္ပဲနဲ႔ ဘယ္လိုရသလဲ ဆိုတာကို တာ၀န္ရွိလူႀကီးေတြက မသိဟန္ ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းသားမိဘေတြရဲ့ လွဴဒါန္းေငြ ဆိုျပီး နာမည္တပ္ေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္ကို ကြန္ပ်ဴတာေၾကး က်ပ္ သံုးေထာင္ဆိုျပီး ေကာက္ခံတာပါ။ လံုး၀ မထည့္ႏိုင္တဲ့ သူကိုသာ ငါးရာေလာက္ မနည္းေျပာဆိုၿပီး အလွဴေငြထည့္ ရပါတယ္။ ေက်ာင္းစအပ္ကတည္းက ထည့္ရတဲ့ အလွဴေငြ စာရင္းမွာ အဲဒီလို ကြန္ပ်ဴတာေၾကး ထည့္ေကာက္တာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာ၀ယ္ဖို႔ ေကာက္ခံေငြ ဘယ္ေလာက္ရရ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့ မိဘေတြကို တလံုးခ်င္းလွဴဖို႔ ထပ္ျပီး အလွဴခံပါေသးတယ္။ အဲဒီလို ေကာက္ခံျပီး ၀ယ္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာဟာ ေက်ာင္းသားဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ား ငါးလံုးထက္ မပိုပါဘူး။ တခ်ိဳ႔ေက်ာင္းေတြဆို ႏွစ္လံုးပဲ ၀ယ္ပါတယ္။ ပိုတဲ့ ပိုက္ဆံေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲ လို႔ ဘယ္မွာမွ ေမးမရပါဘူး။ တကယ္လို႔ ပညာေရးမႈးထံ တိုင္စာပို႔မယ္ဆိုရင္ တိုင္ၾကားသူ နာမည္ အျပည့္အစံု ထည့္ရတာမို႔ ကိုယ့္ကေလးဟာ ေက်ာင္းမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး အျပစ္ရွာခံရၿပီသာ မွတ္ေပေတာ့။

အဲဒီကြန္ပ်ဴတာေတြကို ေက်ာင္းမွာ ရွိတဲ့ ကေလးတိုင္းေရာ သင္ရမယ္၊ ကိုင္ရမယ္ထင္ ထင္ပါသလား။ ဖြင့္ပြဲေန႔မွာသာ ကြန္ပ်ဴတာေရွ႔ ထိုင္ျပၾကရျပီး ေက်ာင္းခ်ိန္ေတြမွာ ဆိုရင္ ပ်က္မွာစိုးလို႔ သြားၾကည့္လို႔ေတာင္ မရပါဘူး။ ကြန္ပ်ဴတာသင္တဲ့ ဆရာမကို လိုင္း၀င္ထားပါမွ မွန္လံုခန္းထဲက ကြန္ပ်ဴတာကို ကိုင္ၾကည့္ခြင့္ ရပါမယ္။ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာ သင္ရဖို႔ ကြန္ပ်ဴတာ က်ဴရွင္ခက သပ္သပ္ ေပးရပါေသးတယ္။ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္တဲ့ မိဘေတြရဲ့ သားသမီးေတြဟာ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြ ဘာမွ မရၾကပါဘူး။

ဒီလို မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း ေက်ာင္းေတြ မေျပာပါနဲ႔၊ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္မွာေတာင္ ေက်ာင္းသားတေယာက္ ကြန္ပ်ဴတာ တလံုးမကိုင္ရပါဘူး။ နယ္ေတြက ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္ေတြမွာဆိုရင္ ဆယ္ေယာက္ တလံုးႏႈန္းပဲ ရွိပါတယ္။ မီးျပတ္တဲ့ ရက္ေတြက မ်ားေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ မသင္ႏိုင္ပါဘူး။ တကယ္တတ္ခ်င္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြက ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာ ရန္ကုန္မွာဖြင့္တဲ့ ပုဂၢလိက သင္တန္းေတြကို သြားတက္ၾကပါတယ္။

အရည္အခ်င္းရွိဖို႔ထက္ အေရအတြက္ကို ဦးစားေပးတဲ့ ဗမာႏိုင္ငံရဲ႔ ပညာေခတ္ႀကီးမွာ ပိုက္ဆံနဲ႔ႀကိိဳးစားသြားႏိုင္ရင္ ျပည္တြင္းမွာ အခုေပးေနတဲ့ မဟာဘြဲ႔ကိုေတာင္ လြယ္လြယ္နဲ႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြဟာ စစ္မွန္တဲ့ ပညာေရးတိုးတက္မႈ ဟုတ္ပါရဲ့လား။ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ပိုက္ဆံေပါတဲ့ လူနည္းစု အထက္တန္းစား မိဘေတြက သားသမီးေတြကို ႏိုင္ငံျခားပို႔ ပညာသင္ေစတယ္။ လူလတ္တန္းစား အေပၚပိုင္းက ကိုယ့္သားသမီးေတြ အတြက္ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ပညာကို ေငြနဲ႔ေပါက္ၿပီး ယူတယ္။ အမ်ားစု လူလတ္တန္းစား ေအာက္ပိုင္းနဲ႔ အေျခခံလူတန္းစား ကေတာ့ ေသစာရွင္စာ တတ္ရင္ ေတာ္ပါၿပီ လို႔ပဲ ေျပာႏုိင္ပါေတာ့တယ္။

တေန႔ တရာယူျပီး အလုပ္ လုပ္မလား ၊ တေန႔ တရာေပးျပီိး စာသင္မလားဆိုတဲ့ ပညာေရးေခတ္ႀကီိး ျဖစ္ေနတာေလ။ က်ဴရွင္မယူႏိုင္တဲ့ ကေလးဟာ အတန္းထဲမွာ အၿမဲအျပစ္ရွာ ႀကိမ္းေမာင္းေနမွာ မလြဲပါဘူး၊၊ အတန္းပိုင္ဆရာမကေ၀းလို႔ အနီးအနားမွာ ရွိတဲ့ ဆရာမဆီမွာ က်ဳရွင္တက္ေနမွန္း သိသြားျပန္ရင္လည္း အၾကိမ္းခံရတာပါပဲ၊၊ ပညာတတ္တဲ့ မိဘက ကိုယ့္ဖာသာ သင္ေပးျပန္ရင္ လည္း လက္မခံျပန္ပါဘူး၊၊ တခါတေလ ျမန္မာစာကို စာလံုးေပါင္း မွားေနတာမ်ိဳးေတြ၊ အဂၤလိပ္စာမွာ ဘာသာျပန္ မွားေနတာမ်ိဳးေတြကို မိဘအေနနဲ႔ ေထာက္ျပတဲ့အခါ လြယ္လြယ္နဲ႔ လက္မခံပဲ ဒါမဟုတ္ လက္ခံလိုက္ရရင္လည္း မိဘကြယ္ရာမွာ အဲဒီကေလးကုိ ခ်ိဳးခ်ိဳးဖဲ့ဖဲ့ ေျပာျပီး ဆက္ဆံတတ္ၾကပါတယ္၊၊ ႏုနယ္တဲ့ မူလတန္းကေလးငယ္ေတြ ရင္ထဲမွာေတာင္ ဆရာမကို ဖားထားရမယ္လို႔ စြဲထင္သြား ေစေအာင္ကို ဖ်က္ဆီးထားခံေနၾကရပါတယ္။

ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူတန္းစား မခြဲျခားပဲ အားလံုးေသာ ကေလးေတြကို တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး ရေစခ်င္တယ္။ အဲဒီလို အခြင့္အေရးမ်ိဳးကို ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ကေလးေတြ အမိဗမာျပည္ႀကီးမွာ အမ်ားၾကီး အမ်ားၾကီး ရွိေနၾကပါတယ္။ ထက္ျမက္တဲ့ ဉာဏ္ရည္ေတြနဲ႔ သူတို႔၀ါသနာပါရာကို အပူအပင္မဲ့စြာ ဆည္းပူးခြင့္ ရၾကမယ္ဆိုရင္ အနာဂါတ္ ဗမာျပည္ၾကီးဟာ ေရႊေရာင္ေတာက္ပေနမွာ မလြဲပါဘူး။

သူ႔ကၽြန္္ဘ၀မွာ လူတိုင္းမသင္ယူႏိုင္တဲ့ ကၽြန္ပညာေရးကို သပိတ္ေမွာက္ၿပီိး အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေတြ ထူေထာင္ျပခဲ့တဲ့ မ်ိဳးခ်စ္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ပညာ၀န္ ဦိးဖိုးက်ားတို႔လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ၊ ေနာက္ျပီး ဗမာႏိုင္ငံရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊ ပညာေရး ျပယုဂ္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းလို ပုဂၢိဳလ္ႀကီိးေတြသာ ရွိေနဦး မယ္ဆိုရင္ ဒီေန႔ေခတ္ဗမာႏိုင္ငံကို ဘယ္လို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲျပမလဲလို႔ စဥ္းစား သတိရလိုက္မိပါတယ္။

အက္ေဆးမ်ားေရးသားျခင္း (၁)

ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ပညာသင္ယူတဲ့အခါ ရင္ဆိုင္ရတတ္တဲ့ အခက္အခဲေလးေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ျမန္မာျပည္ပညာေရး နဲ႔ ျခားနားမွဳ အရွိဆံုးျဖစ္ျပီး ေက်ာင္းသားေတြ အနည္းငယ္ ပ်ာၾကရတာကေတာ့ ဘာသာရပ္အလိုက္ ေရးတင္ရတတ္တဲ့ အက္ေဆးမ်ားပါပဲ။ က်ြန္မတို႔ ယူေကႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္ေတြမွာ အက္ေဆးမ်ားဟာ စာေမးပြဲရဲ႕ ႏွစ္ဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္းကေန ေလးဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္းအထိ အေရးပါတာမို႔၊ အက္ေဆးမေရးရင္ စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္သလိုပါပဲ။

မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘာသာရပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေနာက္ဆံုးစာေမးပြဲတခုတည္းနဲ႔ မဆံုးျဖတ္ပဲ coursework ကို ၂၀%(သို႔မဟုတ္) ၄၀% စစ္ေဆးေလ့ရွိျပီး၊ coursework ေအာင္မွ စာေမးပြဲၾကီးကို ေျဖခြင့္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီ coursework ကို စစ္ေဆးပံုကေတာ့ ဘာသာရပ္ေပၚမူတည္ျပီး အနည္းငယ္ ကြဲျပားပါတယ္။ သခ်ၤာလို၊ စက္မွဳလို ဘာသာရပ္ေတြကလြဲရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ စစ္ေဆးေလ့ရွိတဲ့ ပံုစံကေတာ့ အက္ေဆးမ်ားေရးခိုင္းျခင္းပါပဲ။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ၊စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရး၊ စိတ္ပညာလို ဘာသာရပ္မ်ိဳးေတြမွာ က်ေတာ့ ပိုလို႔ဆိုးပါတယ္။

ပထမႏွစ္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဟာ semester တခုမွာ 20 credit ဘာသာရပ္ (၃)ခု ယူရတတ္ပါတယ္။ ဒါမွလဲ semester ႏွစ္ခုဆိုရင္ 120 credits ျဖစ္မွာပါ။ ယူေကပညာေရးမွာက တႏွစ္ကို 120 credits ရွိရပါမယ္။ ဒီလိုနဲ႔ semester တခုဆိုတဲ့ ေလးလတာကာလမွာတင္ ေရးရမယ့္ အက္ေဆးက အနဲဆံုး (၃) ပုဒ္ ရွိလာတတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဘာသာရပ္ေတြဆို ႏွစ္ပုဒ္တင္ရတာမို႔ (၆)ပုဒ္မ်ား ျဖစ္သြားခဲ့ရင္ ပ်ာယာခတ္ၾကရပါေရာ။ Tutorial ေတြမွာ presentation လုပ္ဖို႔ စာဖတ္ရ၊ အက္ေဆးတပုဒ္ျပီး တပုဒ္ကလဲ deadline ေတြ နီးလာၾက၊ စာၾကည့္တိုက္ေတြေျပးရ၊ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ Journal article ေတြေျပးရ၊ လက္ခ်ာအမွီသြားရ နဲ႔ ရွဳပ္ရွက္ခတ္ေနတတ္ပါတယ္။

အတန္းၾကီးလာတာနဲ႔အမွ် အက္ေဆးေရးရမယ့္ စာလံုးအေရအတြက္ကလည္း ပိုမ်ားလာတတ္ပါတယ္။ ပထမႏွစ္မွာ 1500 words ကေန ေနာက္ဆံုးႏွစ္ေရာက္ရင္ 3000 words ေလာက္ျဖစ္သြားျပီး၊ မဟာဘြဲ႔ေရာက္ေတာ့ 3000-5000 words အထိျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဘြဲ႕ၾကိဳ Dissertation, ဘြဲ႔လြန္ Dissertation, PhD Dissertation ေတြက်ေတာ့ စာလံုးေရေတြ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ပါတယ္။ Dissertation work က ေတာ့ သုေတသန ဘက္ကိုဦးတည္ပါတယ္။ ဘာေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ အေျခခံကေတာ့ အက္ေဆးပါပဲ။ အက္ေဆးကို မေၾကာက္သူေတြဟာ Dissertation ေတြကိုလဲ မေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။ ေက်ာင္းေတြျပီးလို႔ လုပ္ငန္းခြင္ေတြထဲေရာက္တဲ့အခါမွာလဲ project ေတြ၊ report ေတြ တင္ရတဲ့အခါ ေအးေအးသာသာျဖစ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အခုဒီေဆာင္းပါးေလးမွာ အက္ေဆးမ်ားေရးသားျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အနည္းငယ္ ေဆြးေႏြးလိုပါတယ္။

အက္ေဆးေရးျခင္း အက်ိဳးေက်းဇူး

ဘယ္အေၾကာင္းအရာပဲလုပ္လုပ္ အဲဒီအလုပ္ရဲ႕ တန္ဖိုးကို သိမွ အဲဒီအလုပ္အေပၚမွာ တန္ဖိုးထားမွဳရွိျပီး မိမိကိုယ္တိုင္လဲ ယံုၾကည္မွဳ ရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္က စိတ္၀င္စားမွဳ မရွိတဲ့၊ တန္ဖိုးရွိမယ္လို႔ မထင္တဲ့ အလုပ္ဆိုရင္ မလုပ္တာအေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ကိုယ္တိုင္ယံုၾကည္မွဳမရွိမွေတာ့ တစိုက္မတ္မတ္အားထုတ္မွဳ ဆိုတာ မျဖစ္လာႏိုင္သလို တစိုက္မတ္မတ္ အားမထုတ္ပဲလဲ ေအာင္ျမင္မွဳဆိုတာ ရမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ြန္မ ျမင္မိပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာ စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ အက္ေဆးေတြေရးရတဲ့အခါ ေအာင္ရင္ျပီးေရာ ဆိုတဲ့စိတ္မဟုတ္ပဲ ဒီအက္ေဆးေလးေတြဟာ ကိုယ့္ဘ၀အတြက္ အက်ိဳးတကယ္ရွိမယ္ဆိုတာ သိျပီး ေရးလိုက္ရင္ အက္ေဆးေလးေတြရဲ႕ အရည္အေသြးေတြ အရမ္းတက္သြားမွာပါ။ အလုပ္တခုကို လုပ္ရမွာမို႔ လုပ္တာဆိုရင္ စိတ္ဖိစီးမွဳမ်ားပါတယ္။ လုပ္ခ်င္စိတ္ရွိလို႔ကို လုပ္တာဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္ေလာက္ပင္ပန္းပင္ပန္း ေပ်ာ္စရာ ျဖစ္သြားပါတယ္။ လုပ္ခ်င္စိတ္ရွိလာဖို႔ကလဲ အက်ိဳးေက်းဇူးကို သိရပါမယ္။

အက္ေဆးေလးေတြက ဘာအက်ိဳးေက်းဇူးေပးမလဲ- က်ြန္မတို႔ ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။ အက္ေဆးေတြ ေရးျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ပိုင္ အေတြးအေခၚေလးေတြ ရင့္သန္လာႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာေတြအေပၚမွာ ကိုယ္ပိုင္ရွဳျမင္သံုးသပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြလဲ တက္လာေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါတြင္မက စာေရးသားျခင္းဟာ အိုင္ဒီယာအသစ္ေတြ၊ အေတြ႕အၾကံဳသစ္ေတြကို ျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာတရပ္အေပၚမွာ စိတ္ကိုႏွစ္ျပီး ေလ့လာရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ စိတ္ပ်ံ့လြင့္မွဳကိုလဲ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဗဟုသုတေတြလဲ ပိုတိုးပြားေစႏိုင္ပါတယ္။ အက်ိဳးအရွိဆံုးကေတာ့ Expressing yourself လုပ္ႏိုင္တာပါပဲ။ ဒီအရည္အခ်င္းဟာ ဘ၀အတြက္ အရမ္းအေရးၾကီးပါတယ္။ အက္ေဆးေတြ ေရးျခင္းအားျဖင့္ ဒီအရည္အခ်င္းကို တိုးတက္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ ေရးရမယ့္ အေၾကာင္းအရာေလးက ကမာၻၾကီးေပၚမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳ ေလွ်ာ့ခ်ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တယ္ ဆိုပါစို႔။ အေၾကာင္းအရာေလးနဲ႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ စဖတ္ကတည္းက လူသားခ်င္းစာနာနားလည္မွဳ၊ ေဖးဖကူညီလိုမွဳ ေမတၱာတရားေလးေတြ ေပါင္းစပ္ပါ၀င္လာမယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္ရတာလဲ အေၾကာင္းရင္းေတြကို စဥ္းစားမိလာမယ္။ ကမာၻၾကီးရဲ့ တခုေသာေနရာဆီက ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနတဲ့ ကေလးငယ္ေလးရဲ့ ငိုယိုသံေတြကို ၾကားေယာင္မိလာမယ္။ အဲဒီအခါမွာ ဒီအေၾကာင္းအရာေလးအေပၚမွာ ခံစားမွုဳေလးနက္လာမယ္။ စိတ္၀င္စားမွဳနဲ႔အတူ ေလ့လာမွဳ ပိုမ်ားလာမယ္။ ကိိုယ့္အျမင္ကိုယ့္အေတြးေလးေတြ ေပါက္ဖြားလာမယ္။ ဒါေတြအားလံုး ေပါင္းစပ္သြားရာကေန ထြက္ေပၚလာမယ့္ စာသားေတြဟာ အက္ေဆးေကာင္းေလးတပုဒ္ကို တည္ေဆာက္ေပးမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။

ေနာက္တခုအက်ိဳးေက်းဇူး ရွိတာကေတာ့ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတခုအတြင္းမွာ လုပ္ရျခင္းပါပဲ။ Time constraint ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ အခ်ိန္တိုင္းဟာ တန္ဖိုးရွိျပီး၊ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္မွဳကို ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။ ေက်ာင္းသားတေယာက္ရဲ့ ဘ၀မွာ စိတ္ေလစရာ အမ်ားအျပား ၾကံဳတတ္ပါတယ္။ မိေ၀းဖေ၀း၊ ေရေျမျခားမွာ culture မတူတာေလးေတြလည္း ရွိေတာ့ ၾကံဳလာေအာင္ ေစ့ေဆာ္မွဳေတြကလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ အက္ေဆးေလးေတြ ေရးစရာရွိေနတဲ့အခါက်ေတာ့ စာဖတ္ခ်ိန္ဖတ္၊ အားကစားလုပ္ခ်ိန္လုပ္၊ ေက်ာင္းက society ေတြ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢဆိုင္တာေတြ လုပ္စရာ ရွိတာလုပ္ျပီးရင္ ေရးရမယ့္အေၾကာင္းအရာ ေလးေတြအတြက္ စာေတြဖတ္ရင္း အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိရွိ ကုန္လြန္လိုက္သလို ျဖစ္သြားပါတယ္။

ေနာက္တခုက deadline ေတြနဲ႔လုပ္ရတဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးပါ။ ဘယ္ေန႔မွာ အျပီးတင္ရမယ္ဆိုကတည္းက ဘယ္ႏွစ္ရက္အခ်ိန္ရတယ္၊ ဘယ္ရက္မွာ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုျပီး ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္ကိုကိုယ္ self-organizing လုပ္တဲ့ skill တက္လာပါတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာလဲ deadline ေတြနဲ႔ လုပ္ရတဲ့အခါ ၾကိဳတင္က်င့္သားရျပီးသား ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ သူမ်ားခ်ေပးလိုက္တဲ့ deadline တခုကို အခ်ိန္မွီျပီးလိုက္ႏိုင္တဲ့အတြက္လဲ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မွဳတက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာတခု ျပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္သြားတာဟာ ေသးေသးၾကီးၾကီး ကိုယ္ရဲ့ေအာင္ျမင္မွဳတခုပါ။ အမွတ္မ်ားမ်ားရတာမရတာေတြထက္ ကို္ယ့္ဘက္က လုပ္စရာရွိတာကို ရွိသင့္တဲ့ အားစိုက္မွဳတခုနဲ႔ ျပီးေျမာက္မွဳဆိုတာကိုက ေက်နပ္အားရစရာမ်ိဳးပါ။ ေနာင္တခ်ိန္ဘ၀မွာ အခက္အခဲေတြ ရွိလာတဲ့အခါ ဒီေအာင္ျမင္မွဳေလးေတြကို ျပန္သတိရမိျပီး တြန္းအားျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အက္ေဆးတခုကို သတ္မွတ္ခ်ိန္မွာျပီးေအာင္ ေသခ်ာေရးႏိုင္တာဟာလဲ အရည္အခ်င္းတခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအရည္အခ်င္းကို တိုးတက္ေအာင္ အက္ေဆးေလးေတြက ဖန္တီးေပးေနတာပါ။

ေနာက္အက်ိဳးေက်းဇူးတခုကေတာ့ Tutor ေတြဆီက ျပန္လာမယ့္ feedback ေတြပါ။ ဒီ feedback ေလးေတြကေန ကိုယ့္ရဲ့အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေလးေတြကို သိႏိုင္ပါတယ္။ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အက္ေဆးတခုျဖစ္ေအာင္ ဘာေတြျပဳျပင္ဖို႔လိုသလဲဆိုတာကိုလဲ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာေတြနဲ႔ သြားေဆြးေႏြးလို႔ ရပါတယ္။ တပည့္တေယာက္အတြက္ တံခါးမဖြင့္ထားတဲ့ ဆရာဆိုတာမရွိပါဘူး။ ဆရာေတြကို ေၾကာက္ဖို႔မလိုပါ။ ေလးစားဖို႔ေတာ့လိုပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆရာဆိုတာ ဘ၀စစ္ေျမျပင္ကို စစ္ထြက္ရေတာ့မယ့္ တက္သစ္စ လူသားေလးေတြကို လိုအပ္မယ့္ အရည္အခ်င္း၊ ခံႏိုင္ရည္၊ သက္လံုေကာင္းမွဳနဲ့ စစ္၀တ္တန္ဆာေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးတဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္ေတြပါ။ တပည့္တေယာက္ရဲ့ ဘ၀ကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ရုပ္လံုးပီျပင္ေအာင္ ထုဆစ္ေပးေနတဲ့ အနာဂတ္ဖန္ဆင္းရွင္ေတြပါ။ သူတို႔ေတြဆီက ျပန္လာတဲ့ feedback ေတြနဲ႔ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြ သိရတဲ့အခါမွာ ေနာက္တခါက်ရင္ ဘယ္ေနရာမွ အာရံုစိုက္ရမလဲ ဆိုတာေတြသိလာပါတယ္။

ဒါကေတာ့ အက္ေဆး ေရးသားျခင္းရဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြပါ။ အက္ေဆး ေမးခြန္းေတြကို ဘယ္လိုနားလည္ေအာင္ လုပ္မယ္၊ လိုအပ္တဲ့ references ေတြ ဘယ္လိုရွာမယ္၊ အက္ေဆး outline ကို ဘယ္လို plan ခ်မယ္၊ အက္ေဆးကို ဘယ္လိုေရးမယ္၊ references ေတြကို ဘယ္လို cite လုပ္မယ္။ Harvard system သံုးမယ္၊ Numeric system သံုးမယ္ စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေနာက္ပိုင္း ေဆာင္းပါးမ်ားမွာ ဆက္လက္ေဖာ္ျပသြားပါမယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၃၁၊၁၀၊၂၀၀၇)

ကၽြန္မ၊ သမိုင္းနဲ႕ ေထာ္ေလာ္ကန္႕လန္႕ ပညာေရး

သမိုင္းကို သင္တာ မအ ေအာင္လို႕လို႕ သမိုင္းပါရဂူ ေဒါက္တာ သန္းထြန္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ကၽြန္မတို႕ ေတြ သမိုင္း ဆိုတာကို တတိယတန္း ေက်ာင္းသူ ဘ၀က စၿပီး သင္ၾကားခဲ့ၾကရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ ေတြ သမိုင္းကို မွန္မွန္ကန္ကန္ သင္ၾကားခံခဲ့ၾကရရဲ႕လား။ ေက်ာင္းမ်ားမွာ သမိုင္းကိုဖတ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ား ကိုယ့္အျမင္ကို ေဆြးေႏြးတင္ျပ အေတြးဖလွယ္ခဲ့ၾကရရဲ႕လား။ စတုတၱတန္း ဆရာမက လြဲလို႕ တျခားဆရာမ်ား ထံက တခါမွ မရခဲ့ ဖူးပါဘူး။ ဆရာမ ေက်ာက္သင္ပုန္းမွာ ေရးေပးတဲ့ ေမး၊ ေျဖ သင္ခန္းစာမ်ားကိုလိုက္ကူးၿပီး သမိုင္းကို သမိုင္း ေၾကာင္းလို မေလ့လာခဲ့ရဘဲ ေၾကာက္စရာ က်က္စာတစ္ရပ္ အေနနဲ႕ အလြတ္က်က္ၿပီး ေျဖခဲ့ ၾကရတဲ့ ေက်ာင္းသား ေတြ ဒုနဲ႕ေဒးပါ။

ကၽြန္မရ႕ဲအဘြားကို အဘိုးက သမိုင္းပါေမာကၡလို႕ ေနာက္ၿပီးေခၚပါတယ္။ ကေလးပံုျပင္ စာအုပ္ထဲက ပံုျပင္ မ်ားကို ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာဘဲ သူသိတတ္သမွ် သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားဟာ ကၽြန္မတို႕လို ေျမးမ်ားအတြက္ အိပ္ရာ၀င္ ပံုျပင္ မ်ား ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အဘြားဆိုေတာ့ ေက်ာင္းက ဆရာမလို ေၾကာက္စရာလဲ မလို၊ ကိုယ့္ ကိုလဲ စကားသြက္တဲ့ ေျမးဆိုၿပီး သိပ္ခ်စ္တဲ့ အဘြားက ေမးသမွ်ကို မၿငီးမျငဴ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေျဖေပးပါ တယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ကၽြန္မဟာ သမိုင္းကို အိပ္ရာ၀င္ ပံုျပင္အျဖစ္ ေလ့လာႏိုင္ၿပီး အမွတ္ေကာင္း ရခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အထက္တန္းေရာက္ေတာ့ ျပႆနာ စပါေရာ.. ဆရာေပးတဲ့ ေမး၊ ေျဖေတြကို အလြတ္မက်က္ ဘဲ ျပန္ ေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္ မိတဲ့အတြက္ တက္တဲ့ ျပႆနာပါ။ ဆရာနဲ႕ ကၽြန္မၾကားက ျပႆနာ မဟုတ္ပါ ဘူး။ ဆရာနဲ႕ ကၽြန္မက တစ္ဘက္ ပညာေရးစနစ္က တစ္ဖက္ တက္ၾကတဲ့ ျပႆနာ ပါ။ န၀မတန္းမွာ အတန္းထဲက မိနစ္ ၂၀တြင္း အၾကိဳက္ဆံုး သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ ေခါင္းစဥ္နဲ႕ စာစီစာကံုးၿပိဳင္ပြဲမွာ ကၽြန္မကို အားရခဲ့တဲ့ ျမန္မာစာ ဆရာ အတန္းမွဴးနဲ႕ ဒသမတန္းက ျမန္မာစာ ဆရာတို႕က ကၽြန္မကို အေတာ္ အားထားခဲ့ၾကရွာပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ ေက်ာင္းက ျမန္မာတျပည္လံုး ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ စသျဖင့္ ဗိုလ္စြဲေနက်မို႕ သူတို႕က ကၽြန္မကို ျမန္မာစာ ေနရာမွာ ေတာ္ေတာ္ အားကိုးခဲ့ၾကတာပါ။

ျပႆနာ က မိဘုရားဖြားေစာ ေက်ာက္စာပါ။ မိဘုရားဖြားေစာ ေက်ာက္စာကို သင္ဖို႕မွာ ဖြားေစာကို အလွဴဒါန အတြက္ ေတာ္ေတာ္ အမႊမ္းတင္ ေပးရပါတယ္။ ကၽြန္မက ဆရာမ်ား ေပးတဲ့ ဒီလိုေမး၊ ဒီလိုေျဖ စနစ္ကို မလိုက္နာ ပါဘူး။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ကိုယ့္အေတြးနဲ႕ကိုယ္ ေျဖပါတယ္။ ကၽြန္မကို ဒီလို မေျဖဖို႕ ဆရာမ်ားက နားခ်ရွာပါတယ္။ ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ေပးတဲ့ ဆရာလက္ကိုင္ သင္ရိုးကိုေတာင္ ဆရာမ်ားက ကၽြန္မကို ငွားရွာပါတယ္။ သင္ရိုးနဲ႕ အညီ ေျဖမွ အမွတ္ေကာင္းမွာမို႕ ကၽြန္မကို ျမန္မာစာ အမွတ္ အေကာင္း ဆံုးဆု ရေစခ်င္လို႕ပါ။ တႏိုင္ငံလံုးက ဆယ္တန္း ေက်ာင္းသားမ်ား ရင္ခုန္တဲ့ အေျခခံပညာ အထက္တန္း စာေမးပြဲမွာ ျမန္မာစာမွာ မိဘုရားဖြားေစာ ေက်ာက္စာမွ ရရွိေသာ ဖြားေစာရဲ႕ စိတ္ေနစိတ္ထားကို ေမးပါ တယ္။ ကၽြန္မကလဲ ေခါင္းမာစြာနဲ႕ ကၽြန္မ ယံုၾကည္ လက္ခံတဲ့ အတိုင္း ေျဖပါတယ္။ စာေမးပြဲခန္းက ထြက္လာတဲ့ ကၽြန္မကို ဆရာက သမီးေျဖႏိုင္လားတဲ့ ေမးရွာပါ တယ္။ ဟုတ္ကဲ့ ဆရာ သမီး သိပ္ေျဖႏိုင္ ပါတယ္ ဆိုေတာ့ ဘယ္အပုဒ္ကိုေျဖလဲတဲ့။ ဖြားေစာေက်ာက္စာကို ဒီလို ေျဖလိုက္ တယ္ ဆိုေတာ့ ဆရာက သက္ျပင္းခ်ရင္း ေခါင္းယမ္းရွာပါတယ္။ ကၽြန္မ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့အတိုင္းပဲ ျမန္မာစာကို ကၽြန္မ ဂုဏ္ထူး ထြက္ခဲ့ေပမယ့္ ဆရာေတြ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အျမင့္ဆံုး အမွတ္နဲ႕ လြဲခဲ့ပါတယ္။

ကၽြန္မ ဘယ္လိုေျဖခဲ့လဲ ဆိုေတာ့ လွဴခ်င္တန္းခ်င္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ပီပီ ဘာသာတရားကို သက္၀င္ယံုၾကည္ ၿပီး ေကာင္းတဲ့ တျခား အခ်က္ေတြ သူ႕စိတ္ထဲမွာ အမ်ားႀကီး ပါေပမယ့္ ဆိုးတဲ့ စိတ္ထားအေနနဲ႕

မိဘုရားဖြားေစာဟာ သူ႕ေက်ာက္စာတစ္မ်က္ႏွာမွာ ငါ ဆယ့္ရွစ္လံုး ပါေအာင္ ငါခ်င္းထပ္ ေက်ာက္စာ ေရးထိုး ခဲ့တဲ့အတြက္ ငါစြဲ ငါမာန္ ႀကီးေၾကာင္း
အလွဴကုိ ေက်ာက္ထက္ အကၡရာ တင္ရာမွာ ငါ့လင္မင္းႀကီး၊ ငါ့သားေျမးႀကီး၊ ငါ့ေျမးမင္းႀကီးလို႕ မင္းမ်ိဳး ျဖစ္ရ တာကို အမႊမ္းတင္ေနခဲ့ေပမယ့္ သူ႕ဖခင္ လယ္သမားႀကီးကို ေက်ာက္စာမွာ မေတြ႕ရတဲ့အတြက္ မိဘေက်းဇူးနဲ႕ ဘ၀ေဟာင္းကို ေမ့ၿပီး ေရႊနန္းစည္းစိမ္ ကိုသာ သာယာမက္ေမာသူလို႕ ေကာက္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ေၾကာင္း

ေျမးေတာင္ ဘုရင္ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ သူ႕အသက္ဟာ ေတာ္ေတာ္ အိုေနၿပီလို႕ တြက္လို႕ရေပမယ့္ အလွဴအတန္း လုပ္ၿပီး သူ႕အတြက္ကိုသာ လူစည္းစိမ္၊ နတ္စည္းစိမ္ကိုသာ အဓိက ထားၿပီး ေတာင္းဆိုခဲ့တဲ့အတြက္ သိဃၤသူ႕သမီး ေက်ာက္စာ နဲ႕ အႏွစ္သာရ လြန္စြာ ျခားနားေနေၾကာင္း၊ မင္းစည္းစိမ္ကို ေတာ္ေတာ္ ယစ္မူး သာယာေနသည္မွာ ထင္ရွားေနေၾကာင္း
ေက်ာက္စာကို ဖတ္ၿပီး ဘယ္အလွဴက ဘာအတြက္လို႕ စီမံခန္႕ခြဲပံုကို ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ အေသးစိတ္ စီမံ ခန္႕ခြဲ လိုစိတ္ ျပင္းပ်သည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း၊ ပုဂံ နန္းတြင္းေရး မွာလဲ ေတာ္ေတာ္ စီမံခန္႕ခြဲ ခဲ့တယ္လို႕ ယူဆရေၾကာင္း၊ သူ႕လက္ထက္မွာပဲ တရုတ္ေျပးမင္း ရာဇ၀င္ တြင္ခဲ့ရတဲ့အတြက္ ပုဂံထီးနန္း က်ဆံုးခဲ့ရတဲ့ အတြက္ သူ႕စနက္နဲ႕ သူ႕ရဲ႕ စီမံခန္႕ခြဲမႈ စြမး္ရည္ကို သံသယ ရွိဖြယ္ ျဖစ္ေၾကာင္း

အဲလို ေျဖလိုက္မိပါတယ္ရွင္။ အဲလို အေျဖကို ဘာလို႕မ်ား မႏွစ္ၿမိဳ႕ႏိုင္ရတာပါလိမ့္။ ဘာလို႕မ်ား အမွတ္ မေပးႏိုင္ ရတာပါလိမ့္။ ဘာလို႕မ်ား အဲလို မေျဖေစခ်င္ရတာပါလိမ့္။ ကၽြန္မကေတာ့ ကိုယ့္ယံုၾကည္ခ်က္ကို အမွတ္နဲ႕ မလဲ ႏိုင္ပါ။ အမွတ္နည္း ခဲ့ရတဲ့ အတြက္လဲ ကိစၥမရွိပါ။ သုိ႕ေသာ္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဘုရင္မ်ိဳး ဘာလုပ္လုပ္ ေကာင္းပါတယ္ လို႕ခ်ည္း ဘာေၾကာင့္ ခုထိ လက္ခံက်င့္သံုးကာ ပညာေရးတြင္ ျပဌာန္း ထားရပါသနည္း။ ဒါအျပင္ ရာဇ၀င္ ဆရာ အဆက္ဆက္တို႕ကလဲ လယ္သူမ ဘ၀ကေန မင္းသံုး ဆက္ မိဘုရားႀကီး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဖြားေစာကို အမႊမ္းခ်ည့္ တင္ထားၾကပါတယ္။ သာမန္ အညၾတ အိမ္တြင္းေအာင္း ကၽြန္မ အေနနဲ႕ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ တစ္ေထာင္ ခန္႕က မိဘုရား ဖြားေစာကို မနာလိုစရာ အေၾကာင္း မရွိပါဘူးေနာ္။

မင္းဆိုတာ သမုတိနတ္မို႕ စိတ္နဲ႕ေတာင္ မျပစ္မွားေကာင္းဘူး ဆိုတ့ဲ စကားကို ၾကားရေတာ့ ၿပံဳးမိပါတယ္။ ျမတ္စြာ ဘုရားက သူ႕ကိုေတာင္ သူ႕စကားကို မ်က္စိမွိတ္ မယံုဘဲ ေ၀ဖန္ဖို႕ ကာလာမသုတ္မွာ ေဟာၾကားခဲ့မွေတာ့ ေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္တာကို ျပစ္မွားတာလို႕ ယူဆလို႕ မရေၾကာင္း ထင္းထင္းႀကီး ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ သံုးေလာက ထြတ္ထား ဘုရားရွင္က သူ႕ကိုေတာင္ ေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္တာ လက္ခံရင္ မင္း ဆိုတာ သမုတိ နတ္မကလို႕ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ဘုရား ထက္ေတာ့ အမ်ားႀကီး နိမ့္တာ လူတိုင္း သိပါတယ္။ ေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္ မခံႏိုင္တာ မခံရဲတာ ဘာလို႕ပါလိမ့္။
ျမတ္စြာဘုရားကို ကၽြန္မတို႕ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ ေနသည္မွာ သူက ဘုရားျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ သူဘာလုပ္လုပ္ အေကာင္းထင္ၿပီး ကၽြန္မတို႕က ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ ေနျခင္း မဟုတ္ပါ။ ဓမၼစၾကာ တရားဦးေလး ေဟာဖို႕အေရး တပည့္သာ၀ကမ်ားက သူ႕ဆီသြားၿပီး ဆည္းကပ္သည္ မဟုတ္၊ ဘုရားရွင္က တပည့္သာ၀က မ်ားထံ သြားၿပီး တရားေဟာ ရရွာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတာင္ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးပါးက ဘုရားလို႕ လက္မခံပါဘူး။ ငါ့တရားကို နာၿပီးမွ ငါ့ကို ဆံုးျဖတ္ဟု ဆိုကာ တရားေဟာရင္း တရားအဆံုးမွာ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးပါးလံုး ရဟႏၲာ ျဖစ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားကို ဘုရားဟု လက္ခံ လိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ သူေဟာေသာ တရား၊ သူ႕လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႕က သူ႕ကို ဘုရားဟု သတ္မွတ္ ကိုးကြယ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သူက ဘုရားျဖစ္ေနလို႕ ကၽြန္မတို႕က သူ႕တရားကို လက္ခံတာ မဟုတ္ပါ။ ထို႕အတူ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ လက္ထက္က လူမ်ားကလည္း ကၽြန္မတို႕နည္းတူ တရားကို နာၿပီးမွ ဘုရားဟု လက္ခံ ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုရဲ႕ ယံုၾကည္လက္ခံမႈကို အာဏာနဲ႕ ရယူခဲ့တာ မဟုတ္ဘဲ မဟာ ကရုဏာေတာ္နဲ႕သာ ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ငါေဟာလို႕ ဆိုၿပီးလဲ မ်က္စိမွိတ္ မယံုလိုက္ပါနဲ႕ဦးလို႕ေတာင္ အတိအလင္း မိန္႕ဆို ေဟာၾကားၿပီး သတၲ၀ါတို႕ရဲ႕ ပညာမ်က္စိ အလင္းဓာတ္ကို ဖြင့္ေပးခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ တန္ခိုးေတာ္ အနႏၲရွင္ ျဖစ္ လ်က္ လူအမ်ား ဘုရားရဲ႕ တရားကို ယံုဖို႕ တန္ခုိးနဲ႕ မလုပ္ခဲ့ဘဲ အပင္ပန္းခံၿပီး ၄၅ႏွစ္တိတိ တရားေဟာျပ ဆံုးမ ေတာ္ မူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ျမတ္စြာဘုရားက ကာလာမသုတ္တြင္ ဒီလုိ ေဟာၾကားခဲ့ရင္း သူတရားေတာ္ မ်ားနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး တေလာကလံုးကို စိန္ေခၚႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေကသမုတၲိ နိဂံုးသား ကာလာမမင္းတို့အား ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားျခင္း...
“ ကာလာမ မင္းတို႔ ၊ သင္တို႔မွာ ယံုမွားသံသယ ၿဖစ္သင့္ေပ၏ ။ သင္တို႔သည္္

(၁) ေၿပာသံ ၾကားကာမ်ွၿဖင့္ ဟုတ္ၿပီ ။ မွန္ၿပီ ဟု အတည္မယူကုန္လင့္ဦ း ။
(၂) အစဥ္ အဆက္ စကားမ်ားၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။
(၃) ဤသို႔ ၿဖစ္ဖူသတတ္ဟူေသာ စကားမ်ွၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။
(၄) ပိဋကတ္စာေပ နွင့္ ညီညြတ္ေပသည္ ဟူ၍လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။
(၅) ၾကံဆေတြးေတာ၍ ယူၿခင္းမ်ွၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။
(၆) အၿခင္းအရာကို “ ၾကံစည္” ေသာ အားၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦ း ။
(၇) မွတ္ယူထုိက္ေသာ သေဘာမ်ွၿဖင့္လည္း မယူကုန္လင့္ဦး ။
(၈) ငါတို႔ေလးစားေသာ ရဟန္း၏ စကားဟူ၍ လည္း မယူကုန္လင့္ဦး ။

ကာလာမ မင္းတို႔ ---

(၉) ဤတ႐ားတို႔ကား အကုသိုလ္တရား ။ အၿပစ္ရွိေသာ တရား ။ ပညာရွိတို႔ ကဲ႕ရဲ႕အပ္ေသာ တရားတည္း ။ထိုတရားတို႔ကို က်င့္သံုးပါက အစီးအပြားမရွိၿခင္ငွာ ၊ ဆင္းရဲၿခင္းငွာ ။ ၿဖစ္ကုန္၏ ဟု သင္တို႔သည္ “ မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ ” သိေသာ အခါ၌ ယင္းတို႔ကို စြန္႔ပယ္ရာ၏ ။

(၁၀) ဤတ႐ားတို႔ကား ကုသိုလ္တရား ။အၿပစ္ မရွိေသာ တရား ။ ပညာရိွိတုိ႔ ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ တရားမ်ားၿဖစ္၍ ယင္းတို႔ကို က်င့္သံုးပါက အစီးအပြားရွိသည္ ခ်မ္းသာၿခင္းငွါ ၿဖစ္သည္ဟု “မိမိ ကိုယ္တုိင္ ” သိေသာ အခါ၌ မူ သင္တို႔သည္ ယင္းတို႔နွင့္ ၿပည့္စံု ေနကုန္ရာ၏ ။

( အဂုၤတၱရနိကာယ္ ။ တိက နိပါတ္ ။ မဟာ ဝဂ္ ေကသ မုတၲိသုတ္)
ဒါေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားမ်ား အေနနဲ႕ မွတ္ေက်ာက္ တင္ခံႏိုင္ဖို႕ လုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မတို႕ ႏိုင္ငံရ႕ဲ ပညာေရးက မွတ္ေက်ာက္ကို ပစ္ပယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားကို ေကာင္းကြက္ခ်ည့္ ရွာခိုင္း၊ အမႊမ္းတင္ခိုင္းတာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစားဖက္ကိုခ်ည့္ စဥ္းစားေပးခိုင္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခံ လူတန္းစားရဲ႕ ခံစားခ်က္နဲ႕ ဘ၀ဒုကၡေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈေနတာကို ၀မ္းနည္းစြာ ေတြ႕ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူေရာ အုပ္ခ်ဳပ္ခံပါ လူသားေတြ၊ အမိေျမရဲ႕ ႏိုင္ငံသားေတြခ်ည့္ပါပဲ။ ဒီလို ပညာေရးစနစ္ေၾကာင့္ ဒီလို အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ ျဖစ္လာတာလား ဒီလုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္က ဒီလုိ ပညာေရးစနစ္ကို သင္ၾကားေစတာလား စဥ္းစားစရာပါ။ သင္သာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ေနရာေရာက္ရင္ ဘယ္လို စဥ္းစားမလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ထက္ သင္သာ ဒီလို အုပ္ခ်ဳပ္ခံရရင္ ဘယ္လို စဥ္းစားမလဲ ဆိုတာေလးကိုလဲ တျပန္တလွည့္ ေတြးေပးၾကဖို႕ ေကာင္းပါတယ္။ လူမိ်ဳးတူခ်င္း၊ လူသားခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ေလးမ်ား ရွိၾကရင္ ဒီလို ၂ဦး၂ဖက္ လံုးအတြက္ မွ်တတဲ့ အေတြးေလးမ်ား ၀င္ၾကရင္ ေရးရက်ိဳး နပ္ပါၿပီ။ ကၽြန္မရဲ႕ ေဆာင္းပါးေလးကိုလဲ ကာလာမ သုတ္နဲ႕ ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး ေ၀ဖန္ေပးၾကပါဦးေနာ္…

ကိုယ္ေတြ႕ျမန္မာ့ပညာေရး (အပိုင္း-၁)

အခုအပတ္ေတြက ယူေက တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ ေက်ာင္းဖြင့္ရာသီပါ။ ေက်ာင္းဖြင့္ရာသီေတြရဲ့ ထံုးစံအတိုင္း ဆရာ၊ ဆရာမေတြေရာ၊ သုေတသန ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြပါ ဖတ္လက္စ စာအုပ္ေတြေဘးခ်၊ ေရးလက္စစာတမ္းေတြ အသာေခါက္ျပီး အလုပ္မ်ားၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ course advisor appointment ေတြ၊ သင္ရိုးေတြ၊ reference ေတြကို update လုပ္တဲ့ meeting ေတြ၊ ဘာသာရပ္အလိုက္ course co-ordinator ေတြနဲ႔ lecturer ေတြ၊ Teaching Assistant ေတြရဲ့ သီးသန္႕ေတြ႕ဆံုပြဲေတြ၊ ပါ၀င္ထားတဲ့ society အဖြဲ႔ေတြရဲ့ welcome party စတာေတြနဲ႕ ေက်ာင္းေလာကမွာ ဒီအခ်ိန္ရယ္၊ စာေမးပြဲခ်ိန္ေတြရယ္ဟာ အလုပ္ရွဳပ္ဆံုးပဲ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။

ယူေကမွာက မ်ားေသာအားျဖင့္ tutorial ခ်ိန္ေတြ တာ၀န္ယူဖို႔ tutor ေတြ ခန္႔ေလ့ သိပ္မရွိပါဘူး။ (PhD, MPhil, MLitt, MRes) စတဲ့ သုေတသနေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကိုပဲ Teaching Assistant ေတြ ျပန္လုပ္ခိုင္းေလ့ရွိပါတယ္။ သုေတသနေက်ာင္းသားေတြမွာ တကၠသိုလ္ကေန တိုက္ရိုက္ studentship ေပးထားသူေတြ၊ Research Council ေတြက studentship ေပးထားသူေတြ၊ ကိုယ့္ပိုက္ဆံနဲ႔ကိုယ္ တက္ေနသူေတြစသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အားလံုးထဲမွာ တကၠသိုလ္က studentship ယူထားသူေတြကေတာ့ အလုပ္ရွဳပ္ဆံုးပါပဲ။ ပညာသင္ၾကားစရိတ္၊ သုေတသနစရိတ္အပါအ၀င္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္ (အဲ-ကေလးငယ္ရွိရင္ ကေလးထိန္းစရိတ္) ပါေပးျပီး၊ အပူအပင္မရွိ ပညာဆံုးခန္းတိုင္ေအာင္ တာ၀န္ယူေပးပါတယ္။ အျပန္အလွန္ အေနနဲ႔ တပတ္မွာ ပ်မ္းမွ် (၆)နာရီခန္႔ ဘြဲ႔ၾကိဳသင္တန္းေတြရဲ့ tutorial ခ်ိန္ေတြမွာ တာ၀န္ယူေပးရပါတယ္။ ေက်ာင္းဖြင့္ခ်ိန္၊ စာေမးပြဲခ်ိန္ေတြမွာလဲ လိုအပ္ရင္ လိုအပ္သလို တာ၀န္ယူေပးရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ tutorial မဟုတ္တဲ့ တျခား အခ်ိန္ေတြအတြက္ သင့္တင့္တဲ့ လုပ္အားခကို ထပ္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ စာေမးပြဲခန္းေစာင့္ရင္လဲ အခန္းေစာင့္ေၾကး အပိုေဆာင္းေပးပါတယ္။ လူတေယာက္ရဲ့ လုပ္အားနဲ႔ အခ်ိန္ကို အလြန္ပဲ တန္ဖိုးထားတတ္ၾကပါတယ္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ့ ဘ၀ေရွ႕ေရးကိုလဲ အေတာ္ဂရုစိုက္ၾကတယ္။ ေက်ာင္းစဖြင့္ခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းသားတိုင္း မျဖစ္မေန လုပ္ရတဲ့အလုပ္ကေတာ့ course advisor နဲ႔ ေတြ႔ဆံုျခင္းပါ။ ပါေမာကၡေတြ၊ ကထိကေတြကိုယ္တိုင္ တေယာက္စီကို ေသခ်ာေတြ႔ဆံုျပီး သူတို႔ major ယူထားတဲ့ ဘြဲ႔အတြက္ လိုအပ္မယ့္ credit points ေတြ၊ တျခားေရြးခ်ယ္ယူႏိုင္တဲ့ minor ဘာသာရပ္ေတြကို ေသခ်ာရွင္းျပ၊ ေမးခြန္းေတြေျဖနဲ႔ တေယာက္ကို အနဲဆံုး (၁၅) မိနစ္ခန္႔ အခ်ိန္ေပးၾကပါတယ္။ Economics တက္မယ့္သူကလဲ chemistry ကို minor ယူခ်င္ယူတာပါပဲ။ Economics ကို Physics နဲ႔ joint honors တက္သူလဲ ရွိတာပါပဲ။ အေရးၾကီးတာက ေက်ာင္းသားရဲ့ စိတ္၀င္စားမွဳပါ။ သူစိတ္၀င္စားတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြကို လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ေပးျခင္းအားျဖင့္ ပညာသင္ၾကားေရးကို လြယ္ကူ ေခ်ာမြတ္ေစသလို၊ သူရဲ့စိတ္ဓာတ္ဟာလဲ အျမဲတက္ၾကြေနပါတယ္။ ပညာကို လိုခ်င္စိတ္ရွိေနပါတယ္။

ဘြဲ႔ရျပီးသားသူေတြထဲက သူတို႔ရျပီးသားဘာသာရပ္ကို ဘြဲ႔လြန္ဆက္မသြားခ်င္ေတာ့လို႔ စိတ္၀င္စားမွဳေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ career change ဖို႔အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ တျခားဘြဲ႔တခုကိုပဲ ပထမႏွစ္ကေန စတက္သူေတြလဲ ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို အသက္ ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ေနပါျပီ။ ပင္စင္ယူျပီးမွ ပညာရပ္အသစ္တခုကို ထပ္ေလ့လာေနတာပါ။ “ပညာလို အိုသည္မရွိ” စကားပံုေလးကို သြားသတိရမိပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာပဲ “ဘြဲ႔တခုရရင္ ျပီးေရာေပါ့။ ဘာလုပ္လို႔ရမွာလဲ” ဆိုတဲ့ အတိတ္တုန္းက ၾကားခဲ့ဖူးတဲ့ စကားသံေတြကို သြားသတိရမိပါတယ္။

ပညာေရးမွာ အတတ္ပညာကအဓိကလား၊ အသိပညာက အဓိကလား၊ အတန္းပညာက အဓိကလား၊ ဘ၀ပညာက အဓိကလားဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုေတာ့ အခု argue မလုပ္ခ်င္ေသးပါ။ ဒါေပမယ့္ United Nations Development Programme (UNDP) ကေန လူတေယာက္ရဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွဳ တိုင္းတာတဲ့ Human Development Index (HDI) အခ်က္ေတြထဲက တခုျဖစ္တဲ့ Knowledge ကိုေတာ့
(2/3* adult literacy rate + 1/3 * mean years of schooling) ဆိုတဲ့ formula ေလးနဲ႔ တြက္ခ်က္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ႏိုင္ငံတခုရဲ့ Economic Growth အတြက္ Technology နဲ႔ Human Capital (Education) ဟာ ၂၁ရာစုရဲ့ အေရးၾကီးဆံုး က႑ေတြျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏိုင္ငံတိုင္း၊ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ Education ကို အလြန္ပင္ ေရွ႔တန္းတင္ ေနရာေပးၾကေပမယ့္ က်ြန္မတို႔ ျမန္မာျပည္မွာကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ဘ႑ာရဲ့ ရာႏွဳန္းအနည္းငယ္မွ်ကိုပဲ ဒီက႑မွာ သံုးေလ့ရွိတယ္။ သံုးတဲ့ရာႏွဳန္းအနည္းငယ္မွာလဲ ရွိျပီးသား တကၠသိုလ္ၾကီးေတြကို အသံုးမျပဳပဲ တကၠသိုလ္အသစ္ေတြကို မလိုတဲ့ေနရာမွာ ေဆာက္လိုေဆာက္နဲ႔ ျဖဳန္းပစ္ျပန္ပါတယ္။ အေျခခံပညာေရး၊ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး ႏွစ္ခုစလံုးမွာ စနစ္က်တဲ့ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေတြ၊ သင္ေထာက္ကူေတြ မရွိျပန္ပါဘူး။ ပညာရွင္ေတြကို ပညာရွင္ေတြလို မဆက္ဆံျပန္ေတာ့ brain drain ျပႆနာကလဲ အရမ္းကို ၾကီးမားပါတယ္။

ပညာေရးေလာကထဲကို academic တေယာက္အေနနဲ႔ ၀င္လာျပီဆိုကတည္းက သူတို႔ဆီမွာ ပညာရပ္ကို စိတ္၀င္တစား ႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးမွဳေတြ ရွိၾကစျမဲပါ။ လူ႔ေဘာင္ေလာကကို အက်ိဳးျပဳႏိုင္မယ့္ သုေတသနေတြ လုပ္ခ်င္မယ္၊ ပညာကို မွ်ေ၀ေပးခ်င္မယ္၊ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ conference ေတြ၊ workshop ေတြ လုပ္ခ်င္မယ္၊ research institute ေတြ ေထာင္ခ်င္မယ္၊ တိုင္းျပည္အတြက္ မိမိပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ရွဳေထာင့္ကေန လိုအပ္ခ်က္ေတြ ေတြ႕ရင္ တင္ျပေဆြးေႏြးခ်င္မယ္ စိတ္ေတြ ရွိေနၾကပါမယ္။ ဒီလိုလူေတြကို ၀ါဒေရးရာ အဖြဲ႔ေတြထဲ အတင္း၀င္ခိုင္း၊ ဘာေတြမွန္းမသိတဲ့ စာရြက္စုတ္ေတြ လက္ထဲထိုးေပးျပီး လူထုစည္းေ၀းပြဲေတြ တက္ေျပာလိုေျပာခိုင္း၊ ေက်ာင္းသားေတြကို watchdog လုပ္ခိုင္းလိုလုပ္ခိုင္း၊ အရည္အခ်င္းအတိုင္းမဟုတ္ပဲ အေအာင္ေပးခိုင္းလိုေပးခိုင္းေတြ လုပ္လာတဲ့အခါ၊ သုေတသနဆက္ျပဳဖို႔လဲ အခြင့္အေရးေတြ မရွိတဲ့အခါ ဘယ္လိုပညာရွင္မ်ိဳးကမွ ေနခ်င္စိတ္ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ပါရဂူဘြဲ႔ရသူဆိုတာကေတာင္ အဲဒီပညာရပ္ကို နားလည္စျပဳစပဲ ရွိေသးတယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္ မဟုတ္ပါလား။ ျမန္မာျပည္က ပညာေရးက႑ ဖ်က္ဆီးခံရမွဳအေၾကာင္းကိုေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွ data ေတြနဲ႔ သုေတသန ျပဳပါဦးမယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ၾကံဳခဲ့ဖူးတဲ့ ကိုယ္ေတြ႕ပညာေရး အေၾကာင္းေလးကို အနည္းငယ္ မွ်ေ၀ခြင့္ျပဳပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ study guide လုပ္ဖူးတာေလးေတြ၊ က်ဴရွင္သင္ဖူးတာေလးေတြပဲ ရွိတာမို႔ ပညာေရးစနစ္ထဲက ဆရာ အေတြ႕အၾကံဳေတာ့ မရွိခဲ့ပါ။ ေက်ာင္းသားအေတြ႔အၾကံဳပဲ ရွိတာမို႔ အဲဒီအေၾကာင္းေလးေတြကိုပဲ ျပန္ေျပာင္းေအာက္ေမ့ ေရးသားခ်င္ပါတယ္။

အေျခခံပညာေရး

အေျခခံပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အျဖစ္အပ်က္ေလးတခ်ိဳ႕ကို ျပန္သတိရမိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ပညာေရးစနစ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သင္ၾကားေရးပံုစံနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။

က်ြန္မအေျခခံပညာေရး သင္ယူခဲ့ရတာက နယ္ျမိဳ႕ေလးတစ္ခုမွာပါ။ ပထမဆံုးမွတ္မိေနတဲ့အျဖစ္အပ်က္ကေတာ့ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု မတိုင္ခင္ ၁၉၈၇ ခု ကာလမွာပါ။ အဲဒီတုန္းက က်ြန္မ (၃)တန္းပါ။ တေန႔မွာေတာ့ ဆရာမနဲ႔ က်ြန္မ ျပႆနာတခုအၾကီးအက်ယ္တက္ပါတယ္။ သူသင္တဲ့ သခ်ၤာပုစာၦကို တျခားနည္းနဲ႔ေရာ တြက္လို႔မရဘူးလားဆိုျပီး ကိုယ္ထင္တဲ့နည္းကို ေျပာမိရာက စတာပါ။ အေျဖကတူတူပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူသင္တဲ့နည္းအတိုင္းပဲ တြက္မွ အမွန္ေပးမယ္လို႔ တဘက္သတ္ စီရင္ခ်က္ခ်ပါေတာ့တယ္။ က်ြန္မ ဆရာမကို ေစာ္ကားေနတာမဟုတ္ပါ။ အနေႏာၱအနႏၱ ငါးပါးမွာ တပါးအပါအ၀င္ပါ။ က်ြန္မေျပာခ်င္တာက ျမန္မာျပည္က စာသင္ခန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေက်ာင္းသားဗဟိုျပဳ မဟုတ္ပဲ၊ ဆရာ ဗဟိုျပဳ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်က္ကိုပါ။ တေန႔လံုး ဆရာေတြကခ်ည္းပဲ ရွင္းလင္းသင္ၾကားေနရတာျဖစ္တာမို႔ ဆရာေတြအတြက္လဲ အလြန္ပင္ပန္းရသလို ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္လဲ ပ်င္းရိျငီးေငြ႔စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မွဳေတြ၊ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး ေတြကိုလဲ ထိခိုက္ေစပါတယ္။ တစံုတခုလုပ္ရင္ initiative မျဖစ္ေတာ့ပဲ တေယာက္ေယာက္ကျပသျပီးမွ၊ တေယာက္ေယာက္က စလုပ္ျပီးမွ လုပ္တတ္တဲ့ အက်င့္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးမွဳေတြ မရွိပဲ သင္ထားတဲ့အတိုင္း က်က္မွတ္ေနရတာျဖစ္လို႔ သူတပါးခူးျပီးသားထမင္းကိုမွ စားတတ္တာေလးေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ ပညာသင္ၾကားသူနဲ႔ ပညာသင္ယူသူၾကားမွာ ေၾကာက္ရြံ႕မွဳ စည္းတခု ျခားသြားတဲ့ ကိစၥပါ။ ဆရာမကသင္၊ က်ြန္မတို႕ကက်က္၊ ေနာက္တေန႔ စာျပန္၊ မရရင္ ျပစ္ဒဏ္ဆိုတဲ့ ၾကက္တူေရြးသင္ၾကားေရးစနစ္ရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲဟာ အခုအခ်ိန္အထိ က်ြန္မေပၚကို effect တခု သက္ေရာက္ေနဆဲပါပဲ။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ေမးခြန္းေမးဖို႔ ရွိန္ေနတဲ့ ျပႆနာပါ။ ကိုယ့္ယူဆခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ ေျပာဖို႔ တခါတရံ ႏွဳတ္ေႏွးေနတတ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ intelligence ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးျပီး၊ ဆရာနဲ႔တပည့္ အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံမွဳတဲ့ ပညာသင္ၾကားေရးပံုစံကို ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုတယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။

ေနာက္တခုကေတာ့ ၈၈ အေရးေတာ္ပံု ေနာက္ပိုင္းကာလမွာပါ။ ဒီတခါကေတာ့ ကံေကာင္းလို႔ ေက်ာင္းထုတ္မခံရတာပါ။ ျဖစ္ပံုက (၆)တန္းမွာ သင္ရတဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းဘာသာရပ္ဟာ က်ြန္မဖတ္ဖူးတဲ့ စာအုပ္ထဲက တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြနဲ႔ကြဲေနတာကို သူငယ္ခ်င္းေတြကို ေျပာမိတာပါ။ အေရးေတာ္ပံုကာလမွာ ေက်ာင္းတႏွစ္ပိတ္ေတာ့ အဖိုးလက္ထက္ကတည္းက စုေဆာင္းထားတဲ့ စာအုပ္ေတြဖတ္ဖို႔ အခ်ိန္ရသြားပါတယ္။ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးလို႔ပဲ ဆိုရမွာပါ။ အဲဒီမွာ ႏိုင္ငံေရးစာအုပ္တခ်ိဳ႕လဲ ပါေလေတာ့ ေက်ာင္းမွာသင္တဲ့ သမိုင္းတခ်ိဳ႕ဟာ တမ်ိဳးပါလားလို႔ စေတြးမိလာတယ္။ ေတြးမိတဲ့အတိုင္း ရိုးရိုးေလးေျပာတာပါ။ ဒါေပမယ့္ က်ြန္မႏိုင္ငံေရး ေျပာေနပါတယ္ဆိုျပီး ေက်ာင္းက မိဘေခၚေတြ႕လိုေတြ႕၊ အိမ္မွာ က်ြန္မအဖမ္းခံရေတာ့မွာပဲဆိုျပီး မိသားစုေတြက ငိုလိုငို၊ သူငယ္ခ်င္းေတြက ေရွာင္လိုေရွာင္၊ ဆရာမေတြက ေစာင့္ၾကည့္လို ေစာင့္ၾကည့္နဲ႔ အေတာ္ဒုကၡ မ်ားသြားရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က သမိုင္းသင္ရိုးအမွားေတြကေန ေက်ာင္းသားေတြေပၚ ရိုက္တဲ့ ဂယက္ပါ။ ပိုဆိုးတာက သမိုင္းမွားၾကီးကို ဘုမသိဘမသိနဲ႔ လက္ခံၾကရတာကိုပါ။ တပ္မေတာ္ဆိုတာနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ကယ္တင္ရွင္ၾကီး ဆိုတာကို သမိုင္းကာလအဆင့္ဆင့္မွာ ေရးထားတာေတြ၊ ဖယ္ဒရယ္မူကို ျပည္ေထာင္စု ျဖိုခြဲမယ့္မူအျဖစ္ေရးထားတာေတြဟာ သမိုင္းေၾကာင္းေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အေရးေတြမွာ မမွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြဆီကို ဦးတည္သြားေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြကို အဟုတ္ထင္ျပီး၊ စစ္တကၠသိုလ္သြားတက္ၾကတဲ့ က်ြန္မသူငယ္ခ်င္းေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ သူတို႔ တကယ္ကို မသိၾကတာ၊ နားမလည္ၾကတာကို ေတြ႔ရတယ္။ စနစ္ဆိုးက သင္ရိုးမွားေတြရဲ့ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကပါတယ္။ မ်ိဳးဆက္လိုက္ကို ဂယက္ရိုက္ေစတဲ့ ပညာေရးစနစ္အမွားမ်ိဳးပါ။

ေနာက္ကိစၥတခုကေတာ့ က်ြန္မရွစ္တန္းေလာက္မွာ ၾကံဳခဲ့တာပါ။ ရွစ္တန္းမွာ က်ြန္မတို႔ အတြက္ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးခ်ိန္ဆိုတာရွိပါတယ္။ ဂီတျဖစ္ျဖစ္၊ ပန္းခ်ီျဖစ္ျဖစ္၊ အိမ္တြင္းမွဳျဖစ္ျဖစ္ ယူရပါတယ္။ က်ြန္မဆိုတာကေတာ့ ျမန္မာျပည္ေျမပံုေတာင္ မနည္း ဆြဲေနရသူဆိုေတာ့ ပန္းခ်ီနဲ႕ကလဲ မျဖစ္၊ ဂီတဆိုတာမွာလဲ ခံစားတတ္တာက လြဲရင္ ဖန္တီးဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ (သီခ်င္းဆိုမိရင္ေတာင္ ကိုယ့္အသံၾကားျပီး ကို္ယ္ျပန္ စိတ္ညစ္ရသူ)ျဖစ္ေလေတာ့ မယူႏိုင္၊ အိမ္တြင္းမွဳဆိုရာမွကလဲ အပ္ေပါက္ထိုးရမယ့္အစား ေတာထဲသြားျပီး က်ားနဲ႔သာ ေတြ႔ပါရေစေတာ့လို႔ ဆုေတာင္းမိေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ထြန္းမွဳ မရွိတဲ့သူုျဖစ္ျပန္နဲ႔ အေတာ္ပဲ ဦးေႏွာက္ေျခာက္ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အၾကံတခုရတာနဲ႔ တသက္လံုးေသာ့ခတ္ပိတ္ထားခံရတဲ့ စာၾကည့္တိုက္ထဲက စာအုပ္ေလးေတြကို အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဖတ္ခြင့္ေတာင္းရပါတယ္။ စာၾကည့္တိုက္ထဲက စာအုပ္ဆိုတာ ဖတ္ဖို႔ ထားတာေပမယ့္ စုတ္ျပဲပ်က္စီးမွာ စိုးလို႔ဆိုျပီး ဘယ္သူမွ ဖတ္ခြင့္မရွိပဲ ေသာ့ပိတ္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျခင္း ခံေနၾကရပါတယ္။ စာအုပ္ေလးေတြကို လြတ္ေျမာက္ခြင့္ ေပးခ်င္ေပမယ့္ ေတာင္းဆိုသူ က်ြန္မမွာရလိုက္တဲ့ ရလာဒ္ကေတာ့ ေက်ာင္းေဘာလံုးကြင္းထဲမွာ အမွိဳက္ေကာက္ပါတဲ့၊ ဒါနဲ႔ပဲ က်ြန္မလို တျခားဟာေတြ မလုပ္ခ်င္သူေတြရဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးအခ်ိန္ အမွိဳက္ေကာက္ပြဲ စရေတာ့တာပါပဲ။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြမွာ သူ႔ဘာသာ စိတ္၀င္စားရာေတြရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႔လိုအပ္လွပါတယ္။

ျပီးေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ကိစၥပါ။ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို တကယ္ဖတ္ခြင့္ျပဳတဲ့ စာၾကည့္တိုက္ေတြ ရွိသင့္ပါတယ္။ အသိပညာေပးစာအုပ္ေတြ ထားသင့္ပါတယ္။ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စာအုပ္ေတြ ရွိသင့္ပါတယ္။ အဲလိုမဟုတ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ျပင္ပအငွားဆိုင္ေတြ ေရာက္ကုန္ပါေရာ။ ျပင္ပအငွားဆိုင္ေတြကို မေကာင္းေျပာတာမဟုတ္ပါ။ လူငယ္ထုအေပၚ တာ၀န္ယူစိတ္ရွိတဲ့ ဆိုင္ထိုင္သူမ်ားကိုလဲ ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ က်ြန္မရဲ့ ေက်ာင္းျပင္ပ ဆရာေတြ၊ လမ္းျပၾကယ္ေတြလို႔ေတာင္ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ စာအုပ္ေကာင္းမ်ားစြာကို ညႊန္ျပေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႕စိတ္လူ႔မေနာဆိုတာက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေလေတာ့ တခ်ိဳ႕ဆိုင္ေတြက ပိုက္ဆံရရင္ျပီးေရာ၊ ကေလးဖတ္သင့္မဖတ္သင့္ေတြကို စိတ္မ၀င္စားပဲ ငွားတတ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက စာေပစိစစ္ေရးဆိုတာကလဲ ႏိုင္ငံေရး၊ ေပၚလစီေရးကိုပဲ လုပ္ေနၾကျပီး အသက္ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္ေအာက္ မဖတ္ရ ဆိုတဲ့စနစ္မ်ိဳးေတြလဲမရွိေလေတာ့ မျဖစ္သင့္တာေတြ ျဖစ္ကုန္တာေတြ ရွိပါတယ္။

တကယ္ဆို ေက်ာင္းသားလူငယ္ေလးေတြ စာေပနဲ႔ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္ေအာင္၊ အသိပညာ တိုးပြားေအာင္ စာၾကည့္တိုက္ဆိုတာေတြကို ေက်ာင္းတြင္းသာမက အရပ္ထဲေတြမွာပါ အမ်ားအျပား ဖြင့္ၾကရမွာပါ။ စာအုပ္ပ်က္စီးမွာမို႔ စာေပးမဖတ္တာဟာ စာအုပ္တစ္ခုရဲ့ ျဖစ္တည္မွဳကို အေလးမထားရာ ေရာက္ပါတယ္။ စာအုပ္ဆိုတာ အလွျပပန္းကန္ျပားေလးေတြ၊ အလွျပငါးေလးေတြလို ထိုင္ၾကည့္ေနဖို႔ ေပၚလာတာမဟုတ္ဘူးလို႔ က်ြန္မေတာ့ ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ စုတ္ျပဲပ်က္စီးမွဳ မရွိေအာင္လဲ စည္းကမ္းျပ လမ္းညႊန္ေပးလို႔ ရပါတယ္။ စာရြက္ေတြလွန္ရင္ စနစ္တက်ဘယ္လိုလွန္ရမယ္၊ ဖတ္ျပီး ခဏခ်ထားခ်င္ရင္ Bookmark ေလးေတြနဲ႔ ဘယ္လိုထားရမယ္၊ စာရြက္ေတြ မေခါက္ရဘူး၊ စာအုပ္ကို ခ်ခ်င္ရာမခ်ထားရဘူး၊ မဖတ္ေတာ့ရင္ စနစ္တက် စားပြဲေပၚ ဘယ္လိုျပန္တင္ရမယ္ စသည္ျဖင့္ ေျပာဆိုသင္ျပထားလို႔ ရတာပါပဲ။

အခုေတာ့ “ခ်ီလြန္းရင္ခ်ိ“ဆိုသလို ဟိုဟာမလုပ္ရ၊ဒီဟာမလုပ္ရ ဆိုတာေတြေအာက္မွာ ခူးျပီးသားထမင္းတင္မက ၀ါးျပီးေက်ြးတာကိုမွ စားခ်င္တဲ့ အေျခအေနကို ဆိုက္ေရာက္ရေတာ့တာပါပဲ။ အထက္တန္းေက်ာင္းသား အရြယ္ေတြအထိ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာ စာစီစာကံုးေတြကို အလြတ္က်က္ေနၾကရတာဟာ ဒီစာၾကည့္တိုက္ေတြ အားနည္းမွဳရဲ့ ဆိုးက်ိဳးရလာဒ္ပါပဲ။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ေရးမယ္ဆိုရင္ေတာင္ ကိုးကားစရာ၊ ေလ့လာစရာ resource ေတြက limitation ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ စာၾကည့္တိုက္ေတြ (မွတ္ခ်က္။ ေပၚလစီေရးရာစာၾကည့္တိုက္မ်ား မဟုတ္ပါ) ျမိဳ႕ရြာအႏွံံ႔၊ ေက်ာင္းအႏွံ႔မေပၚေသးသေရြ႕ Human Capital Investment မွာ က်ြန္မတို႕တိုင္းျပည္ဟာ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္ေနမွာပါပဲ။ ပညာေရးက႑ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳဟာလဲ ေႏွာင့္ေႏွးေနမွာပါပဲ။

ေနာက္ကိစၥရပ္တခု အမွတ္ရေနမိတာကေတာ့ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသူဘ၀မွာ ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ကိစၥပါ။ ဒီျဖစ္ရပ္ကေတာ့ ေက်ာင္းသားတဦးခ်င္းစီရဲ့ individual learning style နဲ႔ ပတ္သက္ပါတယ္။ က်ြန္မတို႔ေက်ာင္းက နယ္ေက်ာင္းေပမယ့္ အေတာ္ကို စည္းကမ္းၾကီးပါတယ္။ ေအာင္ခ်က္ေကာင္းေအာင္ ဆရာဆရာမေတြက ေစတနာအရမ္းထားျပီး ၾကိဳးစားသင္ေပးၾကပါတယ္။ ဒီအထဲမွာက အီကိုဆရာမကေတာ့ အသင္အျပလဲေကာင္း၊ အရိုက္လဲၾကမ္းတာေၾကာင့္ အလြန္ကို နာမည္ၾကီးပါတယ္။ ဒီဆရာမနဲ႔ က်ြန္မနဲ႔မွ ထိပ္တိုက္ကို ေတြ႔ခဲ့ရတာပါ။ ျပႆနာအစက ဒီလိုပါ။ က်ြန္မတို႔ အထက္တန္းေရာက္တဲ့ႏွစ္မွာပဲ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရဲ့ ေစတနာဆိုတာၾကီးေၾကာင့္ သိပၸံနဲ႔ ၀ိဇၨာဘာသာရပ္ေတြ ေပါင္းသင္ရတဲ့ ပညာေရးစနစ္သစ္ၾကီးနဲ႔ စေတြ႔ၾကရပါတယ္။ နဂိုကဆို ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္၊ သခ်ၤာ ဘာသာေတြျပီးရင္ သိပၸံသမားကလဲ ဇီ၀၊ ဓာတု၊ ရူပသံုးဘာသာထပ္ယူ၊ ၀ိဇၨာသမားကလဲ သမိုင္း၊ ပထ၀ီ၊ အီကိုသံုးဘာသာထပ္ယူနဲ႔ စုစုေပါင္း ေျခာက္ဘာသာ စီသာ သင္ၾကရပါတယ္။ အဲ- က်ြန္မတို႕လက္ထက္က်ေတာ့ သိပၸံဘာသာေတြကို ေပါင္းျပီးတဘာသာ၊ ၀ိဇၨာဘာသာေတြကို ေပါင္းျပီး တဘာသာနဲ႔ (၅)ဘာသာဆိုေပမယ့္ (၉)ဘာသာ သင္ေနရသလိုျဖစ္သြားပါေရာ။ ဟိုလဲစပ္စပ္စပ္စပ္၊ ဒီလဲစပ္စပ္စပ္စပ္နဲ႕ ဘာမွကို ေရေရရာရာမသိရတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးပါ။ သင္ရိုးေတြ ျဖတ္ေတာက္ ေလွ်ာ့ေပါ့ထားတယ္ဆိုေပမယ့္ စနစ္တက်မဟုတ္ပဲ အခန္းေတြေက်ာ္၊ အခန္းေတြေပါင္းနဲ႔ ေရာက္တတ္ရာရာေတြ ျဖစ္ေနတာပါ။

က်ြန္မကလဲ ေရာက္တတ္ရာရာဆို အလြန္ကို စိတ္ဆိုးတတ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာတခုကို ေသခ်ာမသိပဲ ဟိုေယာင္ေယာင္၊ ဒီေယာင္ေယာင္ အျဖစ္မ်ိဳးကို ေက်နပ္တတ္သူ မဟုတ္ျပန္ေတာ့ သင္ရိုးေဟာင္းေတြပါ ျပန္လွန္ေနတာနဲ႔ တေန႔စာတေန႔က်က္တဲ့ကိစၥကို မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ နံနက္ (၇)နာရီဆို က်ဴရွင္၊ (၈)နာရီခြဲကေနညေနအထိက ေက်ာင္း၊ျပီးေတာ့ က်ဴရွင္နဲ႔ က်ြန္မစာက်က္ခ်ိန္ဟာ တေန႔ (၆)နာရီရဖို႔ကို မနည္းဖ်စ္ညွစ္ယူရတာပါ။ ဒီၾကားထဲက သင္ရိုးေဟာင္းေတြပါဖတ္ရ၊ ေမးခြန္းေဟာင္းေတြ ေလ့က်င့္ရနဲ႔ဆိုေတာ့ က်ြန္မရဲ့ learning style ကို က်ြန္မကိုယ့္ဘာသာ ခ်ရေတာ့တယ္။ တဘာသာတရက္စီ ခြဲကိုင္တဲ့နည္းပါ။ ျမန္မာစာကိုင္တဲ့ေန႔ဆို တျခားဘယ္စာအုပ္မွ မကိုင္ေတာ့ဘူး။ အခုအခ်ိန္အထိလဲ ဒီအက်င့္က စြဲေနပါျပီ။ တပတ္တခါ စေနေန႔တိုင္း ဒိုင္ယာရီမွာ ဘယ္ေန႔ ဘာဖတ္မယ္ ဆိုတာ plan ခ်ထားျပီးမွ စာဖတ္၊ စာေရးလုပ္တတ္ပါေတာ့တယ္။ ဒီနည္းကစာတမ္းေတြ၊ Journal articles ေတြ ဖတ္ဖို႔အတြက္ ျပီးလို႔ျပီးမွန္းမသိေအာင္ကို အလြန္ပဲ အသံုး၀င္လွပါတယ္။ ႏွိဳက္ႏွိဳက္ခ်ြတ္ခ်ြတ္နဲ႔ ကို ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။

အဲ-အဲဒီတုန္းကေတာ့ ဒီ learning style ကို လုပ္ေနခ်ိန္မွာ ဆရာမနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ေတာ့တာပါပဲ။ ဆရာမကလဲ ေစတနာနဲ႔ပါ။ သူစာေမးတိုင္း မရေတာ့ က်ြန္မစိတ္ေလေနတယ္လို႕ထင္သြားတာျဖစ္မွာပါ။ learning style အဖန္တီးေကာင္းတဲ့ က်ြန္မလဲ ဆရာမရဲ့ ၾကိမ္ဒဏ္ကို လွလွၾကီး ခံလိုက္ရပါတယ္။ တခ်က္လဲမဟုတ္၊ ႏွစ္ခ်က္လဲမဟုတ္၊ (၁၅)ခ်က္တိတိပါ။ တကယ္ကို အီစလံေ၀ခဲ့ရတာပါ။ ဒီေနရာမွာ ဆရာမလဲမမွား၊ က်ြန္မလဲ မမွားပါ။ မွားေနတာကေတာ့ ၾကက္တူေရြးႏွဳတ္တိုက္ ပညာသင္ၾကားေရး စနစ္ပါ။ ဒီေန႔သင္၊ နက္ျဖန္အလြတ္ျပန္ စနစ္ၾကီးပါ။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ့ Teaching style မတူသလို ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ learning style ေတြလဲ မတူပါ။ ဖတ္မွတ္ျပီး၊ စာေမးပြဲေရာက္မွ ေခါင္းထဲ ရွိတာေတြ ခ်ေရးတတ္သူေတြ ရွိသလို အလြတ္က်က္၊ ေရးခ်ျပီး၊ စာေမးပြဲခန္းကထြက္တာနဲ႔ တလံုးမွ ေခါင္းထဲ မက်န္ေတာ့တဲ့လူေတြလဲ ရွိပါတယ္။ အဲ- စာေမးပြဲေအာင္ဖို႕က အဓိကလား၊ စာတတ္ဖို႕ကအဓိကလားဆိုတာေမးလာခဲ့ရင္ေတာ့အေတာ္အေျဖရက်ပ္လွပါ တယ္။ က်ြန္မအျမင္ကေတာ့ စာတတ္ဖို႔ေရာ၊ စာေမးပြဲေအာင္ဖို႔ေရာ ႏွစ္ခုစလံုးအဓိကက်တယ္လို႔ပဲ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ စာေမးပြဲစစ္နည္း ျဖစ္ဖို႕ေတာ့လိုအပ္လွပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ က်ြန္မတို႔ ဆယ္တန္းေျဖရစဥ္ကာလက စာေမးပြဲအေၾကာင္း သြားသတိရမိျပန္ပါတယ္။ ဘယ္လိုကဘယ္လိုျဖစ္တယ္မသိ၊ စေပါ့ဆိုတာေတြက အလြန္ပဲ ေခတ္စားလွပါတယ္။ စေပါ့မွာမွ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ နာမည္ၾကီး ေက်ာင္းေတြရဲ့စေပါ့ေတြ၊ ဘယ္ပါေမာကၡ၊ ညာပါေမာကၡေတြရဲ့စေပါ့ေတြ၊ အထူးထုတ္ေတြရဲ့စေပါ့ေတြစသည္ျဖင့္ပါ။ အဲ-သံရံုးစေပါ့ဆိုတာလဲ ပါေသးရဲ့၊ အက်ယ္မခ်ဲ့လိုေတာ့ပါ။ သို႔ေပမယ့္ စေပါ့ျပႆနာကလဲ အေတာ္ပဲၾကီးပါတယ္။ ေျဖရမယ့္ဘာသာကို ကိုယ့္ဘာသာ revision လုပ္ရမယ့္အစား ဖုန္းတခါလာတမ်ိဳးနဲ႔ မ်က္ကလူးဆန္ျပာ ေမ်ာက္မူးလဲ ျဖစ္ကိန္းေတြပါ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ က်ြန္မအေမက တယ္လီဖုန္းၾကိဳးကို ဆြဲျဖဳတ္ျပီး “က်က္ခ်င္ရာသာက်က္၊ ကိုယ့္ဘက္ကၾကိဳးစားတဲ့တာ၀န္ေက်ျပီးျပီ၊ စေပါ့မတိုးလို႕ မေအာင္လဲ ေက်နပ္တယ္“ ေျပာရတဲ့အထိပါပဲ။ မွတ္မွတ္ရရ၊ သခ်ၤာေျဖတဲ့ေန႔မွာ အခန္းထဲမ၀င္ခင္ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က AABCBBA စသျဖင့္ ၃၅လံုးတြဲကို အတင္းႏွဳတ္တိုက္ သင္ေပးပါတယ္။ သခ်ၤာပထမပိုင္းေမးခြန္းက ABCD ေရြးရတဲ့ (၃၅)မွတ္ဖိုး ေမးခြန္းေလးေတြပါ။ သူစိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ လိုက္မွတ္သြားျပီး၊ တြက္စရာေတြတြက္ျပီးေတာ့ သူ႕ဟာေလးတိုက္ျပီး ရြတ္ၾကည့္တယ္။ အမယ္-တယ္ဟုတ္ပါလားကြယ္ရို႕။ ကြက္တိပါပဲ။ ဒါေလးနဲ႔တင္ နဲနဲဆက္တြက္လိုက္ရင္ ေအာင္မွတ္ရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။ ေၾသာ္- သခ်ၤာကိုေတာင္ ႏွဳတ္တိုက္က်က္ေျဖရတဲ့ စာေမးပြဲမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ ဘယ္သူေတြကမ်ား ဖန္တီးခဲ့ပါလိမ့္လို႔ ေတြးျပီး ျပံဳးခဲ့မိေသးတယ္။ ေရႊသမင္ဘယ္ကထြက္၊ မင္းၾကီးတာကထြက္။ ေခါင္မိုးမွ မလံုတာ၊ မိုးယိုတာကို အျပစ္တင္လို႔ ရပါေတာ့မလား။

ဒါနဲ႔ေတာင္ျပီးတာမဟုတ္ပါ။ ေနာက္ကိစၥတခုက ေအာင္စာရင္းမထြက္ခင္ ေပၚလာပါေသးတယ္။ က်ြန္မတို႕အေျခခံပညာေရး ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ “The Whole Burma” ဆိုတဲ့ ကိစၥၾကီးက အေတာ္ကို ဂယက္ရိုက္တာပါ။ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲမွာ ျမန္မာတျပည္လံုးမွာ အမွတ္အမ်ားဆံုးရတဲ့ ေက်ာင္းသားဆယ္ေယာက္ကို တခမ္းတနား ဆုုေပးတဲ့ပြဲပါ။ ေက်ာင္းသားေတြတင္မက ေက်ာင္းေတြ၊ ဆရာမေတြ၊ က်ဴရွင္ဆရာေတြပါ အျပိဳင္အဆိုင္ျဖစ္ၾကရတဲ့ ကိစၥပါ။ မိဘေတြမွာလဲ ဒီကိစၥကိုပဲ ရင္တမမနဲ႔။ ျမန္မာျပည္မွာ ဆယ္တန္းေအာင္စာရင္းမထြက္ခင္ကတည္းက စာစစ္သြားတဲ့ ဆရာမေတြကို လာဘ္ထိုးျပီး အမွတ္ၾကိဳၾကည့္ၾကတာက အစဥ္အလာကို ျဖစ္ေနပါျပီ။ အမွတ္အေျခအေနၾကည့္ျပီး ေဆး၊စက္မွဳအမွတ္လိုေနရင္ ျဖည့္ဆည္းတာ၊ ေအာင္မွတ္လိုေနရင္ ျဖည့္ဆည္းတာေတြ လုပ္ေနၾကတာ ဆိုေတာ့ အမွတ္ေတြေတာင္ တမွတ္ဘယ္ေလာက္ ဆိုျပီး ေစ်းေပါက္ေနတာပါ။ အဲ- က်ြန္မအမွတ္ ၾကည့္ခိုင္းထားတဲ့ ဆရာမကေတာ့ The Whole Burma အမွတ္ဆိုျပီး ေငြ ဆယ့္ရွစ္သိန္းေတာင္းပါတယ္။ အားလံုးအျပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ေနၾကတာမို႔ ပိုပိုလိုလိုလို႔ ဆိုပါတယ္။ က်ြန္မဘာလုပ္ရမလဲ အသည္းအသန္ စဥ္းစားရခ်ိန္မွာေတာ့ ေမေမက က်ြန္မေရွ႔မွာ ေငြပံုတဘက္၊ Self-confidence လို႔ ေရးထားတဲ့ စာရြက္တဘက္ကို ခ်ျပီး ေရြးခိုင္းပါေတာ့တယ္။ ေငြပံုကို ေရြးလိုက္ရင္ ေသခ်ာေပါက္ The Whole Burma ျဖစ္မယ္၊ Self-confidence ကို ေရြးလိုက္ရင္ေတာ့ ျဖစ္ခ်င္လဲျဖစ္မယ္၊ မျဖစ္ခ်င္လဲ မျဖစ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေငြပံုကို ေရြးလိုက္တာနဲ႔ က်ြန္မရဲ့ ကိုယ့္အစြမ္းအစကို ကိုယ္ယံုၾကည္တဲ့စိတ္ဟာ သုညျဖစ္သြားေတာ့မယ္ဆိုတာေတြ ရွင္းျပျပီး စဥ္းစားခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ က်ြန္မေငြပံုေတြကို တြန္းဖယ္ပစ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အေတာ္ကို စြန္႔စားခဲ့ရတဲ့ ကိစၥတရပ္ပါ။ အဲဒီတုန္းကသာ ေငြပံုကို ေရြးခဲ့ရင္ က်ြန္မစိတ္ထဲမွာ ပညာဆိုတာကို ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ တန္ဖိုးထားတဲ့စိတ္ေတြ အခုေလာက္ထိ ရွိလာပါေတာ့မလားလို႔ သံသယျဖစ္မိတယ္။ လူငယ္ေတြရဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ၊ ကိုယ္က်င့္တရားေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္တဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ိဳးကို က်ြန္မအရမ္း မုန္းမိတာအမွန္ပဲ။

တကယ္ေတာ့ စာေမးပြဲေတြမွာ အမွတ္၀ယ္ခြင့္ေပးထားတာ၊ စာကူးခ်ခြင့္ ေပးထားတာ၊ စေပါ့ ေရာဂါကူးစက္ေအာင္ ခြင့္ျပဳထားတာေတြဟာ လူငယ္ေတြရဲ့ ေျခလွမ္းကို ရပ္ေအာင္လုပ္လိုက္တာ၊ အသိဥာဏ္တံခါးေတြကို ပိတ္ပစ္လိုက္တာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္ႏိုင္မွဳ စြမ္းအားေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္တာေတြပါပဲ။ လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ေတြကို တစတစ ပ်က္သုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္ေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ စီမံခ်က္ေတြပဲလို႔ က်ြန္မျမင္မိပါတယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

ခင္မမမ်ိဳး

8 in 1 သင္ခန္းစာေရးဆြဲျခင္း မဟာဗ်ဴဟာ

ဟိုတေလာက “ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးမ်ားအား ထုတ္ေဖာ္သင္ၾကားမွဳအႏုပညာ” ေဆာင္းပါးထဲမွာ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္က ေဒါက္တာ ဟို၀ါ့ဒ္ဂတ္တနာနဲ ့သူ ့ရဲ့ သုေတသနအဖြဲ႕၀င္ေတြ ခြဲျခားျပဆိုထားတဲ့ ဥာဏ္ရည္အမ်ိဳးအစား (၈)မ်ိဳးအေၾကာင္းကို က်ြန္မ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဥာဏ္ရည္ အမ်ိဳးအစား (၈)မ်ိဳးေပၚ အေျခခံျပီး သင္ခန္းစာမ်ားေရးဆြဲျခင္း မဟာဗ်ဴဟာ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ပထမတခုကေတာ့ 8 in 1 ဆိုျပီး အားလံုးေပၚ အာရံုထား ေရးဆြဲျခင္းျဖစ္ျပီး၊ ေနာက္တခုကေတာ့ intelligence တခုခ်င္းအေပၚမွာ အာရံုထား ေရးဆြဲျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဆံုးတစ္ခုကို က်ြန္မတို႔ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

၁) ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးဆိုင္ရာ ကိရိယာတန္ဆာပလာ ေသတၱာေလးတခု

ဥာဏ္ရည္တခုခ်င္းစီအလိုက္ ထူးျခားေသာ စြမ္းအင္မ်ား ရွိတတ္ပါတယ္။ ဂါတ္နာဆိုသူ ပညာေရးသုေတသန ပညာရွင္တဦးကေတာ့ ဒီစြမ္းအားေတြကို ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးေတြရဲ့ ပင္မလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားလို႔ ေခၚေ၀ၚခဲ့ပါတယ္။ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးတခုခ်င္းဆီမွာ သက္ဆိုင္ရာ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္နဲ႔ အာရံုခံစားမွဳဆိုင္ရာ စြမ္းအင္ေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေဒးဗစ္ေလဇီယာက သင္ခန္းစာေတြမေရးဆြဲခင္မွာ ပထမဆံုးေလ့လာသင့္တဲ့ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးဆိုင္ရာ ကိရိယာတန္ဆာပလာ ေသတၱာေလးတစ္ခုကို တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ေသတၱာေလးထဲမွာ ပါ၀င္တာေတြကေတာ့

(၁.၁) Logical/ Mathematical

သေကၤတမ်ား၊ ေဖာ္ျမဴလာမ်ား၊ တြက္ခ်က္မွဳမ်ား၊ ဆက္စပ္ေတြးေတာမွဳမ်ား၊ ဂရပ္ဖစ္ပံုမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္မွဳမ်ား၊ လွ်ိဳ႕၀ွက္စာေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ ျပႆနာေျဖရွင္းျခင္း၊ ယုတိၱေဗဒဆိုင္ရာ ကစားပြဲမ်ား၊ နံပါတ္စဥ္မ်ား၊ လိုရင္းအခ်ဳပ္ ေဖာ္ျပျခင္းမ်ား ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။

(၁.၂) Verbal/ Linguistic

Creative Writing၊ သဒၵါနည္းက် ေျပာဆိုျခင္း၊ ရယ္ရႊင္ဖြယ္ဟာသမ်ား ေျပာဆိုျခင္း၊ ဒိုင္ယာရီထားရွိသံုးစြဲျခင္း၊ စာေပဖတ္ရွဴေလ့လာျခင္း၊ ကဗ်ာစာေပဖတ္ရွဳျခင္း၊ ပံုျပင္မ်ားဖန္တီးေျပာဆိုျခင္း၊ က်ပန္းစကားေျပာျခင္း၊ စကားစစ္ထိုးပြဲက်င္းပျခင္း ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ားပါ၀င္ပါတယ္။

(၁.၃) Visual/ Spatial

ပံုဆြဲျခင္း၊ စိတ္ကူးယဥ္ပံုေဖာ္ျခင္း၊ အေရာင္ႏွင့္ စာလံုးပံုစံမ်ားေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ ပန္းခ်ီဆြဲျခင္း၊ ဒီဇိုင္းဆြဲျခင္း၊ ပန္းပုထုျခင္း၊ မ်က္ႏွာျပင္တခုေပၚတြင္ စကၠဴ၊ အ၀တ္စ၊ ဓာတ္ပံုစသည္မ်ား ျဖတ္ညွပ္ကပ္လုပ္ျခင္း (collage) သင္ခန္းစာမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။

(၁.၄) Musical/Rhythmic

သဘာ၀အသံမ်ား၊ တူရိယာသံမ်ား၊ သီခ်င္းေရးျခင္း၊ သီခ်င္းဆိုျခင္း၊ ဂီတသရုပ္ေဖာ္ျခင္း ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ားပါ၀င္ပါတယ္။

(၁.၅) Interpersonal

jigsaw ကစားျခင္း၊ အုပ္စုဖြဲ႔ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ တဦးႏွင့္တဦး မိတ္ဖြဲ႔စကားေျပာေစျခင္း၊ အျခားသူမ်ား၏ ခံစားမွဳမ်ားကိုနားလည္တတ္ေစျခင္း၊ စုေပါင္းေလ့လာသင္ယူျခင္းဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ားပါ၀င္ပါတယ္။

(၁.၆) Naturalist

အပင္ႏွင့္ သတၱ၀ါမ်ားအား ဂရုစိုက္ေလ့လာျခင္း၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္အား စူးစမ္းျခင္း၊ မ်ိဴးစိတ္မ်ားအားေလ့လာျခင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္ေလ့လာေရး ခရီးထြက္ျခင္းဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ားပါ၀င္ပါတယ္။

(၁.၇) Bodily/Kinesthetic

ကိုယ္ဟန္အမူအရာ၊ ရိုးရာယဥ္ေက်းမွုအက၊ကာယပညာ၊ ကိုယ္လံုပညာ၊ အားကစားျပဳလုပ္ျခင္း (ေဘာလံုးကန္၊ ေရကူး၊ ၾကက္ေတာင္ရိုက္ျခင္း) ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္၊

(၁.၈) Intrapersonal

အာရံုစူးစိုက္ျခင္း၊ စနစ္တက် ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္တတ္ျခင္း၊ မိမိကိုယ္မိမိ ယံုၾကည္မွဳျမဲျမံေစျခင္း၊ တဦးခ်င္းစီအလိုက္ ပေရာဂ်က္မ်ား ဖန္တီးျခင္း ဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေသတၱာငယ္ေလးကို ေသခ်ာေလ့လာျပီးမွ သင္ခန္းစာမ်ား ေရးဆြဲဖန္တီးသင့္တယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက အဆိုျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။

(၂) 8 in 1 သင္ခန္းစာ ေရးဆြဲပံုအဆင့္ဆင့္

သင္ခန္းစာမ်ားေရးဆြဲရာမွာ လိုက္နာရမယ့္ အဆင့္မ်ားကေတာ့

(၂.၁) အေၾကာင္းအရာ၊ အခ်က္အလက္မ်ားအား အာရံုျပဳျခင္း

သင္ခန္းစာမွာ ပါ၀င္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းအရာနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားကိုပဲ အာရံုထားရပါမယ္။ သင္ခန္းစာေရးဆြဲျခင္းျဖစ္ျပီး၊ သင္ရိုးညႊန္းတန္းတခုလံုးမဟုတ္ေၾကာင္း သတိျပဳရပါမယ္။

(၂.၂) သင္ခန္းစာ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား၊ အက်ိဳးရလာဒ္မ်ားအားေဖာ္ထုတ္ျခင္း

သင္ခန္းစာရဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားရပါမယ္။ ဒီသင္ခန္းစာျပီးသြားတဲ့အခါ ေက်ာင္းသားေတြကို ဘာေတြသိေစခ်င္တာလဲ၊ ဘာေတြကို နားလည္ေစခ်င္တာလဲ ဆိုတာ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ရပါမယ္။

(၂.၃) ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးမ်ားဆိုင္ရာ ကိရိယာေသတၱာငယ္အား အသံုးျပဳျခင္း

ေသတၱာငယ္ထဲက အသံုး၀င္မယ့္ ကိရိယာတန္ဆာပလာသင္ခန္းစာေတြကို ဥာဏ္ရည္တခုခ်င္းစီအလိုက္ ေရြးထုတ္ရပါမယ္။ ေရြးခ်ယ္ေနစဥ္မွာ ကိုယ္ေရးဆြဲမယ့္ သင္ခန္းစာရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကို စိတ္ထဲမွာ ရွိေနျပီးမွ ေရြးခ်ယ္ပါ၊ မဟုတ္ရင္ အခ်က္အလက္ေတြ ရွဳပ္ေထြးကုန္တတ္ပါတယ္။

(၂.၄) ေရြးခ်ယ္လိုက္သည့္ အရာမ်ားအား မည္သို႔သံုးစြဲမည္ကို အနက္ဖြင့္ျခင္း

ဥာဏ္ရည္တခုခ်င္းအလိုက္ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ ကိရိယာတခုခ်င္းကို ေဘးမွာ ကြက္လပ္ေတြခ်န္ျပီး ေရးခ်ရပါမယ္၊ ျပီးေတာ့မွ အဲဒီကြက္လပ္ေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ ပါ၀င္သင္ယူမွဳရွိႏိုင္တယ္၊ ဘယ္လိုသင္ေထာက္ကူေတြ သံုးရမယ္၊ ေက်ာင္းသားေတြနားလည္ေအာင္ ဘယ္လိုသင္မယ္၊ သူတို႔နားလည္လက္ခံႏိုင္စြမ္းကို ဘယ္လိုသံုးသပ္မယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို အနက္ဖြင့္ေရးသားရပါမယ္။

(၂.၅) သင္ခန္းစာအခ်က္အလက္မ်ားအား အစီအစဥ္တက် ေနရာခ်ျခင္း

ဒီအဆင့္ကေတာ့ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ပါ။ သင္ခန္းစာအတြင္းမွာ ပါ၀င္ရမယ့္ learning activities မ်ားကို အစီအစဥ္တက် ေနရာခ်ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သတိျပဳရမွာ တခုက သေဘာသဘာ၀အားျဖင့္ကို 8 in 1 မဟာဗ်ဴဟာ ဟာ student-centered ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြအေနနဲ႔ facilitator role ကေန တာ၀န္ယူရမွာပါ။ ေက်ာင္းသားေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးမ်ိဳးစံုနဲ့ အက်ြမ္း၀င္လာတဲ့အခါ ေက်ာင္းသားေတြကို သူတို႔ဘယ္ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးအေပၚမွာ ထပ္ျပီး စူးစိုက္ေလ့လာသြားခ်င္သလဲဆိုတာ ေမးျမန္းရပါမယ္။ အဲဒီအခါမွာ ေက်ာင္းသားေတြဟာ သူတို႔စိတ္၀င္စားတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို ေလ့လာခ်င္စိတ္ေပၚလာပါမယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ သင္ယူေလ့လာေရးရဲ့ အၾကီးမားဆံုး တန္းတစ္ခုကုိ သူတို႔ ေက်ာ္သြားႏိုင္ပါျပီ။ အဲဒါကေတာ့ motivation ပါပဲ။

(၃) 8 in 1 သင္ယူမွဳျဖစ္စဥ္

8 in 1 ျဖစ္စဥ္ဟာ သင္ယူမွဳနဲ႔ သင္ယူသူေတြအေပၚမွာ ၾကီးစြာေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳရွိပါတယ္။ ေခတ္သစ္ ဦးေႏွာက္ပိုင္းဆိုင္ရာ သုေတသနပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဟူစတန္၊ ဂ်င္ဆင္၊ဆိုင္လ္၀က္စ္စတာနဲ႔ ၀ိုလ္ဖီတို႔က သင္ယူမွဳနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ေကာက္ခ်က္ေတြကို အခုလို ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

၁။ လူတေယာက္သည္ တစံုတခုအား ေလ့လာသင္ယူရန္ နည္းလမ္းမ်ားပိုမိုရရွိလာလွ်င္ ထိုသူသည္ အဆိုပါအေၾကာင္းအရာအား အမွန္တကယ္ ေလ့လာသည္။

၂။ ထိုနည္းတူစြာပင္ ေလ့လာသင္ယူရန္ နည္းလမ္းမ်ားစြာ ရွိသျဖင့္၊ ထိုသူသည္ အဆိုပါအေၾကာင္းအရာအား မွတ္မိသိရွိသြားသည္။

၃။ ထုိမွ်မက ေလ့လာသင္ယူရန္ နည္းလမ္းမ်ားစြာရွိသျဖင့္၊ ထိုသူသည္ အဆိုပါအေၾကာင္းအရာအား နားလည္သိျမင္သြားသည္။

စသျဖင့္ မွတ္ခ်က္ေတြပါ။

8 in 1 မဟာဗ်ဳဟာမွာဆိုရင္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံု၊ သင္ေထာက္ကူမ်ိဳးစံု ပါ၀င္တာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြ သင္ခန္းစာကို နားလည္သိျမင္ျပီး၊ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး ထူးျခားေကာင္းမြန္လာႏိုင္မယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ေနာက္အားသာခ်က္တခုက ေက်ာင္းသားေတြကိုယ္တိုင္ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ႏိုင္မွဳျဖစ္ပါတယ္၊ ဆရာေတြေျပာတာေတြခ်ည္း ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ထိုင္နားေထာင္ေနရင္ passive recipient ပဲျဖစ္မွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ပညာေရးရဲ့ အဆံုးစြန္ ရည္မွန္းခ်က္ဟာ passive recipient ျဖစ္ဖို႔မဟုတ္ပါ။ Lifelong Learner ေတြျဖစ္လာဖို႔ပါ။ 8 in 1 မဟာဗ်ဴဟာဟာ Lifelong Learner အမ်ားအျပားကို ေမြးထုတ္ႏိုင္တဲ့ ဗ်ဴဟာေကာင္းတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊

ေနာက္ပိုင္းက်မွ ေနာက္ထပ္ မဟာဗ်ဴဟာတမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Intelligence-Focused သင္ခန္းစာေရးဆြဲျခင္း မဟာဗ်ဴဟာေလးအေၾကာင္း ထပ္မံတင္ျပပါဦးမယ္။

ခင္မမမ်ိဳး

ကိုးကား

Lazear, D. (2003) Eight Ways of Teaching: The Artistry of Teaching with Multiple Intelligences, Fourth Edition, Pearson Education, Glenview

Gardner, H. (1983) Frames of mind: The theory of multiple intelligences, Harper & Row, New York

Houston, J. (1982) The possible human: A course in extending your physical, mental and creative abilities, J.P Tarcher, Los Angeles

Sylwester, R. (2000) A biological brain in a cultural classroom: Applying biological research to classroom management, Corwin Press, CA

Wolfe, P. (2001) Brain Matters: Translating research into classroom practice, Alexandria, VA

Free Education & Education Free

ျမန္မာျပည္ ပညာေရးအေျခအေနကို ထိထိမိမိျပသထားေသာ ကာတြန္းေလး ။
ဒီေနရာမွ ကူးယူ တင္ျပပါသည္ ။

Different Learning Styles

လူေတြဟာ တစ္ေယာက္နဲ့တစ္ေယာက္ ဘာသာရပ္ ၊ နည္းပညာေတြကို ေလ့လာသင္ယူပံု မတူညီၾကဘူး ။ တခ်ိဳ့က လက္ေတြ ့လုပ္မွ နားလည္သလို ၊ တခ်ိဳ့ကေတာ့ သီအိုရီေတြဖတ္ျပီး ၊ ပတ္သက္တဲ့ေမးခြန္းေတြနဲ့ ပတ္သက္တဲ့အေျဖေတြကို ျပန္စဥ္းစားျပီး ေလ့လာတတ္တယ္ ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ့္ရဲ့ learning style ကို သိတဲ့အခါ ၊ ကိုယ္ပိုင္ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ ေတြကို လိုသလိုအသံုးခ်ျပီး ၊ ေလ့လာသင္ယူရာမွာ ပိုထိေရာက္နိုင္တယ္ ။ ထိုနည္းတူ သင္ၾကားပို့ခ်သူကလည္း ၊ ကိုယ့္အတန္းထဲကလူေတြရဲ့ ေယဘူယ် learning style ေတြကို သိထားတဲ့အခါ ၊ အဲလိုအေျခအေနကို ဖန္တီးလို့ သင္ၾကားပို့ခ်ခ်က္ေတြကို သင္တန္းသားေတြ ခပ္ျမန္ျမန္ နားလည္နိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္နိုင္တယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ Learning Style ဆိုတာဟာ အေရးၾကီးတဲ့အခန္းက႑တခုျဖစ္တယ္ ။

North Carolina State University မွ တင္ျပထားတဲ့ Index of Learning Style (ILS) ကို ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္ ။

The Index of Learning Styles is an on-line instrument used to assess preferences on four dimensions (active/reflective, sensing/intuitive, visual/verbal, and sequential/global) of a learning style model formulated by Richard M. Felder and Linda K. Silverman. The instrument was developed by Richard M. Felder and Barbara A. Soloman of North Carolina State University.[1]

=======================================

ဒီေနရာကို သြားျပီး ၊ ကိုယ့္ learning style ဟာ ၊ အဲဒီ 4 dimensions မွာ ၊ ဘယ္လိုအပိုင္းေတြ က်ေရာက္ေနသလဲ သိရေအာင္ ၊ ေမးခြန္းေတြ ေျဖနိုင္တယ္ ။ ေမးခြန္းေတြရဲ့ ရလဒ္ကို ခုလို ဒီေနရာမွာ အေသးစိတ္ ရွင္းျပထားပါတယ္ ။ ေအာက္မွာေတာ့ ကြ်န္မ အက်ဥ္းခ်ံဳးျပီး ဘာသာျပန္လိုက္ပါတယ္ ။

(၁) Active & Reflective Learners: [2]

Active Learner ေတြဟာ ေလ့လာသင္ယူခ်က္ေတြကို အျမဲမွတ္မိနားလည္ေနနိုင္ဖို့ ၊ လက္ေတြ ့လုပ္တာျဖစ္ျဖစ္ ၊ တျခားသူေတြနဲ့ ေဆြးေႏြးဖလွယ္တာျဖစ္ျဖစ္ ၊ သူမ်ားကိုျပန္ရွင္းျပတာျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ေလ့ရွိတယ္ ။

Reflective Learner ေတြကေတာ့ ပထမဆံုး ကိုယ့္ဘာသာေတြးေတာစဥ္းစားတတ္တယ္ ။

Active Learner ေတြက အဖြဲ ့လိုက္ေလ့လာရတာ အားသန္ျပီး ၊ Reflective Learner ေတြကေတာ့ တစ္ဦးစီ လုပ္ရတာ ပိုနွစ္သက္တယ္ ။

သူတို့ေျပာေလ့ရွိတဲ့စကားမ်ား ..
“ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ လုပ္ၾကည့္လိုက္ရေအာင္” (Active Learners)
“အရင္စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္” (Reflective Learners)

ဒီ Dimension မွာ ၊ လူေတြဟာ တဘက္ကို နည္းနည္းပိုအားသန္တတ္ၾကေပမယ့္ ၊ ညီမွ်မႈတခုနားမွာပဲ ရွိသင့္တယ္ ။ သိပ္အစြန္းမေရာက္သင့္ဘူး ။ ေရာက္လြန္းရင္ ဘာမွမေတြးေတာပဲ လက္ေတြ ့အရမ္းလုပ္မိ ၊ အမွားေတြေပၚလာနိုင္သလို ၊ ေတြးေတာလြန္းေနတာပဲဆိုရင္လည္း လက္ေတြ ့ဘာမွမျဖစ္လာနိုင္ဘူး ။

(၂) Sensing & Intuitive Learners: [2]

Sensing Learner ေတြဟာ ရွိဖူးျပီးသား ပုစာၦမိ်ဳးေတြကို သင္ထားဖူးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ့ စနစ္တက်ေျဖဆိုခ်င္ၾကတယ္ ။ သင္ျပမထားေသးတာေတြကို ေျဖဆိုဖို့ ၀န္ေလးတယ္ ။ သူတို့ေတြဟာ အေသးစိတ္ေလ့လာတတ္ၾကျပီး ၊ မွတ္သားရတဲ့အေလ့အထ အားသန္တတ္တယ္ ။ လက္ေတြ ့ကို ပိုဦးစားေပးၾကတယ္ ။

Intuitive Learner ေတြကေတာ့ အထပ္ထပ္လုပ္ေနရတာ မနွစ္သက္တတ္ၾကဘူး ။ အသစ္ကိုရွာေဖြ ေလ့လာ တီထြင္ခ်င္တတ္ၾကတယ္ ။ အခ်က္အလက္ေတြ မွတ္သားထားရျခင္း ၊ အဆင့္လိုက္တြက္ခ်က္နည္းေတြကို မၾကိဳက္ၾကဘူး ။

ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ .. တခ်ိဳ့တခ်ိန္ေတြမွာ ပံုေသနည္းေတြပဲမလိုက္ဘဲ ၊ တီထြင္ၾကံစထိုးေဖာက္တတ္ရမယ္ ။ တခ်ိဳ့အခ်ိန္ေတြမွာလည္း မွန္ကန္တယ္လို့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ့ ေသခ်ာတြက္ခ်က္တတ္ရမယ္ ။

(၃) Visual & Verbal Learners: [2]

ဒါကေတာ့ သိပ္အထူးရွင္းျပစရာလိုမယ္မထင္ပါဘူး ။ Visual Learner ေတြက ပံုေတြ ၊ ဂရပ္ဖ္ေတြ ၊ chart ေတြ ၊ demostration ၊ ဗြီဒီယို စသည္တို့ၾကည့္ျပီး ၊ သင္ၾကားရတာကို အားသန္တယ္ ။ Verbal Learner ေတြကေတာ့ စကားနဲ့ ရွင္းျပ ၊ ေရးျပတာကို ပိုနားလည္တတ္ၾကတယ္ ။

ကြ်န္မထင္ပါတယ္... လူတိုင္းက ဒီ dimension မွာေတာ့ မွ်တမႈရွိၾကမွာပါ ။ စကားေတြပဲ နားေထာင္ေနရရင္ ၊ ျငီးေငြ ့လာသလို ၊ ပံုေတြခ်ည္းပဲ ျမင္ေနရရင္လည္း ၊ စိတ္အာရံုလြင့္တတ္တယ္ ။ ဒီေတာ့ ၂ ပိုင္းလံုး ကြ်န္မတို့တြက္ လိုအပ္တယ္လို့ ျမင္ပါတယ္ ။

(၄) Sequential & Global Learners: [2]

ဒီဟာကို ဘာသာျပန္ရတာ နည္းနည္းေတာ့ ခက္တယ္ ။ ကြ်န္မတတ္နိုင္သေလာက္ ရွင္းျပရရင္... Sequential Learner ေတြဟာ သင္ခန္းစာတခုခ်င္းစီ ဆက္စပ္ျပီးမွ ၊ သင္ခန္းစာကို နားလည္တတ္ေလ့ ရွိတယ္ ။ Global Learner ေတြကေတာ့ အေၾကာင္းအရာအမ်ားၾကီးကို ခ်ျပထားတဲ့အထဲ ၊ အားလံုးကို လံုးေစ့ပတ္ေစ့နားမလည္ရင္ေတာင္ ၊ ခ်ံဳၾကည့္ျပီး ဟိုနည္းနည္း ဒီနည္းနည္းနဲ့ အျမန္ဆံုးအခ်ိန္မွာ လိုအပ္တာေတြဆြဲထုတ္ျပီး ၊ ပုစာၱေတြကို ေျဖၾကားေလ့ ၊ သိခ်င္တာကို ေလ့လာေလ့ရွိတယ္ ။

============================================

အေပၚမွာျပထားတာကေတာ့ ILS ေမးခြန္းေတြကို ေျဖဆိုထားတဲ့ ကြ်န္မရဲ့ learning preferences ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ရလဒ္ပါ ။ ကြ်န္မရဲ့ ရလဒ္က ဘာကိုညႊန္ျပထားလဲဆိုေတာ့ ... dimension ၃ခုမွာ ကြ်န္မဟာ စေကး ၁-၃ ညီမွ်စြာေနတဲ့ထဲ ပါပါတယ္ ။ ကြ်န္မရဲ့အဓိက အားသန္တဲ့ဘက္ကေတာ့ Active Learner အေနနဲ့ပါ ။

ဒီရလဒ္က ကြ်န္မအတြက္ေတာ့ မွန္သင့္သေလာက္မွန္တယ္ဆိုရမယ္ ။

ကြ်န္မက လက္ေတြ ့လုပ္ရတာ ၊ အဖြဲ ့လိုက္ အိုင္ဒီယာေတြ ေဆြးေႏြးရတာ ၊ သူမ်ားကို ျပန္ရွင္းျပျပီး သူေမးတဲ့ေမးခြန္းေပၚအေျခခံလို့ အေျဖထပ္ထုတ္ရတာ အားသန္တယ္.. ဒါေပမယ့္ တခါတေလေတာ့လည္း ကိုယ့္ဘာသာ သီးသန့္ေလး စဥ္းစားခန္း၀င္တတ္တယ္ ။ အထူးသျဖင့္ ဒႆနနဲ့ဆိုင္တဲ့ေနရာမိ်ဳး ။

ဗမာျပည္တုန္းက က်က္တတ္တဲ့အက်င့္ရခဲ့တဲ့ကြ်န္မဟာ စာက်က္ျပီးေျဖရတာ ၊ က်က္ထားတာကို စနစ္တက်ျပန္အသံုးခ်ရတာကို နွစ္သက္တယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္လ္ေခတ္မွာ တီထြင္မႈဆိုတာ အျမဲကပ္ပါေနရတာေၾကာင့္ ၊ ေနာက္.. အရာရာဟာ စနစ္တက်ခ်မွတ္ထားတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ့ပဲ ေျဖရွင္းလို့မရတာေၾကာင့္ ၊ innovation ဆိုတာကိုလည္း တတ္ေျမာက္လာတယ္ ။

အဆင့္လိုက္သင္ယူရတာ နွစ္သက္ေပမယ့္လည္း ၊ ေလ့လာသင္ၾကားစရာေတြ မ်ားျပားလြန္းတဲ့ ဒီေလာကမွာ ဟိုခုန္ ဒီခုန္နဲ့ ေယာင္ေျခာက္ဆယ္ကြ်န္မ global learner လည္း ျဖစ္ေနတယ္ ။

===============================================

ဒီေမးခြန္းေတြဟာ ေထာက္ပံ့တဲ့ tool အျဖစ္သာ သံုးသင့္ျပီး ၊ ေမးခြန္းေတြကရတဲ့ ရလဒ္ဟာ ေျဖဆိုသူတိုင္းတြက္ ၊ တသမွတ္ထဲ မွန္တယ္ မွားတယ္လို့ေတာ့ မေျပာနိုင္ပါဘူး ။ လူတိုင္းဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ပိုင္ learning style ကို ပိုသိသင့္တယ္လို့ ေအာက္မွာ ခုလို ေဖာ္ျပထားပါတယ္ ။

ILS users should be aware of two important points:

(1) The ILS results provide an indication of an individual's learning preferences and an even better indication of the preference profile of a group of students (e.g. a class), but they should not be over-interpreted. If someone does not agree with the ILS assessment of his or her preferences, trust that individual's judgment over the instrument results.

(2) A student's learning style profile provides an indication of possible strengths and possible tendencies or habits that might lead to difficulty in academic settings. The profile does not reflect a student's suitability or unsuitability for a particular subject, discipline, or profession. Labeling students in this way is at best misleading, and can be destructive if the student uses the label as justification for a major shift in curriculum or career goals. (A learning style preference also does not serve as an excuse for a bad grade on the student's last physics test.[1]

ဒီပို့စ္ဟာ စာဖတ္သူမ်ားတြက္လည္း အက်ိဳးရွိပါေစလို့ ေမွ်ာ္လင့္ရင္း .... ။

References:

(1) http://www4.ncsu.edu/unity/lockers/users/f/felder/public/ILSpage.html
(2) http://www4.ncsu.edu/unity/lockers/users/f/felder/public/ILSdir/styles.htm