ျမန္မာ့ပညာေရးနဲ႔ Hidden Curriculum

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးသန္႔ရဲ႔ ပညာေရးဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို သံုးပတ္ဆက္တိုက္ ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့တာမွာ ျပီးခဲ့တဲ့ တပတ္ကေတာ့ မူလတန္းအဆင့္ ပညာေရးထဲမွာ ျပဌာန္းသင့္တဲ့ သင္ရိုးေတြ သင္ခန္းစာေတြအေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီတပတ္ေတာ့ အလယ္တန္းအဆင့္မွာ ျပဌာန္းသင့္တဲ့ သင္ရိုးေတြအေၾကာင္းကိုဆက္ျပီး ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါ့မယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုဟာ ေက်ာင္းခ်ိန္အျပီးမွာ က်ဴရွင္ တက္ရတာ၊ အခ်ိန္ပို တက္ရတာေတြနဲ႔ စာကုန္းက်က္ရတာနဲ႔ တေန႔တာကို ကုန္ဆံုးေနၾကရပါတယ္။ တခါတေလ စေနတနဂၤေႏြ မွာေတာင္ မနားၾကရဘဲ က်ဴရွင္တက္ ေနၾကရတာမ်ိဳးေတြေတာင္ ရွိပါတယ္။ အဲသေလာက္ အခ်ိန္ေတြ အမ်ားၾကီးေပးျပီး သင္ေနရေပမဲ့ ကေလးေတြအတြက္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတဲ့ သင္ၾကားနည္းမ်ိဳး မဟုတ္တာမို႔ အက်ိဳးမရွိလွပါဘူး။ ဒီေနရာမွာ ျပႆနာက လက္ေတြ႔ဘ၀ထဲမွာ အသံုး၀င္တဲ့ လိုအပ္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြ ပါ၀င္မႈ နည္းတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခခံပညာေရးမွာ အလယ္တန္းဆိုတာက ၅တန္းကေန စပါတယ္။ အလယ္တန္း တက္တဲ့ ေက်င္းသားဟာ သတ္မွတ္ခ်က္အရဆိုရင္ အနည္းဆံုး အသက္ ၁၀ႏွစ္ ေက်ာ္ျပီးသား ျဖစ္ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ မူလတန္းမွာကတည္းက အေျခတည္ ခဲ့ျပီးသားျဖစ္တဲ့ တကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးတို႔ ယဥ္ေက်းလိမၼာဖို႔ဆိုတာေတြ ကို ပိုျပီး အေျခခိုင္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးဖို႔ပဲ လိုပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္အရြယ္အရ လူမႈေရးဆိုင္ရာ ဗဟုသုတေတြကိုေတာ့ ပိုသိဖို႔ လိုအပ္လာတာမို႔ လူမႈ၀န္းက်င္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးပံုစံေတြ၊ ကိုယ္နဲ႔ နီးစပ္ရာ လူမ်ိဳးစုေတြအေၾကာင္းနဲ႔အတူ ပတ္၀န္းက်င္ ေရေျမသဘာ၀ ရာသီဥတုနဲ႔ သက္ဆိုင္ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ထည့္သြင္း သင္ၾကားေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္႔ရဲ႕ အဆိုအရေတာ့ အလယ္တန္းအဆင့္မွာ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ျပည္သူ လူထုအေနနဲ႔ ေက်ျပြန္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ တာ၀န္၀တၱရားေတြကို သိဖို႔လိုေနျပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို ခ်စ္ခင္စံုမက္ဖို႔၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ရန္ေတြကို ခုခံကာကြယ္ဖို႔၊ တရား ဥပေဒေတြကို ေစာင့္သိရိုေသဖို႔၊ ႏိုင္ငံ့အေရးအရာကိစၥေတြမွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ တတ္ဖို႔၊ စာေပအတတ္ပညာ တတ္ေျမာက္ဖို႔ ဆိုတာေတြဟာ စာသင္သားေတြ မျဖစ္မေန သိရမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြပဲျဖစ္တယ္လို႔ ဦးသန္႔က တင္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီ သင္ခန္းစာေတြကို အေသးစိတ္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။

ျပည္သူလူထုေတြအေနနဲ႔ ျပည္သူ႔တာ၀န္ဆိုတာ ရွိသလိုပဲ ရသင့္တဲ့အခြင့္အေရးေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း ေက်ာင္းသားဘ၀မွာကတည္းက သိထားဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြကေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္၊ မိမိရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္နဲ႔ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ပိုင္ခြင့္၊ တရားဥပေဒနဲ႔ မျငိစြန္းပါက လြတ္လပ္စြာ သြားလာ ေျပာဆို ေနထိုင္ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္၊ ဘာသာေရး လူမႈေရး ပညာေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႔မ်ား လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႔စည္းခြင့္၊ အစိုးရေဆးရံုမ်ား၌အခမဲ့ ေဆးကုသခြင့္၊ အစိုးရတရပ္အတြက္ မဲဆႏၵေပးပိုင္ခြင့္ စတဲ့ ျပည္သူျပည္သားအားလံုး တန္းတူရရမွာျဖစ္တဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြကို ေက်ာင္းသားအရြယ္ကတည္းက သိေနေအာင္ သင္ၾကား ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွပဲ ေက်ာင္းသား ဘ၀မွာကတည္းက တရားမွ်တမႈဆိုတာကို သိျပီးေတာ့ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ တရားမွ်တမႈ ရွိေအာင္၊ ေနထိုင္တတ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏို္င္ငံ ပညာေရးထဲမွာကေတာ့ အဲဒီ ျပည္သူလူထုေတြရဲ႔ တာ၀န္၀တၱရားနဲ႔ အခြင့္အေရးဆိုတာေတြကို သင္ခန္းစာထဲထည့္မသင္ရံုမက ဗဟုသုတဖတ္စာအေနနဲ႔လည္း ဖတ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ အဲဒီအျပင္ ဆရာဆရာမေတြ ကိုယ္တိုင္ကလည္း သိခြင့္ မရခဲ့တာေၾကာင့္မို႔ ေက်ာင္းသားေတြကို ေနာက္ကြယ္ကသင္ရိုး Hidden Curriculum အေနနဲ႔ သင္ေပးတာမ်ိဳးလည္း မရွိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ Hidden Curriculum ဆိုတာက ေထြေထြထူးထူး မဟုတ္ပါဘူး။ တရား၀င္ သင္ခြင့္မရတဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆက္စပ္ႏွီးႏြယ္ျပီး သင္ေပးဖို႔ လိုအပ္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြပါပဲ။

ဥပမာေျပာျပရရင္ သမိုင္းဘာသာရပ္ထဲက ပုဂံေခတ္အေၾကာင္းသင္တဲ့အခါ က်န္စစ္သားမင္းရဲ႕ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ေရွးရႈေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ လုပ္ရပ္ကိုေျပာျပရင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြအေနနဲ႔ လူမ်ိဳးစုခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ေရးကို အေလးထားရမယ္၊ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းကို ေသြးကြဲေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ရင္ မင္းေကာင္း အစိုးရေကာင္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ေျပာျပလို႔ ရပါတယ္။ အဲဒီကေန တဆက္တည္းပဲ ျပည္သူလူထု အေနနဲ႔ အဲလို မင္းဆိုးမ်ိဳူးကို ျဖဳတ္ခ်ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာမ်ိဳးကိုလည္း ေျပာျပႏို္င္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျပည္သူအလိုမတူရင္ ေကာင္းတာ လုပ္တာဆိုေပမဲ့လို႔လည္း တိုင္းျပည္ပိုင္ ရတနာျဖစ္တဲ့ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို လႉမိလို႔ ျပည္သူအလိုက် နယ္ႏွင္ဒဏ္ခံရတဲ့ ေ၀ႆႏၱရာမင္းအေၾကာင္းကိုပါ ဥပမာအျဖစ္ ထည့္ေျပာျပႏို္င္ပါေသးတယ္။ ျပီးေတာ့ အဲဒါကပဲ ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ႔ သေဘာသဘာ၀ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ႏွီးႏြယ္ ေျပာျပ သြားႏို္င္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေနာက္ကြယ္က သင္ရိုးကို သင္ၾကားသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုပဲ မသင္ရဘူးလို႔ သတ္မွတ္ထားေပမဲ့လည္း ေက်ာင္းသားေတြ သိသင့္သိထိုက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို Hidden Curriculum အေနနဲ႔ အမ်ားၾကီး ထည့္ျပီး သင္ေပးသြား ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

အဲသလိုပဲ ပထ၀ီ၀င္ထဲက သစ္ေတာအမ်ိဳးအစားေတြ၊ တည္ေနရာေတြကို သင္ရင္း သစ္ေတာရဲ႕ တန္ဖိုးၾကီးမားပံုနဲ႔ သစ္ေတာကို စည္းကမ္းမဲ့ ခုတ္ျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြနဲ႔အတူ လက္ရွိ အေျခအေနမွာ သစ္ေတာေတြျပဳန္းေလာက္ေအာင္ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ သစ္ခုတ္ေနၾကတာကို ေျပာျပရပါမယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံပိုင္ပစၥည္းကို မတရား ခိုးယူဖ်က္ဆီးေနတာနဲ႔ အတူတူပဲျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာျပႏို္င္ပါတယ္။ သစ္ပင္ သစ္ေတာ ထိန္းသိမ္းဖို႔ အားေပးတိုက္တြန္းရင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံပိုင္ပစၥည္းကို ခုခံ ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းၾကရမယ္ ဆိုတာ ေတြကို ေနာက္ကြယ္သင္ရိုးအျဖစ္သင္ေပးႏို္င္ပါတယ္။

ကမၻာ့သမိုင္းလို ဘာသာရပ္ကို သင္တဲ့အခါမွာလည္း ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ သမိုင္းေတြကို သင္ရင္းကေန အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (Nationalism) နဲ႔ ကမၻာအေရး၀ါဒ (Internationalism) ရဲ႕ အက်ိဳးအျပစ္ေတြအထိ ေရာက္ေအာင္ ေျပာျပရပါမယ္။ ခုေခတ္မွာဆိုရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ Globalization အထိကို နားလည္ေအာင္ သိေအာင္ ေျပာျပရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲသလိုနဲ႔ပဲ ကမၻာ့သမိုင္းသင္ခန္းစာေတြထဲကေန လည္း ႏို္င္ငံေတြရဲ႕ အေကာင္းအဆိုး အက်ိဳးအျပစ္ေတြကို သင္ခန္းစာယူစရာ၊ အတုယူစရာေတြအျဖစ္ အမ်ားၾကီး ေျပာျပသြားႏိုင္ပါတယ္။

ခုခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏို္င္ငံဟာ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံျဖစ္တာမို႔ ပညာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ နဲ႔အတူ ႏွီးႏြယ္ဆက္စပ္ေနတဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေရးသား ေျပာဆိုခြင့္ေတြကို ဆံုးရႈံုးေနၾကရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အနာဂတ္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ေလာင္းေတြကို ေမြးထုတ္ရမယ့္ ဆရာဆရာမေတြကေတာ့ အစိုးရက ပိတ္ဆို႔ထားေပမဲ့ လည္း ေက်ာင္းသားေတြကို အသိအျမင္အလင္းပြင့္ေအာင္ သင္ေပးၾကရဖို႔အတြက္ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဦးသန္႔ရဲ႕ သင္ရိုးေတြကို ေနာက္ကြယ္ သင္ရိုးအျဖစ္ သင္ေပးႏိုင္္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပလိုက္ပါတယ္။

(၂၉၊၁၀၊၀၇။)