ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၂)

မူလတန္းပညာ ႏွင့္ ကေလးအခြင့္အေရး

မူလတန္းပညာေရးဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ခရီးအတြက္ အင္မတန္ အေရးပါ တဲ့ ပထမဆံုးေလွကားထစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္အတြက္ အသက္၈ႏွစ္မျပည့္မီ အထူးသျဖင့္ အသက္သံုးႏွစ္ မျပည့္မီမွာ ရရွိခံစားရတဲ့ ဂရုစိုက္မႈနဲ႔ အေလးေပး အေရးထား ခံထားရမႈမ်ားဟာ အလြန္႔အလြန္ အေရးၾကီးျပီး၊ အဲဒီ ကေလးငယ္ ရဲ႔ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုးကို လႊမ္းမိုး ေစ့ေဆာ္ႏိုင္ပါတယ္ လို႔ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ ပါ၀င္ျပဳစုျပီး ယူနီဆက္က ထုတ္ေ၀တဲ့ Facts for Life ဆိုတဲ့ သုေတသန စာအုပ္ထဲမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။


အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း (Universal Declaration of Human Rights) ထဲမွာလည္း လူတိုင္း ပညာသင္ၾကားပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ အနည္းဆံုး မူလတန္းပညာ ႏွင့္ အေျခခံအဆင့္ပညာေရး သည္ အခမဲ့ ျဖစ္ေစရမည္။ မူလတန္းပညာကို မသင္မေနရ ျဖစ္ရမည္ … လို႔ ေဖၚျပ ပါရွိပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ ကေလးသူငယ္မ်ား အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ( Convention on the Rights of the Child- CRC ) ရဲ႕ အပိုဒ္၂၈မွာလည္း ကေလးတိုင္း အေျခခံပညာ အခမဲ့ သင္ၾကားခြင့္ရွိေရး ဆိုတာ ပါပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ၁၉၉၁ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၅)ရက္ေန႔ မွာ အဲဒီ စာခ်ဳပ္ကို သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနီးဆံုး အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အစိုးရေက်ာင္းေတြဟာ ကေလးတိုင္းအတြက္ အခမဲ့ ပညာ သင္စနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ စနစ္ထဲမွာ ႏိုင္ငံျခားသားကိုေတာင္မွ တန္းတူ အခြင့္အေရး ေပးထားပါတယ္။ ေက်ာင္းတိုင္းမွာ စာေရးကိရိယာ အစုံအလင္ အခမဲ့ ရပါတယ္။ ေက်ာင္း ေန႔လယ္စာ စားစရိတ္အတြက္ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္စာ တစ္လကို ဘတ္၁၂၀ပဲ ေပးရပါတယ္။ ေန႔လယ္စာ ေကၽြးျပီး ရင္ School Milk လို႔ တံဆိပ္တပ္ထားတဲ့ ႏို႔တစ္ခြက္လဲ ေန႔တိုင္း ေသာက္ၾကရပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာက အေျခခံ အလုပ္သမား တစ္ေယာက္ရဲ့ တစ္လ ၀င္ေငြဟာ အနည္းဆုံး ဘတ္ ၄၀၀၀ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားသမီးေတြရဲ႔ ေက်ာင္းစရိတ္အတြက္ မခက္ခဲပါဘူး။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေတ႔ြရတဲ့ ေနာက္ထပ္ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ဆရာ ဆရာမေတြရဲ့ ေမတၱာနဲ႔ ဆက္ဆံမႈပါ။ လူမ်ဳိး ဘာသာ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ ခြဲျခားျခင္းမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကေလး ေတြဟာ ေက်ာင္းေနေပ်ာ္ျပီး စာေတာ္ၾကပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဲဒီလို တေျပးညီ အခြင့္အေရး နဲ႔ ဆရာဆရာမေတြရဲ့ ေမတၱာကို ရဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ မလြယ္တဲ့ ကိစၥပါပဲ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ နာမည္ေက်ာ္ လူၾကိဳက္မ်ားတဲ့ တီတီစီလို.. ဒဂံု(၁)လို... ေက်ာင္းမ်ဳိးေတြ ၀င္ခြင့္ ရဖို႔ အတြက္ ဆိုရင္ အလွဴေငြ ဆိုျပီး ၃သိန္း ကေန ၇သိန္း အထိ ေပးၾကရပါ တယ္။ ေက်ာင္းရဲ႕ နာမည္ကို လိုက္ျပီး အလွဴေငြ အနည္းအမ်ားသာ ကြာသြားပါတယ္။ ေပးေတာ့ ေပးၾကရတာခ်ည္းပါပဲ။ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္က သာမန္ ေက်ာင္းမ်ဳိးေတာင္မွပဲ ကေလး တစ္ယာက္ ေက်ာင္း၀င္ခြင့္ရဖို႔ အနည္းဆံုး အလႈေငြ ၃၀၀၀ ေလာက္ေတာ့ ထည့္ၾကရပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံ၀န္ထမ္း လစာက ၃၅၀၀၀ က်ပ္ပါ။ အဲဒီအျပင္ စာေရး ကိရိယာက အစ ဖတ္စာအုပ္ အဆံုး ၀ယ္ယူၾကရတဲ့ အေထြေထြ စရိတ္စက ကလည္း ၾကီးျမင့္တာမို႔ ကေလးေတြေတာ္ရံုနဲ႔ ေက်ာင္းမေနႏိုင္ၾကပါဘူး။ ဒါဟာ ကေလးအခြင့္ေရး စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္တာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာ့ ပညာေရးဟာ ကေလးအခြင့္အေရးနဲ႔ ကိုက္ညီတယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ေက်ာင္း၀င္းတိုင္းဟာ အင္မတန္ က်ယ္၀န္းျပီး အားကစားကြင္းျပင္ေတြ၊ ကစားဖို႔ လႊဲဒါန္းေတြ၊ ဆီးေဆာေတြ၊ ရထားတြဲေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ ေက်ာင္းမွာ သိပ္ေပ်ာ္ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြရဲ့ စာသင္ခ်ိန္ေတြထဲမွာ ပန္းခ်ီဆြဲခ်ိန္၊ ကဗ်ာရြတ္ခ်ိန္၊ ဂီတအခ်ိန္၊ ပံုေျပာခ်ိန္၊ ကာတြန္းရုပ္ရွင္ၾကည့္ခ်ိန္၊ အဂၤလိပ္စာအခ်ိန္၊ မိခင္ဘာသာစကားအခ်ိန္၊ အိပ္ခ်ိန္၊ ကစားခ်ိန္၊ စာေရးခ်ိန္၊ စာဖတ္ခ်ိန္ေတြ ပါပါတယ္။ ဒါဟာ ကေလးအခြင့္အေရးေတြ အျပည့္အ၀ ခံစားခြင့္ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

မူၾကိဳပညာေရးမွာေတာ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြဟာ စနစ္ခ်င္း သိပ္မကြာလွပါဘူး။ စကာၤပူႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ မူၾကိဳကေလးေတြကို ထိန္းေက်ာင္းသြန္သင္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြဟာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ စကၤာပူႏုိင္ငံက ေက်ာင္းသင္ရိုးေတြရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကို သူတို႔ ပညာေရးဌာနရဲ႕ Website မွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြအျဖစ္... ကေလးေတြအေနနဲ႔ အမွား နဲ႔ အမွန္ ကို ေသခ်ာ ခြဲျခားသိဖို႔၊ တျခားသူေတြနဲ႔ အတူ မွ်ေ၀ ခံစားတတ္ဖို႔၊ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံတတ္ဖို႔၊ စူးစမ္း သိျမင္တတ္ဖို႔၊ အေျပာအဆို အၾကားအျမင္ ဖြ႔ံျဖိဳးဖို႔၊ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေနတတ္ဖို႔၊ ကိုယ္ကာယ က်န္းမာဖို႔၊ မိသားစု သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ဆရာ ဆရာမေတြကို ခ်စ္ခင္တတ္ဖို႔ ...ဆိုတဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ကေလးအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ အျပင္၊ တကယ္ အရည္အေသြးရွိတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ ရႏိုင္ေခ်မ်ားတဲ့ ပညာေရးစနစ္ပါပဲ။ က်မ အားအက်ဆံုးကေတာ့ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ ေမတၱာတရားကို သိေအာင္ သင္ခန္းစာေတြထဲ ထည့္သင္ထားေပးတာကိုပါပဲ။

ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း အေျခခံပညာေရးအားလုံးဟာ အခမဲ့ပညာေရးစနစ္ျဖစ္ျပီး ကေလးအခြင့္အေရး အျပည့္ရွိတဲ့ ပညာေရးစနစ္ေတြပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ မူလတန္းသင္ရိုး ေတြကို မူၾကိဳကတည္းကစျပီး ဂရုတစိုက္ ေရးဆြဲထားတာဟာ အတုယူစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ကေလးသူငယ္ဆိုတာ လြပ္လပ္ရမယ္၊ ေပ်ာ္ရႊင္ရမယ္၊ ေပါ့ပါးရမယ္၊ စားခ်ိန္၊ အိပ္ခ်ိန္၊ ကစားခ်ိန္မွန္ရမယ္၊ ႏိုင္ငံတကာဗဟုသုတ ရွိရမယ္၊ က်န္းမာရမယ္၊ ကိုယ့္အား ကိုယ္ကိုး တတ္ရမယ္၊ ေမတၱာနဲ႔ ဆက္ဆံတာကို ခံစားေစရမယ္ ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည့္မီတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

အဲဒီအခါ က်မတို႔ႏိုင္ငံက ေက်ာင္းအပ္ဖို႔အေရး အလွဴေငြေကာက္တာ မထည့္ႏိုင္လို႔ ေက်ာင္းမေနၾကရရွာတဲ့ ကေလးေတြ၊ ေက်ာင္းစရိတ္ ၾကီးလာလို႔ ေက်ာင္းထြက္လိုက္ရတဲ့ ကေလးေတြ၊ ဆင္းရဲ ခ်မ္းသာ ကြာဟမႈ အၾကားမွာ စိတ္အားငယ္ေနၾကရတဲ့ သနားစရာ ကေလးေတြကို က်မ သတိရမိပါတယ္။ ျမိဳ႕ေတာ္ဆိုတဲ့ ရန္ကုန္ မွာေတာင္ ကေလးတိုင္း ေက်ာင္းမေနႏိုင္တဲ့ ျပႆနာ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ ဖြံ႔ျဖိဳးအားနည္းလွတဲ့ နယ္ျမိဳ႕ေတြ မွာ ေတာ့ အေျခအေန သိပ္ဆိုးေနျပီဆိုတာ အေသအခ်ာ ပါပဲ။

လက္ရွိအစိုးရက ၂၀၀၅-ခုႏွစ္ရဲ႕ ကေလးေတြ ေက်ာင္း၀င္တဲ့ ႏွဳန္းကို ၉၇.၅၈% လို႔ ေၾကျငာခ်ိန္မွာ UNESCO ရဲ့ ၂၀၀၄ခုႏွစ္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံပညာေရး အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ ၄၅% ဟာ မူလတန္းပညာကို ျပီးဆံုးေအာင္ သင္ၾကားႏိုင္ျခင္းမရွိဘူးလို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မူလတန္းပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး မွတ္တမ္းတင္ ရမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္း၀င္ႏွဳန္း၊ ေက်ာင္းထြက္ႏွဳန္းေတြကိုသာမကဘဲ ေက်ာင္းတက္တဲ့ ကေလးေတြမွာလည္း ကေလးအခြင့္အေရးနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ပညာသင္ၾကားခြင့္မ်ဳိးမရၾကတဲ့ အေျခအေနေတြကိုပါ မွတ္တမ္းတင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း(၂၇၊၁၂၊၀၅)