ပညာေရး အက်ပ္အတည္း (၄)

အားလံုးအတြက္ ပညာေရး

၁၉၄၈ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကေနၿပီး အတည္ျပဳ ျပဌာန္းခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကျငာစာတမ္း (Universal Declaration of Human Rights) ရဲ့ အပိုဒ္၂၆မွာ လူတိုင္း ပညာသင္ၾကားပိုင္ခြင့္ကို အတိအလင္း ထည့္ၿပီး ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ၁၉၉၄ခုႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ စပိန္ ႏိုင္ငံ ဆလာမန္ကာျမိဳ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပညာေရးေဆြးေႏြးပြဲ (Salamanca Education Forum) က ထုတ္ျပန္ ေၾကျငာခ်က္ ထဲမွာလည္း “ပညာေရးဆိုင္ရာ အကူူအညီလိုအပ္သူမ်ား” (Special Education Needs) သည္ ပံုမွန္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တက္ေရာက္ သင္ၾကားႏိုင္ခြင့္ရွိသည္။ စာသင္သား ဗဟိုျပဳ ပညာေရးအစီအစဥ္ (Student centered teaching) ျဖင့္ ဤေက်ာင္းသားမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ကို ျဖည့္ဆည္းေပးရမည္ လို႔ အခ်က္ တခ်က္အေနနဲ႔ အတိအလင္း ပါပါတယ္။


ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကေလးေတြရဲ့ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ကေလးသူငယ္မ်ား အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္(Convention of the Rights of the child – CRC) ပါ အခ်က္ အလက္ေတြကို လိုက္နာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ကေလးေတြအတြက္ အခမဲ့ ပညာသင္ခြင့္ သတ္မွတ္ေပးထား တဲ့အျပင္ ကေလးအားလံုး ေက်ာင္းေနႏိုင္ေအာင္ မိဘကို အေထာက္အပံ့ ေပးထားတာမ်ိဳးေတြလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ ကိုယ္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္း ခ်ိဳ႔ယြင္းေနတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခ်ိဳ႔တဲ့ေနတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ Special Education ဆိုၿပီး ပညာ သင္ယူႏိုင္ေရး စီစဥ္ေပးတာပါပဲ။ ႏုိင္ငံတကာမွာေတာ့ အဲဒီလို ကေလးတိုင္းအတြက္ ပညာေရး (Inclusive Education) အစီအစဥ္ကို ၁၉၈၀ေနာက္ပိုင္းမွာ တဟုန္ထိုး ေဆာင္ရြက္ လာခဲ့ပါတယ္။

ကေလးတိုင္းဆိုတာဟာ ဆြံ႔အ နားမၾကား၊ မ်က္မျမင္ ကေန စလို႔ အာရံုေၾကာခ်ိဳ႔တဲ့ေနတဲ့ ကေလးေတြ၊ ေျခ လက္ စသျဖင့္ မသန္စြမ္းတဲ့ ကေလးေတြ Dawn Syndrome လို႔ေခၚတဲ့ မြန္ဂိုရုပ္ လကၡဏာဆန္တဲ့ ေမြးရာပါ အာရံုေၾကာနဲ႔ ဥာဏ္ရည္ အားနည္းတဲ့ ကေလးေတြကိုပါ ပညာသင္ယူႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးထားတာပါ။ အဲဒီ ကေလးေတြရဲ့ လကၡဏာအေျခအေနေတြကို လိုက္ၿပီး သင္ရိုး အဆင့္အတန္းေတြ အဆင့္ဆင့္ ခြဲထားတဲ့ ေက်ာင္း ေတြ၊ အတန္းေတြမွာ ပညာသင္ႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းေတြမွာ သက္ဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဆရာေတြနဲ႔ ၾကပ္မတ္ ကြပ္ကဲေပးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာ က်န္းမာေရးေတြကိုပါ ပံုမွန္ ေဆးကုသ ခံ ႏိုင္ဖို႔လည္း စီစဥ္ေပးထားပါတယ္။ အဲဒီ Special Education ဟာလဲ အခမဲ့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး၀ါး၊ ေန႔လယ္ စာ၊ ေက်ာင္း၀တ္စံု၊ စာေရးကိရိယာ နဲ႔ ဖယ္ရီကား အၾကိဳအပို႔ အားလံုး အခမဲ့ ေပးပါတယ္။

သိပ္ၿပီး အေျခအေနမဆိုးတဲ့ ကေလးေတြကေတာ့ မိဘ ဆရာနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္တို႔ ၫိွႏႈိင္းဆံုးျဖတ္ၿပီး ပံုမွန္ေက်ာင္းေတြမွာ ပုံမွန္ကေလးမ်ားနဲ႔ ေရာၿပီး Inclusive Education အျဖစ္ ပညာသင္ယူႏိုင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာရံုေၾကာခ်ိဳ႕တဲ့ တဲ့ ကေလးေတြနဲ႔ Dawn အုပ္စု၀င္ ေရာဂါရွင္္ ကေလးေတြဟာ သူတို႔ရဲ့ ဥာဏ္ရည္အဆင့္ကို လိုက္ၿပီး အတန္းေတြ ရႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အနီးဆံုး ထ္ိုင္းႏိုင္ငံမွာလဲ Special Education စီစဥ္ေပးထားႏိုင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာ အဲဒီလို ကေလးေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔အတြက္ အထူး ဆရာ ဆရာမလည္း ထားေပးတာမို႔ ကေလးဟာ သိသိသာသာပဲ ဥာဏ္ရည္ တက္လာႏိုင္ၿပီး ပံုမွန္ကေလးေတြ အေနနဲ႔လဲ ခ်ိဳ႔တဲ့ကေလးကို ျမင္ေနက် ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ ခြဲျခားဆက္ဆံတာမ်ိဳး မလုပ္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ျပီးေတာ့ မိဘေတြရဲ့ ေစာင့္ေရွာက္ ပံ့ပိုးႏိုင္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး သူတို႔ လက္ခံႏိုင္စြမ္း ရွိသေလာက္ အတိုင္းအတာအထိ ပညာသင္ယူခြင့္လည္း ရၾကပါတယ္။ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ဘာသာရပ္ ေတြတင္ မကဘဲ တကၠသိုလ္္အဆင့္ထိေအာင္ Special Education အစီအစဥ္ ရွိပါတယ္။

အာရွနိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႔ ရုပ္ျမင္သံၾကား သတင္းအစီအစဥ္နဲ႔ အေရးၾကီးတဲ့ အစီအစဥ္ေတြမွာဆိုရင္ ဆြံ႔ အ နားမၾကား သူေတြ သံုးတဲ့ လက္အမူအယာသေကၤတ (Sign Language) နဲ႔ သတင္းေၾကညာေပးတဲ့ အစီအစဥ္ မ်ဳိးေတာင္ ထည့္သြင္း ေပးထားတာပါ။ အဲဒီအခါ အာရံုေၾကာ အားနည္းခ်ိဳ႕တဲ့ေပမဲ့ လူ႔ဘ၀ထဲမွာ သူမ်ားနဲ႔ တန္းတူ က်င္လည္ခြင့္ရၾကတဲ့အတြက္ သိပ္ႀကီးမားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးမႈမ်ိဳး မခံစားရေတာ့တာကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ပံုမွန္ကေလးေတြေတာင္ ၃၉ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ေက်ာင္းမေနၾကရတာမို႔လို႔ ဆြံ႔ အ နားမၾကား ကေနစၿပီး အာရံုေၾကာခ်ိဳ႔ယြင္းတဲ့ ကေလးေတြ၊ ဒုကၡိတကေလးေတြ ဆိုရင္ေတာ့ အခြင့္အေရးေတြ ပိုဆံုးရႈံးၿပီး ဘ၀ေတြလည္း အမ်ားၾကီး ဆံုးရႈံးေနၾကရပါတယ္။ မိဘေတြ အေနနဲ႔ အဲလို ကေလးမ်ိဳးေမြးလာခဲ့ရင္ တစ္ဘ၀စာလံုး ဒုကၡေရာက္ရၿပီလို႔ကို မွတ္ယူၾကရပါတယ္။ မသန္မစြမ္း ကေလးမ်ားအတြက္ ေက်ာင္းေတြ အျပည့္အစံု စီစဥ္ေပးတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္ျမိဳ႔မွာ ေတာင္မွပဲ အရင္က ေမရီခ်က္ပ္မင္းလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ဒဂံုျမိဳ႔နယ္က ဆြံ႔ အ နားမၾကားေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းနဲ႔ ၾကည့္ျမင္တိုင္ျမိဳ႔နယ္က မ်က္မျမင္ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ဒါပဲ ရွိတာပါ။ အဲဒီမွာလည္း ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့ မိဘေတြကသာ မသန္မစြမ္း ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးကို စီစဥ္ေပးႏိုင္ၾက ပါတယ္။ နယ္ျမိဳ႕ေတြက မသန္မစြမ္း ကေလးေတြဆိုရင္ေတာ့ ဒီအတိုင္း အိမ္မွာ အခ်ိန္ကုန္ရင္း မိသားစု၀င္ေတြရဲ့ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးေတြ အျဖစ္နဲ႔ ေနသြားၾကရတာပါ။

ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မသန္မစြမ္း ကေလးေတြ ရဲ႕ ဘ၀ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ အမ်ားၾကီး ဆံုးရႈံး ေနၾက ရ တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ တခါတေလမွာ မိသားစုကေရာ ပတ္၀န္းက်င္ကပါ က်ဥ္ထား ပစ္ပယ္ ထားတာကိုလည္း ခံေနၾကရပါတယ္။ မသန္မစြမ္း ကေလးဟာ မိန္းကေလးျဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ မိန္းကေလး သဘာ၀အရ အရြယ္ ေရာက္ခ်ိန္မွာ လိင္ပိုင္း ဆိုင္ရာ အက်ဴးေက်ာ္ ခံရတဲ့ ျပႆနာမ်ဳိးေတြကို အျမဲတမ္း လိုလို ရင္ဆိုင္ရၿပီး တခါတေလမွာ သားေမြးလိုက္ရတဲ့ အေျခေနအထိ ေရာက္သြားရတာေတြေတာင္ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

စကၤာပူႏိုင္ငံမွာေတာ့ သူ႔ႏိုင္ငံ အရြယ္အစားနဲ႔ မမွ်ေအာင္ဘဲ အစိုးရက တည္ေထာင္ေပးထားတဲ့ မသန္မစြမ္း ေက်ာင္း ၂၁ေက်ာင္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းေတြမွာ ဆရာ၊ မိဘနဲ႔ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္တို႔၊ ေဆးပညာရွင္တို႔ သံုးပြင့္ဆိုင္ ၫိွႏႈိင္းၿပီး ကေလးရဲ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ ဥာဏ္ရည္ အဆင့္အလိုက္ လူမႈဆက္ဆံေရး နယ္ပယ္ကေန စၿပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာအထိ သင္ယူသြားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ကေလးေတြဟာ ေလ့လာေရးခရီးေတြ လူမႈေရးခရီးေတြပါ သြားၾကရတာမို႔ သူတို႔ဟာ စိတ္ဓါတ္ဖြံ႔ျဖိဳးၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ လူသားေတြအေနနဲ႔ ႀကီးျပင္းၾကရ ပါတယ္။ သင္ၾကားေရးအစီအစဥ္ေတြကလဲ စာေတြ႔နဲ႔ လက္ေတြ႔ကို စနစ္တက် ေပါင္းစပ္ထားတဲ့အျပင္ အားကစား ဘာသာရပ္ကိုလဲ သင္ယူၾကရပါတယ္။ မသန္မစြမ္းကေလးေတြကို ပညာေရးတင္မက အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္လုပ္ႏိုင္တဲ့အထိပါ ဖန္တီးေပးတဲ့ အထူးပညာေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Special Education ဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ နည္းစနစ္ခ်င္း သိပ္မကြာလွဘဲ အစိုးရက အမ်ားႀကီး ပံ့ပိုးေပး ထားတာမွာလဲ အတူတူပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ကေလးတိုင္းအတြက္ ပညာေရး (Inclusive Education) ဟာ လူသား အခ်င္းခ်င္း ခြဲျခား ဆက္ဆံတဲ့ အျမင္သေဘာထားေတြကို ကင္းစင္ေအာင္ တိုက္ဖ်က္ဖို႔ ျငိမ္းခ်မ္းသာယာတဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရး ျဖစ္ထြန္းဖို႔နဲ႔ လူသားတိုင္းရဲ့ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ရည္ ျမင့္မားေစဖို႔ဆိုတဲ့ Salamanca Forum က ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ပါ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ စီစဥ္လႈပ္ရွားၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရး၊ အထူးသျဖင့္ မသန္မစြမ္း ကေလးေတြရဲ႔ ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အစိုးရအဆက္ဆက္က ပံ့ပိုးကူညီမႈ မရွိခဲ့တာမို႔ မိဘမ်ားနဲ႔ ဆရာမ်ားက တတ္ႏိုင္သေလာက္ စီစဥ္ ေပးမွပဲ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြနဲ႔ လူ႔ေဘာင္ဘ၀ တိုးတက္ေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေပးရာ ေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဇန္န၀ါရီလ၊၂၀၀၆။