နယ္စပ္ပညာေရးခရီး(၃)

“ပညာ ေရၾကည္တစ္ေပါက္္ ေသာက္ခြင့္ ၾကံဳေစခ်င္”

မဲေဆာက္ၿမိဳ႔ကေန ကားနဲ႔သြားရင္း သိပ္မေ၀းတဲ့ ခရီးေလး တခုပါ။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္သမား လက္မွတ္၊ ေနထိုင္ခြင့္ လက္မွတ္၊ ေထာက္လွမ္းေရးလက္မွတ္ ဘာမွ မရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ေရာက္ဖို႔မလြယ္တဲ့ ခရီးေ၀း ေဒသေလးပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလက္မွတ္ေတြ ဘာမွ မရွိပဲ အဲဒီေဒသေလးကို မထင္မွတ္စြာ ေရာက္ရွိခဲ့တာကေတာ့ ကရင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အခမ္းအနား ကို တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိခဲ့တာေၾကာင့္ပါပဲ။ အဲဒီေနရာေလးကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုေပမဲ့ ဗမာျပည္ဖြား တိုင္းရင္းသားေတြ လာေရာက္ေနထိုင္ေနတဲ့ ကရင္လို ဘဲကေလာ့ ၊ ထိုင္းလို မယ္လ လို႔ေခၚတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းတခုပါပဲ ။ ဒီဒုကၡသည္စခန္း ဒီေနရာေလးမွာ တည္ရွိေနတာ ႏွစ္ေပါင္း သံုးဆယ္ ေက်ာ္ေနျပီတဲ့။ ဗမာျပည္ရဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္္္္ေတြက ေပါက္ဖြားလာခဲ့တဲ့ ဒုကၡသည္ေတြေနတဲ့ စခန္းေလးမွာ ႏိုင္ငံေပ်ာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ မသြားခ်င္ဘူး၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္ခ်က္ျမႈပ္ရာပဲ ျပန္ခ်င္ပါတယ္ဆို တဲ့ ကရင္အဖြားအို တေယာက္ရဲ့ စကားသံ ကိုေတာ့ နားနဲ႔မဟုတ္ပဲ ႏွလံုးသားနဲ႔ နားေထာင္ခဲ့ရပါတယ္။

ေရာက္လက္စနဲ႔ေတာ့ ခပ္ၾကာၾကာေလး ေနပါရေစလို႔ တာ၀န္ခံ ေခၚတဲ့သူေတြကို ေတာင္းပန္ျပီး သူမ်ားေတြ ျပန္ေပမဲ့ မျပန္ေသးပဲ စခန္းထဲမွာ ေနရစ္ခဲ့ျဖစ္တယ္။ ေတာင္ေျခေလးမွာ တည္ထားတဲ့ ရွည္ေမ်ာေမ်ာ စခန္းေလးဟာ ေဆးရုံ ၊ စာသင္ေက်ာင္း ၊ ဗုဒၶဘုန္းၾကီးေက်ာင္း၊ ခရစ္ယာန္ ဘုရားရွစ္ခိုးေက်ာင္း ၊ ေစ်း၊ စခန္းရုံး တို႔နဲ႔ ေနမယ္ဆိုရင္ ေနေပ်ာ္စရာေလးပါပဲ။ ဒုကၡသည္ ဆိုေတာ့ ဆန္ ၊ ဆီ၊ ဆား၊ မီးေသြး၊ ပဲ စတဲ့ အေျခခံ စားေသာက္ကုန္ေတြကလည္း အခ်ိန္တန္ ရလာတာပါပဲ။ ေရာက္ေနတဲ့ေန႔က ဆန္ထုတ္တဲ့ေန႔နဲ႔ ၾကံဳေတာ့ တပံုးစာ၊ ႏွစ္ပံုးစာ ဆန္အိတ္ေတြကို ရြက္သြားၾကတဲ့ မိန္းမေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။

အဲဒီအခါ ဗမာျပည္က လူထုအမ်ားစုၾကီး ဆန္ကို အဲဒီလို ၀ယ္မစားႏိုင္ေတာ့တာကို ေျပးျပီး သတိရလိုက္မိတယ္။မိုးမလင္းခင္ ဒါမွမဟုတ္ မိုးလင္းတာနဲ႔ မေန႔က ပိုခ်က္ထားတဲ့ ထမင္းၾကမ္းကို ငါးပိရည္အက်န္နဲ႔ နယ္ဖတ္စားျပီး တေန႔တာ ခရီးကို ရုန္းကန္ဖို႔ အစပ်ိဳးၾကရတာပါပဲ။ တေန႔လံုး ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ၾကရျပီး ညေန အိမ္ျပန္ခ်ိန္က်မွ လက္ထဲက ပိုက္ဆံနဲ႔ ဆန္အပါအ၀င္ ဟင္းစား ငါးပိ တို႔စရာ ၀ယ္ခဲ့ရတယ္။ သူတို႔ တေန႔ရတဲ့ ပိုက္ဆံဟာ တေန႔ စားစရိတ္နဲ႔ ေလာက္ငွရံုသာပါပဲ။ ေက်ာင္းတက္တဲ့ ကေလးရွိလို႔ကေတာ့ ေၾကြးတင္ျပီသာ မွတ္ေပေတာ့။ ကိုယ့္ ကေလးကို စာမေတာ္ေစခ်င္တဲ့ မိဘေတြ ရွိတယ္ဆိုရင္ ယံုၾကပါ့မလားေတာင္ မသိပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ဒါအမွန္ပါ။ စာမေတာ္လို႔ ေက်ာင္းထုတ္ျပီး အလုပ္လုပ္ ခိုင္းရင္ သူ႔တ၀မ္းေတာ့ ၀ေအာင္ေက်ာင္းႏိုင္္မွာေပါ့။ လဖက္ရည္ဆိုင္္တို႔ ၊ ကုန္စံုဆိုင္တို႔မွာ ေစ်းကူေရာင္းတဲ့ ကေလးေတြဟာ အဲလိုမ်ိဳး ကေလးေတြပါ။ မနက္စာ ထမင္းေကၽး တေန႔ ၁၀၀ က်ပ္၊ တခ်ိဴ႔ ၁၅၀ က်ပ္နဲ႔ လုပ္ေနၾကရတဲ့ ကေလးလုပ္သားေလးေတြ ေပါ့။ စာေတာ္တဲ့ ကေလးက်ေတာ့ ေက်ာင္းထုတ္ဖို႔ ခက္ျပီေလ။ ပတ္၀န္းက်င္က ၀ိုင္းေျပာမွာ၊ ဆရာမေတြ ၀ိုင္းေျပာမွာထက္ စာကို စိတ္၀င္စားတဲ့ စာေတာ္တဲ့ ကိုယ့္ကေလးအတြက္ ယူႀကံဳးမရေတြ ျဖစ္ျပီး မိဘေတြ ဆံုးျဖတ္ရ ခက္ေစတယ္။

အဲဒီလိုနဲ႔ ေက်ာင္းတက္တဲ့ကေလးေတြထဲက ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ မူလတန္းေက်ာင္းကေန အလယ္တန္းကို ေျပာင္ေရႊ႔ ပညာသင္ၾကားဖို႔ မေျပာင္းႏိုင္ပဲ က်န္ခဲ့ရတယ္။ အလယ္တန္းေက်ာင္းကေနျပီးေတာ့ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အထက္တန္း ပညာကို ေျပာင္းေရႊ႔ပညာသင္ၾကားဖို႔ မတတ္ႏိုင္ၾကလို႔ ပညာေရးကို ေက်ာခိုင္းၾကရေတာ့တယ္။ စား၀တ္ေနေရး ၀ဲဂယက္ထဲမွာ အရြယ္မတိုင္မီ မိဘေတြနဲ႔ အတူရုန္းကန္ေနရတဲ့ ကေလးအလုပ္သမားေလးေတြ ေတြ႔တိုင္း ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ ကုလသမဂၢ ကထုတ္ျပန္ျပဌာန္းတဲ့ ကေလးအခြင့္ အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို အမွတ္ရလာေစပါတယ္။

အဓိက အခြင့္အေရး ေလးခ်က္ျဖစ္တဲ့ အသက္ရွင္ရပ္တည္ခြင့္အခြင့္အေရး၊ ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆိုင္ရာအခြင့္အေရး၊ ကာကြယ္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး၊ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး ေတြျဖစ္ျပီး အဲဒီထဲက ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ၊ အားကစားႏွင့္ အပန္းေျဖအနားယူခြင့္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ဗမာျပည္ထဲက ကေလးမ်ားအေနနဲ႔ ဒီကေလးအခြင့္ အေရးေတြကို ဘယ္ႏွစ္ရာႏႈန္းေလာက္ ရၾကပါသလဲ။ ပညာသင္ၾကားခြင့္ မရၾကတဲ့ ကေလးေတြရဲ့ အနာဂါတ္နဲ႔ အဲဒီကေလးေတြ ၾကီးျပင္းလာတဲ့အခါ ဗမာျပည္ၾကီးရဲ့ အနာဂါတ္ကေရာ၊ အဲဒါေတြ စဥ္းစားရင္းနဲ႔ တဆက္တည္း ဒုကၡသည္စခန္းထဲက ပညာေရးကို ေလ့လာၾကည့္မိျပန္ပါတယ္။

မယ္လစခန္းထဲမွာ ၃ ႏွစ္ကေန ၅ ႏွစ္ထိ တက္ရတဲ့ မူႀကိဳေက်ာင္းေပါင္း ၂၁ေက်ာင္း ရွိပါတယ္။ အေျခခံမူလတန္းေက်ာင္း အျဖစ္ (၁၄) ေက်ာင္း၊ အလယ္တန္းေက်ာင္း (၄)ေက်ာင္း၊ အထက္တန္းေက်ာင္း (၅)ေက်ာင္းနဲ႔ က်မ္းစာသင္ေက်ာင္း (၁)ေက်ာင္း၊ စက္မႈအတတ္ပညာသင္တန္းေက်ာင္း E.S.P (Engineering study Program) (၁)ေက်ာင္း၊ ဆရာျဖစ္သင္တန္းေက်ာင္းT.P.C (Teacher Preparation Couse) (၁)ေက်ာင္း ရွိၿပီး FSP(Funter Study Program)၊ LMC(:Leadership and Managent couse) စတဲ့ သင္တန္းေက်ာင္းေတြလည္း တစ္ေက်ာင္းစီ ရွိပါေသးတယ္။

အဲဒီေက်ာင္းေတြမွာ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ ကရင္စာေတြကို အမ်ားအားျဖင့္ သင္ၾကရၿပီး တခ်ိဳ႔ေက်ာင္းေတြကေတာ့ ထိုင္းစာကိုပါ ထည့္သြင္း သင္ၾကားေပးပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ကေလးက အဂၤလိပ္စာ ေတာ္ေနၿပီဆိုရင္ အဂၤလိပ္ကို အဓိက ထားသင္တဲ့ မစ္ရွင္ ေဘာ္ဒါေက်ာင္းေတြကို ၀င္ခြင့္ ေျဖျပီး ေျပာင္းေရႊ႔ထားမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားထိ ပညာေတာ္သင္သြားခြင့္ ရွိပါတယ္။ အထက္က ေက်ာင္းေတြ အကုန္လံုးဟာ မယ္လ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာပဲ ရွိေနတာပါ။

စခန္းမွာ ရပ္ကြက္ ေအ၊ ဘီ၊ စီ ဆိုျပီး သံုးခုရွိပါတယ္။ စုစုေပါင္းေက်ာင္းသား ဦးေရ (၁၃၅၆၉)ဦးရွိျပီး ဆရာ ဆရာမေပါင္းက (၅၂၈)ဦး ရွိပါတယ္။ သင္ၾကားေရး အေထာက္အကူျပဳ ပစၥည္းေတြ၊ ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္၊ ခဲတံအားလံုးက ႏိုင္ငံျခား အေထာက္အပံ့ေတြ ခ်ည္းပါပဲ။ စက္မႈသင္တဲ့ေက်ာင္းမွာဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာေတြကို ျဖဳတ္လိုက္၊ တပ္လိုက္ နဲ့ အထဲက အစိတ္အပိုင္းေတြကို လက္ေတြ႔က်က် သင္ေပးေနတာေတြလည္း ေတြ႔ခဲ့ရပါေသးတယ္။ ကေလးေတြ အကုန္လံုးဟာ ဘယ္ေနရာမွာေရာက္ေနေန ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရွိေနရမယ္ဆိုတဲ့ ကေလးအခြင့္အေရး ၊လူသားအခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ ရေနၾကပါတယ္။

က်မတို႔ရဲ့ မိခင္ ဗမာျပည္ထဲမွာ ဒီအခြင့္အေရးကို လက္လႊတ္ဆံုးရႈံးေနရတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ ၊သူတို႔ေတြရ့ဲ အနာဂါတ္ေတြ အတြက္ အခုလက္ရွိ စစ္အာဏာရွင္ေတြမွာ အေၾကြးေတြ အမ်ားၾကီးရွိေနပါတယ္။ ကမၻာကို လိမ္လို႔ရေပမယ့္လို႔ ကိုယ့္ တိုင္းျပည္ထဲက အေျခအေနကိုေတာ့ ျပည္သူေတြ မသိေအာင္ လိမ္ထားလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။

မယ္လစခန္းထဲထိ သြားျပီး အဂၤလိပ္စာနဲ႔ စကားေျပာသင္ေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ေစတနာရွင္ေတြလည္း ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့အခါ ကိုယ္သာ တကယ္ပညာလိုခ်င္ရင္ ဒုကၡသည္စခန္းလို ေနရာမွာေတာင္ အနာဂါတ္ေတြ ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြက ရွငိသန္ေနႏိုင္ပါေသးလား လို႔လည္း ျမင္ေတြ႔ခံစားမိပါတယ္။

မယ္လစခန္းထဲက ျပန္လာခဲ့ျပီး တေလ်ာက္လံုး စိတ္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ခံစားေနရပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္မိျပီး ႏိုင္ငံအတြက္ ဘယ္လိုလုပ္မွ ဒီလိုအာဏာရွင္ႏြံထဲက ရုန္းထြက္ႏိုင္မွာလဲ။ ဗမာႏိုင္ငံပညာေရးဟာ အခြံသက္သက္သာ ရွိပါေတာ့တယ္ ဆိုတာကမၻာကသိေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရပါ့မလဲ။ ေဆးတကၠသိုလ္ကို ေတာင္မွ စစ္တပ္ကေဆးတကၠသိုလ္နဲ႔ အရပ္သားရုိးရိုးေတြအတြက္ ေဆးတကၠသိုလ္ဆိုျပီး ခြဲျခားထားျပီး ပညာကိုလည္း ခြဲျခားေပးတတ္ တယ္။ ျပည္သူေတြကို ေက်ာသား ရင္သား မခြဲျခားပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ေလာကပါလတရားကို မတရားအာဏာ ရယူထားတဲ့ စစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ မသိတာပဲလား။ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္တာပဲလား၊ အေတြးေပါင္းစံုနဲ႔ ျပန္လာခဲ့မိပါတယ္။

ဗမာႏိုင္ငံထဲက ျပည္သူေတြဟာ စစ္အာဏာရူးေတြရဲ့ လက္ေအာက္မွာ စား၀တ္ေနေရး ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အာမခံခ်က္ ဘာမွ မရွိဘဲ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထဲမွာ ကိုယ္ေနရင္း ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အလင္းေရာင္မဲ့ေနတဲ့ ဘ၀ေတြမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ေနၾကရပါတယ္။ မိဘေတြအေနနဲ႔ စီးပြားေရးက က်ဆင္းေနၾကျပီး စား၀တ္ေနေရးကိုပဲ အဓိကထား ရုန္းကန္ေနရတဲ့ အတြက္ သူတို႔သားသမီးေတြရဲ႔ အနာဂါတ္ကို ဒီလိုပဲ ပစ္ထားလိုက္ရတဲ့အခါ သူတို႔ရင္ထဲက ခံစားခ်က္ကေရာ ဘယ္လိုရွိေနႏိုင္မလဲ။

ကိုယ့္ေျမ ကိုယ့္ျပည္ မဟုတ္တဲ့ ၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈအရ အျခားႏိုင္ငံေတြရဲ့ အေထာက္အပံ့နဲ႔ ရပ္တည္ ေနရတဲ့၊ ႏိုင္ငံေပ်ာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲမွာေတာင္ ကေလးေတြရဲ့ ပညာေရးကို အေလးအနက္ ထားတာ၊ ပံ့ပိုးကူညီ ေနတာေတြ ေတြ႔ရတဲ့အခါ ကိုယ့္တိုင္းျပည္အတြက္၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ရဲ့ အနာဂါတ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြွွွရဲ့ ဘ၀ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ အတြက္ ယူၾကံဳးမရ ျဖစ္မိတယ္။ က်မတို႔ တိုင္းျပည္မွာ တကယ္ေတာ္တဲ့ ကေလးေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေပမဲ့ ပညာေရး ဌာနရဲ့ ျခစားမႈေတြၾကားမွာ နစ္ျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္ ခဲ့ရတယ္။ “ကိုယ္ ေတာ္ဖို႔ အေရးအၾကီးဆံုးပါ။ ကိုယ္ ေတာ္ေနရင္ ဘယ္လိုမွ ခ်န္ထားလို႔မရဘူး” ဆိုတာ စကားအရာမွာပဲ ရွိေနပါေတာ့တယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ ဗမာျပည္ ပညာေရးဟာ အတူတူခ်င္း ေတာ္ေနရင္ေတာင္္မွ ေငြမလိုက္ႏိုင္တဲ့ မိဘရဲ့ သားသမီးဟာ ခ်န္ထားခံခဲ့ ၾကပါတယ္။ ပီတိကိုစား အားရွိပါ၏ ဆိုတဲ့ ဆရာမ်ိဳးဟာ လက္ခ်ိဳးေရတြက္ရင္ေတာင္ လက္ႏွစ္ဖက္ ရွိပါေတာ့ မလား။

E- education ဆိုျပီး ဦးခင္ညြန္႔ လက္ထက္က အထက္တန္း၊ အလယ္တန္းတင္မကပဲ မူလတန္းေက်ာင္းေတြပါ ကြန္ပ်ဴတာ သင္ၾကားေရး ခန္းမေတြနဲ႔ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရးအျဖစ္ ဗမာျပည္ တနံတလ်ား ၿမိဳ႔ႀကီးက ေက်ာင္းေတြမွာ ကြန္ပ်ဴတာ ခန္းမဖြင့္ပြဲေတြ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီမွာ သံုးဖို႔ ကြန္ပ်ဴတာ ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္က မေထာက္ပံ့ႏိုင္ပဲနဲ႔ ဘယ္လိုရသလဲ ဆိုတာကို တာ၀န္ရွိလူႀကီးေတြက မသိဟန္ ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းသားမိဘေတြရဲ့ လွဴဒါန္းေငြ ဆိုျပီး နာမည္တပ္ေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္ကို ကြန္ပ်ဴတာေၾကး က်ပ္ သံုးေထာင္ဆိုျပီး ေကာက္ခံတာပါ။ လံုး၀ မထည့္ႏိုင္တဲ့ သူကိုသာ ငါးရာေလာက္ မနည္းေျပာဆိုၿပီး အလွဴေငြထည့္ ရပါတယ္။ ေက်ာင္းစအပ္ကတည္းက ထည့္ရတဲ့ အလွဴေငြ စာရင္းမွာ အဲဒီလို ကြန္ပ်ဴတာေၾကး ထည့္ေကာက္တာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာ၀ယ္ဖို႔ ေကာက္ခံေငြ ဘယ္ေလာက္ရရ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့ မိဘေတြကို တလံုးခ်င္းလွဴဖို႔ ထပ္ျပီး အလွဴခံပါေသးတယ္။ အဲဒီလို ေကာက္ခံျပီး ၀ယ္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာဟာ ေက်ာင္းသားဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ား ငါးလံုးထက္ မပိုပါဘူး။ တခ်ိဳ႔ေက်ာင္းေတြဆို ႏွစ္လံုးပဲ ၀ယ္ပါတယ္။ ပိုတဲ့ ပိုက္ဆံေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲ လို႔ ဘယ္မွာမွ ေမးမရပါဘူး။ တကယ္လို႔ ပညာေရးမႈးထံ တိုင္စာပို႔မယ္ဆိုရင္ တိုင္ၾကားသူ နာမည္ အျပည့္အစံု ထည့္ရတာမို႔ ကိုယ့္ကေလးဟာ ေက်ာင္းမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳး အျပစ္ရွာခံရၿပီသာ မွတ္ေပေတာ့။

အဲဒီကြန္ပ်ဴတာေတြကို ေက်ာင္းမွာ ရွိတဲ့ ကေလးတိုင္းေရာ သင္ရမယ္၊ ကိုင္ရမယ္ထင္ ထင္ပါသလား။ ဖြင့္ပြဲေန႔မွာသာ ကြန္ပ်ဴတာေရွ႔ ထိုင္ျပၾကရျပီး ေက်ာင္းခ်ိန္ေတြမွာ ဆိုရင္ ပ်က္မွာစိုးလို႔ သြားၾကည့္လို႔ေတာင္ မရပါဘူး။ ကြန္ပ်ဴတာသင္တဲ့ ဆရာမကို လိုင္း၀င္ထားပါမွ မွန္လံုခန္းထဲက ကြန္ပ်ဴတာကို ကိုင္ၾကည့္ခြင့္ ရပါမယ္။ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာ သင္ရဖို႔ ကြန္ပ်ဴတာ က်ဴရွင္ခက သပ္သပ္ ေပးရပါေသးတယ္။ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္တဲ့ မိဘေတြရဲ့ သားသမီးေတြဟာ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြ ဘာမွ မရၾကပါဘူး။

ဒီလို မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း ေက်ာင္းေတြ မေျပာပါနဲ႔၊ ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္မွာေတာင္ ေက်ာင္းသားတေယာက္ ကြန္ပ်ဴတာ တလံုးမကိုင္ရပါဘူး။ နယ္ေတြက ကြန္ပ်ဴတာ တကၠသိုလ္ေတြမွာဆိုရင္ ဆယ္ေယာက္ တလံုးႏႈန္းပဲ ရွိပါတယ္။ မီးျပတ္တဲ့ ရက္ေတြက မ်ားေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ မသင္ႏိုင္ပါဘူး။ တကယ္တတ္ခ်င္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြက ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြမွာ ရန္ကုန္မွာဖြင့္တဲ့ ပုဂၢလိက သင္တန္းေတြကို သြားတက္ၾကပါတယ္။

အရည္အခ်င္းရွိဖို႔ထက္ အေရအတြက္ကို ဦးစားေပးတဲ့ ဗမာႏိုင္ငံရဲ႔ ပညာေခတ္ႀကီးမွာ ပိုက္ဆံနဲ႔ႀကိိဳးစားသြားႏိုင္ရင္ ျပည္တြင္းမွာ အခုေပးေနတဲ့ မဟာဘြဲ႔ကိုေတာင္ လြယ္လြယ္နဲ႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြဟာ စစ္မွန္တဲ့ ပညာေရးတိုးတက္မႈ ဟုတ္ပါရဲ့လား။ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ပိုက္ဆံေပါတဲ့ လူနည္းစု အထက္တန္းစား မိဘေတြက သားသမီးေတြကို ႏိုင္ငံျခားပို႔ ပညာသင္ေစတယ္။ လူလတ္တန္းစား အေပၚပိုင္းက ကိုယ့္သားသမီးေတြ အတြက္ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ပညာကို ေငြနဲ႔ေပါက္ၿပီး ယူတယ္။ အမ်ားစု လူလတ္တန္းစား ေအာက္ပိုင္းနဲ႔ အေျခခံလူတန္းစား ကေတာ့ ေသစာရွင္စာ တတ္ရင္ ေတာ္ပါၿပီ လို႔ပဲ ေျပာႏုိင္ပါေတာ့တယ္။

တေန႔ တရာယူျပီး အလုပ္ လုပ္မလား ၊ တေန႔ တရာေပးျပီိး စာသင္မလားဆိုတဲ့ ပညာေရးေခတ္ႀကီိး ျဖစ္ေနတာေလ။ က်ဴရွင္မယူႏိုင္တဲ့ ကေလးဟာ အတန္းထဲမွာ အၿမဲအျပစ္ရွာ ႀကိမ္းေမာင္းေနမွာ မလြဲပါဘူး၊၊ အတန္းပိုင္ဆရာမကေ၀းလို႔ အနီးအနားမွာ ရွိတဲ့ ဆရာမဆီမွာ က်ဳရွင္တက္ေနမွန္း သိသြားျပန္ရင္လည္း အၾကိမ္းခံရတာပါပဲ၊၊ ပညာတတ္တဲ့ မိဘက ကိုယ့္ဖာသာ သင္ေပးျပန္ရင္ လည္း လက္မခံျပန္ပါဘူး၊၊ တခါတေလ ျမန္မာစာကို စာလံုးေပါင္း မွားေနတာမ်ိဳးေတြ၊ အဂၤလိပ္စာမွာ ဘာသာျပန္ မွားေနတာမ်ိဳးေတြကို မိဘအေနနဲ႔ ေထာက္ျပတဲ့အခါ လြယ္လြယ္နဲ႔ လက္မခံပဲ ဒါမဟုတ္ လက္ခံလိုက္ရရင္လည္း မိဘကြယ္ရာမွာ အဲဒီကေလးကုိ ခ်ိဳးခ်ိဳးဖဲ့ဖဲ့ ေျပာျပီး ဆက္ဆံတတ္ၾကပါတယ္၊၊ ႏုနယ္တဲ့ မူလတန္းကေလးငယ္ေတြ ရင္ထဲမွာေတာင္ ဆရာမကို ဖားထားရမယ္လို႔ စြဲထင္သြား ေစေအာင္ကို ဖ်က္ဆီးထားခံေနၾကရပါတယ္။

ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူတန္းစား မခြဲျခားပဲ အားလံုးေသာ ကေလးေတြကို တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး ရေစခ်င္တယ္။ အဲဒီလို အခြင့္အေရးမ်ိဳးကို ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတဲ့ မ်ိဳးဆက္သစ္ကေလးေတြ အမိဗမာျပည္ႀကီးမွာ အမ်ားၾကီး အမ်ားၾကီး ရွိေနၾကပါတယ္။ ထက္ျမက္တဲ့ ဉာဏ္ရည္ေတြနဲ႔ သူတို႔၀ါသနာပါရာကို အပူအပင္မဲ့စြာ ဆည္းပူးခြင့္ ရၾကမယ္ဆိုရင္ အနာဂါတ္ ဗမာျပည္ၾကီးဟာ ေရႊေရာင္ေတာက္ပေနမွာ မလြဲပါဘူး။

သူ႔ကၽြန္္ဘ၀မွာ လူတိုင္းမသင္ယူႏိုင္တဲ့ ကၽြန္ပညာေရးကို သပိတ္ေမွာက္ၿပီိး အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေတြ ထူေထာင္ျပခဲ့တဲ့ မ်ိဳးခ်စ္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ပညာ၀န္ ဦိးဖိုးက်ားတို႔လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ၊ ေနာက္ျပီး ဗမာႏိုင္ငံရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊ ပညာေရး ျပယုဂ္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းလို ပုဂၢိဳလ္ႀကီိးေတြသာ ရွိေနဦး မယ္ဆိုရင္ ဒီေန႔ေခတ္ဗမာႏိုင္ငံကို ဘယ္လို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲျပမလဲလို႔ စဥ္းစား သတိရလိုက္မိပါတယ္။