စာသင္ခန္းအတြင္း အထီးက်န္ဆန္မႈ

ေက်ာင္းသားေတြဟာ သီးသန္႔မေနသင့္ပါ။

သိန္းႏိုင္

ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု လူသားဟာ ပုိမိုငယ္ရြယ္ျပီး၊ ျပားေနတဲ့ကမၻာမွာရွင္သန္ၾကရတာပါ။ ဆိုလိုတာကေတာ့ အကြာအေ၀းနဲ႔ အခ်ိန္ကာလကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ခဲ့ျပီး လူအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးေတြ၊ အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈေတြကို တစ္ကမၻာလံုးမွာရွိတဲ့ လူေတြနဲ႔ ျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါျပီ။ သို႔ေပမဲ့ တစ္ဦးခ်င္း အေနနဲ႔ လူအမ်ားစုၾကီးဟာ အထီးက်န္ဆန္ျခင္းႏွင့္ ေဘးဖယ္ထားျခင္းကို ခံစားေနၾကရတုန္းပါ။

ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာေတြ တိုးတက္ထြန္းကားလာေနပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံ ေရးေတြမွာ ပိုလို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္မျဖစ္လာေသးတာပါလဲ။ လူေတြကို စုစုစည္းစည္း အတူတကြ ရွိေနေစ သင့္မယ့္အစား ကမၻာလံုးဆိုင္ရာဖြံ႔ျဖိဳးမႈဟာ လူေတြကို ေ၀းကြာေနေစရတာလဲ။

အထီးက်န္ဆန္မႈ ပလိပ္ေရာဂါ

လူသားတစ္ဦးတည္း သီးသန္႔ေနလို႔မျဖစ္ဘူး၊ လူဟာ လူမႈေရးသတၱ၀ါျဖစ္တယ္ဆိုတာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေသအခ်ာနားလည္ထားျပီးသားပါ။ သို႔ေသာ္လည္း စာရင္းဇယားေတြအရ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ ့မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းက လူ႔အလႊာအဆင့္ဆင့္တိုင္းမွာ အထီးက်န္ဆန္မႈဟာ အေတာ့္ကို ပ်ံ႕႕႔နွံ လို႔ ေနတယ္လုိ႔ သိရတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းမ်ားေတြမွာပါ။ အထီးက်န္ဆန္ျခင္းဆိုတာ အဓိပၸါယ္ရွိေသာ လူမႈဆက္ဆံေရးမျဖစ္ထြန္းတဲ့အခါမွာ ရရွိတဲ့ ခံစားခ်က္ရယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ပ်င္းရိေလးတြဲမႈနဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ ကင္းမဲ့မႈေတြ တြဲဖက္လို႔ပါေနတတ္ပါတယ္။

သိပ္မၾကာခင္မွာဘဲ အထီးက်န္ဆန္ေနတဲ့သူဟာ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ၊ ပံုမွန္လည္ပတ္ေနမႈေတြကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စိတ္လက္မပါျဖစ္လာေတာ့တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဓိပါယ္ရွိမႈနဲ႔ အေရးပါမႈ ေပ်ာက္ဆံုး ေနလို႔ပါ။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မိမိရဲ႔အားနည္းခ်က္ေတြအတြက္ မိမိကုိယ္ကိုဘဲ အျပစ္ဖို႔လာေတာ့တယ္။ မိမိရဲ႔ အထီးက်န္ဆန္ေနမႈအေပၚမွာ အျခားသူေတြကလည္း စာနာစိတ္မရွိ၊ နားလည္မႈမေပးႏုိင္၊ သည္းမခံႏိုင္ ေတြျဖစ္လာျပီ။ ဒီလိုနဲ႔ဘဲ ပိုျပီးေတာ့ ေ၀းကြာ၊ အထီးက်န္ဆန္လာရျပန္တယ္။

ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

အရွိန္ႏႈန္းထားသိပ္ကို ျမန္ဆန္ေနတဲ့ ယေန႔ကမၻာမွာ အရည္အေသြးနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္မႈ၊ တတ္သိမႈဟာ ထပ္တူက် ေနျပီး ထုတ္လုပ္မႈ စြမ္းအားအျမင့္မားဆံုးကို အခ်ိန္တိုအတြင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း အသေခၤ်ကို တီထြင္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါျပီ။ ဒီျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာဘဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အျခားသူေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရမႈေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ကူးလူးဖလွယ္ဆက္ဆံရမႈေတြ အခြင့္အေရးမ်ားစြာကို စေတးပစ္လိုက္ရပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ဳိးေရး လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္းမွာ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ဆိုတာဟာ အတူတူစုေပါင္းလုပ္ကိုင္ၾကရတယ္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္တဲ့ မိသားစုေတြကို ကူညီေပးဖို႔ ရြာလံုးကၽြတ္ထြက္လာၾကတယ္။ ျပီးျပီ ဆိုတာနဲ႔ ေကာက္ရိတ္ပြဲေတာ္ရယ္လို႔ ဆင္ယင္က်င္းပၾကျပန္တယ္။ အေတြ႔အၾကံဳေတြဖလွယ္ၾက၊ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾက၊ ေတးသီခ်င္းေတြသီက်ဴးၾက၊ ရိုးရာအကေတြကခုန္ၾက၊ ပံုျပင္ဇာတ္လမ္းေတြေျပာျပၾကနဲ႔ေပါ့။ အတိုခ်ဳပ္ ေျပာရရင္ေတာ့ လူေတြအခ်င္းခ်င္း အဓိပၸါယ္ျပည့္၀တဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္ထြန္းခဲ့တာပါ။ ဒီလိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ အထီးက်န္ဆန္ျခင္းဆိုတာ မၾကားခဲ့ဘူးတဲ့ စကားလံုးရယ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနပါျပီ။

ေက်ာင္းႏွင့္ စာသင္ခန္းအတြင္း အထီးက်န္ဆန္ျခင္း

ေက်ာင္းေတြဟာလည္း လည္ပတ္တဲ့ႏႈန္းထားျမန္ဆန္တဲ့ အေျခအေနကိုေရာက္ေနျပီ။ ပံုစံက်ေနတဲ့ ေက်ာင္း ေတြမွာ တစ္ေန႔တာကို ေခါင္းေလာင္းထိုးတာနဲ႔ စတင္မယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ဘာသာရပ္တစ္ခုျပီး တစ္ခုကို တိက်တဲ့အခ်ိန္ဇယားနဲ႔သင္ၾကားမယ္။ ၾကားထဲမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကပ္ ၾကည့္ရႈတဲ့ အားလပ္ခ်ိန္ေတြရွိတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေခါင္းေလာင္းထိုး ေက်ာင္းလႊတ္ေတာ့တယ္။
ဆရာဆရာမေတြေရာ၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြပါ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့ သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ ဆက္ဆံေရးပံုစံေတြအတြက္ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ၾကပါဘူး။ ကိုယ့္တာ၀န္၊ သူ႔တာ၀န္ ေတြကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ထားရွိတယ္။ တိတိက်က်ထားရွိတဲ့ ပံုစံထဲမွာ (ဆရာအလုပ္၊ ေက်ာင္းသားအလုပ္) ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္ ဖို႔ေလာက္ကိုသာ အာရံုစိုက္ၾကတယ္။ လုပ္လည္းလုပ္ၾကပါတယ္။ မလိုလားအပ္တဲ့ ရလဒ္ေတြနဲ႔ အျပစ္ေပးအေရးယူခံရမႈေတြကို ေရွာင္ရွား ႏိုင္ဖို႔လိုတာကိုး။

ကံဆိုးတာ တစ္ခုကေတာ့ ေက်ာင္းမွာ ေအာင္ျမင္မႈ (စာရဖို႔) ဆိုတာကိုသာလွ်င္ ပုိအေလးထားတတ္ၾကျပီး လူမႈဆက္ဆံေရးအပိုင္းကို လစ္လ်ဴရႈထား တတ္ၾက ပါတယ္။ အက်ဳးိဆက္ကေတာ့ အထီးက်န္ဆန္ရျခင္းဆိုတဲ့ ရလဒ္ဆိုးကို ေက်ာင္းေတြမွာ ေတြ႔ျမင္ရတာပါဘဲ။ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုဟာ အထီးက်န္မႈ ကို ခံစားၾကရတဲ့အတြက္ စာသင္ရာမွာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္တာဟာ အံၾသစရာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔အတြက္ ဘ၀နဲ႔အဆက္အစပ္ကင္းမဲ့တယ္၊ အဓိပၸါယ္မဲ့တယ္လို႔ ခံစားေနရလို႔ျဖစ္တယ္။ တစ္ကမၻာလံုးမွာလည္း အထီးက်န္ဆန္ျခင္းဆုိတာဟာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ေတြထဲမွာ မိမိကုိယ္ကို အဆံုးစီရင္ျခင္းရဲ႔ အဓိကအေၾကာင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အၾကံေပးႏွစ္သိမ့္ျခင္း

တိုးတက္ေျပာင္းလဲလိုတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားခံစားရမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိေရာက္တဲ့ အၾကံျပဳ လမ္းညႊန္ အစီအစဥ္ေတြကိုထားရွိၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား ေတြရဲ႔ အထီးက်န္ဆန္တဲ့ စိတ္ခံစားမႈကို ပံ့ပိုးကူညီေပးႏုိင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ အပတ္စဥ္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္း အုပ္စုငယ္တြင္းေတြ႔ဆံုပြဲျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးခ်င္း ေတြ႔ဆံုပြဲျဖစ္ေစ စီစဥ္ ထားရွိတယ္။ အက်င့္စာရိတၱႏွင့္ နီတိဖြံ႔ျဖိဳးမႈေတြအတြက္ အၾကံျပဳလမ္းညႊန္သူ (ေရွ႔ေဆာင္လမ္းညႊန္သူ အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူ ေပးတဲ့ ဆရာဆရာမတစ္ဦးဦး) ေတြပါ၀င္ေလ့ရွိတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ ပုဂၢလႏွင့္ ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေဆြးေႏြးျခင္း၊ မိမိရဲ႔ စံတန္ဖိုးေတြကို သတ္မွတ္ျခင္း၊ လမ္းညႊန္ေျပာဆိုသူေတြနဲ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို တည္ေဆာက္ ၾကျခင္း၊ လူမႈဆက္ဆံေရးစြမ္းရည္ေတြကို ပ်ဳိးေထာင္ေလ့က်င့္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္တြင္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ေလ့လာေစျခင္း၊ အေကာင္းဆံုး၊ အေတာ္ဆံုးဆိုတာကို အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ ဖြင့္ဆိုျခင္း၊ အျခားသူေတြရဲ႔ အေကာင္းဆံုး၊ အေတာ္ဆံုးအခ်က္ေတြကို ရွာေဖြေလ့လာၾကျခင္း စတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ အခ်ိန္ေပး လုပ္ၾကပါတယ္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေစ၊ ဆရာဆရာမေတြနဲ႔ျဖစ္ေစ အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံေရး ေတြကို ဖန္တီးထားရွိေပးျခင္းဟာ ေက်ာင္းတြင္း အထီးက်န္ဆန္ျခင္းအတြက္ ကုစားရာမွာ အေကာင္းဆံုး ေဆး ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

သိန္းႏိုင္

အဆံုးသတ္မွာ (၀တၳဳတို)

(၁)
အခ်ိန္ကား- (၁၉၉၅) ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ။
ေနရာကား- နယ္ျမိဳ႕ေလးတျမိဳ႕မွ အထက ေက်ာင္းေတာ္တခု။

“မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္၊ ေနမင္း၊ ထက္ထက္ေအာင္။ အတန္းေရွ႕ထြက္ခဲ့စမ္း“

ဆူညံေနေသာအတန္းသည္ ဆရာမေဒၚခင္လွေ၀ အသံေၾကာင့္ ျငိမ္သက္တိတ္ဆိတ္သြားသည္။ ဆရာမ ၀င္လာတာ သတိမထားမိပဲ အတန္းေနာက္တြင္ မုန္႕စားေနသူမ်ားကလဲ မုန္႕ထုပ္မ်ားကို လြယ္အိတ္ထဲ မသိမသာ ထိုးထည့္လိုက္ၾကသည္။ ပထ၀ီအခ်ိန္မွ သမိုင္းအခ်ိန္အကူးအေျပာင္းတြင္ သမိုင္းဆရာမ မလာေသးတာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားသဘာ၀ တြတ္တြတ္ထိုး စကားမ်ားေနၾကသျဖင့္ အတန္းပိုင္ဆရာမ ၀င္လာတာကို သတိမထားလိုက္မိၾက။ ဆရာမအသံထြက္လာမွ ျပဴးျပဴးျပာျပာ ျဖစ္ကုန္ၾကရသည္။ ထက္ထက္ေအာင္တေယာက္လဲ သူမနာမည္ေခၚလိုက္သံျဖစ္တာေၾကာင့္ ရုတ္တရက္ လန္႕သြားရသည္။ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ႏွင့္ ေနမင္းကို လွည့္ၾကည့္မိသည္။ သူမကို လွမ္းၾကည့္ေနေသာ မ်က္လံုးမ်ားကို ျမင္လိုက္ရသည္။ ဆရာမကို မသိမသာ ခိုးၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေဒါသမ်ားျပည့္လွ်ံေနေသာ မ်က္ႏွာကို ေတြ႕လိုက္ရသည္။ ဆရာမေဒါသ ျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ဘာေတြမ်ား လုပ္ခဲ့မိသလဲလို႕ ျပန္စဥ္းစား ၾကည့္မိသည္။ စဥ္းစားလို႕ မရ။


“ထြက္ခဲ့လို႕ ေျပာေနတယ္ေလ“
ဆရာမရဲ႕ အမိန္႕သံကို ထပ္ၾကားရျပန္သည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ရင္ဆိုင္ရေတာ့မည္မို႕ ေခါင္းငံု႕လက္ပိုက္ရင္း သူမ အတန္းေရွ႕ထြက္သြားလိုက္သည္။ သူမတို႕ေက်ာင္းတြင္ ဆရာမေဒၚခင္လွေ၀၏ အာဏာစက္ကား ၾကီးမားလွသည္။ ဆယ္တန္းဆရာမေပမယ့္ ဆယ္တန္း မေရာက္ခင္ကတည္းက ဆရာမနာမည္ကို ၾကားဖူးထားၾကျပီးသား။ ဆရာမအတန္းသို႕ ေရာက္မွာကို ေက်ာင္းသားတိုင္း ေၾကာက္ၾကသည္။ သို႕ေပမယ့္ သူမဆယ္တန္းေရာက္ေတာ့ ေဒၚခင္လွေ၀က သူမရဲ႕ အတန္းပိုင္ ဆရာမျဖစ္လာခဲ့သည္။ အသင္အျပ ေကာင္းေပမယ့္ စည္းကမ္းၾကီးလြန္းတာေၾကာင့္ သူမစာသင္ခ်ိန္တြင္ မည္သူမွ် မလွဳပ္ရဲၾက။ ဆရာမကို ရိုေသေလးစားေပမယ့္ ဆရာမမ်က္ႏွာက လိုအပ္တာထက္ ပိုတင္းေနတတ္တာ၊ ေက်ာင္းသားေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရိုက္ႏွက္ဆံုးမတတ္တာကိုေတာ့ သူမစိတ္ထဲ ဘ၀င္မက်လွ။

“ကိုယ့္အျပစ္ ကိုယ္သိၾကလား“
“ခင္ဗ်ာ-----“ “ရွင္“
မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ႏွင့္ သူမအသံတို႕က တျပိဳင္နက္ထြက္သြားသည္။ ေနမင္းမ်က္ႏွာကလဲ ဆီးရြက္ေလာက္ ငယ္သလို ျဖစ္သြားသည္။

“မင္းတို႕ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအခ်ိန္မွာ ဘာလုပ္ေနၾကလဲ“

ဆရာမေျပာလိုက္ေတာ့မွ နံနက္က ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအခ်ိန္ကို ျပန္သတိရသြားသည္။ သူမတို႕ေက်ာင္းတြင္ ဗုဒၶဟူးေန႕ နံနက္တိုင္း ဖြံ႕ျဖိဳးေရး အခ်ိန္ဆိုတာ ရွိသည္။ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ဂီတ၊ အိမ္တြင္းမွဳ ဆိုျပီး ၾကိဳက္ရာေရြးလို႕ရသည္။ သူမကေတာ့ ဂီတဆိုတာမွာလဲ အျဖစ္မရွိ၊ အိမ္တြင္းမွဳဆိုတာကလဲ ၀ါသနာ မပါသည္မို႕ တခုပဲက်န္သည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးကိုပဲ ေရြးျဖစ္ေတာ့သည္။ သို႕ေပမယ့္လဲ စိုက္ပ်ိဳးေရးသာ ဆိုရသည္။ သူမတို႕ တကယ္လုပ္ရသည္က အမွိဳက္ေတာင္းေလးေတြ ႏွစ္ေယာက္တတြဲကိုင္ျပီး ေက်ာင္းေဘာလံုးကြင္းထဲတြင္ အမွိဳက္လိုက္ေကာက္ရျခင္းျဖစ္သည္။ အမွိဳက္ေကာက္ျပီးလွ်င္ ျမက္ႏုတ္ၾကရသည္။ ဂီတယူထားသူမ်ားမွာလဲ သိပ္ေတာ့ မထူးလွ။ ပထမေလးပတ္ေလာက္ေတာ့ ပတၱလားတီးဆရာတေယာက္ ေရာက္လာျပီး မဟာဂီတအဆိုကို သင္ေပးသည္တဲ့။ ေနာက္ေတာ့ ဆိုကေရးတီးျပိဳင္ပြဲဆိုလား၊ ဘာဆိုလား ရွိ၍ ေရာက္မလာျပန္ေတာ့။ ဒီေတာ့ ဂီတယူထားသူမ်ားက စည္းနဲ႕ ၀ါးေလးေတြ ကိုင္ျပီး ဂီတခန္းထဲတြင္ စကားမ်ားၾကေလသည္။ အိမ္တြင္းမွဳခန္းမွာကလဲ ထိုနည္းလည္းေကာင္း။

ဆယ္တန္းႏွစ္လို စာက်က္ဖို႕ အခ်ိန္ရွားပါးသည့္ ႏွစ္မွာ ဘာမွလဲ ထိထိေရာက္ေရာက္မရွိပဲ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေလးဆယ့္ငါးမိနစ္တာ အခ်ိန္ကို ျဖဳန္းပစ္ေနသည့္၊ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳး ဘာေၾကာင့္ ရွိေနရလဲ သူမမသိ။ သူမအေမကို မေက်မနပ္နဲ႕ ရင္ဖြင့္ေတာ့ ပညာေရးစနစ္ထဲမွာ ဒီလိုဖြံ႕ျဖိဳးေရးအခ်ိန္ပါရမယ္လို႕ ထည့္ထားလို႕ ေနမွာေပါ့ဟုသာ ဆိုေလသည္။ “အဲလိုပါရင္လဲ တကယ္ထိေရာက္ေအာင္ ဘာေၾကာင့္ မလုပ္ပဲ ဟန္ျပအခြံ႕ၾကီး ျဖစ္ေနရတာလဲ“ လို႕ သူမျပန္ေမးတာကိုက်ေတာ့ ေမေမက ဘာမွျပန္မေျဖခဲ့။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလိုအလဟႆ အခ်ိန္ျဖဳန္းမွဳၾကီးကို သူမစိတ္ညစ္လွပါသည္။

“ဖြံ႕ျဖိဳးေရး အခ်ိန္မွာ ဘာလို႕ စာက်က္ေနၾကလဲ။ မင္းတို႕ကို သူ႕အခ်ိန္နဲ႕သူ စာလုပ္ဖို႕ ေျပာထားတယ္မဟုတ္လား။ သမိုင္းအခ်ိန္မွာ ပထ၀ီစာအုပ္ေတြ စားပြဲေပၚ မျမင္ခ်င္ဘူး။ အီကိုအခ်ိန္မွာ သခ်ၤာတြက္ေနတာ မလိုခ်င္ဘူးလို႕ ငါေျပာထားတယ္မလား“
“ဟုတ္ကဲ့ဆရာမ“

ေနမင္းအသံ တိုးတိုးေလးက ထြက္ေပၚလာသည္။ သူမကေတာ့ ဘာမွမေျပာမိ။ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္အခ်ိန္မွာ သူ႕အကန္႕နဲ႕သူ စိတ္၀င္စားတတ္ေအာင္ သူမကိုယ္သူမ ေလ့က်င့္ခဲ့ျပီးသား။ ဒီေလာက္အထိ စည္းကမ္းမဲ့သူ မဟုတ္။ သို႕ေပမယ့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးခ်ိန္ ဆိုျပီး ျမက္ႏွုတ္ခိုင္းထားလို႕ ႏွဳတ္စရာ မလိုေတာ့တဲ့ ျမက္ေဘးမွာ ဟန္ျပထိုင္ျပီး စကားထိုင္မ်ားေနၾကခ်ိန္ကို အလဟႆ မျဖစ္ေစခ်င္တာေၾကာင့္ မွတ္စုစာအုပ္ထုတ္ျပီး စာက်က္လိုက္မိတာျဖစ္သည္။ အနီးက စာၾကမ္းပိုး ေနမင္းက ေတြ႕သြားျပီး သူမနဲ႕တူတူ စာလာက်က္ေလသည္။ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ကေတာ့ ဘာရယ္မဟုတ္။ စာရြတ္သံၾကားရလွ်င္ သူ႕အတြက္ ပိုအက်ိဳးရွိတယ္ေျပာျပီး သူမတို႕နား ေရာက္လာခဲ့တာျဖစ္သည္။


“မင္းတို႕မွာ အျပစ္ရွိလား၊ မရွိဘူးလား“
“ရွိပါတယ္ဆရာမ“
“ရွိပါတယ္“

ေနမင္းအသံႏွင့္ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္အသံတို႕က ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ထြက္လာသည္။ သူမ ဘာမွ ျပန္မေျပာမိ။ ဆရာမအၾကည့္က သူမဆီသို႕ ေရာက္လာသည္။

“ထက္ထက္ေအာင္၊ ဆရာမေမးေနတယ္ေလ“
“မရွိပါဘူး ဆရာမ“
“ဘာ“

ဆရာမေအာ္သံေၾကာင့္ သူမ ဆတ္ခနဲျဖစ္သြားသည္။ ေျပာလိုက္မိတာ မွားသြားျပီလားလို႕ ေတြးလိုက္မိသည္။ သို႕ေပမယ့္ သူမ မမွားပါ။ ဒါကို စိတ္ထဲက အလိုလိုသိေနသည္။ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို ဟန္ေရးျပျပီး စကားမ်ား အခ်ိန္ျဖဳန္းေနရမယ့္အစား စာက်က္မိတဲ့ ေက်ာင္းသူတေယာက္မွာ အျပစ္ရွိရသတဲ့လား။ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

စားပြဲေပၚက ၾကိမ္လံုးကို ဆရာမဆြဲယူလိုက္တာ ေတြ႕ရသည္။
“ျဖန္း- ျဖန္း“
စားပြဲကို ရိုက္လိုက္ေသာ ၾကိမ္လံုးသံက ထြက္ေပၚလာသည္။

“ကဲ- တတန္းလံုးကို ဆရာမ ေမးမယ္။ ထက္ထက္ေအာင္မွာ အျပစ္ရွိသလား၊ မရွိဘူးလား“

တတန္းလံုး တိတ္ေနသည္။ ဘာသံမွ မၾကားရ။ ဆရာမကို တလွည့္၊ သူမကို တလွည့္ ၾကည့္ေနၾကသည္။

“ေျဖၾကေလ။ မင္းတို႕မွာ ပါးစပ္ မပါဘူးလား။ အျပစ္မရွိဘူးလို႕ ထင္တဲ့လူေတြ လက္ေထာင္စမ္း“

ဟိုတစ၊ ဒီတစ လက္မ်ားေထာင္လာတာ ေတြ႕ရသည္။ လက္ေထာင္သူေတြထဲမွာ မီမီကို ေတြ႕လိုက္ရေတာ့ သူမ ၀မ္းသာသြားေလသည္။ သူမရဲ႕ အခ်စ္ဆံုး သူငယ္ခ်င္း။ သူမကို ျပင္ပစာဖတ္၀ိုင္းတခုကို ေခၚသြားေပးခဲ့တဲ့ သူငယ္ခ်င္း။ စာအရမ္းဖတ္ျပီး၊ အဖိုးတန္စကားလံုးေတြပဲ ေရြးေျပာတတ္လို႕ ငယ္ေပါင္း သူငယ္ခ်င္းေတြေပမယ့္ အခ်င္းခ်င္းကေတာင္ ျပန္ေလးစားရသူ။ ျပီးေတာ့ ဒီအတန္းရဲ႕ အတန္းေခါင္းေဆာင္။

“အဲဒီလက္ေထာင္တဲ့ လူေတြပါ မတ္တပ္ရပ္စမ္း။ မင္းတို႕က ငါ့ကို အာခံတယ္ေပါ့ေလ“

ဆရာမ အေျပာေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕က လက္မ်ား ကပ်ာကယာ ျပန္ခ်ျပီး မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္ေနၾကေလသည္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ မတ္တပ္ထရပ္လိုက္ၾကသည္။ ဆရာမကို သူမ မေက်မနပ္ႏွင့္ လွမ္းၾကည့္လိုက္မိသည္။ ဘာလုပ္တာလဲ စဥ္းစားလို႕ မရ။ ေရြးခ်ယ္ခိုင္းျပီးမွ ကိုယ့္ဘက္ကို မေထာက္ခံသူေတြကို အျပစ္ေပးတာ တရားမွ်တမွဳ ရွိပါရဲ႕လား။

“ကဲ- ဒီေလာက္ေတာင္ ျဖစ္လွတာ။ အာခံခ်င္ဦး“
ဆရာမရဲ႕ ၾကိမ္ခ်က္မ်ားက အနီးဆံုး မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ကိုယ္ေပၚသို႕ အရင္က်သည္။ ျပီးေတာ့ ေနမင္း။ ျပီးေတာ့ - သူမ။ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္နဲ႕ ေနမင္းတို႕ဆီမွာ သံုးေလးခ်က္ေပမယ့္ သူမဆီက်ေတာ့ ဆယ္ခ်က္ထက္ မကေတာ့။ နာက်င္မွဳေၾကာင့္ သူမအံကို တင္းတင္းၾကိတ္ထားလိုက္မိသည္။ ခႏၶာကိုယ္ေပၚသို႕ ၾကိမ္တခ်က္ က်လာတိုင္း မ်က္ရည္မ်ား ၀ဲတက္သြားရသည္။ ငိုခ်င္ေပမယ့္ သူမ ေအာင့္ထားလိုက္သည္။ “မငိုနဲ႕ ထက္ထက္ေအာင္။ မ်က္ရည္မက်မိေစနဲ႕“ ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ျပန္အားေပးလိုက္သည္။ ဆရာမက အားရေအာင္ရိုက္ျပီးမွ ၾကိမ္ကို ပစ္ခ်လိုက္ေလသည္။

“ကိုယ့္ေနရာကိုယ္ ျပန္ၾကစမ္း။ အတန္းခ်ိန္ျပီးတဲ့ အထိ မတ္တပ္ရပ္ေန။ အခုရပ္ေနတဲ့ လူေတြလဲ မထိုင္နဲ႕။ တခ်ိန္လံုး မတ္တပ္ရပ္ရမယ္။ မင္းတို႕သမိုင္း ဆရာမ ဒီေန႕မလာဘူး။ အီကိုသင္မယ္။ က်န္တဲ့လူေတြ စာအုပ္ထုတ္“

တုတ္တုတ္မွ် မလွဳပ္ရဲပဲ ထိုင္ေနသူမ်ား၏ စာအုပ္ထုတ္၊ စာရြက္လွန္ေလွာသံမ်ား ထြက္ေပၚလာသည္။

(၂)

“ငါ၊ ဒီကိစၥကို မေက်နပ္ဘူးဟာ“
မီမီ့စကားေၾကာင့္ သူမတို႕ အၾကည့္က မီမီ့ဆီ ေရာက္သြားသည္။ ေက်ာင္းအားရက္မို႕ သူမႏွင့္ ေနမင္းတို႕ မီမီ့အိမ္မွာ စုျပီး စာက်က္ေနၾကတာျဖစ္သည္။

“ဘာကို ေျပာတာလဲ“
ေနမင္းက စကားစသည္။
“နင္တို႕ အရိုက္ခံရတဲ့ ကိစၥကို“
“ထားလိုက္ပါေတာ့ဟာ။ ျပန္ေျပာမေနနဲ႕ေတာ့“
“ေျပာရမယ္ ေနမင္းရဲ႕။ နင္တို႕က ဒီေလာက္မွ မခံရတာ။ ေျပာအားရွိမွာေပါ့။ ထက္ထက္က်ေတာ့ တကိုယ္လံုး အရွိဳးခ်င္း ထပ္သြားတာ“

ေနမင္းက သူမဆီသို႕ လွည့္ၾကည့္သည္။
“ထက္ထက္။ နင္နာေနေသးလားဟင္။ ေဆးလူးလိုက္ဦးေနာ္“
“ရပါတယ္ဟာ။ ငါ ခံႏိုင္ရည္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ေပၚက အနာထက္ စိတ္ထဲက အနာက ပိုဆိုးတယ္ဟ။ ငါ့မွာ အျပစ္တကယ္ရွိရင္ ဆရာမဘယ္ေလာက္ ရိုက္ရိုက္ဟာ။ ခုဟာက်ေတာ့ အျပစ္မရွိပဲ ခံရတာ“
“ဟဲ့။ နင္အခုထိ မမွတ္ေသးဘူးလား။ နင္အဲလို သြားျငင္းလို႕ ခံရတာေလ“
“သူက အမွန္ေျပာတာပဲ။ ျငင္းတာမွ မဟုတ္တာ“
ေနမင္းအေျပာကို မီမီက ၀င္ေခ်ပေလသည္။

“မွန္တာေတြ၊ မမွန္တာေတြေတာ့ ငါ မသိဘူးဟာ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာမက ေက်ာင္းခန္းထဲမွာ ငါတို႕ကို ရိုက္ပိုင္ခြင့္ အာဏာရွိတယ္ေလ။ သူရိုက္မွာမို႕ အျပစ္ရွိလား ေမးရင္ ရွိတယ္ေျပာေျပာ၊ မရွိဘူးေျပာေျပာ အရိုက္ခံရမွာပဲ။ ဒီေတာ့ မရွိဘူးေျပာျပီး အေသေဆာ္ခံရမွာထက္စာရင္ ရွိတယ္ေျပာလိုက္တာက ပိုမသက္သာဘူးလား“

ေနမင္းက ေဘာပင္ေလးကို ေဆာ့ရင္း ေျပာသည္။ မီမီကေတာ့ ေနမင္းစကားကုိ နားေထာင္ရင္း ျပတင္းေပါက္ အျပင္သို႕ ေငးေနသည္။ အမွန္တရားအတြက္ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ ရင္ဆိုင္လိုစိတ္ရွိေသာ သူမႏွင့္ မွန္သည္ျဖစ္ျဖစ္၊ မွားသည္ျဖစ္ျဖစ္ အခြင့္အာဏာရွိသူလုပ္လွ်င္ ေခါင္းငံု႕ခံျပီး သက္သာရာရွာလိုစိတ္ရွိေသာ ေနမင္းတို႕ရဲ႕ မတူညီေသာ စိတ္အေျခခံကို သတိထားမိတာမို႕ သူမ ဆက္ေျပာခ်င္စိတ္ မရွိေတာ့။

စကားျဖတ္လိုေဇာႏွင့္ မီမီေငးေနသည့္ ျပတင္းေပါက္ဘက္ လိုက္ၾကည့္လိုက္မိသည္။ တဘက္ျခံထဲမွာ ကေလးေလးတေယာက္ ထိုင္ငိုေနတာ ေတြ႕ရသည္။

“အင္း- ဒီေန႕လဲ ဖိုးသားေလး အရိုက္ခံထားရျပန္ျပီထင္တယ္“

မီမီက တိုးတိုးေလး ေရရြတ္သည္။

“အဲဒီကေလးေလးက အျမဲအရိုက္ခံေနရလို႕လား“

တခါတေလမွာ ဒီကေလးေလး ငိုေနတတ္တာ ေတြ႕ဖူးေပမယ့္ တခါမွ မီမီ့ကို ေမးမၾကည့္မိခဲ့။

“ငါေလ။ အဲဒီကေလးေလးကို သိပ္သနားတာပဲ။ က်ြဲႏွစ္ေကာင္ခတ္တဲ့အၾကားမွာ ေျမစာပင္ျဖစ္ေနတာ“
“ဟင္- ဘယ္လို“
“လူၾကီးခ်င္း ေပးစားလို႕ ယူထားၾကရတာတဲ့ဟာ။ ငါၾကားတာေတာ့။ အဆက္ေဟာင္းေတြနဲ႕လဲ ျပန္ဆက္ေနၾကတယ္တဲ့။ ကြာခ်င္ေနၾကတာကိုးလဲ ကေလးေလးအေၾကာင္းျပျပီး ႏွစ္ဘက္မိဘက ခြင့္မျပဳဖူးတဲ့“

“ဒုကၡပါပဲဟာ“
“တကယ္ဒုကၡေရာက္တာက ဖိုးသားေလးဟ။ ဘာမွ မသိရွာပဲ မိဘႏွစ္ေယာက္စလံုးက အရွဳပ္ထုတ္ေလးလို႕ ျမင္ေနတာကို ခံေနရရွာတယ္။ ေန႕တိုင္း ေအာ္ဟစ္ရိုက္ႏွက္ခံေနရတဲ့ ကေလးေလးတေယာက္ဟာ တေန႕က်ရင္ လူေတြနဲ႕ ဘယ္လိုဆက္ဆံမလဲ။ ေၾကာက္စိတ္ေတြ၊ မယံုၾကည္စိတ္ေတြ“

“ငါတို႕လဲ ဘာထူးလို႕လဲဟာ။ အမွန္တရားကို မရင္ဆိုင္ရဲေအာင္ ေၾကာက္စိတ္ေတြနဲ႕ သင္းကြပ္ခံ ေနၾကရတာပဲ“
သူမမွတ္ခ်က္ေပးလိုက္ေတာ့ မီမီက ဆတ္ခနဲ လွည့္ၾကည့္ေလသည္။

“ဟဲ့- ဟိုႏွစ္ေကာင္။ နင္တို႕ေတြ စာက်က္ၾကဦးမွာလား“
သခ်ၤာတြက္ေနေသာ ေနမင္းက သူမတို႕ကို လွမ္းေအာ္သည္။
“ေနဦးဟာ။ ငါတို႕ စကားအေကာင္း ေျပာမလို႕“
မီမီက လွမ္းပက္သည္။
“ေအး၊ ေအး။ ေျပာၾက၊ ေျပာၾက။ နင္တို႕ မိန္းခေလးေတြနဲ႕ စာက်က္ရတာေလ အရူးမ လင္လုပ္ရတာက်ေနတာပဲ။ ေတာ္ျပီ။ ျခံထဲမွာ ငါဘိုင္အိုသြားက်က္ဦးမယ္“

ေနမင္းက ေျပာေျပာဆိုဆိုႏွင့္ စာအုပ္လဲယူ၊ ေျပးလဲ ေျပးေလသည္။ သူမေျပးလို႕မရ။ သူမေျပးလွ်င္ သူလွမ္းစသြားေသာ စကားလံုးမ်ားအတြက္ မီမီ့ကြန္ပါဘူး လက္သံႏွင့္ ေတြ႕သြားေပလိမ့္မည္။

“နင္ဘာျဖစ္ေနတာလဲ မီမီ။ ေနမင္းက ဒီလိုပါပဲဟာ“
ေနမင္းႏွင့္ ရန္ျဖစ္ေနက် မီမီ့မ်က္ႏွာေလးက တည္ေနတာမို႕ သူမလွမ္းေမးလိုက္မိသည္။

“ငါတို႕ေတြက ဒီလိုပဲ ေခါင္းငံု႕ခံေနၾကရေတာ့မွာလား“
“ေဟ“
သူမ မီမီ့ကို လွမ္းၾကည့္လိုက္မိသည္။

“ငါအရိုက္ခံထားရတာကို နင္စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ေနတာမဟုတ္လား မီမီရယ္။ ထားလိုက္ပါေတာ့ဟာ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အမွန္တရားကို ေျပာထြက္သြားလို႕ အနာခံလိုက္ရတာပဲ။ ဆရာမကို စိတ္ဆိုးမိေပမယ့္ ငါ့ကိုယ္ငါ ေတာ့ ေက်နပ္တယ္“

“ငါက နင္ေျပာတဲ့ ေၾကာက္စိတ္နဲ႕ သင္းကြပ္ခံရတာကို ေျပာေနတာပါ။ ခုဆို ငါတို႕အတန္းထဲမွာ ဘာအျပစ္မွ မရွိတဲ့ လူေတြလဲ အရိုက္ခံလိုက္ရတယ္၊ အျပစ္မရွိတဲ့ လူေတြဘက္က ရပ္တည္မိသူေတြလဲ စာသင္ခ်ိန္ တခ်ိန္လံုး မတ္တပ္ရပ္ျပီး ျပစ္ဒဏ္ခံလိုက္ရတယ္။ ငါတို႕ရဲ႕ စိတ္ေတြထဲမွာ မွန္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မွားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ငါတို႕ထက္ ပိုျပီး အာဏာရွိသူက လုပ္ရင္ လုပ္သမွ်ခံ၊ ျပန္မေျပာနဲ႕၊ အာမခံနဲ႕၊ ျပန္ေျပာရင္ ျပစ္ဒဏ္ဆိုတဲ့ စိတ္ၾကီးက အျမစ္တြယ္သြားျပီ။ ေက်ာင္းျပီးတဲ့အခါ ငါတို႕ေတြက ဒီစိတ္ၾကီးေတြကိုပဲ ဖက္တြယ္ျပီး ဘ၀ပင္လယ္ၾကီးထဲကို ေရာက္သြားၾကရမွာလား“

“ေအးဟာ။ နင္ေျပာတာကို ငါလက္ခံတယ္။ ငါအမွန္ကို ေျပာမိလို႕ အရိုက္ခံရတယ္။ ဒါကို ငါက ေခါင္းငံု႕ခံျပီး ျငိမ္ေနလိုက္ရင္ က်န္တဲ့ လူေတြက အမွန္တရားကို ရင္ဆိုင္ဖို႕ဆိုတာ ေၾကာက္စရာၾကီးပါလား ဆိုတဲ့ အသိနဲ႕ပဲ က်န္ခဲ့မွာေပါ့ေနာ္“
“ဟုတ္တယ္ဟ။ အဲဒါကို ငါေတြးမိေနတာ။ နင္လုပ္ခဲ့တာ အမွန္တရားဆိုတာ နင္တကယ္လက္ခံတယ္ မဟုတ္လားဟင္“
“ဟဲ့။ ငါ ဘယ္ႏွစ္ခါ ေျပာရမလဲ“
“ဒါဆို အဲဒီအမွန္တရားအတြက္ ငါတို႕ ေရွ႕ဆက္တိုးၾကရေအာင္ေလ“
“နင္ဘာေတြေျပာေနတာလဲ“
“တကယ္လို႕မ်ား ငါတို႕ တခန္းလံုးနဲ႕ တျခားဆယ္တန္း အခန္းေတြအားလံုးကသာ ဖြံ႕ျဖိဳးေရး ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို ကန္႕ကြက္ၾကရင္“

မီမီ့စကားေၾကာင့္ သူမအံၾသသြားသည္။ သူမဆီမွာ အျပစ္ရွိမရွိ တတန္းလံုးကို ဆရာမေမးစဥ္က အျပစ္မရွိလို႕ ေထာင္ခဲ့ေသာ လက္ညွိဳးေတြ မတ္တပ္ရပ္ခိုင္းစဥ္မွာ မသိမသာ ျပန္ရုတ္သြားတာကို ေျပးျမင္လိုက္မိသည္။

“ငါတို႕ တခန္းလံုးေတာင္ မညီႏိုင္တာဟယ္။ ဆယ္တန္း အခန္းေတြအားလံုး ညီလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္လို႕ ရမွာတဲ့လဲ။ ဆရာမေမးတုန္းက ေထာင္ခဲ့တဲ့ လက္ညွိဳးေတြ မတ္တပ္လဲရပ္ခိုင္းေရာ ျပန္ရုတ္သြားတာ မေတြ႕ဖူးလား“
“နင္က ညီညြတ္ေရးဆိုတာကို အျပစ္ဒဏ္ေတြ ခံေနရခ်ိန္မွာ ညီတူညာတူ ေပၚထြက္လာတာလို႕ ထင္ေနတာလား“
“မဟုတ္ဘူးလား“
“ျပစ္ဒဏ္ေတြ အေပးမခံရေတာ့တဲ့ အေျခအေန ျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးေပးရမွာ။ ငါ့အထင္ေတာ့ လူေတြအားလံုးက ညီလာရင္ ျပစ္ဒဏ္ေပးမယ့္ သူေတြက ေနာက္ဆုတ္သြားမွာပဲလို႕ ျမင္တယ္ သူငယ္ခ်င္း။ ငါ့ဦးေလးက ေျပာဖူးတယ္။ လူတသန္းကို လူတေထာင္က မလွဳပ္နဲ႕၊ ေထာင္ခ်မယ္လို႕ ျခိမ္းေခ်ာက္တဲ့အခါ လူတေယာက္ခ်င္းစီ လွဳပ္ရင္ေတာ့ တေယာက္ခ်င္းစီ ေထာင္ထဲ ေရာက္သြားမွာပဲတဲ့။ ဒါေပမယ့္ လူတသန္းလံုး လွဳပ္တဲ့အခါ လူတသန္းလံုးကို ခ်စရာ ေထာင္မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ျခိမ္းေခ်ာက္တဲ့ လူတေထာင္ပဲ ေထာင္ထဲ ၀င္ထိုင္ေနဖို႕ ရွိေတာ့မယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ လူတသန္းလံုး လွဳပ္လာမယ့္ အေျခအေနကို ဖန္တီးေပးဖို႕ တေယာက္ခ်င္းစီကေတာ့ ကနဦးစျပီး လွဳပ္ရဦးမွာပဲတဲ့“

“ဟဲ့။ နင္ငါ့ကို ႏိုင္ငံေရး ေျပာေနတာလား“
“မဟုတ္ပါဘူးဟာ။ ငါက သူေျပာတာ ျပန္ေျပာျပတာပါ။ အဲဒီသေဘာတရားကို ငါစဥ္းစားၾကည့္မိတယ္။ အခုလဲ ငါတို႕ေတြရဲ႕ အခ်ိန္ကို အလဟႆျဖစ္ေစတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးေရး အခ်ိန္ကို ဆန္႕က်င္ၾကည့္ၾကမယ္ေလ။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ဒီသတင္းက တျခားအခန္းေတြဆီ ပ်ံ့သြားမွာပဲ မဟုတ္ဘူးလား“

“အဲလိုလုပ္တဲ့ လူေတြကို ငါ့လိုပဲ ဆရာမက အေသေဆာ္လိမ့္မယ္“
“ထက္ထက္ရယ္။ ေလာကၾကီးမွာ တခုခုမေပးဆပ္ပဲ ရလာတဲ့ အရာဆိုတာ ရွိဘူးလို႕လားဟယ္“

(၃)

ဒီလိုႏွင့္ တနလၤာေန႕မွာ ေက်ာင္းဖြင့္ေတာ့ မီမီရဲ႕ စည္းရံုးေရး အလုပ္ေတြ စလာပါေတာ့သည္။ တခ်ိဳ႕က မီမီ့စကားကိုၾကားျပီး မ်က္လံုးျပဴးၾကသည္။ တခ်ိဳ႕က ေထာက္ခံသည္။ တခ်ိဳ႕က ကိုယ္တိုင္ပါမယ္လို႕ ေျပာၾကသည္။ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ကတဆင့္ ေယာက်္ားေလး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလဲ ပါလာသည္။ ေနမင္းကေတာ့ သူမပါႏိုင္လို႕ျငင္းသည္။ သို႕ေပမယ့္ ပါလာမယ့္ သူေတြကိုေတာ့ ဒါေတြ ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ သံုးေယာက္အရိုက္ခံရမွဳမွာ သူပါခဲ့တာကို ဂုဏ္ယူတယ္လို႕ဆိုသည္။

ဗုဒၶဟူးေန႕ေရာက္ေတာ့ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ဦးေဆာင္တဲ့ သံုးေယာက္က ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအခ်ိန္မွာ မသြားႏိုင္ဘူးလို႕ ျငင္းသည္။ ဆရာမ ေဒါသထြက္ျပီး ရံုးခန္းပို႕မယ္၊ ဘာမယ္ ျခိမ္းေခ်ာက္သည္။ ၾကိမ္ဒဏ္ငါးခ်က္စီေပးျပီး တျခားသူေတြ သြားေနခ်ိန္မွာ သူတို႕က အတန္းထဲမွာ မတ္တပ္ရပ္ေနခဲ့ရသည္။ သူမတို႕ရဲ႕ ပြဲဦးထြက္တိုက္ပြဲ။

ဒီလိုႏွင့္ တလွည့္စီ လူလဲဆန္႕က်င္လိုက္၊ စည္းရံုးေရးဆင္းလိုက္ႏွင့္ အခ်ိန္ေတြၾကာလာသည္။

တပတ္၊ ႏွစ္ပတ္၊ သံုးပတ္ကေန ငါးပတ္ေလာက္ေရာက္ေတာ့ တျခားအခန္းေတြကပါ သိေနၾကျပီ။ ဆယ္တန္း ဘီ၊ ဆယ္တန္းစီ၊ ဆယ္တန္း ဒီ တို႕မွာလဲ သူမတို႕လုပ္နည္းအတိုင္း လိုက္လုပ္သူေတြ ရွိလာၾကျပီ။ မီမီကေတာ့ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႕ စည္းရံုးေဟာေျပာေနဆဲ။ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္တို႕ အင္အားေတြကလဲ ေတာင့္လာသည္။ ကနဦးအစမွာ ဆရာမကို မေက်နပ္တာေၾကာင့္ လုပ္ျဖစ္သြားခဲ့ေပမယ့္ ၾကာလာေတာ့ အဓိကမွာ ဆရာမရဲ႕ မတရားတဲ့ အာဏာစက္ကို ဖယ္ရွားဖို႕နဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအခ်ိန္ေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ တကယ္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ အလုပ္ေတြ လုပ္ႏိုင္ဖို႕ျဖစ္ေၾကာင္း သူမနားလည္လာေတာ့သည္။

သူမတို႕ လုပ္ေနၾကတဲ့ အလုပ္ေလးေတြက အရွိန္ရလာသလို တဘက္မွာလဲ အခက္အခဲေတြ ေတြ႕လာရသည္။ ဆရာမက ဗုဒၶဟူးေန႕ပြဲေတြမွာ ပါသူေတြကို ရိုက္ႏွက္အျပစ္ေပးရံုမက တျခားစာသင္ခ်ိန္မ်ားတြင္လဲ သူမတို႕ အုပ္စုေတြကို အျပစ္မရွိ အျပစ္ရွာေတာ့သည္။ စာေမးရင္း “၏သည္မလြဲ“ မရလို႕ဆိုကာ သူမလက္၀ါးေပၚသို႕ က်ေရာက္လာခဲ့ေသာ ၾကိမ္ခ်က္ေတြ မည္မွ် ရွိခဲ့ျပီ မသိ။ အိမ္က လူၾကီးေတြ သိသြားျပီး ဆရာမကို အက်ိဳးအေၾကာင္း သြားေျပာဖို႕ ၾကိဳးပမ္းၾကသည္။ သို႕ေပမယ့္ ဆရာမက လက္မခံ။ သူမက သူ႕အာဏာကို ဖီဆန္တယ္၊ သူ႕ကို အာခံေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးခ်ိဳးျပီး ဆံုးမေနတာပါ လို႕သာ ဆိုသည္။ သူမတို႕ ဘာကို လိုခ်င္ေနတာလဲ၊ ဘာကို ျဖစ္ခ်င္ေနတာလဲ ဆိုတာ သိေအာင္ ဆရာမဘက္က လံုး၀ မၾကိဳးစားေတာ့။

ဒီၾကားထဲ ဇင္မာတို႕အုပ္စုက သူမတို႕ေတြကို အျမင္တမ်ိဳးႏွင့္ ျမင္လာျပန္သည္။ သူမတို႕ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြက ေက်ာင္းသားေတြကိုအရိုက္ခံရေအာင္ လုပ္ေနတာပဲရွိျပီး ေအာင္ျမင္ဖို႕ လမ္းလဲမရွိ၊ လုပ္ေနသူေတြမွာကလဲ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းတဲ့ လူေတြကပါတယ္လို႕ တီးတိုးဆိုေနၾကသည္။ စည္းရံုးေျပာဆိုတဲ့ မီမီကို ျမင္ရင္လဲေရွာင္ထြက္သြားၾကသည္။

ဇင္မာႏွင့္ သူမကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္တာမို႕ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဇင္မာတို႕ ဘယ္လိုေတြးေနတာလဲ သိရေအာင္ သူမ ဇင္မာ့ဆီ သြားလည္ဖို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္မိသည္။

“ထက္ထက္လာေလ“
ဇင္မာ့အိမ္ကို သြားေတာ့ ဇင္မာက ၀မ္းသာအားရ ၾကိဳဆိုပါသည္။

“နင္ငါ့ကို လာစည္းရံုးတာလား“

ဇင္မာက ရီျပီး ေျပာေပမယ့္ ဒီစကားထဲမွာ တျခားအဓိပၸာယ္ေတြလဲ ေဆာင္ေနတယ္ဆိုတာ သူမရိပ္မိလိုက္သည္။ သူမစိတ္မေကာင္း။ သူမတို႕ေတြက တတန္းတည္းသားခ်င္းေတြ။ ဆရာမနဲ႕ ျပႆနာတက္တုန္းက လက္ညွိဳးေထာင္ခဲ့သူေတြထဲမွာ ဇင္မာလဲပါတာ သူမ မွတ္မိလိုက္သည္။

“ဟင့္အင္း။ ငါက နင့္ဆီကို သူငယ္ခ်င္းအေနနဲ႕ အလည္လာတာပါ“
“နင္လုပ္တာေတြထဲမွာ မပါတဲ့ ငါ့ကို နင္က သူငယ္ခ်င္းလို႕ တကယ္သတ္မွတ္လို႕လား“
“သတ္မွတ္လို႕ လာလည္တာေပါ့ဟ။ သူငယ္ခ်င္းတိုင္း အလုပ္တူတူလုပ္ရမယ္လို႕ ဘယ္သူက ေျပာလို႕လဲ။ အလုပ္တူတူလုပ္တဲ့ လူတိုင္းပဲ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္မယ္လို႕လဲ ဘယ္သူက ေျပာလို႕လဲ“

ဇင္မာ မ်က္ေမွာင္ေလးၾကဳတ္ျပီး ေတြးေနတာ ေတြ႕ရသည္။
“ဟဲ့၊ ငါ့ကို ဘာေက်ြးမွာလဲ“

“နင္ထိုင္ဦးေနာ္။ ငါတို႕အိမ္မွာ ဒီေန႕ ေရစိမ္ေခါက္ဆြဲလုပ္စားတယ္ဟ။ နင့္အတြက္ ငါသြားျပင္လိုက္ဦးမယ္“
အိမ္ေနာက္ထဲ ၀င္သြားေသာ ဇင္မာ့ကို ၾကည့္ရင္း သူမသက္ျပင္း ခ်လိုက္မိသည္။ ဇင္မာက ဆရာမရဲ႕ အာဏာစက္ကို ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ေနသူ မဟုတ္မွန္း သူမ စိတ္ထဲက အလိုလို သိေနသည္။ သို႕ေပမယ့္လဲ သူမတို႕ ဆန္႕က်င္ေရးအုပ္စုမ်ားနဲ႕လဲ နီးကပ္မလာခဲ့။ ဘာေတြကမ်ား စည္းျခားေနသလဲ။ သူမ စဥ္းစား အေျဖထုတ္ေနမိသည္။

သူမ အခ်ိန္ၾကာၾကာ အေျဖမထုတ္လိုက္ရပါ။ ေရစိမ္ေခါက္ဆြဲစားရင္း စကားေတြ အမ်ားၾကီး ေျပာျဖစ္ၾကသည္။ သူမတို႕ကို ဇင္မာတို႕မေက်နပ္ေနသည့္ ကိစၥမ်ားကို မသိမသာ ေဖာ္ထုတ္ယူရင္း သူမလိုခ်င္သည့္ အေျဖက ထြက္သြားခဲ့ပါေတာ့သည္။

“ငါတို႕ ေနမင္းကို မၾကိဳက္ဘူးဟာ။ သူက ငါတို႕ေရွ႕ဆိုရင္ ဒီကိစၥေတြက သူကစလို႕ျဖစ္လာတာပါ၊ သူကေခါင္းေဆာင္ပါ ဆိုျပီး ေထာင္ေထာင္ေထာင္ေထာင္ လုပ္တယ္။ ဆရာၾကီးလုပ္တယ္။ ဆရာမေရွ႕ ဆိုရင္က်ေတာ့ အျမီးကုပ္ေနတာပဲ“

“မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္တို႕က်ေတာ့လဲ တမ်ိဳး။ သူတို႕ အနာခံျပီး ပါေနတာ ငါတို႕ျမင္ေနတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕က ငါတို႕ကို ျမင္ရင္ မပါရေကာင္းလားဆိုျပီး ရန္လုပ္တယ္။ ငါတို႕အတြက္ သူတို႕ အနာခံလုပ္ေနရတာဆိုျပီး မပါတာကို အျပစ္တင္တယ္။ ဆရာမရဲ႕ ဘက္ေတာ္သားေတြလို႕ စြပ္စြဲတယ္။ အေျခအေန၊ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ငါတို႕ မပါျဖစ္ခဲ့ဘူးဟာ။ ငါ၀န္ခံတယ္။ နင့္တုန္းက ငါလက္ေထာင္ျပီးမွ ဆရာမက အျပစ္ေပးေတာ့ ငါေၾကာက္ျပီး မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္လိုက္ရတယ္။ ငါစက္ဘီးေမွာက္တုန္းက ေျခေထာက္က်ိဳးထားဖူးတယ္ဟ။ ငါ့ေျခေထာက္က ၾကာၾကာရပ္လို႕ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ငါလက္ျပန္ခ်လိုက္တာ။ ဒါေပမယ့္ဟာ ဆရာမ မတရားဘူးဆိုတာ ငါတို႕ သိေနတာပဲ။ သိေနျပီး မပါျဖစ္ခဲ့တာကေတာ့ ငါတို႕အားနည္းခ်က္။ ဒါကိုပဲ လာထုတ္ေဖာ္ျပီး အျပစ္တင္ေနေတာ့ ငါတို႕လဲ စိတ္တိုတာေပါ့။ ဒါနဲ႕ နင္တို႕ကို ေရွာင္ေနတာ“

“မီမီကိုလဲ ငါတို႕ မၾကိဳက္ဘူး။ အလကား ငေၾကာက္မ။ သူက လူေတြကို လိုက္စည္းရံုးလိုက္၊ နင့္ကို ေျမွာက္ေပးလိုက္နဲ႕။ သူကိုယ္တိုင္သတိၱရွိရင္ ဘာလို႕ ေရွ႕က ၀င္မပါလဲ။ တကယ္ျဖစ္လာေတာ့ နင္ပဲခံေနရတာ။ ငါတို႕အတန္းသားေတြပဲ ခံေနရတာ။ ဗုဒၶဟူးေန႕ေရာက္တိုင္း ရိုက္ပြဲၾကီးျဖစ္ေနတာကို ငါတို႕လဲ စိတ္ခ်မ္းသာေနမယ္လို႕ နင္ထင္လို႕လား“

ဒီစကားေလးေတြထဲမွာ ဇင္မာတို႕အုပ္စုနဲ႕ သူမတို႕ စည္းျခားေနတဲ့ အေၾကာင္းေလးေတြကို သူမ ရွာေတြ႕သြားခဲ့ပါသည္။

ဇင္မာေျပာေနတဲ့ အေၾကာင္းမ်ားကို ေသခ်ာနားေထာင္ျပီးမွ သူမစကားစရသည္။ တဘက္က ဘာကို ဆိုလိုမွန္းမသိပဲ ဘတျပန္၊ က်ားတျပန္ေျပာျပီး ရွင္းလို႕ရသည့္ ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္မွန္း သူမနားလည္ သိရွိေနခဲ့သည္။

“ေနမင္းက ထဲထဲ၀င္၀င္လုပ္ေနသူ မဟုတ္ပါဘူး ဇင္မာ။ ျပႆနာျဖစ္စတုန္းက သူလဲ ပါတယ္ဆိုေတာ့ သူကလဲ အဲလိုေျပာခ်င္မွာေပါ့ဟာ။ ငါတို႕ ရပ္ကြက္ထဲမွာ အရပ္အျငိမ့္ပြဲကဖူးတာကို အေၾကာင္းျပဳျပီး မင္းသမီးလို႕ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ထင္ေနတဲ့ လူေတြ၊ စုေပါင္းလမ္းေဖာက္တုန္းက ဥကၠဌလုပ္လိုက္ရတာနဲ႕ပဲ ထာ၀ရ ရပ္ကြက္ေခါင္းေဆာင္လို႕ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ထင္ေနတဲ့ လူေတြ၊ စီကနဲဆိုရင္ ပါလိုက္ျပီး တကယ္လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေရာက္သြားမွန္း မသိတဲ့ လူေတြ အမ်ားၾကီးပဲေလ။ နင္ေတြ႕ဖူးတယ္ မဟုတ္ဘူးလား။ ဒါေတြက လူ႕သဘာ၀ပဲ ဥစၥာ။ ဒီလူေတြကိုၾကည့္ျပီး စိတ္ပ်က္ေနတာထက္စာရင္ လ်စ္လ်ဳရွဳျပီး ကိုယ္လုပ္စရာရွိတာ လုပ္လိုက္တာက ပိုထိေရာက္မယ္လို႕ ငါထင္တယ္။ သူ႕ဘာသာသူ ဘယ္ေလာက္ေခါင္းေဆာင္လို႕ ေအာ္ေနေန၊ လူေတြက သူ႕ကို ေခါင္းေဆာင္လို႕ အသိအမွတ္ျပဳတာမွ မဟုတ္တာ။ တကယ္ကလဲ ဘာမွမလုပ္၊ ဘယ္သူကမွလဲ အသိအမွတ္မျပဳပဲ ေခါင္းေဆာင္လို႕ ထိုင္ေအာ္ေနတဲ့လူကို စိတ္ပ်က္ဖို႕ စာရင္းထဲေတာင္ ထည့္ဖို႕ လိုအပ္လို႕လား“

“မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ကေတာ့ ေက်ာင္းေဘာလံုးပြဲ ဥပမာကိုပဲ ေပးရမလား မသိဘူးဟာ။ မႏွစ္တုန္းကေလ ငါတို႕နဲ႕ ထ (၁) နဲ႕ ေဘာလံုးပြဲတုန္းက နင္လဲပါတယ္မလား။ ငါတို႕ေတြ မင္းဟိန္းတို႕ကို သြားအားေပးၾကတာေလ။ ငါတို႕ကလဲ မင္းဟိန္းတို႕ကို ႏိုင္ေစခ်င္၊ မင္းဟိန္းတို႕ကလဲ မႏိုင္ႏိုင္၊ ဟိုဘက္အသင္းကလဲ လက္ရည္ကသာေနေတာ့ စိတ္ေတြတို၊ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ကက္ပတိန္လုပ္တဲ့ မင္းဟိန္းနဲ႕ ငါတို႕အတန္းထဲက ရဲထြတ္တို႕ ထထိုးၾကလို႕ ငါတို႕ ၀င္ဆြဲရေသးတယ္ေနာ္။ မင္းဟိန္းက ေျပာတယ္ေလ။ မင္းလာကန္ၾကည့္ပါလားကြလို႕။ ရဲထြတ္က ေျပာတယ္ေလ။ ငါက အားေပးေနတာ။ မင္းတို႕ကို အသံုးက်မယ္ထင္လို႕ဆိုျပီး။ ဒါေၾကာင့္ ထထိုးတာမလား။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ႏွစ္ေယာက္လံုး တူေနတာတခုက ငါတို႕ေဘာလံုးအသင္းကို ႏိုင္ေစခ်င္တာ တခုပဲ မဟုတ္ဘူးလား။ ေဘးက ၾကည့္ေနသူကလဲ ကိုယ့္လူေတြကို ႏိုင္ေစခ်င္ျပီး အားမလိုအားမရျဖစ္တယ္။ အျပစ္တင္တယ္။ ေခ်ြးေတြနစ္ျပီး ကြင္းထဲမွာ ကန္ေနရတဲ့ လူကလဲ ဒီေလာက္ၾကိဳးစားေပးေနတာေတာင္ အျပစ္တင္ေနေတာ့ ေဒါသထြက္တယ္။ အဲဒီကေန အခ်င္းခ်င္း ျပန္ခ်ကုန္ၾကတာ။ နင္မွတ္မိတယ္ မဟုတ္လား။ အခုလဲ ဒီလိုပါပဲဟာ။ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္တို႕က အနာခံျပီး လုပ္ေနၾကတာ။ လုပ္ေနရင္း ၾကာလာေပမယ့္ ဆရာမကလဲ မေလွ်ာ့။ ခံရတာကလဲ မ်ားလာနဲ႕ “ငါတို႕ပဲ လုပ္ေနရတယ္၊ ငါတို႕ပဲ နာေနရတယ္“ ဆိုတဲ့ စိတ္ေတြ ၀င္လာတယ္။ အဲဒီမွာ ကိုယ့္လို မလုပ္တဲ့ လူေတြကို အျပစ္တင္မိေတာ့တာပဲ။ နင္တို႕ကလဲ ဆရာမ မတရားလုပ္တာကို မတရားဘူးဆိုတာ စိတ္ထဲက သိေနတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မလုပ္ခဲ့မိတာကိုလဲ စိတ္ထဲမွာ မသိမသာ guilty ျဖစ္ေနတယ္။ ငါ့အျမင္ေျပာရရင္ အဲဒီစိတ္၀င္ေနေတာ့ ဘာေၾကာင့္ မလုပ္တာလဲဆိုတာကို သူမ်ားေတြကို ေျပာဖို႕၊ နင္တို႕ကိုယ္တိုင္လဲ ငါတို႕ မလုပ္ခဲ့တာ မွန္တယ္ ဆိုျပီး ကိုယ့္ကိုကို ျပန္ေျပာဖို႕ လက္ညွိဳးထိုး ပံုခ်စရာေတြ လိုေနတယ္။ အဲဒီမွာတင္ နင္တို႕အုပ္စုနဲ႕ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္တို႕နဲ႕ စျငိကုန္ၾကတာ။ သူတို႕ကလဲ နင္တို႕မလုပ္တာကို အျပစ္လုပ္ျပီး ေျပာတယ္၊ နင္တို႕ကလဲ သူတို႕ လုပ္ေနတဲ့လူေတြ အသံုးမက်လို႕ မပါတာလို႕ ေျပာမွာပဲ။ ငါေတာ့ အဲလိုပဲ ျမင္တယ္“

“မီမီကိုေတာ့ နင္တို႕က အထင္လြဲေနတာပါ။ ဇာတ္ကရင္ေတာင္ ဇာတ္ညြန္းေရးတဲ့ လူ လိုတယ္မဟုတ္လား။ စင္ေနာက္မွာ ၾကိဳးဆြဲတဲ့လူေတြ၊ ဇာတ္၀င္ခန္းေတြအတြက္ အ၀တ္အစားေတြ ျပင္ေပးမယ့္လူေတြ၊ မင္းသားမင္းသမီးကို မိတ္ကပ္လိမ္းေပးမယ့္လူေတြ လိုတယ္ေလ။ အားလံုး စင္ေပၚကို တျပိဳင္တည္း တက္ကလို႕မွ မရတာ။ အခုငါတို႕အတန္းထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြ၊ တျခားအခန္းေတြထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြက မီမီရဲ႕ အေတြးအေခၚေတြနဲ႕ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြကေန ထြက္ေနတာ။ ဒါကိုလဲ ငါတို႕ထဲမွာ သူပဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ေရွ႕ထြက္မင္းသမီး၊ ေခါင္းေဆာင္ မင္းသမီးေတြ ဘယ္ေလာက္ အကေကာင္းေကာင္း ဒီဇာတ္ကို ကမယ့္ ဇာတ္ညြန္းမရွိရင္ ကကြက္ေတြ ဘယ္ၾကည့္ေကာင္းပါ့မလဲဟာ။ ေရွ႕မထြက္တိုင္း ေၾကာက္လို႕ မဟုတ္ဘူး။ သူက ေနာက္မွာ ေနဖို႕ လိုအပ္လို႕ ေနေနတာပါဟယ္“

(၄)

“ကဲ။ ကလန္ကဆန္ လုပ္မယ့္ လူေတြ ရွိေသးလား။ လုပ္ရဲတဲ့ လူေတြ ေနခဲ့။ က်န္တဲ့ လူေတြ ႏွစ္ေယာက္တတြဲ ကိုယ္သြားရမယ့္ ေနရာဆီ သြားၾက“

ဗုဒၶဟူးေန႕ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအခ်ိန္က နံနက္ အီကိုခ်ိန္ အျပီးမွာမို႕ စာသင္ခ်ိန္ျပီးတာနဲ႕ ဆရာမက ဒီလိုေျပာေနၾက။ ၾသဂုတ္လကတည္းက စခဲ့ေသာ သူမတို႕ အာဏာဖီဆန္ပြဲေလးသည္ အလွည့္က်စနစ္နဲ႕ စဥ္ဆက္မျပတ္ ရွိေနဆဲ။ တျခားအခန္းမွ ေက်ာင္းသားမ်ားနဲ႕ သူမတို႕အခန္းမွ ေက်ာင္းသားမ်ား စုစည္းျပီး ဆရာမၾကီးဆီ ေတာင္းဆိုစာကလဲ ပို႕ထားျပီးသားမို႕ ဒီတပတ္ပြဲကေတာ့ ပိုၾကီးက်ယ္မည္ဟု ယူဆထားၾကသည္။ မီမီကေတာ့ ပြဲၾကီးျဖစ္လာေတာ့မည္ဟု ခန္႕မွန္းထားသည္။

တမိနစ္၊ ႏွစ္မိနစ္။
သူမတို႕ ေစာင့္ေနၾကသည္။ အံ့ၾသဖြယ္ေကာင္းေအာင္ပင္ မည္သူမွ် မလွဳပ္ၾက။ ေနမင္းက မ်က္လံုးအျပဴးသားႏွင့္ တတန္းလံုးကို လွည့္ပတ္ၾကည့္ေနသည္။ သူမ ရင္ထဲတြင္လဲ တဒိတ္ဒိတ္ႏွင့္ ခုန္ေနသည္။ မီမီကို လွမ္းၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၀မ္းသာအားရ ျပံဳးျပတာ ေတြ႕ရသည္။

“သြားၾကေလ။ ဘာလုပ္ေနၾကတာလဲ“
ဆရာမရဲ႕ စိတ္မရွည္ေသာ အသံက ထပ္ထြက္လာသည္။

ဘယ္သူမွ မလွဳပ္ၾက။ ေခါင္းငံု႕ရင္း ထိုင္ခံုမ်ားမွာ ထိုင္ေနၾကဆဲ။
“ဘာလဲ။ မင္းတို႕က ငါ့ကို အာခံေနၾကတာလား“

ဆရာမက ၾကိမ္လံုးကို ဆြဲသည္။
မည္သူမွ် မလွဳပ္ၾက။ စားပြဲေပၚသို႕ ရိုက္ခ်လိုက္ေသာ ၾကိမ္လံုးသံ တျဖန္းျဖန္းကသာ ဆက္တိုက္ထြက္လာသည္။

“ဇင္မာေက်ာ္တို႕ ဂီတေတြ၊ သြားၾကေတာ့ေလ။ ဂီတခန္းကို“

ဆရာမက နာမည္ေခၚျပီး ေျပာလာျပီ။
ဇင္မာ မတ္တပ္ရပ္လိုက္တာ ေတြ႕ရသည္။ သူမ်ား အတန္းထဲက ထြက္သြားေလမလား။ စိုးရိမ္စိတ္ႏွင့္ သူမ ဇင္မာ့ကို လွမ္းၾကည့္လိုက္မိသည္။ ဒါေပမယ့္ ဇင္မာက အတန္းထဲက ထြက္မသြား။ လွဳပ္ရွားမွဳအစား စကားသံကသာ ထြက္ေပၚလာသည္။

“ဆရာမ။ ဂီတခန္းမွာ တကယ္ဂီတသင္ရင္ သမီးသြားမွာပါ။ အခုကေတာ့ ဆရာလဲ မရွိပဲ အမည္ခံပဲျဖစ္ေနတယ္။ စည္း၊ ၀ါးေတြ ကိုင္ျပီး စကားသြားမ်ားေနရသလို ျဖစ္ေနတယ္။ အခ်ိန္ေတြ အလကားကုန္တာေၾကာင့္ သမီးမသြားခ်င္ေတာ့ဘူး။ သမီးကို ဆရာမၾကိဳက္တဲ့ အျပစ္ေပးပါ“ တဲ့။

ဆရာမ ၾကိမ္လံုးဆြဲျပီး ဇင္မာေက်ာ္နား သြားေတာ့မည္လားလို႕ သူမ ထင္လိုက္သည္။ ဆရာမက မသြားေသး။

“သန္႕ေဇာ္။ မင္းတို႕ စိုက္ပ်ိဳးေရးအဖြဲ႕ေတြ သြားေတာ့ေလ“
သန္႕ေဇာ္ လက္ပိုက္ျပီး မတ္တပ္ထရပ္သည္။
“က်ြန္ေတာ္လဲ ဇင္မာေက်ာ္လိုပါပဲ ဆရာမ။ အခ်ိန္ေတြ အလဟႆ မျဖစ္ခ်င္ဘူး“

ဆရာမက သန္႕ေဇာ္ ဆီမွ အၾကည့္ကို ဖယ္ရွားျပီး သင္းသင္းမာကို လွမ္းၾကည့္သည္။ ဆရာမ မေခၚေသးခင္မွာပင္ သင္းသင္းမာ မတ္တပ္ထရပ္လိုက္တာ ေတြ႕ရသည္။ သင္းသင္းမာဆိုတာက အတန္းထဲမွာ ဆရာမရဲ႕ အခ်စ္ဆံုးတပည့္။ သင္းသင္းမာ အေမနဲ႕ ဆရာမတို႕က မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းေတြ။ လပတ္စာေမးပြဲတိုင္းမွာ ပထမအျမဲရေနျပီး စာကလြဲရင္ ဘာကိုမွ စိတ္၀င္စားမယ္လို႕ မထင္ရေလာက္ေအာင္ ေအးေအးေဆးေဆးေလး ေနတတ္သူ။

“သမီးတို႕ အိမ္တြင္းမွဳေတြလဲ အဲလိုပဲ ျမင္တယ္ဆရာမ။ အခ်ိန္ေတြ မကုန္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဆရာမကို အာခံတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျဖစ္မွန္ကို တင္ျပေနတာပါ“

သင္းသင္းမာရဲ႕ စကားအဆံုးမွာ ဆရာမ ငိုင္သြားတာ ေတြ႕ရသည္။ ျပီးေတာ့ ဆတ္ခနဲ ထရပ္သည္။ တတန္းလံုးကိုမ်ား ပြဲၾကမ္းေတာ့မည္လား။ သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားလံုးကို သူမလိုက္ၾကည့္မိသည္။ မတ္တပ္ရပ္ေနေသာ ဇင္မာ၊ သန္႕ေဇာ္နဲ႕ သင္းသင္းမာတို႕က သူမကို လွမ္းျပံဳးျပသည္။ တေယာက္ကို တေယာက္ အားေပးေသာ အျပံဳးမ်ား။ ဘာပဲျဖစ္လာျဖစ္လာ ငါတို႕အားလံုး အတူရင္ဆိုင္ၾကစို႕ဆိုတဲ့ အျပံဳးမ်ား။ စာသင္ခန္းေလးထဲတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ သံုးလေက်ာ္ကလို ေၾကာက္စိတ္မ်ား၊ စိုးရိမ္ပူပန္မွဳမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္မေနေတာ့။ ေၾကာက္စိတ္ကို ရဲေဘာ္ရဲဘက္စိတ္၊ အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္စိတ္၊ မွ်ေ၀ခံစားစိတ္ေတြနဲ႕ သူမတို႕အားလံုး အႏိုင္ယူလိုက္ၾကျပီ။ ညီညြတ္မွဳမွ ထြက္ေပၚလာေသာ သတိၱတို႕က သူမတို႕ ေသြးေၾကာထဲမွာ စီးဆင္းေနၾကျပီ။

ဆရာမေဒၚခင္လွေ၀က တတန္းလံုးက သူမတို႕ အားလံုးရဲ႕ မ်က္ႏွာေတြကို တေယာက္ခ်င္းစီ အကဲခတ္ၾကည့္သည္။ ျပီးေတာ့ လက္ထဲက ၾကိမ္လံုးကို လႊတ္ခ်လိုက္ေတာ့သည္။

“ဆရာမတို႕ေတြ ညွိၾကတာေပါ့။ ေက်ာင္းသားႏွစ္ေယာက္နဲ႕ ေက်ာင္းသူႏွစ္ေယာက္ ရံုးခန္းကို လိုက္ခဲ့“

မီမီက သူမကို ေမးဆတ္ျပသည္။ ျပီးေတာ့ သင္းသင္းမာကို လိုက္သြားဖို႕ တိုက္တြန္းသည္။ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ႏွင့္ ေနမင္း တို႕ လည္း လိုက္ထြက္လာၾကသည္။

“ဆရာမက နင္တို႕ကို ဖိအားေပးရင္ ငါတို႕ကို လာေျပးေျပာေနာ္။ ငါတို႕ ထလိုက္လာမယ္“

ဇင္မာက ေနာက္ကေန လွမ္းေအာ္ေျပာသည္။ သူမ ဇင္မာ့ကို အားရပါးရ ျပံဳးျပီး ေခါင္းညိတ္ျပလိုက္သည္။

(၅)

ဒီလိုႏွင့္ အလံုးစံုတင္းမာမွုတခုရဲ႕ အဆံုးသတ္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး အေျဖရွာေရးက ေပၚထြက္လာပါေတာ့သည္။ ဆရာမဘက္ကလဲ အင္အားသံုး ေျဖရွင္းတာေတြ မရွိေတာ့။ သူမတို႕ ေတာင္းဆိုတာေတြကို ဆရာမက ေသခ်ာနားေထာင္ေပးခဲ့သည္။ သူမတို႕ ေျပာသည့္အခ်က္အလက္မ်ားကို ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမၾကီးဆီ ေခၚသြားျပီး တင္ျပေပးသည္။ ဆရာမၾကီးႏွင့္ သူမတို႕ တိုက္ရိုက္ေတြ႕ျပီး စကားေျပာၾကသည္။ တျခားအခန္းမ်ားမွ ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုလဲ သြားေခၚခိုင္းသည္။ ဂီတ၊ အိမ္တြင္းမွဳနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဆရာရွာလို႕ မရသည့္ အခက္အခဲ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးအခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ စိုက္ခင္းတခုစီအတြက္ ေျမေနရာ အခက္အခဲ စတာေတြကို ဆရာမတို႕ဘက္မွ ရွင္းျပသည္။ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးဆိုတဲ့ အခ်ိန္က ပညာေရးစနစ္အရ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားရသည္မ်ားကိုလဲ ေျပာျပသည္။

မျဖစ္မေနရွိေနရမည္ဆိုေတာ့ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအခ်ိန္ကို လံုး၀ ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႕ကို ေတာင္းဆိုခ်က္ကို သူမတို႕ေက်ာင္းသားမ်ားက ရုတ္သိမ္းေပးသည္။ ထိထိေရာက္ေရာက္ အက်ိဳးရွိေအာင္ မလုပ္ႏိုင္သည့္ အခက္အခဲမ်ားကိုလဲ နားလည္လာသည္။ အခ်ိန္ေတြ အလဟႆ မကုန္ေစခ်င္သည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားကိုလဲ ဆရာမမ်ားက နားလည္ေပးလာၾကသည္။ တဘက္ကို တဘက္က နားလည္ေပးမွုေၾကာင့္ အေပးအယူ အေလွ်ာ့အတင္းမ်ား ရွိလာသည္။ တဘက္ႏွင့္ တဘက္ ယံုၾကည္လာၾကသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ဆရာမတို႕ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မွဳမ်ား မရွိေတာ့ပဲ အေျခအေနတခုမွာ အေကာင္းဆံုး အေျဖထြက္လာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ ဆိုတာကိုပဲ ဦးတည္ေျပာလာၾကေတာ့သည္။

ညွိႏွိဳင္းမွဳမ်ား ျပီးသြားေတာ့ သူမတို႕တေတြ ေအာင္ပြဲနဲ႕အတူ ကိုယ့္အတန္းဆီ ကိုယ္ျပန္ၾကေလသည္။ ေနမင္းက ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ အေၾကာင္းကို အာေဘာင္အာရင္းသန္သန္ႏွင့္ တတန္းလံုးကို ရွင္းျပေတာ့သည္။ သူမ၊ မ်ိဳးေဇာ္ႏိုင္ႏွင့္ သင္းသင္းမာတို႕ကေတာ့ ကိုယ့္ခံုမွာ ကိုယ္ျပန္၀င္ထိုင္ၾကသည္။ မီမီကေတာ့ ေနမင္းေျပာသည္မ်ားကို ျပံဳးျပံဳးေလးႏွင့္ နားေထာင္ေနသည္။

ဘာလိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ပြဲကေတာ့ ျပီးသြားခဲ့ပါျပီ။ ဘယ္သူေတြပဲ လုပ္ခဲ့ လုပ္ခဲ့၊ ဘယ္သူေတြပဲ ဖန္တီးခဲ့၊ ဖန္တီးခဲ့၊ ဘယ္သူေတြပဲ ေခါင္းေဆာင္နာမည္နဲ႕ က်န္ရစ္ခဲ့ က်န္ရစ္ခဲ့၊ အဆံုးသတ္မွာ အက်ိဳးရွိေသာ ရလဒ္နဲ႕ ပြဲျပီးသြားဖို႕ကသာ အဓိက မဟုတ္ပါလား။

ခင္မမမ်ိဳး (၁၉၊ ၁၂၊ ၂၀၀၉)

တရားမွ်တမွဳႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မွဳဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား

ျမန္မာစကားပံုမွာ “မမွားေသာ ေရွ႕ေန၊ မေသေသာ ေဆးသမား“ ဆိုတဲ့ စကားပံု တခုရွိပါတယ္။ ဒီစကားပံု အစျပဳခဲ့သူေတြဟာ ေရွ႕ေနေတြလား၊ ေဆးသမားေတြလား ဆိုတာကိုေတာ့ အတိအက် မည္သူမွ် ေျပာႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ လူေတြက က်န္းမာေရး အခက္အခဲေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ ေဆးပညာရွင္ေတြကို အားကိုးၾကပါတယ္။ တရားေရးျပႆနာေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ ေရွ႕ေနေတြကို အားကိုးၾကပါတယ္။ ေသေရး၊ ရွင္ေရး၊ ဘ၀ေရး ကိစၥေတြမို႕ ေဆးသမားေတြနဲ႕ ေရွ႕ေနေတြဆိုရင္ အလြန္ေလးစား အားထားၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး တခ်ိဳ႕ ရပ္ကြက္ေလးေတြမွာဆို ေဆးရံု၊ ေဆးခန္း မသြားႏိုင္လို႕ လမ္းေဘး ကြမ္းယာဆိုင္ေလးကေန ေဆး၀ယ္ေသာက္ၾကရပါတယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ ဒီကြမ္းယာေရာင္းသမားေလးက သိပ္မ်က္ႏွာရတာပဲ။ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားေဒသေတြမွာ ေဒါက္တာရမ္းကုေတြ ေပၚထြက္ေနရျခင္း၊ လုပ္စားလို႕ ရေနျခင္းကလဲ ဒီသေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြက ေဆးသမားနဲ႕ ေရွ႕ေနေတြကို ကယ္တင္ရွင္ေတြလို႕ သတ္မွတ္ယူဆထားၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ တခုခု အမွားအယြင္းနဲ႕ ေသသြားတာ၊ တစံုတရာ ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္သြားတာဆိုရင္လဲ “မမွားေသာေရွ႕ေန၊ မေသေသာ ေဆးသမား“ ဆိုတာ မရွိပါဘူးေလ ဆိုျပီး ခြင့္လႊတ္လိုက္ၾကတာပါပဲ။



ဒီအေတြးအေခၚေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳေနာက္က်ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေပၚေနတာေလးေတြပါ။ ဒီလိုႏိုင္ငံေတြမွာ အစိုးရရဲ႕ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳ အားနည္းေလ့ရွိတယ္။ က်န္းမာေရး မေကာင္းလို႕ ေဆးရံုကား လွမ္းေခၚဖို႕ မရွိဘူး။ လွမ္းေခၚဖို႕ တယ္လီဖုန္းစတဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ကိရိယာေတြကိုေတာင္ လူတိုင္း မသံုးစြဲႏိုင္ဘူး။ က်န္းမာေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အာမခံလုပ္ငန္းေတြ မရွိဘူး။ အေရးေပၚလာရင္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြ၊ ဆရာ၀န္ေတြရွိတဲ့ ေနရာေတြကို သြားၾကရတယ္။ ဒီလိုသြားတာမွာလဲ ေငြေၾကးကုန္က်စရိတ္ ျပႆနာနဲ႕ ရင္ဆိုင္ၾကရျပန္တယ္။ ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္ေဒသေတြအတြက္ ဘယ္သူက တာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အလုပ္တာ၀န္ ခြဲေ၀သတ္မွတ္မွုေတြ မရွိတာေၾကာင့္ နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းနဲ႕ ဆရာ၀န္ေတြဆီ ေျပးေခၚၾကရတယ္။ တာ၀န္သတ္မွတ္မွဳမရွိတဲ့ အခါမွာက်ေတာ့ လူနာဆီ လိုက္သြားမယ္၊ မလိုက္သြားဘူးဆိုတာက ေဆးပညာရွင္ေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြေပၚမွာ မူတည္သလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ေဆးပညာရွင္ေတြရဲ႕ တန္ဖိုးနဲ႕ အခန္းက႑က အရမ္းၾကီးမားသေယာင္ ျဖစ္ေနတယ္။

ျမိဳဳ႕ေတြေပၚမွာ ေဆးရံုေတြသြားတဲ့ အခါက်ေတာ့လဲ ျပည္သူ႕ေဆးရံုေတြဆီ သြားမွာလား၊ အထူးကု ေဆးခန္းၾကီးေတြဆီ သြားမွာလား ဆိုတာက ေငြေၾကးနဲ႕ တိုင္းတာျပီး ဆံုးျဖတ္ၾကရျပန္တယ္။ ျပည္သူ႕ေဆးရံုေတြမွာ အထူးကုဆရာ၀န္ၾကီးေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံုကုသခံရဖို႕ကလဲ အခက္အခဲေတြ ရွိၾကျပန္ေသးတယ္။ အထူးကုဆရာ၀န္ၾကီးေတြ ေရာက္လာျပီး လူနာေတြကို လွည့္လည္ၾကည့္ရွဳတယ္ ဆိုျပန္ေတာ့လဲ သူတို႕တေတြ ျပန္သြားရင္ သူနာျပဳေတြက အထူးကု ဆရာ၀န္ၾကီးေတြ လွည့္လည္စစ္ေဆးခ ဆိုတာကို လိုက္ေတာင္းၾကျပန္ေသးတယ္။ တခါ အထူးကုဆရာ၀န္ေတြအၾကားက အျပိဳင္အဆိုင္ ျပႆနာေတြကလဲ ရွိေသးတယ္။ သားဖြားမီးယပ္အထူးကု ႏွစ္ေယာက္ရွိတဲ့ ျပည္သူ႕ေဆးရံုတခုမွာ အိုဂ်ီေတြ လူနာလုျပီး ၾကားထဲက လူနာေတြ ဒုကၡေရာက္တာေတြလဲ ၾကံဳဖူးေတြ႕ဖူးတယ္။ မိခင္ေလာင္းေတြက ေမြးဖြားခ်ိန္ ဂရုစိုက္ဖို႕ အိုဂ်ီေတြကို သူတို႕ေဆးခန္းမွာ သြားအပ္ၾကရတယ္။ ခြဲေမြးမယ္ဆိုရင္လဲ ေမြးဖို႕ အပ္ၾကတယ္။ ေဆးပညာက်င့္၀တ္အရ မခြဲသင့္တဲ့ လူနာေတြကို ခြဲတာ က်င့္၀တ္နဲ႕ညီလား၊ မညီလားေတာ့ မသိဘူး။

ဒါေပမယ့္ ေဗဒင္ဆရာက ဒီအခ်ိန္ေမြးရင္ ေကာင္းမယ္ တြက္ခ်က္ေပးလို႕ဆိုျပီး အဲဒီအခ်ိန္ေမြးလို႕ ရမလားဆိုျပီး အိုဂ်ီေတြကို အခါသြားေပးတဲ့ လူနာေတြလဲ ရွိေသးရဲ႕။ ေငြေၾကး အေပးအယူ ကိစၥ တည့္သြားလို႕ ခြဲေပးတဲ့ အိုဂ်ီေတြလဲ ရွိရဲ႕။ ဒီလိုနဲ႕ ေမြးလူနာေတြ ေဆးရံုေပၚေရာက္လာတဲ့အခါ ဒါက ပထမအိုဂ်ီ လူ၊ ဒါက ဒုတိယအိုဂ်ီလူနဲ႕ ျဖစ္ေနေတာ့တယ္။ ေဆးရံုေရာက္လာရင္လဲ သူနာျပဳေတြက ရိုးရိုးေရာက္လာတဲ့ ေမြးလူနာလား၊ ဘယ္မမ အိုဂ်ီရဲ႕ ေမြးလူနာလား ဆိုတာေတြ ေမးၾကရတယ္။ ဂ်ဴနီယာေဒါက္တာေလးေတြ၊ ေဆးေက်ာင္းသားေလးေတြ၊ သားဖြားသင္တန္းသူေတြမ်ား မမအိုဂ်ီရဲ႕ လူနာေတြကို သြားမကိုင္လိုက္ေလနဲ႕။ မီးပြင့္ေတြ ေတာက္သြားႏိုင္တယ္။ တကယ္ျဖစ္သင့္တာက သားဖြားရ လြယ္ကူသူေတြဆို သားဖြားဆရာမေတြက ေမြးလိုက္ျပီး၊ တကယ္ခက္ခဲျပီး လိုအပ္တဲ့ ေက့စ္ေတြကိုမွ အထူးကုေတြက ကိုင္သင့္တယ္ မဟုတ္လား။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္က ျမိဳ႕ၾကီး ေဆးရံုေတြမွာကေတာ့ အဲလိုပဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ တခါတေလ အပ္ထားတဲ့ အိုဂ်ီက ပိုက္ဆံပိုရတဲ့ အထူးကုေဆးခန္းက လူနာကို ဦးစားေပးလိုက္လို႕၊ ဒီဘက္ေဆးရံုမွာကလဲ ဆရာ၀န္ငယ္ေလးေတြက မမအိုဂ်ီလူနာကို မကိုင္ရဲလို႕နဲ႕ ျပႆနာတက္ေနၾကတာေတြလဲ ရွိေသးတယ္။

ဒီၾကားထဲ “ၾကက္တူေရြးေတာ္ေတာ္၊ မယ္ေဘာ္က ခပ္ကဲကဲ“ ျဖစ္ေနတာေတြကလဲ ရွိတတ္တယ္။ “က်ြန္မသားေလးက၊ သမီးေလးက ဘယ္အိုဂ်ီနဲ႕ ေမြးတာေလ“ ဆိုျပီး အျပိဳင္အဆိုင္လုပ္ၾကတာ။ ဒီအထဲမွာ က်ြန္မ မိဘေတြလဲ ပါပါတယ္။ က်ြန္မအေမကဆို “သမီးေလးကို ေမြးတုန္းကေလ မမအိုဂ်ီ------က ေမြးေပးတာ။ သူက အဂၤလန္ျပန္ေလ။ အမ္အာစီအိုဂ်ီ---------“ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ လာေျပာတတ္တာကလား။ ငယ္တုန္းကေတာ့ ဒီလိုပဲ နားေထာင္တာေပါ့။ ၾကီးလာေတာ့ ျပန္ေမးမိလာတယ္။ “သမီးကိုေမြးတုန္းက normal delivery ပဲ မဟုတ္လား အေမ။ အိုဂ်ီနဲ႕ ေမြးေမြး၊ အရပ္တည္းက သားဖြားဆရာမနဲ႕ပဲ ေမြးေမြး၊ ဘယ္သူကပဲ ေမြးေပးေပး သမီးလူ႕ေလာကထဲ ေရာက္လာေအာင္ ကူညီေပးခဲ့သူတေယာက္ရဲ႕ တန္ဖိုးက တူတူပဲ။ လူသားတေယာက္ ျဖစ္တည္လာမွဳနဲ႕ အဲဒီလူသားတေယာက္ရဲ႕ အနာဂတ္ကို ဘယ္သူေမြးေပးတယ္ဆိုတာက အဆံုးအျဖတ္ ေပးႏိုင္သလား“ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ဒုတိယႏွစ္ေဆးေက်ာင္းသူ ဘ၀မွာ က်ြန္မေမေမ့ကို ျပန္ေမးျဖစ္ခဲ့တယ္။

ဒီအခ်ိန္ကာလေတြမွာတုန္းက “ဘယ္သူလုပ္တယ္ လုပ္တာထက္ အလုပ္ျပီးေျမာက္မွဳက အဓိက က်တယ္ဆိုတာ၊ ဘယ္သူေျပာတယ္ ဆိုတာထက္ ေျပာတဲ့ စကားက အဓိက က်တယ္“ ဆိုတဲ့ ဒႆနကို က်ြန္မသိတတ္ နားလည္ေနခဲ့ျပီ။ စကားတခြန္းရဲ႕ မွန္ကန္မွဳကို ေလ့လာသံုးသပ္ရာမွာ ဘယ္သူေျပာတယ္ ဆိုတာထက္ ဒီစကားထဲက မွန္ကန္တဲ့ အခ်က္အလက္ ဘယ္ေလာက္ပါမယ္၊ ခံစားခ်က္နဲ႕ ေျပာတာက ဘယ္ေလာက္ပါမယ္၊ သံုးသပ္ခ်က္က ဘယ္ေလာက္ပါမယ္၊ ရပ္တည္တဲ့ standpoint ၊ ဘက္လိုက္မွဳရွိမရွိ ဆိုတာေလးေတြကို စဥ္းစားဖို႕ အရင္သင့္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ၊ ပါေမာကၡေတြ၊ ပညာတတ္ေတြ ေျပာတိုင္းလဲ အျမဲ မမွန္ႏိုင္သလို ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ေနရသူေတြ၊ ပညာမဲ့ေတြက ေျပာတာကို မမွန္ႏိုင္ဘူးလို႕လဲ သံုးသပ္လို႕ မရဘူး။ အေရးၾကီးတာက မွ်မွ်တတ သံုးသပ္ႏိုင္ဖို႕ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တရားမွ်တမွဳဆိုတဲ့ စကားလံုးက လူ႕ေလာကထဲမွာ ေပၚထြက္လာတာပဲ ျဖစ္တယ္။ အာဏာ၊ ပညာ၊ ဥစၥာပစၥည္းရွိသူေတြနဲ႕ အာဏာမဲ့၊ ပညာမဲ့၊ ပစၥည္းမဲ့ေတြအၾကားမွာ ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ မွန္ကန္တဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ ဟာ အလြန္ပဲအေရးၾကီးလွတယ္။ ကြာဟမွဳေတြမွာ အသာစီးရသူေတြက အႏိုင္မပိုင္းႏိုင္ဖို႕ တရားမွ်တမွဳနဲ႕ စနစ္ကသာ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။

ဒီလိုတရားမွ်တမွဳနဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္တဲ့ စနစ္ေတြ ရွိလာဖို႕အတြက္ တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ၀န္ေဆာင္မွဳ ဆိုတဲ့ စကားလံုးရဲ႕ အခန္းက႑ကို တိုးျမွင့္လာၾကတယ္။ ဥပမာ- ေဆးပညာရွင္ေတြဆီမွာ ဆိုရင္လဲ မေသေသာ ေဆးသမားလို႕ မ်က္စိမွိတ္ေၾကြးေၾကာ္ေနလို႕ မရဘူး။ သူ႕ရဲ႕ အမွားေၾကာင့္ မေသသင့္ပဲ ေသတာဆိုရင္ သူ႕မွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေဆးပညာရွင္ေတြနဲ႕ လူနာအၾကားမွာ က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မွဳဆိုတာ ရွိတဲ့အတြက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ ေဆးပညာရွင္ေတြဟာ ျပည္သူ႕ေဆးရံုေတြမွာဆိုရင္ အစိုးရဆီက လခ ယူထားတယ္။ အထူးကုေဆးရံုေတြမွာဆိုရင္ အထူးကုေဆးရံုေတြက သတ္မွတ္တဲ့ ေစ်းႏွုန္းထဲကေန ေ၀စုေကာ္မရွင္ျပန္ယူထားတယ္။ ၀န္ေဆာင္မွဳ ေပးရမယ့္ လူနာေတြက ျပည္သူ႕က်န္းမာေရးဘတ္ဂ်က္အတြက္ အစိုးရကို အခြန္ေဆာင္ထားတယ္။ အထူးကုေဆးရံုမွာဆိုရင္လဲ က်သင့္တဲ့ ေငြကို ရွင္းရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိုက္တန္တဲ့ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳကို သူတို႕မွာ ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္။ အမွားအယြင္းျဖစ္လာရင္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း နည္းလမ္းေတြအတိုင္း တိုင္တန္းအေရးယူေစမွဳ ျပဳလုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္။

ဒီလိုပဲ။ ပါေမာကၡနဲ႕ ေက်ာင္းသားေတြမွာလဲ ပါေမာကၡက ေက်ာင္းသားေတြကို ပညာေရး၀န္ေဆာင္မွဳေပးဖို႕ တကၠသိုလ္ကေန လစာယူထားတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက ပညာေရး၀န္ေဆာင္မွဳအတြက္ တကၠသိုလ္ကို ၀န္ေဆာင္ခ ေပးထားတယ္။ ဆရာေတြဘက္က လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႕ ေက်ာင္းသားေတြဘက္က လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းေတြကို တကၠသိုလ္က ခ်မွတ္ထားတယ္။ ေက်ာင္းသားက စည္းမ်ဥ္းေတြကို ေဖာက္ရင္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ အေရးယူရမယ္။ ဆရာဘက္က ေဖာက္ဖ်က္ရင္လဲ ေက်ာင္းသားက complaint တက္ရမယ္။ ဆရာမို႕ ရိုေသေလးစားပါတယ္ေတြ ဘာေတြနဲ႕ ေတြးေခၚစရာ မလိုအပ္ဘူး။ တဦးနဲ႕ တဦးပတ္သက္မွဳဟာ အေပးအယူအေနနဲ႕ ပတ္သက္မွဳပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုပဲ။ တျခားသက္ဆိုင္ရာ ရံုးဌာနေတြမွာလဲ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္းဆိုတာ ျပည္သူလူထုကို ၀န္ေဆာင္မွဳ ေပးရတာျဖစ္တယ္။ ျပည္သူလူထုဘက္ကေနလဲ ဒီလိုျပည္သူ႕၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ လုပ္ခ လစာေတြအတြက္ အခြန္ေပးေဆာင္မွဳေတြ ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ တဘက္တလမ္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ထားမွုေတြ ရွိတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြဘက္ကလဲ ျပည္သူလူထုကို ၀န္ေဆာင္ေပးဖို႕ လုပ္ခလစာေတြ ယူထားတယ္။ ဒီအတြက္ ၀န္ေဆာင္မွဳ မလြဲမေသြ ေပးရမယ္။ ဒီလိုပဲ။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဆိုရင္လဲ ဒီအတိုင္းပဲ။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး တာ၀န္ယူထားတယ္။ ဒီအတြက္ ဒီ၀န္ေဆာင္မွဳကို တာ၀န္ေက်ျပြန္ရမယ္။ ဆရာ၀န္မို႕ ေဆးပညာ တတ္တယ္ဆိုျပီး ျပည္သူကို မတရားလုပ္ခြင့္ မရွိေစရဘူး။ အစိုးရေခါင္းေဆာင္မို႕ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ခြင့္မရွိေစရဘူး။ ၀န္ထမ္းမို႕၊ အရာရွိမို႕ဆိုျပီး အာဏာျပမွဳ မရွိေစရဘူး။ ေရွ႕ေနမို႕ဆိုျပီး အမွဳသည္ကို လိမ္ညာအက်ိဳးယုတ္ေစမွဳ မရွိေစရဘူး။ တရားသူၾကီးမို႕ဆိုျပီး မမွန္မကန္ အမိန္႕ခ်လို႕မရဘူး။ ဒီလိုေတြ လုပ္လာရင္လဲ ျပည္သူလူထုမွာ မတရားမွဳကို ေခါင္းငံု႕မခံပဲ ကိုင္စြဲထားႏိုင္တဲ့ တရားမွ်တမွဳဆိုင္ရာ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္ေတြ ရွိရမယ္။ ဒါဟာ တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ထြက္ေပၚေနတဲ့ တရားမွ်တမွဳနဲ႕ ၀န္ေဆာင္မွုဆိုင္ရာ သေဘာတရားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

က်ြန္မတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၀န္ေဆာင္မွဳဆိုင္ရာ သေဘာတရားေတြ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနသေရြ႕ ျပႆနာေတြဟာ တက္ေနဦးမွာပဲ ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရး ၀န္ေဆာင္မွုကို ျပည္သူလူထုထံ ေပးရမယ့္ တပ္မေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ယူထားတယ္။ ၀န္ေဆာင္မွဳ ေပးရမယ့္သူေတြက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ ဆိုျပီး ဥပေဒအထက္မွာ ေနၾကတယ္။ မတရားမွဳေတြ ျပဳလုပ္ၾကတယ္။ စစ္အရာရွိဦးထုပ္ကို ကားေပၚ တင္ထားရင္ မီးပြိဳင့္နီျဖတ္ေမာင္းလဲ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္က မတားရဲဘူး။ ဘယ္ေလာက္အေျခအေနဆိုးေနျပီလဲ ဆိုရင္ စစ္ဗိုလ္ကို လူမိုက္ငွားတဲ့ အဆင့္အထိ ေရာက္ေနျပီျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရးအရ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ရင္ သက္ေသဆိုျပီး စစ္ဗိုလ္ေတြ ေခၚလာၾကတာေတြ ရွိေသးတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးေတြကို အာဏာရွင္နဲ႕ နီးစပ္သူေတြကသာ လက္၀ါးၾကီး အုပ္ထားၾကတယ္။ ရာဇ၀တ္မွဳေတြမွာေတာင္ ပါ၀င္ပတ္သက္သူေတြဟာ အာဏာရွင္နဲ႕ နီးစပ္ပတ္သက္ရင္ ဥပေဒဘက္ေတာ္ သား ေတြက စကားေတာင္မဟရဲၾကဘူး။

တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ၀န္ေဆာင္ေပးရတဲ့ ျပည္သူ႕ရဲေတြ၊ တရားရံုးေတြကလဲ ဒီအတိုင္းပဲ။ ကိုလိုနီေခတ္တုန္းကလဲ ပုလိပ္အဖြဲ႕ကို ဆိုရင္ ပလိပ္ေရာဂါဆိုးနဲ႕ေတာင္ ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကတယ္။ “ရံုးေရာက္၊ ဂတ္ေရာက္ မျဖစ္ခ်င္ဘူး“ ဆိုတဲ့ စကားေတြက အဲဒီေခတ္ကတည္းက ေပၚထြက္လာတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္းေခတ္ ေရာက္ေတာ့လဲ ဒါေတြက မေပ်ာက္သြားဘူး။ တကယ္ကေတာ့ ရံုးေတြ၊ ဂတ္ေတြဟာ ျပည္သူေတြကို အမွန္တကယ္ ၀န္ေဆာင္မွဳ ေပးေနရင္၊ တရားမွ်တမွဳ ေဆာင္က်ဥ္းေပးေနရင္ အမွန္တရားကို လက္ကိုင္ျပဳထားသူေတြအတြက္ ေၾကာက္စရာ လန္႕စရာ မဟုတ္ဘူး။ အမွန္တရားအတြက္ ရင္ဆိုင္ရဲရမွာပဲ ျဖစ္တယ္။ ရဲေတြ၊ စစ္တပ္ေတြတင္မကပဲ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္းေလာကမွာကလဲ ျပႆနာက အဖံုဖံု ျဖစ္ေနျပန္တယ္။ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္းဆိုတာ ျပည္သူလူထုကို သက္ဆိုင္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မွဳကို ေပးဖို႕ တာ၀န္ရွိသူေတြျဖစ္တယ္။ အိုးအိမ္ငွာနက အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေနသူေတြဆီ အိုးအိမ္ေတြ ေရာက္သြားေအာင္ စီမံေပးရမယ္။ အခြန္ရံုးက မွန္ကန္တဲ့ အခြန္ႏွဳန္းထားတြက္ခ်က္မွဳကို လူထုဆီ ပံ့ပိုးေပးရမယ္။ ရပ္ကြက္ေကာင္စီ၊ ျမိဳ႕နယ္ေကာင္စီ ေတြက သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၀န္ေဆာင္မွဳေတြကို စနစ္တက် ထမ္းေဆာင္ရမယ္။ လူထုက တေလးတစားဆက္ဆံရမယ္။ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိသူဆိုတာ ရပ္ရြာလူၾကီးဆိုျပီး ရပ္ရြာက ကိုးကြယ္ထားရမယ့္ လူမဟုတ္ဘူး။ ရပ္ကြက္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမယ့္ သူေတြသာျဖစ္တယ္။ ရံုးေတြသြားရင္ ျပည္သူလူထုက ၀န္ထမ္းေတြကို ေၾကာက္ရြံ႕ရိုေသျပေနစရာ မလိုအပ္ဘူး။ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသား ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ခံစားထိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးကို ခံစားခြင့္ရွိတယ္။ ၀န္ေဆာင္မွဳကို ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ခက္တာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒါေတြက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ ၀န္ေဆာင္မွဳေပးရမယ့္ လူေတြကို ၀န္ေဆာင္မွဳ ရပိုင္ခြင့္ ရွိသူေတြက “ဆရာရယ္။ ဒါေလးျပီးေအာင္ လုပ္ေပးပါေနာ္။ ဒါက ဆရာ့အတြက္ လက္ဘရည္ဖိုး“ ဆိုျပီး ေတာင္းေတာင္းပန္ပန္ ေျပာေနၾကရျပန္တယ္။

စည္ပင္သာယာကိစၥေတြလဲ ဒီအတိုင္းပဲ။ အမွန္က သက္ဆိုင္ရာ ဌာနေတြက ဒါအတြက္ အခြန္ေကာက္ျပီးရင္ စည္ပင္ကလဲ သူတို႕လုပ္ရမယ့္ တာ၀န္ကို ေက်ပြန္ေအာင္ လုပ္ဖို႕ပဲ ရွိတယ္။ ဒီအထဲမွာမွ တာ၀န္မေက်ပဲ အမွိဳက္ပံုေတြ ျဖစ္လာရင္ စည္ပင္က လူေတြကို လက္ဖက္ရည္ဖိုးေပးျပီး ေခၚရွင္းခိုင္းရတယ္ ဆိုတာကလဲ ရွိေသးတယ္။ စည္ပင္ဘက္ကလဲ လူေတြ အမွိဳက္ကို စနစ္တက် စြန္႕ပစ္ေအာင္ ပညာေပးရမယ္။ ပညာေပးလို႕မွ မလိုက္နာရင္ အေရးယူရမယ္။ ကိုယ့္တာ၀န္ကိုယ္ေက်ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ေနာက္ဆံုး မဆီမဆိုင္ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ စနစ္ဆိုျပီး အမွိဳက္သန္႕ရွင္းေရး ပြဲေတြ လုပ္တာက ရွိေသးတယ္။ မရွဳပ္တဲ့ အလုပ္ကို အလကားေနရင္း ရွဳပ္ေနၾကတယ္။ တကယ္က သူ႕တာ၀န္၊ ကိုယ့္တာ၀န္ ေက်ျပီးရင္ အပိုအလုပ္ေတြ ဘာမွ လုပ္စရာ မလိုအပ္ဘူး။

ဒီလိုပဲ။ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမဆိုတာကလဲ သူရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို ပညာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳ အျပည့္အ၀ ေပးရမယ္။ ဒါဟာ တာ၀န္တရပ္သာ ျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းမွာ ပညာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳ အျပည့္အ၀ေပးျပီး ျပင္ပအခ်ိန္မွာ က်ဴရွင္သင္တာမ်ိဳးက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး အေျခအေနအရ လက္ခံေပးလို႕ ရေပမယ့္ ေက်ာင္းမွာ စာေကာင္းေကာင္း မသင္ပဲ က်ဴရွင္မွာမွ ေကာင္းေကာင္းသင္တာေတြ၊ က်ဴရွင္မတက္တဲ့ ေက်ာင္းသားကို အတန္းထဲမွာ ျငိဳျငင္တာေတြ၊ က်ဴရွင္မွာ ေမးခြန္းၾကိဳထုတ္ ေပးတာကက်ေတာ့ ေက်ာင္းမွာ ယူထားတဲ့ တာ၀န္မေက်တာပဲျဖစ္တယ္။ ဆရာေကာင္းတာေတြ၊ မေကာင္းတာေတြ၊ က်င့္၀တ္ေတြကို ေျပာေနတာ မဟုတ္ဘူး။ တာ၀န္ယူမွဳနဲ႕ တာ၀န္ေက်ပြန္မွုကို ဆိုလိုေနတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီလခေလာက္နဲ႕ ေလာက္မွ မေလာက္တာ လို႕ ေျပာစရာရွိတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရး အေျခအေနအရ ဒါက အမွန္တရားပဲ။ ဒီလိုဆို ဒီလခနဲ႕ အလုပ္ကို မလုပ္ပဲ ျပင္ပမွာ က်ဴရွင္သင္စားလို႕လဲ ျဖစ္ႏိုင္တာပဲ။ ဒီအလုပ္ကို လက္ခံျပီး လုပ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအလုပ္ရဲ႕ တာ၀န္ကို ေက်ျပြန္ရမွာပဲ ျဖစ္တယ္။ က်ြန္မတို႕ ျမန္မာျပည္မွာက ဒီလို၀န္ေဆာင္မွု သေဘာတရားေတြက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ ဆရာသမားဆိုေတာ့ မွားတာေတြ လုပ္ေနမွန္းသိတဲ့ မိဘေတြကလဲ မေျပာရဲၾကဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြကလဲ မေ၀ဖန္ရဲၾကဘူး။ အမွန္ကေတာ့ ဒီေက်ာင္းကေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မွုကို လာယူတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းက ေပးအပ္မယ္ဆိုတဲ့ ၀န္ေဆာင္မွဳ အျပည့္အ၀ မရရင္ complaint တက္ပိုင္ခြင့္ ရွိကိုရွိတယ္။

တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မွာလဲ ဒီအတိုင္းပဲ။ က်ြန္မတို႕ လက္ထက္မွာတုန္းက ေျဗာင္ၾကီးကို က်ဴရွင္မွာ ေမးခြန္းေတြ ေအာက္ေပး၊ အေျဖေတြ ေအာက္ေပး၊ စာေမးပြဲနီးလာေတာ့ အုပ္စုေလးေတြ ဖြဲ႕ျပီး ေရႊဆြဲၾကိဳးကန္ေတာ့ခိုင္းတဲ့ ဆရာမေတြပါ ေတြ႕ဖူးတယ္။ ေရႊဆြဲၾကိဳးေတာင္ ဘယ္ဆိုင္က ဆြဲၾကိဳးမွ ဆိုတာကလဲ ပါေသးတယ္။ ဒီကိစၥ ေမေမ့ကို ျပန္ေျပာေတာ့ “ထားလိုက္ပါ သမီးရယ္။ ဆရာဆိုတာ မျပစ္မွားေကာင္းဘူး“ တဲ့။ က်ြန္မက ဆရာဆိုတာကို ျပစ္မွားတာ မဟုတ္ဘူး။ ဆရာဆိုတာနဲ႕ပဲ သူ႕လုပ္ရပ္မွန္သမွ် မွန္တယ္လို႕ ေထာက္ခံေနစရာ မလိုအပ္ဘူး။ သူေျပာသမွ် အမွန္ေတြလို႕ ေခါင္းညိတ္ေနစရာ မလိုအပ္ဘူး။ ဒီေက်ာင္းကို သြားတက္မွဳမွာ က်ြန္မဘက္က အခ်ိန္၊ အားထုတ္မွဳနဲ႕ ေငြကုန္တယ္။ ဒါက က်ြန္မလိုခ်င္တဲ့ ပညာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳကို ရဖို႕ျဖစ္တယ္။ ပညာဆိုတာကို တတ္ဖို႕ျဖစ္တယ္။ စာေမးပြဲ ေအာင္ဖို႕ မဟုတ္ဘူး။ ဒီအတြက္ က်ြန္မနဲ႕ ေက်ာင္းနဲ႕အၾကားမွာ ပညာ၀န္ေဆာင္မွဳ အေပးအယူ contract ရွိတယ္။ ေက်ာင္းက ဒီလို၀န္ေဆာင္မွဳေပးမယ္ဆိုျပီး က်ြန္မဆီက ေငြယူထားတယ္။ အခ်ိန္ေတာင္းထားတယ္။ ဒီေငြေတြရယ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္က ခ်မွတ္ထားတဲ့ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ရယ္ကေန ေက်ာင္းလည္ပတ္တယ္။ ဆရာေတြကို ပညာေရး၀န္ေဆာင္မွုေပးရမယ္ဆိုျပီး ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ ေက်ာင္းက ခန္႕ထားတယ္။ ဒီေတာ့ ဆရာေတြကလဲ လိုအပ္တဲ့ တာ၀န္ေက်ျပြန္မွဳ ရွိရမယ္။ ဒါကို က်ြန္မမိခင္ကို က်ြန္မျပန္ေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္။

ေဆးပညာရွင္နဲ႕ လူနာအၾကားမွာကလဲ ဒီအတိုင္းပဲ ျဖစ္တယ္။ ၀န္ေဆာင္မွဳဆိုင္ရာ သေဘာတရားေတြက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနတယ္။ အမွန္က က်န္းမာေရးအခြင့္အလမ္းဆိုတာ လူတိုင္း ခံစားခြင့္ရွိတဲ့ ေမြးရာပါ အခြင့္အလမ္းပဲျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္က က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳကို အျပည့္အ၀ မေပးႏိုင္ဘူး။ ႏိုင္ငံေတြမွာ လူထုက အစိုးရကို အခြန္ေပးျပီး အခြန္ေငြကေန က်န္းမာေရးဘတ္ဂ်က္ခ်ျပီး အခမဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳျပဳတာေတြတို႕၊ က်န္းမာေရးအာမခံလုပ္ငန္းေတြကို လူေတြက ပိုက္ဆံေပးရျပီး က်န္းမာေရးမေကာင္းတဲ့အခါ ကုန္က်စရိတ္ကို အာမခံလုပ္ငန္းေတြက ျပန္ေပးတာတို႕ ဆိုျပီး ပံုသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆးပညာရွင္ေတြနဲ႕ ေဆးကုသခံသူေတြအၾကားမွာ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳ contract ရွိတယ္။ လူေတြေသတိုင္းလဲ ေဆးပညာရွင္ အမွားလို႕ ေျပာလို႕ မရႏိုင္သလို၊ လူေတြ ရွင္သြားတိုင္းလဲ ေဆးပညာရွင္က အသက္ကယ္တာလို႕ခ်ည္းပဲ ေျပာေနလို႕မရဘူး။ က်ြန္မအေမမွာ သူက်င္လည္ခဲ့ရတဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းေၾကာင့္ တခါတရံမွာ ၾကက္တူေရြးကေတာ္ေတာ္ မယ္ေဘာ္ကဲကဲ ကိစၥေလးေတြ ရွိေပမယ့္ က်ြန္မ ႏွစ္သက္တဲ့ အက်င့္ေလးေတြ တခ်ိဳ႕လဲ ရွိတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ညသန္းေခါင္အခ်ိန္ေတြမွ ျမိဳ႕အနီးတ၀ိုက္က ရြာေတြကေန လူနာလာေခၚရင္လဲ အ၀တ္ေကာက္လဲျပီး လိုက္တတ္တဲ့အက်င့္၊ သူအင္မတန္ ႏွစ္သက္တဲ့ ေဒါက္ျမင့္ဖိနပ္ေလးေတြ စီးလို႕ မရလို႕ ဖိနပ္ကိုင္ျပီးသြားရလဲ လူနာအတြက္ဆိုရင္ ဖိနပ္ကိုင္ျပီး ေျခဖ၀ါးခ်ည္းသြားရလဲ သြားတဲ့အက်င့္နဲ႕ သူ႕ကိုယ္သူ ေက်းဇူးရွင္အျဖစ္ မသတ္မွတ္တတ္တဲ့ အက်င့္ပဲ။ ဆရာ၀န္တေယာက္အေနနဲ႕ သူလုပ္သင့္တယ္လို႕ ထင္တာကို ဘာေမွ်ာ္ကိုးမွုမွမရွိပဲ သူလုပ္ေပးတာျဖစ္တယ္လို႕ သူအျမဲတမ္း ေျပာေလ့ရွိတယ္။ မွတ္မွတ္ရရ ရြာတရြာက လူနာမိသားစုက အသက္သခင္ ေက်းဇူးရွင္ပါဆိုျပီး ငွက္ေပ်ာခိုင္ၾကီး တခိုင္ကိုခ်၊ ဆန္ေလးျပည္ေလာက္ အိတ္ေလးဆြဲျပီး လာကန္ေတာ့တယ္ ဆိုတုန္းက ျပန္ေျပာတဲ့စကား။ “က်ြန္မတို႕ ဆရာ၀န္ေတြကို အသက္သခင္ေက်းဇူးရွင္ေတြလို႕ သတ္မွတ္လို႕ မရဘူးေလ။ အဲလိုသာ သတ္မွတ္စတမ္းဆို ေဆးရံုမွာ ေသတဲ့ လူနာေတာင္ ရွိပါဦးမလား။ လူနာရဲ႕ကံရယ္၊ အခ်ိန္မွီလာေခၚေပးတဲ့ ဦးေလးတို႕ မိသားစုရယ္၊ က်ြန္မရဲ႕ ေဆးပညာအတတ္ရယ္ ေပါင္းစပ္သြားလို႕ပါ။ ေဒၚေဒၚ က်ြန္မကို ေက်းဇူးတင္မေနနဲ႕။ မိသားစုကို ေက်းဇူးတင္“ တဲ့။ က်ြန္မမွာ က်ြန္မအေမကို တစိမ့္စိမ့္ ၾကည့္ျပီး ခ်စ္လိုက္ရတာ မေျပာပါနဲ႕ေတာ့။ သူအမွန္ကို ဆိုတယ္ေလ။ ေက်းဇူးရွင္ျဖစ္ရ နည္းလား ဆိုျပီး ေက်းဇူးမတင္တင္ေအာင္ ထိုင္ေျပာေနတာမွ မဟုတ္တာပဲ။

က်ြန္မအေဖနဲ႕က်ေတာ့ ဒီလိုကိစၥနဲ႕ပဲ ပတ္သက္ျပီး စိတ္အခန္႕မသင့္ ျဖစ္ၾကရဖူးတယ္။ ေဆးပညာ ကိစၥနဲ႕ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေက်းဇူးရွင္ ဆိုတဲ့ ကိစၥနဲ႕။ တရက္ေတာ့ က်ြန္မက အေဖ့ဆီ သြားေတြ႕ျဖစ္တယ္။ အဲဒီမွာ လူတစုက သူ႕ကို ကန္ေတာ့ေနၾကတယ္။ က်ြန္မအရြယ္ေကာင္မေလး တေယာက္က ဘဘလို႕ ေခၚလို႕။ မဆီမဆိုင္ လက္ေအာက္မွာ တကယ္အလုပ္လုပ္သူလဲ မဟုတ္ပဲ တကယ္ အလုပ္လုပ္ေနသူရဲ႕ ဇနီးကလဲ “က်ြန္မတို႕ဆီမွာ အစ္ကိုၾကီးရဲ႕ ေက်းဇူးေတြက အမ်ားၾကီးပါ“ ဆိုျပီး အေပၚယံက သကာရည္ေလာင္း၊ စိတ္ထဲက မပါတဲ့ မ်က္ႏွာၾကီးနဲ႕ အေျပာေကာင္းလို႕။ အေဖကလဲ မိန္႕မိန္႕ၾကီး ထိုင္လို႕။ ေက်းဇူးရွင္ၾကီးအျဖစ္ ၾသ၀ါဒေတြ ေျခြေနလိုက္တာ။ တေယာက္က တေယာက္ထက္ ရာထူးပိုၾကီးတာ၊ အရင္ေစာေမြးလို႕ လုပ္ငန္းအေတြ႕အၾကံဳမ်ားတာနဲ႕ပဲ ကိုယ့္အရည္အခ်င္းနဲ႕ ကိုယ္ သက္ဆိုင္တဲ့ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့အေပၚမွာ သြားကန္ေတာ့ေနစရာ လိုအပ္သလား။ “အသက္တရက္တမနက္ ၾကီးလို႕ ကန္ေတာ့ရမယ္“ လို႕ တြင္တြင္ၾကီး လူၾကားေကာင္းေအာင္ ေျပာေနသူေတြက လမ္းေဘးမွာ ေတာင္းစားေနတဲ့ အဖိုးအိုၾကီးေတြ၊ သခ်ၤိဳင္းက သုဘရာဇာအိုၾကီးေတြကို ဘယ္ႏွစ္ေခါက္မ်ား သြားထိုင္ကန္ေတာ့ၾကဖူးလဲ။ အသက္ၾကီးရင္ ကန္ေတာ့ရမယ္ ဆိုတာက ကိုယ့္အတြက္ အက်ိဳးေက်းဇူးျပဳေပးေနတဲ့ အသက္ၾကီးသူေတြအတြက္ပဲလား။ ဒါဆိုလဲ အသက္ၾကီးလို႕ ကန္ေတာ့တာ မဟုတ္ပဲ ကိုယ့္အတြက္ အက်ိဳးျပဳေနလို႕ ကန္ေတာ့တယ္လို႕ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဆိုလိုက္ရင္ ဘာျဖစ္သြားမွာလဲ။ ဒီေနရာမွာ ကန္ေတာ့ခံသူကလဲ စဥ္းစားစရာရွိတာက ကိုယ္က ကိုယ့္လုပ္သက္နဲ႕ကိုယ္ အေတြ႕အၾကံဳနဲ႕ အဆက္အသြယ္နဲ႕ စီမံခန္႕ခြဲေရးရာထူးရေနလို႕ ဒီရာထူးနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ တာ၀န္ကို လုပ္ေနတာ၊ ကိုယ္စီမံခန္႕ခြဲေနရသူေတြကလဲ သူတို႕ရဲ႕ အရည္အခ်င္းနဲ႕ အလုပ္အကိုင္နဲ႕ ဆိုင္တဲ့ တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ေနတာ။ ဘာဆိုင္လို႕ ရာထူးၾကီးတာနဲ႕ အကန္ေတာ့ခံျပီး ေက်းဇူးရွင္ သတ္မွတ္ခံခ်င္ ေနၾကရတာလဲ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ေခတ္ဘယ္အခါက စခဲ့မွန္းမသိတဲ့ ဒီထံုးတမ္းစဥ္လာၾကီးကေတာ့ ျမန္မာေတြဆီမွာ အရိုးကို စြဲလို႕။ ေနာက္ဆံုး န၀တ၊ နအဖ ေခါင္းေဆာင္ေတြေတာင္ ဘယ္သြားသြား ဘယ္လာလာ အကန္ေတာ့ ခံပြဲေတြ လုပ္ကုန္ၾကပါေရာလား။

ကိုယ့္ဟာကို ေလးစားစရာေတြ႕လို႕ ကန္ေတာ့ခ်င္လြန္းလို႕ ကန္ေတာ့တာ၊ ေက်းဇူးရွင္သတ္မွတ္တာေတြကို မလုပ္သင့္ဘူးလို႕ ဆိုလိုေနတာမဟုတ္ပါ။ စိတ္ထဲက မပါပဲ အစဥ္အလာအရ လုပ္ေနၾကတာေတြကေတာ့ ၾကာလာရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ ေကာင္းလွတာေတာ့ မဟုတ္။ အက်ိဳးလိုလို႕ ေညာင္ေရေလာင္းတာေတြ သိပ္မ်ားလာျပီး၊ ရာထူးတက္လမ္းအခြင့္အလမ္းေတြဟာ အရည္အခ်င္းေပၚ မူတည္တာ မဟုတ္ပဲ အထက္လူၾကီးေပၚ မူတည္တာေတြ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ အဲဒီအခါ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ထုတ္လုပ္မွဳစြမ္းအားကို ထိခိုက္တယ္။ လူေတြရဲ႕ ကိုယ္က်င့္တရားေတြ ပ်က္စီးလာတတ္တယ္။ ငယ္စဥ္ကာလမွာလဲ ဆရာ၊ ဆရာမေတြကို လက္ေဆာင္ပ႑ာေပး ကန္ေတာ့၊ အလုပ္လုပ္စဥ္ကာလမွာ အထက္လူၾကီးေတြကို တံစိုးလက္ေဆာင္ေပး ကန္ေတာ့နဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ အရိုအေသေပးမွဳမဟုတ္ပဲ အခြင့္အေရး ရလိုမွဳနဲ႕ အရိုအေသ ေပးခ်င္ေယာင္ေဆာင္တဲ့ လူေတြ ပါ၀င္ရုန္းကန္လွဳပ္ရွားေနတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ အေပါင္းလကၡဏာ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္တာေတာ့ အေသအခ်ာပဲ။

ေဆးပညာရွင္ေတြနဲ႕ ေက်းဇူးရွင္ က႑အေၾကာင္း ျပန္ဆက္ၾကရေအာင္ပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွု အျပည့္အ၀ ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ လူနာေတြ က်န္းမာေရး ျပန္ေကာင္းလာတယ္ဆိုတာမွာ ေက်းဇူးရွင္ေတြက အမ်ားၾကီးပဲ ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္က်န္းမာေရးစနစ္၊ အခြန္ထမ္းျပည္သူလူထု၊ က်န္းမာေရးဘတ္ဂ်က္ခြဲေ၀မွဳပံုစံ၊ အေရးေပၚ တယ္လီဖုန္း ေအာ္ပေရတာ၊ အေရးေပၚဖုန္းကို ကိုယ္တိုင္ဖုန္းဆက္တာ မဟုတ္ရင္ ဆက္ေခၚေပးတဲ့ မိသားစု၀င္၊ သူငယ္ခ်င္း၊ တက္စီနဲ႕သြားတာဆိုရင္ တက္စီေမာင္းသူ၊ ဘတ္စ္နဲ႕သြားရင္ ဘတ္စ္ေမာင္းသူ၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳမွာ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္တဲ့ ဆရာ၀န္၊ ဆရာမ၊ ဓာတ္ခြဲပညာရွင္၊ ေဆးရံုသန္႕ရွင္းေရးသမား၊ ေဆး၀ါးျပည့္စံုမွု၊ ေဆး၀ါးေတြ ေဆးရံုမွာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနေအာင္ ထုတ္ေပးတဲ့ ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ ေဆးစတိုခန္းနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ ဘယ္လိုေရာဂါကို ဘယ္လိုေဆး၀ါးနဲ႕ ကုသသင့္တယ္ဆိုတာ တီထြင္ေပးခဲ့တဲ့ ေဆးပညာရွင္ၾကီးေတြ၊ ဒီဆရာ၀န္၊ ဆရာမေတြကို ေမြးထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ေတြက ဆရာေတြ၊ ေဆးပညာစာအုပ္ေရးသားခဲ့သူေတြ တသီသတန္းၾကီးပဲ ျဖစ္တယ္။ အားလံုးက ကိုယ္ထမ္းေဆာင္ရမယ့္ တာ၀န္ေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ထမ္းေဆာင္ေနၾကလို႕ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳ ယႏၱရားၾကီး ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လည္ပတ္ေနတာသာျဖစ္တယ္။ တဦးတေယာက္တည္းရဲ႕ စြမ္းအားေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူး။ ဒီယႏၱရားထဲ ပါသူေတြအားလံုးဟာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳ ၀န္ေဆာင္မွဳကို ေပးေနၾကသူေတြျဖစ္တယ္။ ကိုယ္တိုင္ကလဲ လူတေယာက္အေနနဲ႕ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳကို ခံစားခြင့္ရွိတယ္၊ အခြန္ထမ္းျပည္သူ တေယာက္အေနနဲ႕ ကိုယ္နဲ႕ ထိုက္သင့္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မွဳကို ရသင့္တဲ့အတြက္ ဒီ၀န္ေဆာင္မွဳရဲ႕ စားသံုးသူ ျဖစ္လာရတာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္က တာ၀န္ယူတဲ့ ေဆးရံုေတြမွာ မဟုတ္ပဲ တျခားပုဂၢလိက ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမွာဆို ပိုရွင္းတယ္။ ဒါက ေစ်း၀ယ္သလိုပဲျဖစ္တယ္။ ကိုယ္က က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မွဳဆိုတဲ့ ကုန္ပစၥည္းလိုခ်င္တယ္။ ဒီအတြက္ ေငြေပးတယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ၊ ဆရာမေတြဘက္က က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မွဳ ကုန္ပစၥည္းကို ေရာင္းတယ္။ ၀န္ေဆာင္မွဳဆိုတာက ကိုင္တြယ္လို႕ရတဲ့ အေကာင္အထည္ျပ မဟုတ္တဲ့အတြက္ မၾကိဳက္လို႕ ဆိုျပီး ျပန္လဲလို႕မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၀န္ေဆာင္မွဳ မေကာင္းရင္ေတာ့ စားသံုးသူတေယာက္အေနနဲ႕ Complaint တက္ခြင့္ရွိရမယ္၊ ေလ်ာ္ေၾကး ေတာင္းခြင့္ရွိရမယ္၊ ထိခိုက္နစ္နာမွဳရွိရင္ တရားဥပေဒနဲ႕အညီ ေျဖရွင္းခြင့္ရွိရမယ္။

စားေသာက္ဆိုင္တခုမွ စားပြဲထိုးရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မွုကို မေက်နပ္တဲ့အခါ ဆိုင္မန္ေနဂ်ာကို တိုင္တန္းၾကတယ္။ ရံုးငွာနဆိုင္ရာတခုခုမွာ ၀န္ထမ္းရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မွဳကို မေက်နပ္တဲ့အခါ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းနဲ႕အညီ တိုင္တန္းမွဳ ျပဳရမယ္။ ေက်ာင္းဆရာမရဲ႕ Professional Misconduct ကို သက္ဆိုင္ရာ ပညာေရးဌာနေတြဆီ တိုင္ရမယ္။ ျပည္သူ႕ေဆးရံုမွာဆိုရင္လဲ ေဆးရံုအၾကီးအကဲကို တိုင္တန္းရမယ္။ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနကို တိုင္တန္းရမယ္။ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲဲ႕ျပီး စစ္ေဆးရမယ္။ လိုအပ္သလို အေရးယူတာေတြ လုပ္ရမယ္။ ပုဂၢလိကေဆးရံုမွာဆိုရင္လဲ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးပညာရွင္ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တရား၀င္တိုင္ၾကားမွဳျပဳလုပ္ရမယ္။ ပုဂၢလိက ေဆးရံုက စံုစမ္းေရးဘုတ္အဖြဲ႕ဖြဲ႕ျပီး စစ္ေဆးမွဳလုပ္ဖို႕လိုတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လူနာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊ ေဆးပညာရွင္ရဲ႕ ညံ့ဖ်င္းမွဳ၊ မေတာ္တဆျဖစ္မွဳေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာမွုရွိတယ္ဆိုရင္ ဒီလူနာကို က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မွဳေပးတာက ပုဂၢလိက ေဆးရံုျဖစ္လို႕ပဲ။ ေဆးရံုနဲ႕ လူနာအၾကားမွာ ၀န္ေဆာင္မွဳ contract ရွိတယ္။ ေဆးရံုနဲ႕ ေဆးပညာရွင္အၾကားမွာလဲ အလုပ္ခန္႕ထားမွဳနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ contract ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေကာ္မရွင္စား contract ပဲျဖစ္ျဖစ္ ရွိတယ္။ ဒါကို ခ်ိဳးေဖာက္မွဳ ျပဳတဲ့အခါမွာ Medical Negligence ျဖစ္မွဳဟာ တရားမမွဳ ေျမာက္တယ္။ တခါတရံမွာ ရာဇ၀တ္မွဳ ေျမာက္တာလဲ ရွိတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ နစ္နာတဲ့ လူနာရွင္ဘက္က လုိအပ္တဲ့ ဥပေဒေရးရာ ကိစၥရပ္ေတြကို က်ြမ္းက်င္နားလည္သူေတြနဲ႕ တိုင္ပင္ဖို႕ လိုအပ္တယ္။

အခုတေလာ ရန္ကုန္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ခြဲစိတ္မွု အမွားအယြင္းကေန လူေသဆံုးမွဳျပႆနာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အင္တာနက္အြန္လိုင္းေပၚမွာ အေတာ္ကို သတင္းေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနတယ္။ ဒီကိစၥကို ေသခ်ာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တရားမွ်တမွဳနဲ႕ ၀န္ေဆာင္မွဳဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ေတြ႕ျမင္ရမွာျဖစ္တယ္။ ေဆးရံုက က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွဳ ၀န္ေဆာင္မွဳကို ေငြနဲ႕ေရာင္းတယ္။ လူနာရွင္ဘက္က ေဆးရံုကို ေဆး၀ါးကုသ စရိတ္ေပးရတယ္။ တနည္းဆိုရင္ ၀န္ေဆာင္မွဳကို ၀ယ္ယူတယ္။ ေဆးရံုက ေဆးပညာရွင္ေတြကို လုပ္ခ (သို႕မဟုတ္) ေကာ္မရွင္ေပးျပီး ေဆးပညာအသံုးခ်ခိုင္းထားတယ္။ ဒီအတြက္ ေဆးရံုနဲ႕ လူနာရွင္အၾကားမွာ၊ ေဆးရံုနဲ႕ ေဆးပညာရွင္ေတြအၾကားမွာ contract ေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ လူနာေသတယ္။ ဒီလို လူနာေသမွဳဟာ ဆရာ၀န္ရဲ႕ ခြဲစိတ္မွဳအမွားအယြင္းေၾကာင့္လို လူနာရွင္ဘက္က မီဒီယာကေနတဆင့္ ထုတ္ေဖာ္စြပ္စြဲထားတယ္။ ဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး မီဒီယာရဲ႕ ေရးသားခ်က္ေတြက မမွ်တဘူးလို႕ သံုးသပ္သူေတြလဲ ရွိတယ္။ ေဆာင္းပါးေတြမွာ ေရးသားထားခ်က္ေတြမွာ လူနာရွင္ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို ကိုးကားထားတယ္။ ဒီေတာ့ တဘက္တည္းအျမင္လို႕လဲ ဆိုႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ဆိုရေအာင္ မီဒီယာဘက္က သက္ဆိုင္ရာေဆးခန္းနဲ႕ ဆရာ၀န္ကို ဆက္သြယ္ခဲ့တာ မရွိဘူးဆိုတာေသခ်ာမွ တဘက္သတ္လို႕ ဆိုႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။

တကယ္လို႕ မီဒီယာဘက္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းျပီးမွ သက္ဆိုင္တဲ့ ေဆးခန္းနဲ႕ ဆရာ၀န္ေတြက လိုအပ္တဲ့ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားမွဳ၊ ျငင္းဆိုမွဳ ဘာမွ မလုပ္တာဆိုရင္ေတာ့ မီဒီယာရဲ႕ ကိုးကားေရးသားခ်က္ကို ဘက္လိုက္တယ္လို႕ မဆိုႏိုင္ဘူး။ ဒီေနရာမွာ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ကို လူသတ္မွဳ တရားခံအေနနဲ႕ ေရးသားျဖန္႕ေ၀ခ်က္ေတြက မွားတယ္။ လူေသေစမွဳအတြက္ သံသယျဖစ္ထားျခင္း ခံရသူ၊ surgical error ျဖစ္တဲ့ ဆရာ၀န္တေယာက္အေနနဲ႕ စြပ္စြဲသတ္မွတ္ခံထားရသူ အေနနဲ႕သာ ဥပေဒေၾကာင္းအရ သံုးႏွဳန္းလို႕ ရမွာျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္မွဳေတြတိုင္းမွာ risks ေတြရွိတယ္။ ဒီ risks ေတြကို လူနာ (သို႕) လူနာရွင္ကို ၾကိဳတင္ေျပာဆိုဖို႕ ဆရာ၀န္ဆီမွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ က်ြန္မတို႕ ျမန္မာျပည္မွာက ဆရာ၀န္ေတြကလဲ “ငါေျပာေတာ့ေကာ သူတို႕က ဘာနည္းလည္မွာလဲ“ လို႕ အယူအဆရွိတယ္။ လူနာေတြကလဲ “ဆရာတို႕ကပဲ နားလည္တာပါ။ ဆရာတို႕ လုပ္သင့္တာလုပ္ပါ“ လို႕ ဆိုတတ္ၾကတယ္။ တကယ္က အဲလိုမဟုတ္ဘူး။ ဆရာ၀န္ေတြ၊ ေဆးပညာရွင္ေတြဘက္က လူနာဘက္က နားလည္ႏိုင္တဲ့ စကားလံုး အသံုးအႏွုန္းနဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ risk ေတြကို ရွင္းထားရမယ္။ လူနာေတြဘက္ကလဲ နားလည္ေအာင္ ေမးရမယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္လာရင္ risk ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ ျပႆနာေတြကို ဆရာ၀န္အမွားလို႕ စိတ္ထဲက ၾကိတ္ျပီး သတ္မွတ္ထားမွုေတြ ေတာ္ေတာ္နည္းသြားမယ္။ ေဆးသမားဂုဏ္ဆိုတာကို ေထာက္ထားျပီး ဖြင့္မေျပာၾကတဲ့ လူနာေတြ၊ လူနာရွင္ေတြ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားၾကီးပဲ။ စိတ္ထဲကေန ဒီဆရာ၀န္ ငါ့အေမကို သတ္တယ္လို႕ ေတြးေနၾကတဲ့ လူနာရွင္ေတြ မရွိဘူးလို႕ ဘယ္သူတပ္အပ္ေျပာႏိုင္သလဲ။ ဒါေတြဟာ စိတ္ထဲမွာ ေျပာေနရမယ့္ အရာေတြ မဟုတ္ဘူး။ မ်က္ေမွာက္ ရွင္းရမယ့္ အရာေတြသာျဖစ္တယ္။ risk နဲ႕ error ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာဖို႕လိုတယ္။ ဒါမွ risk ကို error လို႕ထင္ျပီး သက္ဆိုင္တဲ့ ဆရာ၀န္၊ ဆရာမေတြကို စိတ္ထဲက နားၾကည္းေနတာေတြ၊ မယံုမၾကည္ျဖစ္တာေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားမွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုပဲ error ေတြ ျဖစ္ရင္လဲ လုပ္ေနတဲ့ ေဆးပညာရွင္ေတြကို သူတို႕အမွားေတြ သူတို႕သိေအာင္ ေထာက္ျပလိုက္သလိုျဖစ္တယ္။ တျခားေဆးပညာရွင္ေတြ သင္ခန္းစာ ယူလို႕ ရလာမွာျဖစ္တယ္။

လူတေယာက္ကားေမာင္းသြားရင္ မဆင္မျခင္ေမာင္းမွုေၾကာင့္ လူေသေစမွဳျဖစ္ရင္ ဥပေဒအရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရမွုေတြ ရွိတယ္။ ဒီလိုပဲ ဆရာ၀န္တေယာက္ရဲ႕ အမွား (error) ေၾကာင့္ လူေသေစမွဳ ျဖစ္တာမွာ ဆရာ၀န္မို႕ဆိုျပီး ခ်န္လွပ္ထားခြင့္ရွိသလား။ ဥပေဒေၾကာင္းအရ တရားမမွဳ၊ ရာဇ၀တ္မွဳ တခုခုမွာ ျပစ္ဒဏ္နဲ႕ ညီမွ်တဲ့ ေပးဆပ္မွဳကို ေတာ့ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမွာပဲျဖစ္တယ္။ က်ြန္မတို႕ စေကာတလန္က က်န္းမာေရးနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အက္ဥပေဒေတြထဲမွာ Surgical Errors ဆိုတာကို
(၁) မွားယြင္းေသာ ခြဲစိတ္မွဳ ျပဳလုပ္ျခင္း
(၂) ေရာဂါႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေသာ မွားယြင္းသည့္ ကိုယ္ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္းတြင္ ခြဲစိတ္ျခင္း
(၃) ေမ့ေဆးေပးမွုႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ခြဲစိတ္ေနစဥ္ ျဖစ္ပြားလာေသာ အမွားမ်ား
(၄) cosmetic surgery အမွားမ်ား ကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီလိုအမွားေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဆရာ၀န္ရဲ႕ ေဆးကုသခြင့္ လိုင္စင္ရုတ္သိမ္းမွဳ၊ ရာဇ၀တ္မွုေျမာက္ရင္ ဥပေဒအရ အေရးယူမွဳ၊ တရားမမွဳေျမာက္ရင္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးေဆာင္ရမွဳ စတာေတြ ရွိတယ္။

ဒီေတာ့ အခုကိစၥမွာ သက္ဆိုင္ရာဆရာ၀န္ကို တရားခံအျဖစ္ စြပ္စြဲေနတာေတြ၊ လူထုကို သတင္းေပးတဲ့ မီဒီယာက တဘက္သတ္ပဲ သတင္းယူခဲ့တာလား၊ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူေတြက ေျပာဆိုဖို႕ ျငင္းဆန္ျပီး ေရွာင္ေျပးေနတာလား ဆိုတာ မေသခ်ာခင္မွာ မီဒီယာဘက္လိုက္မွုလို႕ ေျပာဆိုေနတာေတြထက္စာရင္ တကယ္ျဖစ္သင့္တာကေတာ့ နစ္နာသူေတြဘက္ကေန တရား၀င္တိုင္ၾကားမွုေတြ၊ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕ျပီး စံုစမ္းေပးဖို႕ေတာင္းဆိုမွုေတြ၊ လိုအပ္ရင္ Post-Mortem စစ္ေဆးမွဳေတြ၊ ေဆးကုသမွဳနဲ႕ ေဆးစစ္ခ်က္မွတ္တမ္းေတြကို ဥပေဒဘက္ေတာ္သားအကူအညီနဲ႕ ေတာင္းဆိုၾကည့္ရွဳစစ္ေဆးခိုင္းမွဳေတြ၊ surgical risks လား၊ surgical errors လားဆိုတာ ေလ့လာဆန္းစစ္ျပီး error ေတြ၊ Medical Negligence ေတြ ျဖစ္ေနခဲ့ရင္လဲ တရားစြဲဆိုမွဳေတြ ျပဳလုပ္သင့္တဲ့ ကိစၥရပ္ တခုသာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကသာ တရားမွ်တမွဳနဲ႕ ၀န္ေဆာင္မွဳဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။

လူနာေတြဘက္က ဆရာ၀န္ဘက္ကို “ ေဆးကုသခြင့္ လိုင္စင္ကို လူသတ္လိုင္စင္မ်ား မွတ္ေနလား မသိဘူး“၊ “အဲဒီဆရာ၀န္ေပါ့။ တို႕အေဖကို သတ္လိုက္တာ“၊ “ျမန္မာျပည္က ေဆးေက်ာင္းသားေတြ အဆင့္မရွိဘူး။ ဆရာ၀န္ေတြတကယ္မတတ္ဘူး။ စင္ကာပူသြားကုၾက“၊ “ဆရာ၀န္ေတြလဲ ေငြမ်က္ႏွာပဲ ၾကည့္ေနၾကတယ္“ ဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြ ထြက္ေပၚ ေျပာဆိုမွုေတြဟာ အမွန္တကယ္ တတ္က်ြမ္းနားလည္ျပီး လူနာေတြအေပၚမွာ တကယ္ေစတနာထားတဲ့၊ တာ၀န္ေက်တဲ့ ဆရာ၀န္ေတြကိုပဲ ရမ္းျပီး ေစာ္ကားလိုက္သလို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ တျပိဳင္နက္တည္းလိုမွာပဲ ဆရာ၀န္ေတြဘက္က လူနာေတြဘက္ကို ဂရုမစိုက္ပဲ “သူတို႕က ဘာနားလည္မွာလဲ“၊ “တို႕ကိစၥေတြထဲ လာေျပာရေအာင္ ဆရာ၀န္မို႕လား“၊ “ေနာက္လာမယ့္ လူနာေတြ အမ်ားၾကီးရွိေသးတယ္။ ေမးစရာရွိရင္လဲ ေရွ႕က ဆရာမကို ေမးလိုက္ေလ။ တို႕က ဆရာ၀န္။ ဒါေတြလိုက္ရွင္းမျပေနႏိုင္ဘူး“၊ “ငါမွားသြားလဲ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ ေနလိုက္လဲ ငါ့လိုလူမ်ိဳးက ဘယ္သူက ဘာလာလုပ္လို႕ ရမွာမို႕လဲ“ ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚ ေတြ မထားရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ၊ ဆရာမေတြ၊ ေဆးပညာရွင္ေတြဘက္က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳ ၀န္ေဆာင္မွဳအတတ္ပညာကို ရင္းျပီး ဘ၀ရပ္တည္ေရး၊ ၀င္ေငြရေရး လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ လူနာေတြဘက္ ေငြေၾကးနဲ႕ရင္းျပီး ဒီ၀န္ေဆာင္မွဳကို ၀ယ္ယူပါတယ္။ ပစၥည္း၀ယ္မယ့္သူက ကိုယ္၀ယ္မယ့္ပစၥည္းရဲ႕ အရည္အေသြးကို ၾကည့္ရမယ္။ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးေတြ နားလည္ရမယ္။ ၀န္ေဆာင္မွဳ မွန္မွန္ကန္ကန္ မရွိရင္ complaint တက္ရပါမယ္။ ပစၥည္းေရာင္းသူဘက္ကလဲ ကိုယ့္ပစၥည္း အရည္အေသြးကို ေတာက္ေျပာင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ မွန္ကန္သင့္ေတာ္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မွဳကို ေပးရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အခုမၾကာေသးမီက ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ဟာ တျခား ႏိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္ဆိုရင္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ရွာေဖြစံုစမ္း ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆးရမယ့္ တရားမွ်တမွဳနဲ႕ ၀န္ေဆာင္မွဳဆိုင္ရာ ျပႆနာတခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မလား ဆိုတာကေတာ့ တည္ဆဲ ဥပေဒေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ တရားမွ်တမွဳကို မေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္တဲ့ နအဖ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ ေၾကာင့္လို႕ပဲ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ထပ္အားနည္းခ်က္ တခုလဲရွိပါတယ္။ တခါတုန္းက က်ြန္မနဲ႕ ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္းေတြကိုလဲ စဥ္ဆက္မျပတ္ေလ့လာေနတဲ့ ပေရာ္ဖက္ဆာတေယာက္နဲ႕ ျမန္မာေတြအေၾကာင္း စကားေျပာျဖစ္တုန္းက သူကေျပာပါတယ္။ “နင္တို႕ ျမန္မာေတြက အာဏာရွင္စနစ္ကို တကယ္ေကာ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ဖယ္ရွားလိုၾကတာလား။ အာဏာရွင္ဆန္တဲ့ လူ႕ေဘာင္ထဲက အေတြးအေခၚေတြကိုေကာ ေျပာင္းလဲေနၾကျပီလား။ လြတ္လပ္မွဳဆိုတာ ကိုယ္က စတာျဖစ္တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ကို ဆန္႕က်င္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ နင့္ဆီမွာေတာင္ တခါတေလ ငါေပးလိုက္တဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြကို နင္ျပန္မျငင္းဘူး။ ငါက ျငင္းေအာင္ ေျပာလဲမျငင္းဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုက စျပီးျပင္ဖို႕ လိုတယ္“ လို႕ ေျပာပါတယ္။ က်ြန္မေသခ်ာျပန္ျပီး စဥ္းစားၾကည့္ရင္း ျပင္ဖို႕ ၾကိဳးစားရပါေတာ့တယ္။

က်ြန္မတို႕ဆီမွာ မသိမသာ အရိုးစြဲေနတဲ့ “လူၾကီးေတြ စကားေျပာေနရင္ လူငယ္ေတြက လူၾကီးေတြနဲ႕ တန္းတူရည္တူ ယွဥ္ျပီး မေျပာရဘူး၊ မျငင္းခံုရဘူး“၊ “ဆရာေတြဆိုရင္ ျပန္မေျပာရဘူး၊ မိဘစကားကို အလံုးစံု နားေထာင္ရမယ္“၊ “ရံုးေရာက္ဂတ္ေရာက္ မျဖစ္ခ်င္ဘူး“၊ “တိုင္နဲ႕ ေခါင္းနဲ႕ ေဆာင့္ရင္ ေခါင္းပဲ နာလိမ့္မယ္“၊ “ကို္ယ့္အလြန္မျဖစ္ေစနဲ႕၊ သည္းခံလိုက္“၊ “ျပဳသူအသစ္၊ ျဖစ္သူအေဟာင္း“၊ “သည္းခံျခင္းကသာ ေအာင္ျမင္ပါတယ္၊ ကိုယ့္ဘ၀ ၀႗္ေၾကြးနဲ႕ ကိုယ္ပါ“၊ “ အတိတ္က သူ႕ကို ဘာလုပ္ခဲ့မိမွန္းမွ မသိတာ။ ဒါေၾကာင့္ ျပန္ခံရတာ ေနမွာပါ။ စိ္တ္ထဲ မထားနဲ႕ေတာ့“၊ “သူ႕တရားသူစီရင္မွာပါ“ ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚေတြနဲ႕ကေတာ့ တရားမွ်တမွဳ ရလာဖို႕ ဆိုတာ မလြယ္ကူပါဘူး။ ခက္တာက ဒီအေတြးေတြကလဲ ကိုယ့္ထက္ အင္အားၾကီးသူေတြေရွ႕မွာမွ ေပၚလာတတ္တာေတြကလဲ ရွိေသးရဲ႕။ အင္အားနည္းရင္ေတာ့ သည္းခံဖို႕ စိတ္က ေပ်ာက္သြားတတ္ျပန္ေသးတယ္။ ဥပမာ- ေခြးတေကာင္က ကေလးကို ကိုက္လိုက္ျပီဆိုပါေတာ့။ သည္းခံဖို႕အေတြးက မထြက္လာဘူး။ တုတ္ဆြဲျပီး ရိုက္ပစ္ေတာ့တာပဲ။ အဲ- ရဲတေယာက္က အျပစ္မရွိတဲ့ ကိုယ့္ကေလးကို ေမွာင္ရိပ္ခုိမွဳနဲ႕ ဖမ္းသြားျပီး တညလံုး စခန္းမွာ ရိုက္လိုက္ျပီ ဆိုပါေတာ့၊ ေငြေပးျပီးလဲ သြားေရြးလာရေသး။ မတရားတာလဲ ခံရေသး။ အခ်ဳပ္အေႏွာင္ခံရတဲ့ ၀႗္ေၾကြးပါလာလို႕လား မသိဘူး ဆိုျပန္ေရာ။ ဒီလိုသာ ေျပာစတမ္းဆိုရင္ ေခြးကိုက္ခံရမယ့္ ၀႗္ေၾကြးပါလာလို႕ပါလို႕ေကာ ဘာလို႕ မတြက္ၾကသလဲ။ အဓိကကေတာ့ ဘယ္သူက ကိုယ့္ကို ထိခိုက္ရင္ ျပန္လုပ္မယ္၊ ဘယ္သူက ထိခိုက္ရင္ ျပန္မလုပ္ဘူး ဆိုျပီး စိတ္ထဲမွာကိုက ဖိႏွိပ္မွဳကို လက္ခံေနလို႕ ဖိႏွိပ္ခံေနရျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။

ဒါေၾကာင့္ တရားမွ်တမွဳနဲ႕ ၀န္ေဆာင္မွဳေရးရာ ျပႆနာေတြကို တရားမွ်တမွဳကို အလိုရွိသူတိုင္းက မားမားမတ္မတ္ ရင္ဆိုင္ရပ္တည္ဖို႕ လိုအပ္လွပါေၾကာင္းနဲ႕ ဖိႏွိပ္မွဳနဲ႕ မတရားမွဳဆိုတာ ဖိႏွိပ္တာေတြ၊ မတရားတာေတြကို ေခါင္းငံု႕ခံေနသူေတြပဲ ၾကံဳေတြ႕ရမယ့္ ျပႆနာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၅၊ ၁၁၊ ၂၀၀၉)

ကိုယ့္ထူးကိုယ္ခြ်န္ရေတာ့မယ့္္ပညာေရး

ေရးသားသူ - S.S.
သံလြင္အိပ္မက္အင္တာနက္မဂၢဇင္း အတြဲ (၃) အမွတ္ (၄) တြင္ေဖာ္ျပျပီးျဖစ္သည္ ။

ပညာေရးရဲ႕အဓိပၸါယ္နဲ႔ပတ္သက္ျပီး American Educator Robert Hutchins က ခုလိုေျပာခဲ့ပါတယ္ - “It must be remembered that the purpose of education is not to fill the minds of students with facts … it is to teach them to think” - - ပညာေရးရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ဆိုတာ ေက်ာင္းသားေတြကို အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ပဲျဖည့္ေပးေနဖို႔မဟုတ္ဘူး ၊ သူတို႔ကိုေတြးေခၚတတ္ေအာင္သင္ၾကားေပးဖို႔ျဖစ္တယ္ဆိုတာ အျမဲသတိရေနရမယ္ ။

ျမန္မာျပည္ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္ရင္ လူတိုင္းေျပာေလ့ရွိတဲ့စကားကေတာ့ ပညာေရးစနစ္ေျပာင္းလဲဖို႔လိုျပီ ဆိုတာပါပဲ ။ ျမန္မာျပည္မွာ ခြ်တ္ခ်ံဳက်ေနတဲ့ပညာေရးစနစ္ရဲ႕တရားခံကိုရွာၾကတဲ့အခါ လူအမ်ားစုကအစုိးရကိုလက္ညွိဳးထိုးၾကတယ္ ။ အစိုးရေျပာင္းမွပဲ ျမန္မာျပည္ပညာေရးစနစ္လည္း နာလန္ထူနိုင္ဖြယ္ရွိမယ္လို႔ ထင္ျမင္ၾကတယ္ ။ အစိုးရမေျပာင္းသမွ် ဘာမွေျပာင္းလဲလို႔ရမွာမဟုတ္ေတာ့ပါဖူးလို႔ လက္ေလွ်ာ့ထားၾကတယ္ ။

တကယ္ေတာ့ အစိုးရေျပာင္းလဲသည္ျဖစ္ေစ မေျပာင္းလဲသည္ျဖစ္ေစ ... Robert Hutchins ေျပာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြအသိဥာဏ္တိုးပြားျပီး ေတြးေခၚနိုင္စြမ္းရွိလာေအာင္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးတဲ့ပညာေရးမိ်ဳး ျမန္မာျပည္မွာရွိလာေအာင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ၊ ဆရာေတြ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ကိုယ့္ဒူးကိုယ္ခြ်န္္ျပီး ေအာက္ပါနည္းလမ္းေတြနဲ႔လုပ္ေဆာင္လို႔ရနိုင္ပါတယ္ ။

(၁) လိုအပ္တဲ့ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ အျဖစ္နိုင္ဆံုးနည္းလမ္းနဲ႔ေျပာင္းလဲပါ ။

ေျပာင္းလဲခ်င္တယ္ ေျပာင္းလဲဖို႔လိုတယ္လို႔ေျပာေနရံု ေအာ္ေနရံုနဲ႔ကေတာ့ အေျပာင္းအလဲဆိုတာျဖစ္မလာနိုင္ပါဖူး ။ ကိုယ္နဲ႔အနီးစပ္ဆံုးအပိုင္းကေနစျပီး ဘယ္ေနရာေတြမွာ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲခ်င္တယ္ဆိုတာကို ေသခ်ာဆန္းစစ္ရပါမယ္ ။ ျပီးေတာ့ လက္ေတြ႔အျဖစ္နိုင္ဆံုးနည္းလမ္းကိုစဥ္းစားေရြးခ်ယ္ျပီး ေျပာင္းလဲဖို႔ၾကိဳးစားပါ ။

သင္ၾကားနည္းပိုင္း

သင္ခန္းစာေတြအေပၚ ေက်ာင္းသားေတြစိတ္၀င္တစားေတြးေခၚစဥ္းစားတတ္လာေအာင္ ဆရာတေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲယူနိုင္မလဲ ။

ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔နီးစပ္ရာ သူတို႔ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြသံုးျပီး .. သင္ခန္းစာေတြဟာ စာအုပ္ထဲကအခ်က္အလက္သက္သက္မဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႔ဘ၀မွာလည္းအေရးပါေနတယ္ ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာ ရွင္းျပရပါမယ္ ။ ဥပမာ .. မူလတန္းကေလးေတြကို အေပါင္း အႏႈတ္သင္တဲ့အခါ သူတို႔သံုးေနက် ပစၥည္းေတြကိုသံုးျပီးျဖစ္ေစ ၊ ေလ့လာေရးခရီးအေနနဲ႔ အျပင္ ေက်ာင္းအနီးအနားကိုသြားျပီး အုတ္တိုင္ေတြကို ေရတြက္တာျဖစ္ျဖစ္ ၊ ေက်ာက္တံုးေတြ ေရတြက္တာျဖစ္ျဖစ္လုပ္ရင္ ၊ သူတို႔ထိေတြ႔ေနရတဲ့အရာေတြသံုးတဲ့အတြက္ စိတ္၀င္စားလာျပီး ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ႔ ေခါင္းထဲကိုအျမဲမွတ္၀င္သြားပါလိမ့္မယ္္ ။

ေက်ာင္းသားေတြဆီကစိတ္၀င္စားမႈရလာျပီးရင္ သူတို႔ကို ကိုယ့္ဘာသာေတြးေခၚစဥ္းစားတတ္ေအာင္ ထပ္ဆင့္ကဲျပီးစဥ္းစားရမယ့္ပုစၦာမိ်ဳးေတြနဲ႔ challenge လုပ္သင့္ပါတယ္ ။ ဥပမာ .. အုတ္တိုင္ေတြကိုေပါင္းတာသင္ျပီးရင္ ၊ အုတ္တိုင္ေတြမပါဘဲ ဂဏန္းေတြပဲသံုးျပီးေပါင္းခိုင္းတာမိ်ဳး ။

သင္ယူနည္းပိုင္း

ဆရာသင္ျပျပီးသားသင္ခန္းစာေတြကိုက်က္မွတ္ရာမွာ “ဒါသင္ ၊ ဒါက်က္ ၊ ဒါေျဖ” စနစ္သာမက ၊ ကိုယ့္ဘာသာဆင့္ကဲေတြးေခၚစဥ္းစားတာမိ်ဳးျဖစ္လာေအာင္ ေက်ာင္းသားတေယာက္အေနဲ႔ ဘယ္လိုေျပာင္းလဲယူမလဲဲ ။

“ဒါသင္ ဒါက်က္ ဒါေျဖ” ဆိုတဲ့စနစ္ကိုမၾကိဳက္တာနဲ့ ေက်ာင္းကသင္ေပးတဲ့အတိုင္း မက်က္ဘဲ မေျဖဘဲေနလို႔မရပါဖူး ။ ျမန္မာျပည္ပညာေရးစနစ္မွာအမွတ္ေပးတဲ့အခါ သင္ထားတဲ့အတိုင္းမေျဖရင္ စာေမးပြဲေအာင္မွတ္ထိခိုက္နိုင္ပါတယ္ ။ ေျပာင္းလဲယူနိုင္တဲ့အရာကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္စာသင္ယူတဲ့နည္းပါ ။ ေက်ာင္းကသင္ခန္းစာေတြကို သင္ယူတဲ့အခါ “ဘာေၾကာင့္ (why)” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို ေခါင္းထဲဲအျမဲၾကိဳးစားထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ပါတယ္ ။ အဲဒီေမးခြန္းရဲ႕အေျဖကိုရဖို႔ စာအုပ္ေတြသူမ်ားထက္ပိုဖတ္ရမယ္ ၊ အင္ေဖာ္ေမးရွင္းကို နည္းမိ်ဳးစံုနဲ႔ရွာရမယ္ ၊ လူၾကီးမိဘ ဆရာသမားေတြကို ေမးသင့္ေမးထိုက္ ေမးခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ ေမးျမန္းရမယ္ ေဆြးေႏြးရမယ္ ၊ အဲဒီေမးခြန္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေတြးမိတာေတြကို စာအုပ္ထဲခ်ေရးျပီး ကိုယ့္လိုခံယူခ်က္ခ်င္းရွိတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြကိုရွာျပီး ေဆြးေႏြးၾကည့္ရမယ္ ။

(၂) လက္ေတြ႔က်က် တဆင့္ခ်င္းေျပာင္းလဲပါ ။

လူေတြရဲ႕သဘာ၀က အေျပာင္းအလဲကိုမၾကိဳက္တတ္ၾကပါဖူး ... ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ လုပ္ေနၾကအတိုင္းလုပ္လို႔မရေတာ့ဖူး ၊ အသစ္ေတြကိုေလ့လာသင္ယူလုပ္ကိုင္ရေတာ့မယ္ ၊ ကိုယ္နဲ႔မရင္းနီးတဲ့အသစ္ေတြဆိုေတာ့ အတိုင္းအတာတခုထိ အပင္ပန္းခံၾကိဳးစားရေတာ့မယ္္ ။ ဒါေပမယ့္ လုပ္ေနၾကပံုစံကေန သိသိသာသာေျပာင္းလဲလုပ္ဖို႔မလိုအပ္တဲ့အေျပာင္းအလဲမိ်ဳးကိုေတာ့ လူေတြကလက္ခံနိုင္ေခ်မ်ားၾကတယ္ ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေျပာင္းလဲျပီးလုပ္ေနရတယ္လို႔ မသိလိုက္တာမိ်ဳးဆိုေတာ့ သိပ္ပင္ပန္းတယ္လို႔မခံစားရေတာ့ဖူး ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တဲ့အေျပာင္းအလဲတခုဟာ လက္ရွိနဲ႔ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ကြာျခားေနသလဲ အရင္ဆန္းစစ္ပါ ။ ျပီးေတာ့အဲဒီအေျပာင္းအလဲကိုရဖို႔ လက္ရွိအေျခအေနကေန ေျဖးေျဖးခ်င္း တဆင့္ခ်င္းလုပ္ေဆာင္ပါ ။

သင္ၾကားနည္းပိုင္း

သင္ခန္းစာထဲကအခ်က္အလက္ေတြကိုအသံုးခ်ျပီး ဥာဏ္စမ္းပုစၦာ (သို႔မဟုတ္) အလားတူပံုစံနဲ႔လွည့္ေမးထားတဲ့ပုစၦာေတြကိုေျဖနိုင္တဲ့ (apply လုပ္နို္င္တဲ့) အရည္အခ်င္းမိ်ဳး ေက်ာင္းသားေတြမွာ ရွိလာေအာင္ ဆရာတေယာက္အေနနဲ႔ စာသင္နည္းမွာ တဆင့္ခ်င္းဘယ္လိုေျပာင္းလဲမလဲ ။

ေက်ာင္းသားေတြ ေျဖေနၾကပုစၦာေတြကို တပုဒ္ျပီးတပုဒ္အရင္တြက္ခိုင္းျပီး အေျခခံကိုေသခ်ာနားလည္ေအာင္ရွင္းျပပါ ။ ဥပမာ - အီးေကြးရွင္းတိုင္းကိုအလြတ္က်က္မွတ္တာမိ်ဳးမျဖစ္ေစပဲ အဲဒီအီေကြးရွင္းဟာဘယ္လို္အဓိပၸါယ္ကိုေဖာ္ညႊန္းေနတယ္ဆိုတာ ေက်ာင္းသားေတြသိေအာင္ေသခ်ာရွင္းျပပါ ။ ျပီးမွ ပုစၦာရဲ႕တပိုင္းခ်င္းဆီကို ဥာဏ္စမ္းအျဖစ္ျပန္လွည့္ေမးပါ ။ အဲလိုမလုပ္ဘဲ ဥာဏ္စမ္းပုစၦာတပုဒ္ကို ခ်က္ခ်င္းခ်ေပးလိုက္ရင္ အေျပာင္းအလဲကၾကီးမားလြန္းေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြက ဘယ္ကစေျဖရမယ္မသိ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္ ။

သင္ယူနည္းပိုင္း

သင္ခန္းစာေတြကိုသင္ယူရာမွာ ထပ္ဆင့္ကဲ ေတြးေခၚတတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ရွိလာေအာင္ ေက်ာင္းသားတေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုတဆင့္ခ်င္းေျပာင္းလဲမလဲ ။

ဆရာသင္ထားတဲ့အခ်က္အလက္သာမက ထပ္ဆင့္ေတြးေခၚစဥ္းစားခ်င္တဲ့ေက်ာင္းသားတေယာက္ဟာ ဘာသာရပ္အကုန္လံုးမွာရွိတဲ့ သင္ခန္းစာအကုန္လံုးကို ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း “ဘာေၾကာင့္” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းထုတ္ျပီး လိုက္ေလ့လာစဥ္းစားဖို႔ၾကိဳးစားရင္ အခ်ိန္မလံုမေလာက္ျဖစ္ျပီး စာေမးပြဲအတြက္က်က္မွတ္ရမယ့္သင္ခန္းစာေတြေတာင္မျပီးနိုင္ျဖစ္သြားပါမယ္္ ။ အဲလိုမျဖစ္ေအာင္ ပထမဆံုးလက္ရွိသင္ယူေနရတဲ့သင္ခန္းစာေတြထဲက ကိုယ္စိတ္အ၀င္စားဆံုးတခ်ိဳ႔အပိုင္းေတြကိုု ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္မွာၾကံဳေတြ႔ေနရတာေတြနဲ႔ အရင္ကက်က္မွတ္ထားတဲ့သင္ခန္းစာေတြနဲ႔ ျပန္ဆက္စပ္ၾကည့္တာမိ်ဳး အရင္လုပ္ၾကည့္ပါ ။ ေနာက္တဆင့္အေနနဲ႔ ဘာသာရပ္အလိုက္အေသးစိတ္ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္ရတယ္ ဒီလိုေျပာင္းလိုက္ရင္ေရာဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုနည္းနဲ႔လုပ္ရတာလဲ စတဲ့ေမးခြန္းေတြကိုေမးျပီး ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ “ဘာေၾကာင့္” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကိုထည့္သြင္းတတ္တဲ့အက်င့္ရသြားပါလိမ့္မယ္ ။

(၃) လုပ္ျပီးသားအေျပာင္းအလဲကို လက္ရွိအေျခအေနမွာ အျမဲအက်ံဳး၀င္ေနေအာင္ၾကိဳးစားပါ ။

အေျပာင္းအလဲဆိုတာ တဒဂၤေျပာင္းလဲတာမိ်ဳးမျဖစ္သင့္ပါဖူး ။ အေျပာင္းအလဲတခုကိုလုပ္ျပီးတဲ့အခါ အဲဒီအေျပာင္းအလဲကို လက္ရွိအေျခအေနထဲမွာအက်ံဳး၀င္သြားေအာင္ ေနသားက်သြားေအာင္ ၊ ကိုယ္အျမဲလုပ္ေလ့လုပ္ထရွိတဲ့အရာတခုျဖစ္သြားေအာင္ လုပ္ယူရပါမယ္ ။

သင္ၾကားနည္းပိုင္း

ဥာဏ္စမ္းပုစၦာေတြေမးေလ့ရွိတဲ့ဆရာရဲ႕အတန္းကေက်ာင္းသားေတြဟာ ဥာဏ္စမ္းပုစၦာေျဖေလ့ေျဖထရွိသြားေတာ့ ဥာဏ္စမ္းပုစၦာေျဖရဖို႔ကို ၀န္မေလးေတာ့ဖူး ၊ မစိုးရိမ္ေတာ့ဖူး ။ သူတို႔အတြက္အဲလိုလုပ္ရတာ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးၾကီးမျဖစ္ေတာ့ဖူး ။

သင္ခန္းစာေတြကိုအခ်က္အလက္သပ္သပ္အေနနဲ႔ပဲ သင္ၾကားပို႔ခ်တာမဟုတ္ဘဲ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာၾကံဳေတြ႔ေနရတာေတြနဲ႔အျမဲၾကိဳးစားဆက္စပ္ျပီးသင္ၾကားေလ့ရွိမယ္ဆိုရင္ သင္ခန္းစာတခုကိုရွင္းျပတိုင္း လက္ေတြ႔မွာအလားတူအျဖစ္အပ်က္ (analogy) နဲ႔ယွဥ္ျပတတ္တဲ့ အေလ့အထရသြားပါလိမ့္မယ္ ။

သင္ယူနည္းပိုင္း

ေက်ာင္းသားတေယာက္ဟာ “ဘာေၾကာင့္” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကိုေမးတတ္လာျပီးရင္ ၊ သူဟာ ေက်ာင္းစာမွာတင္မက ဘယ္အရာကိုမဆိုေလ့လာတဲ့အခါ “ဘာေၾကာင့္” ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို အလိုလိုေခါင္းထဲစဥ္းစားမိလိမ့္မယ္ ။ အဲလိုေမးခြန္းေပၚလာေအာင္ သပ္သပ္သတိထားေနစရာမလိုေတာ့ဖူး ။

(၄) ေနာက္က်မက်န္ခဲ့ေအာင္ လိုအပ္တဲ့အခါတိုင္း ေျပာင္းလဲဖို႔အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါ ။

လူသားေတြဟာ ဘ၀မွာအေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အျမဲေနထိုင္ေနရပါတယ္ ။ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာပိုင္းေတြ လူေနမႈအဆင့္အတန္းေတြ အေတြးအေခၚအျမင္ေတြ စသျဖင့္ေျပာင္းလဲေနတယ္ ။ မိ်ဳးဆက္တခုနဲ႔တခုမွာ ၾကံဳေတြ႔ရတာေတြမတူေတာ့ဖူး ။ ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံတကာရဲ႕ပညာေရးစနစ္ေတြ ၊ ေက်ာင္းသားေတြစာသင္ယူတဲ့ပံုစံေတြ ၊ ဆရာေတြကစာသင္ၾကားတဲ့နည္းစနစ္ေတြဟာလည္း အဲလိုေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔လိုက္ဖက္ညီေအာင္ လိုက္ေျပာင္းလဲေနၾကရပါတယ္ ။

သင္ၾကားနည္းပိုင္း

ဆရာေတြဘက္က “ငါတို႔တုန္းကေတာ့ ဒီလိုပဲစာသင္ယူခဲ့တာ ၊ ခုေခတ္ေက်ာင္းသားေတြကို ဒီလိုသင္ၾကားေပးလည္း ဘာျပသနာရွိမွာလဲ” ဆိုတဲ့စိတ္ထားမိ်ဳးမထားဘဲ ခုေခတ္မွာမိ်ဳးဆက္သစ္ေတြအတြက္ ဘယ္လိုသင္ၾကားနည္းေတြကအေထာက္အကူျပဳနိုင္သလဲ ၊ တျခားနိုင္ငံေတြမွာ ဘယ္လိုသင္ၾကားနည္းအသစ္ေတြကိုအသံုးျပဳၾကသလဲ ၊ ဘာေၾကာင့္အသံုးျပဳၾကသလဲ ၊ ဘယ္လိုရလဒ္ေတြျဖစ္နိုင္သလဲဆိုတာကိုစူးစမ္းေလ့လာျပီး သင့္ေတာ္တာမိ်ဳးကို ကိုယ့္သင္ၾကားေရးပိုင္းမွာ အလွ်မ္းသင့္သလိုထည့္သြင္းအသံုးခ်သင့္ပါတယ္ ။

သင္ယူနည္းပိုင္း

ျမန္မာျပည္ကေက်ာင္းသားေတြဟာလည္း ေခတ္မွီေျပာင္းလဲလာတဲ့နည္းပညာပိုင္းေတြကိုအသံုးခ်တတ္လာရင္ ၊ အေၾကာင္းအရာတခုကိုေလ့လာတဲ့အခါ စာအုပ္ေတြတင္မက အင္တာနက္ဆိုတာကိုပါ မွီျငမ္းတတ္လာမယ္ ။ ေတြ႔ရွိမယ့္အခ်က္အလက္ေတြ ရွဳေထာင့္အမိ်ဳးမိ်ဳးကျမင္တာေတြ စာအုပ္ထဲမွာရွာေတြ႔တာထက္ ပိုက်ယ္ျပန္႔လာပါမယ္ ။

(၅) ေျပာင္းလဲဖို႔သက္သက္အတြက္ပဲ ေျပာင္းလဲတာမိ်ဳးမျဖစ္မိပါေစနဲ႔ ။

နိုင္ငံတကာပညာေရးနယ္ပယ္မွာအေျပာင္းအလဲေတြအမ်ားၾကီးလုပ္လာၾကပါတယ္ ။ သင္ရိုးညႊန္းတန္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ၊ စာသင္ၾကားနည္းစနစ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ၊ ပညာေရးစနစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ၊ စာသင္ယူတဲ့နည္းလမ္းေတြအေပၚ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕စိတ္ဓါတ္ပိုင္းဆိုင္ရာက ဘယ္လိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိေစတယ္ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး စသျဖင့္ ။

သင္ၾကားနည္းပိုင္း

တခ်ိဳ႕ေတြက ခုေခတ္ေက်ာင္းသားေတြရင္းနီးေနတဲ့ အီလက္ထေရာနစ္နည္းပညာပိုင္းကိုအသံုးျပဳျပီး သင္ခန္းစာေတြကိုသင္ၾကားရင္ ေက်ာင္းသားေတြစိတ္၀င္စားမႈရွိလာနိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို အင္တာနက္ကိုသံုးျပီး အင္ေဖာ္ေမးရွင္းရွာတာတုိ႔ ၊ ဘေလာဂ့္ကိုသင္ၾကားေရးပိုင္းရဲ႕အေထာက္အကူ (supplementary teaching aid) အျဖစ္သံုးတာတို႔ ၊ ကြန္ျပဴတာေတြ အီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္း (electronics gadgets) ေတြကို အသံုးျပဳျပီး သင္ခန္းစာေတြကို စိတ္၀င္စားေအာင္လုပ္တာတို႔ ရွိလာၾကပါတယ္ ။

ဒါေပမယ့္ အဲလိုအေျပာင္းအလဲေတြကိုထည့္သြင္းတဲ့အခါ အျမဲစိတ္ထဲမွာသတိရွိေနရမယ့္အခ်က္ကေတာ့ - - စာသင္ၾကားရာမွာပိုအေထာက္အကူျဖစ္ေစဖို႔ ၊ ေက်ာင္းသားေတြကို သင္ခန္းစာေတြမွာပိုျပီးစိတ္ပါ၀င္စားအာရံုစူးစိုက္လာနိုင္ဖို႔အတြက္ ဒီအေျပာင္းအလဲေတြကိုလုပ္ေနတယ္ဆိုတာပါပဲ ။ နည္းပညာပိုင္းအရ ေခတ္ၾကီးကေျပာင္းလဲလာလို႔ အီလက္ထေရာနစ္နည္းပညာေတြကို ထည့္သြင္းသံုးရတာမိ်ဳးမျဖစ္သင့္ပါဖူး ။ အဲဒီနည္းပညာေတြဟာ အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့အခ်က္နွစ္ခ်က္ကိုအေထာက္အကူမျပဳနိုင္ရင္ သူတို႔ကိုမသံုးတာပဲျဖစ္ျဖစ္ (သို႔မဟုတ္) ဘယ္လိုေျပာင္းသံုးမွအေထာက္အကူျဖစ္လာမလဲဆိုတာ ေသခ်ာစဥ္းစားတာပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္သင့္ပါတယ္ ။ ဥပမာ - ဘေလာဂ့္ကိုထည့္သြင္းသံုးျပီးစာသင္ၾကားတဲ့အခါ ဘေလာဂ့္မရွိတာနဲ႔ ဘာကြာလဲ .. ဘေလာဂ့္ရွိလိုက္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြစာသင္ယူရာမွာ ဘယ္လိုအေထာက္အကူရွိလာနိုင္လဲ .. အဲဒီအေထာက္အကူဟာ ေက်ာင္းသားေတြသင္ခန္းစာေတြကိုသင္ယူရာမွာ သိသာတဲ့အက်ိဳးရလဒ္ျဖစ္ေစလား စသျဖင့္ စဥ္းစားရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။

......................

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ အေျပာင္းအလဲတကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ျမန္မာျပည္ပညာေရးမွာ အဓိကဇာတ္ေကာင္ေနရာကပါ၀င္ေနတဲ့ ဆရာေတြ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့အေျပာင္းအလဲေတြကို အထက္ပါနည္းလမ္းငါးမိ်ဳးနဲ႔ လက္ရွိအေျခအေနထဲမွာတင္ ကိုယ့္ဒူးကိုယ္ခြ်န္္ျပီးေျပာင္းလဲနိုင္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းအၾကံျပဳလိုက္ပါတယ္ ။

ကၽြန္ေတာ့္လက္က က်ေပ်ာက္သြားတဲ့ လ တစင္း

SAW blog မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္ ။

မုိးကေလးေတြ တဖဲြဖဲြရြာ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္စမွာ …
သူငယ္ခ်င္းေတြ ျပန္ဆုံေတြ႔ ဒုိ႔တေတြ ေပ်ာ္တယ္ေဟ့ …
ေဟ့ ဒုိ႔တေတြ ေပ်ာ္တယ္ေဟ့ …

ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ရက္၏ နံက္ခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ SAW အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ အျဖဴ အ ျပာေလးမ်ား သစ္လြင္ေတာက္ပၿပီး တက္ႂကြေနၾက သည္။ အတန္းငယ္ေလးမ်ားဆီမွ ကဗ်ာဆုိသံမ်ား တ ပုဒ္ၿပီး တပုဒ္ပ်ံ႕လြင့္ေနၿပီး တခ်ဳိ႕အတန္ႀကီးမ်ား ဘက္တြင္ေတာ့ မိတ္ဆက္ျခင္းမ်ား စာသင္ခန္းတြင္ လုိအပ္သည့္ ေျမပုံကားခ်ပ္မ်ား အျခားသင္ေထာက္ ကူ႐ုပ္ပုံကားခ်ပ္မ်ားနဲ႔ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား ေရးဆဲြထားေသာ လက္ေရြးစင္ ပန္းခ်ီကားေဟာင္း မ်ား စသည္တုိ႔ကုိ တပ္ဆင္ေနရာခ်ေနၾကသည္။ ႏွစ္ လ ခြဲခန္႔ တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္ေနခဲ့ေသာေက်ာင္းသည္ အခုေတာ့ သူ႔ရင္ခြင္တြင္ ပညာအေမြေပးသူ ပညာ အေမြဆက္ခံသူတုိ႔ႏွင့္ ျပည့္ႏွက္လုိ႔ အသက္၀င္လႈပ္ရွားေနခဲ့ၿပီး။

စာသင္ခန္းတခန္းစီကုိ အေျခအေန လွည့္လည္ၾကည့္ရင္း ကုိးတန္းအခန္းအေရာက္တြင္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား၏ မ်က္ႏွာမ်ားကုိ ကၽြန္ေတာ္တေယာက္ၿပီးတေယာက္ ေသျခာစြာ ၾကည့္ေနမိသည္။ မ ႏွစ္က ဒီေက်ာင္းက ရွစ္တန္းေအာင္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူအမ်ားစုႏွင့္ အခုမွေတြ႔ဖူးေသာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ အသစ္ငါးေယာက္၊ အေခါက္ေခါက္အခါခါ ျပန္ၾကည့္မိသည္။ အထူးသျဖင့္ အ ေရွ႕ဆုံးအတန္းဆီ၊ ရင္ထဲတြင္ဟာသြားသည္။ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားဆီမွ အၾကည့္ကုိခြာၿပီး ပန္း ခ်ီကားမ်ားရွိရာသုိ႔ ေလွ်ာက္သြားလုိက္သည္။ အလြတ္ရေနၿပီျဖစ္ေသာ ပန္းခ်ီကားတခ်က္အေရွ႕ ေတြ ေ၀စြာရပ္ရင္း ပန္းခ်ီကားေထာင့္အစြန္းမွ နာမည္ကုိ ရင္ထဲမွာ ပဲ့တင္ထပ္ေနေအာင္ ေအာ္ေခၚေနမိ သည္။

မစႏၵာလင္း
စႏၵာလင္း
စႏၵာလင္း ကေလးေရ …

“ဆရာ ဒီမွာၾကည့္ပါအုံး သမီးဆဲြထားတဲ့ပုံ လွတယ္မဟုတ္လား”
“ဟာ ဟုတ္ပ ၾကည့္စမ္း ၾကက္ဥေၾကာ္ပုံေတြ လွတယ္ လွတယ္”
“အား ဆရာကလည္း ေသျခာၾကည့္ပါအုံး ဒါေနၾကာပန္းပုံေလ”
ပန္းခ်ီကားကုိ မ်က္စိနားသုိ႔ ထုိးျပသည္။
“ေၾသာ္ ေအး တူေတာ့တူပါတယ္လုိ႔ ေဆာရီးေဆာရီး ဒါမ်ဳိးေနၾကာပန္း ဆရာမွ အျပင္မွာ မျမင္ဖူးတာ”
ပန္းခ်ီကားကုိ ယူ၍ ေသျခာစြာ ၾကည့္ေပးေနလုိက္သည္။
“ဘယ္ျမင္ဖူးမလဲ ဆရာရဲ႕ အဲဒါ ဗင္ဆင့္ဗန္ဂုိရဲ႕ ေနၾကပန္းေလ၊ သူမ်ားေတြ ေဒၚလာအမ်ားႀကီး ေပး၀ယ္ တာေတာင္ မရဘူတဲ့”

ၾကားဖူးသားပဲ ဒီစကားကုိ လြန္ခဲ့တဲ့အပတ္က ပန္းခ်ီဆရာက ပန္းခ်ီသင္ရင္းနဲ႔ သူတု႔ိအတန္းမွာ ေျပာ သြားတာ၊ အဲဒီေန႔ကတည္းက ဗန္ဂုိစာအုပ္ကုိ သူငွားေနတာေလ။

“အခု သမီးက ဘယ္ေလာက္နဲ႔ ေလလံတင္မွာလဲ ဆရာ့မွာ ေဒၚလာေတာ့ မရွိဘူးေနာ္”
သူမရယ္ေနသည္ ၿပီးမွ

“မဟုတ္ပါဘူးဆရာရဲ႕ ဆရာ့အခန္းမွာ ကပ္ဘုိ႔ သက္သက္ဆဲြလာတာ”

ကၽြန္ေတာ္ေနထုိင္ေသာ ေဘာ္ဒါေဆာင္ အခန္းက်ဥ္းေလးရဲ႕နံရံတြင္ ေနထြက္ေနေသာ ေတာင္တန္းပုံ၊ ပန္းပုံ၊ ဂါ၀န္းႏွင့္ မိန္းခေလးပုံ၊ ၀လံုးမ်ားမ်ဥ္းေၾကာင္းမ်ားရႈပ္ေထြးေနေသာ စပုိက္တာမန္းပုံ၊ စက္႐ုပ္ပုံ၊ သရဲပုံ စသည့္ကေလးမ်ား၏ လက္ရာ ပန္းခ်ီကားမ်ားရွိသည္။ ပန္းခ်ီကားအားလုံးလုိလုိဟာ ကေလး ဆန္းစြာ လွပေနၾကၿပီး ထုိပန္းခ်ီကားမ်ားၾကားမွာ ပညာရွင္ဆန္စြာ ခန္းညားေသာ ပန္းခ်ီကားႏွစ္ခ်ပ္ လည္းရွိသည္။ အနီးအေ၀း၊ အလင္းအေမွာင္စႏွစ္ကုိ သုံးထားေသာ ပုဂံေရွးေဟာင္းဘုရားမ်ားပုံႏွင့္ ပိရ မစ္ပုံတုိ႔ျဖစ္သည္။ ထုိပန္ခ်ီကားႏွစ္ခ်ပ္လုံးမွာ ဒီ မဗန္ဂုိေလး ေရးဆဲြထားေသာ ကားမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ယၡဳပုံလည္း သူမအားစုိက္ထားမွန္း သိသာသည္။

“ဆရာေနာက္တာေနာ္သမီး ဒီပုံက အရမ္းေကာင္းတယ္ ဆရာေဘာင္ကြတ္ၿပီး စာသင္ခန္းထဲမွာ ခ်ိတ္ ထားေပးမယ္ ဧည့္သည္ေတြ ဘာေတြလာရင္ ႂကြားလုိ႔ ရတာေပါ့”
သူမ ေက်နပ္ေပ်ာ္ရႊင္သြားသည္။
“ေကာင္းတယ္ဆရာ ေကာင္းတယ္”


စႏၵာလင္း
လင္းလက္ေနေသာလမင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ နာမည္ပုိင္ရွင္ေက်ာင္းသူေလး သူမ ျမန္မာျပည္တြင္ ဒုတိ ယတန္းအထိ ေက်ာင္းေနခဲ့ရၿပီး မိဘမ်ားအဆင္မေျပျဖစ္တာ ကြာရွင္းျပတ္စဲခဲ့ေသာေၾကာင့္ သူမႏွင့္ သူမ၏ညီမငယ္မွာ အေမျဖစ္သူႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕သုိ႔ ေရာက္လာခဲ့သည္။ မဲေဆာက္တ၀ုိက္ တြင္ ၾကံဳရာက်ပန္းးအလုပ္ကုိ လုပ္ကုိင္ေနရင္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေက်ာင္းႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရကာ ေရာက္ လာခဲ့သည္။ အေမျဖစ္သူမွာ အလုပ္ကုိင္ႏွင့္ ေနရာထုိင္အခင္းအတည္တက် မရွိေသးေသာေၾကာင့္ သူမ ကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေဂဟာတြင္ အေဆာင္ေန၍ ေက်ာင္းတက္ရန္ အပ္ထားခဲ့သည္။ သူမသည္ ပညာကုိ အလြန္လုိလား၍ ႀကိဳးလည္းႀကိဳးစားသည္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေက်ာင္းတြင္ တတိယတန္းမွစတက္ၿပီး အ႒မတန္းအထိကုိ အဆင့္မ်ားႏွင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ သည္။ ပန္းခ်ီႏွင့္ ဂီတဘက္တြင္လည္း ထူးခၽြန္ေသား ေက်ာင္းသူ ျဖစ္သည္။ သူမ ဆ႒မတန္းတက္ေန စဥ္အတြင္းက သူမအေမသည္ အလုပ္ရွင္ထုိင္းအဘုိးႀကီးတေယာက္ႏွင့္ လက္ထပ္လုိက္၍ အုိးအိမ္အ တည္တက် ရရွိသြားသည္။ သူမအေမႏွင့္ ထိုထုိင္းအဘိုးႀကီးမွာ အသက္ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ကြာသည္။ ေက်ာင္းရက္ရွည္ပိတ္ရက္မ်ားတြင္ မဲေဆာက္ႏွင့္ ကီလုိေလးဆယ္ခန္႔ေ၀းေသာ ဖုတ္ဖရရွိ သူမအေမႏွင့္ ညီမေလးထံသုိ႔ သူမ သြားေရာက္လည္ပတ္ေလ့ရွိသည္။

သူမရွစ္တန္းႏွစ္က တေန႔ေသာ ေက်ာင္းဖြင့္ရက္တြင္ သူမထံသုိ႔ အလြန္တရာလုိက္ဖက္ မညီေသာ စုံတဲြ တတဲြဆုိင္ကယ္ႏွင့္ လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည္။ အသက္သုံးဆယ္ေက်ာ္ခန္႔ရွိေသာ ဗုိက္ပူပူ ထုိင္း အမ်ဳိးသားတေယာက္ႏွင့္ ဆယ့္ေလးႏွစ္ခန္႔သာ ရွိၿပီး ထုိင္းမိန္းမေလးမ်ားစတုိင္ ၀တ္ဆင္ထားသည့္ ျမန္ မာမေလးတေယာက္ သူမႏွင့္ ရယ္ရယ္ေမာေမာ စကားေတြေျပာေနၾကသည္။ သူမက စကားေျပာေန ရင္း ဆိုင္ကယ္အသစ္ႀကီးကုိ ခဏခဏကုိၾကည့္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္၊ စကားေျပာၿပီးအျပန္တြင္ ထုိင္းစတုိင္နဲ႔ေကာင္မေလးက ဆုိင္ကယ္ကုိအေနာက္က မစီးပဲဆုိင္ကယ္ေမာင္းသူ ထုိင္းအမ်ဳိးသား၏ အေရွ႕ရင္ခြင္ထဲက ေပ်ာ္ရႊင္စြာစီး၍ ထြက္သြားၾကသည္။ သူမ ေက်ာင္းထဲသုိ႔ ျပန္၀င္အလာတြင္ ကၽြန္ ေတာ္လွမ္းေမးလုိက္သည္။

“စႏၵာလင္း ဘယ္သြားတာလဲ”
“ဧည့္သည္ သြားေတြ႕တာပါဆရာ”
“ဧည့္သည္ေတြက ဘယ္သူေတြလဲ”
သူမခ်က္ခ်င္းျပန္မေျဖ မ်က္ႏွာအနည္းငယ္ပ်က္သြားတာကုိ သတိထားလုိက္မိသည္။ ၿပီးမွ အသံတိမ္ တိမ္ႏွင့္ …
“သမီးညီမေလးပါ”
“ဘာ”
ကၽြန္ေတာ့္အသံအနည္းငယ္ မာေက်ာက်ယ္ေလာင္သြားခဲ့မည္ ထင္သည္။
သူမ ခ်ာခနဲ လွည့္ထြက္၍ အတန္းထဲသုိ႔ ၀င္သြားသည္။

မိဘမ်ားသည္ ကေလးမ်ားအတြက္ အေကာင္းဆုံးအုပ္ထိန္းသူ ျဖစ္သည္။
ကေလးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဥပေဒ

မႏွစ္က ဒီလုိေက်ာင္းဖြင့္စရက္၏ေနခင္း ထမင္းစားခ်ိန္တြင္ ကုိးတန္းအခန္း၌ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ အျခား ဆရာ ႏွစ္ေယာက္ထမင္းအတူစားေနရင္း ေဘးနားမွ ေက်ာင္းသူတသုိက္ထမင္းစားရင္း ေႏြရာသီ ေက်ာင္းပိတ္ရက္က အေၾကာင္းမ်ားေျပာေနၾကသည္ကုိ နားစြင့္ေနမိသည္။

“နင္တုိ႔သိလား ငါ့ညီမေလးမွာေလ အလွျပင္ပစၥၫ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ အ၀တ္စားေတြကလဲ မုိက္မွ မုိက္ပဲ၊ ငါ့အေမက ငါ့ကုိ ေနာက္တယ္သိလား နင္အဲဒါေတြ လုိခ်င္ရင္ အိမ္ေရွ႕အိမ္က ထုိင္းနဲ႔ ယူလုိက္ ပါလားတဲ့ ဟီဟိ.. အဲဒီထုိင္းႀကီးကလည္း အားေနရင္ ငါကိုပဲ လုိက္ၾကည့္ေနတယ္ …”

ကၽြန္ေတာ္ဆက္နားေထာင္၍ မရေတာ့ ဒီတေခါက္သူမအေမဆီက ျပန္လာၿပီးကတည္းက သူမေျပာင္း လဲလာသည္။ ဆံပင္ကုိ ေျဖာင့္စင္းထားၿပီး အရင္ကထက္ မ်က္ႏွာကုိ ပုိခ်ယ္သလာသည္။

“စႏၵာလင္း ဆရာတုိ႔၀ုိင္းကုိ ခဏလာပါအုံး ဒီမွာဟင္းေကာင္းလု႔ိ”
သူမစားလက္စ ထမင္းခ်ဳိင့္ေလးကုိကိုင္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၀ုိင္းသုိ႔ ကူးလာသည္။

“သမီးဒီေက်ာင္းပိတ္ရက္မွာ ပန္းခ်ီဆဲြျဖစ္ေသးလား”
“မဆဲြျဖစ္ဘူးဆရာ အေမ့ဆီသြားလည္ေနလုိ႔”
“သမီးအေမတုိ႔ေကာ ေနေကာင္းၾကရဲ႕လား”
“ဟုတ္ကဲ့ ေကာင္းပါတယ္”
“သမီးညီမေလး အိမ္ေထာင္က်သြားၿပီးဆုိ”
သူမ ခဏၿငိမ္သက္သြားသည္၊ ၿပီးမွ ေခါင္းညိတ္ျပသည္။
“သမီးအသက္က အခုဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္ဆုိေတာ့ သမီးညီမအသက္က”
သူမမ်က္ႏွာပ်က္သြားသည္ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၀ုိင္းမွ ထထြက္သြားသည္၊ ကၽြန္ေတာ္လည္း ထမင္း ဆက္စား၍ မရေတာ့၊ ကၽြန္ေတာ္မွားသြားၿပီးလား၊ မေမးသင့္တဲ့ေမးခြန္းေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္ေမးမိခဲ့ပါသ လား၊ သူမကုိ ကၽြန္ေတာ္စကားေျပာေနစဥ္အတြင္း ကၽြန္ေတာ္မ်က္ႏွာႏွင့္ အသံေတြ ဘယ္လုိပုံစံရိွေနခဲ့ သလဲ၊ ကၽြန္ေတာ္သတိမထားမိခဲ့၊ ကၽြန္ေတာ္အာ႐ုံထဲတြင္ေတာ့ ထုိင္းအဘုိးႀကီးႏွင့္ လက္ထပ္လုိက္ ေသာ သူမအေမ၊ ဆယ့္ေလးႏွစ္ခန္႔သာ ရွိေသးေသာ သမီးငယ္ကုိ အသက္ႀကီးႀကီး ထုိင္းအမ်ဳိးသားႏွင့္ လက္ထပ္ေပးခဲ့သူ၊ ပညာေကာင္းစြာ မသင္ၾကားခဲ့ရေသာ သူမရဲ႕ညီမငယ္ …
“နင္ အဲဒါေတြလုိခ်င္ရင္ အိမ္ေရွ႕အိမ္က ထုိင္းနဲ႔ ယူလုိက္ပါလား”
ဆုိတဲ့စကား မၾကာခင္မွာ ဖူးပြင့္လာေတာ့မည့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ပ်ဳိးလားခဲ့သည့္ ပန္း ကၽြန္ ေတာ့္ ရင္ထဲ မြန္းက်ပ္လာသည္။

ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ဆရာရင္းႏွင့္ တပည့္ရင္းျဖစ္ေသာ လက္ေထာက္ေက်ာင္းအုပ္ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ကုိးတန္း ေက်ာင္းသူ သူမတုိ႔ ဆက္ဆံေရးသိပ္မေကာင္းမြန္ေတာ့၊ ေက်ာင္းစာသင္ခ်ိန္မွအပ က်န္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ ေရွာင္လာခဲ့သည္။ ကၽြန္ေတာ့္မွေတာ့ သူမအတြက္ စကားလုံးေတြ ရင္ႏွင့္မဆံ့ အခ်ိန္ကုိ သာ ေစာင့္စားေနရသည္။ သူမေနေသာ မိန္ခေလးေဂဟာသုိ႔ ေယာက္က်ားေလးမ်ားသြားလာေလ့ မရွိ ေသာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္လည္ မသြားျဖစ္ခ့ဲ။ ဒီလုိနဲ႔ ပထမအစမ္းေျဖဆုိမယ့္ ကာလကိုေရာက္ရွိခဲ့သည္။ စာေမးပဲြေျဖဆုိၿပီး သီတင္းကၽြတ္ေက်ာင္းပိတ္ရက္တြင္ သူမအေမထံသုိ႔ အလည္သြားသည္ဟု သိရ သည္။ ကၽြန္ေတာ္မိန္းခေလးေဂဟာ တာ၀န္ခံဆရာမဆီသုိ႔ ဖုန္းဆက္ ေမးၾကည့္ေတာ့ …

“မလႊတ္လုိ႔ရမလားဆရာ စာေမးပဲြ မေျဖခင္ကတည္းက သူအေမက တဂြမ္ဂြမ္နဲ႔ ဖုန္းဆက္ေနတာ၊ သူ ကလည္း သြားခ်င္ေနတာေလ၊ ကေလးေတြက သိတဲ့အတုိင္းပဲ ကုိယ္ကသာ သံေယာဇဥ္တြယ္ေနတာ သူတုိ႔အေဖအေမေတြ လာေခၚလုိ႔ကေတာ့ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လုိက္သြားလုိက္ၾကတာ ျပန္ ေတာင္ လွည့္မၾကည့္ဘူး” တဲ့

ဖုန္းခ်အၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲ့မွာ တမ်ဳိးႀကီး ျဖစ္ေနသည္၊ သူမအတြက္ တစုံတခုကုိ စုိးရႊံ႕ေနသလုိမ်ဳိး၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ သူမျပန္လာရင္ေတာ့ သူမသေဘာက်တတ္တဲ့ ေရာင္စုံဗူးေကာင္းေကာင္းေလး တဗူး ေလာက္ေပးၿပီး ျပန္ခ်ဥ္းကပ္ရမည္၊ ၿပီးရင္ ပညာေရးကုိပဲ ဦးစားေပးၿပီး ဆက္ႀကိဳးစားသြားဘုိ႔နဲ႔ ေအာင္ ျမင္မႈဟာ လက္တကမ္းေလာက္မွာပဲ ရွိေတာ့တဲ့အေၾကာင္း သူမ လက္ခံႏုိင္မည္စကားလုံးမ်ားႏွင့္ ဆုံးမ မည္၊ သူမႏွင့္စကားေျပာသည့္အခါ မ်က္ႏွာႏွင့္ အသံကုိလည္း တင္းတင္းႀကီးျဖစ္မေနေအာင္ သတိထား ရမည္။

ေက်ာင္းဆယ္ရက္ပိတ္၍ ျပန္ဖြင့္သည္ သူမေရာက္မလာေသး၊ တေန႔ျပန္ေရာက္လာႏုိးႏွင့္ ေမွ်ာ္ေနမိ သည္။ ဒုတိယအစမ္းပင္ ေျဖဆုိၿပီး ခရစၥမတ္ႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကးူေက်ာင္းပိတ္သည္။ သူမျပန္ေရာက္မလာခဲ့။ အတန္းတင္ စာေမးပဲြႀကီး ေျဖဆုိသည္အထိ သူမကုိ မေတြ႔ရေတာ့။ အခုေက်ာင္းေတာင္ အသစ္ျပန္ဖြင့္ ေနၿပီး…

“မင္းဘာလုိ႔ျပန္မလာတာလဲ စႏၵာလင္း ကေလးရယ္ ၾကယ္စင္ေတြထက္လင္းလက္ေတာ့မယ့္မင္းရဲ႕ ဘ ၀ အခုဘယ္ေနရာမွာမ်ားေရာက္ေနလဲကြယ္ အမ်ားအတြက္ေအးျမတဲ့ ေရာင္စင္ေတြကုိ မျဖန္႔က်က္ ႏုိင္ရင္ေတာင္ ေရာက္တဲ့ေနရာမွာ မင္းဘ၀ေလးတခုေတာ့ ေအးျမေတာက္ပစြာ လင္းလက္ႏုိင္ပါေစကြာ တကယ္လုိ႔မ်ား မေတြးေကာင္းမထင္ေကာင္း မင္းဘ၀မွာ အဆင္မေျပမႈေတြနဲ႔ အရမ္းမြန္းက်ပ္ၿပီး ေလာ ကႀကီးရဲ႕ မာယာတိမ္တုိက္ေတြထဲက လြတ္ေျမာက္ခ်င္တဲ့ တေန႔ၾကရင္ မင္းနားခုိသြားခဲ့ဖူးတဲ့ ေဟာဒီ ေက်ာင္းနဲ႔ေဂဟာဆီကုိ ျပန္လာခဲ့ပါကေလးရယ္၊ ဆရာတုိ႔အၿမဲတမ္း ေစာင့္ႀကိဳေနပါတယ္”

“ကလင္ ကလင္ ကလင္ ကလင္ ကလင္ ကလင္ ကလင္”

ကၽြန္ေတာ္ မည္မွ်အေတြးကၽြံေနသည္မသိ အခ်ိန္ေျပာင္းေခါင္းေလာင္းသံၾကားမွ ေနၾကာပန္းပုံပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္ေရွ႕မွခြာ၍ ေက်ာင္း႐ုံးခန္းဘက္သုိ႔ ထြက္လာခဲ့သည္။ လမ္းေလွ်ာက္ေနရင္း သူငယ္ခ်င္းကဗ်ာ ဆရာ တေယာက္ရဲ႕ ကဗ်ာေလးကုိ အမွတ္ရလုိက္မိသည္။

တကယ္ေတာ့
ဆရာဆုိတာ ခေရပင္ႀကီးလုိပါပဲ
ပန္းခ်စ္တတ္သူတစု ခေရေတြစုၿပီး ျပန္သြားခ်ိန္မွာ
ခေရပင္ႀကီးခမ်ာ မေပ်ာ္ႏုိင္ရွာပါဘူး
ဘာတတ္ႏုိင္မွာလဲေလ
သူ႔ရဲ႕ရနံေတြကုိ ေနာက္ဆုံးလက္ေဆာင္အျဖစ္ထည့္ေပးၿပီး
က်န္ရစ္ေနခဲ့ရ႐ုံေပါ့။ ။

စစ္မုန္းေသြး (SAW)
(၂၀၀၉ ေအာက္တုိ္ဘာ ( ၅ ) ရက္ ကမာၻ႔ဆရာမ်ားေန႔ဂုဏ္ျပဳ )

ကေလးသူငယ္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ျခင္း - ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး

ကေလးသူငယ္မ်ားရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွုဟာ တျခားစြမ္းရည္ေတြျဖစ္တဲ့ နားလည္မွု စြမ္းရည္၊ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွုနဲ႕ လူမွုဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ေတြအေပၚမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွု ရွိပါတယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြ စျပီး တြားသြားလာတာ၊ တေတာက္ေတာက္ေလွ်ာက္လာတာေလးေတြဟာ သူတို႕ရဲ႕ အမွီအခိုကင္းကင္းနဲ႕ ရပ္တည္လာႏိုင္မွုအတြက္ ပထမဆံုး ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္တာေလးေတြပါ။ ကေလးငယ္ေလး စျပီး တြားသြားလာတာနဲ႕ မိဘေဆြမ်ိဳးေတြက ကေလးငယ္ ေ႐ြ႕လ်ားႏိုင္မယ့္ ပတ္၀န္းက်င္သစ္ေလးကို ဖန္တီးေပးရပါမယ္။ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္မယ့္ ပစၥည္းေတြကို ဖယ္႐ွားေပးတာ၊ သူ႕အတြက္ ကစားစရာ ေနရာ သတ္မွတ္ေပးတာေလးေတြ ျပဳလုပ္ေပးရပါမယ္။ ဒါမွလဲ ကေလးငယ္ေလးရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ကူညီေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။



ကေလးငယ္ရဲ႕ ကိုယ္ကာယၾကီးထြားမွုႏွံဳးဆိုတာ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွုနဲ႕ ကြာျခားပါတယ္။ ကိုယ္ကာယၾကီးထြားႏွုန္းဆိုတာက ကေလးရဲ႕ အရပ္နဲ႕ အေလးခ်ိန္ၾကီးထြားမွုနဲ႕ ဆက္စပ္တာျဖစ္ျပီး၊ ကိုယ္ကာယဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကေတာ့ ကိုယ္ခႏၶာကို ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားႏိုင္မယ့္ စြမ္းရည္နဲ႕ ဆိုင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ တိုးတက္မွုကို ပညာရွင္ေတြက တိုးတက္မွုပံုသ႑ာန္ေတြ ခြဲျခားသတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီသ႑ာန္ေတြကေတာ့

(၁) ရိုးရွင္းမွုမွသည္ ႐ွဳပ္ေထြးမွုဆီသို႕
ကေလးငယ္ေလးဟာ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ခင္မွာ မတ္တပ္အရင္ရပ္တာ၊ ခုန္ေပါက္ေျပးလႊားတာေတြ မလုပ္ႏိုင္ခင္မွာ လမ္းအရင္ေလွ်ာက္တာေတြကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂) ဦးေခါင္းမွ သည္ ေျခဖ်ားဆီသို႕
ကေလးငယ္ေလးရဲ႕ တိုးတက္မွုက ေခါင္းကေန စတင္ပါတယ္။ ဦးေခါင္းကို ဘယ္ညာ လွည့္လာတာကေန လက္ကေလးေတြ လွုပ္တာ၊ ေျခေထာက္ေလးေတြ လွုပ္လာတာေလးေတြနဲ႕ အဆင့္ဆင့္ တိုးတက္လာပါတယ္။

(၃) အတြင္းမွ အျပင္သို႕
ကေလးငယ္ေလးဟာ သူ႕လက္ေလးေတြကို အသံုးျပဳတဲ့အခါမွာ အရာ၀တၳဳပစၥည္း (ဥပမာ- အရုပ္၊ ေသာ့တြဲ) တခုကို လိုခ်င္တဲ့အခါ ဒီပစၥည္းဆီ ေရာက္ေအာင္ အရင္ လက္က လွမ္းပါတယ္။ ေနာက္မွ ေကာက္ယူႏိုင္တဲ့အထိ အဆင့္ဆင့္ တိုးတက္သြားပါတယ္။

(၄) ေယဘုယ်မွသည္ သီးျခားဆီသိို႕
အရမ္းငယ္တဲ့ ကေလးငယ္ေလးေတြဟာ သူတို႕ရဲ႕ ေက်နပ္ေပ်ာ္႐ႊင္မွုကို ေယဘုယ်တုန္႕ျပန္ တာေလးေတြျဖစ္တဲ့ မ်က္လံုးေလးက်ယ္လာတာ၊ လက္ကေလးနဲ႕ ေျခေထာက္ကေလးေတြကို ေ၀ွ႕ယမ္းတာနဲ႕ ျပသပါတယ္။ အ႐ြယ္နည္းနည္း ရလာတဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတို႕ရဲ႕ ေပ်ာ္ရြင္မွုကို ျပံဳးျပတာ၊ လက္ခုပ္တီးျပတာေလးေတြနဲ႕ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါအလိုက္ ျပဳလုပ္တတ္လာပါတယ္။

ဒီလို သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္တိုးတက္မွုမွာ စြမ္းရည္အမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ တမ်ိဳးကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္း ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ (gross motor skills) ျဖစ္ျပီး၊ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ တိုးျမင့္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ (fine motor skills) ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္က ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ ၾကီးမားတဲ့ ၾကြက္သားေတြကို အသံုးျပဳရတဲ့ စြမ္းရည္ေတြျဖစ္ျပီး၊ လမ္းေလွ်ာက္တာ၊ ေျပးလႊားတာ၊ အျမင့္ကို တြယ္တက္တာ ေတြနဲ႕ စပ္ဆိုင္ပါတယ္။ တိုးျမင့္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ကေတာ့ လက္လွုပ္ရွားမွုစြမ္းရည္ (အရာ၀တၳဳ၊ ေဘာလံုးစတာေတြကို လႊင့္ပစ္တာ၊ ဖမ္းယူတာ) ေတြနဲ႕ လက္ေခ်ာင္းေလးေတြရဲ႕ လွုပ္ရွားမွဳစြမ္းရည္ (လက္ညွိဳးညႊန္တာ၊ ပံုဆြဲတာ၊ ခရင္းနဲ႕ဇြန္းေတြ အသံုးျပဳတတ္တာ၊ စာေရးတာ၊ ဖိနပ္ၾကိဳးခ်ည္တာ) စတာေတြ နဲ႕ ဆက္စပ္ပါတယ္။

အခုဆက္လက္ျပီး ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ အသက္အရြယ္အလိုက္ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွုေတြကို တင္ျပပါမယ္။

အသက္ (၁၂) လ
အၾကမ္းဖ်င္းထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ လဲေလ်ာင္းရာကေန ငုတ္တုတ္ထိုင္ႏိုင္တာ၊ လူေတြနဲ႕ အိမ္သံုးပရိေဘာဂေတြရဲ႕ အကူအညီမပါပဲ မတ္တပ္ရပ္ႏိုင္တာ၊ လက္နဲ႕ ဒူးကို အသံုးျပဳျပီး တြားသြားႏိုင္တာ၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ ၀က္၀ံသြားသြားႏိုင္တာ၊ တေယာက္တည္း အၾကာၾကီး မတ္တပ္ရပ္ေနႏိုင္တာ၊ လူတေယာက္ရဲ႕ လက္တဘက္ကို ကိုင္ျပီး လမ္းစေလွ်ာက္ႏိုင္လာတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၁၃ လရွိတဲ့ ကေလးငယ္တ၀က္ေက်ာ္က လမ္းေလွ်ာက္လာႏိုင္ပါတယ္။

တိုးျမင့္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ စာအုပ္ရဲ႕ စာမ်က္ႏွာေတြကို လွန္ေလွာႏိုင္တာ၊ အရုပ္နဲ႕ ပစၥည္းေတြကို တမင္ပစ္ခ်တာ၊ လႊင့္ပစ္တာ၊ က်သြားတဲ့ ေနရာကို လိုက္ၾကည့္တာ၊ ပစၥည္းေသးေသးေလးေတြကို လက္မနဲ႕ လက္ညွိဳးထိပ္ေလးကို အသံုးျပဳျပီး ေကာက္ယူဖို႕ ၾကိဳးစားတာ၊ သူႏွစ္သက္တဲ့ ပစၥည္းေလးေတြကို လက္ညွိဳးညႊန္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအရြယ္ေလးေတြမွာ ကေလးေတြက ပစၥည္းေတြပစ္ခ်ရင္ မိဘေတြက ခဏခဏေကာက္ေပးရတာကို စိတ္မရွည္ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ကေလးရဲ႕ တိုးတက္မွုျဖစ္ပါတယ္။ ပစ္ခ်လိုက္၊ ေကာက္ေပးလိုက္နဲ႕ ကေလးနဲ႕ ကိုယ္နဲ႕ ကစားေနတဲ့ ကစားပြဲေလးတခုအေနနဲ႕ သတ္မွတ္လိုက္ရင္ ေပ်ာ္စရာေကာင္းသြားပါမယ္။

ဆယ့္ႏွစ္လသားအရြယ္ကေလးငယ္ရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လူၾကီးမိဘေတြက လုပ္ေပးသင့္တာေတြကေတာ့ ကေလးငယ္ေလး လမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ မိမိကိုယ္မိမိ ယံုၾကည္မွုတိုးတက္ေစဖို႕ ဘီးနဲ႕တြန္းလို႕ရတဲ့ အရုပ္ေလးေတြ ၀ယ္ေပးသင့္ပါတယ္။ သံစံုျမည္တဲ့ ရုပ္ပံုစာအုပ္ေလးေတြ ဖတ္ျပသင့္ပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ လက္ေခ်ာင္းလွုပ္ရွားမွု တိုးတက္ဖို႕ သစ္သားတံုးေလးေတြ၊ တခုနဲ႕ တခု အဆင့္ဆင့္ ထပ္လို႕ရတဲ့ အရုပ္ေလးေတြ ပံ့ပိုးေပးသင့္ပါတယ္။ အရုပ္ေလးေတြ မရွိဘူးဆိုရင္လဲ ကတ္ထူစကၠဴပံုးေလးေတြနဲ႕ ကိုယ္တိုင္လုပ္ေပးလို႕ရပါတယ္။ ကေလးငယ္ေလးကို ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ် လုပ္ငန္းေဆာင္တာေလးေတြကို ေျပာျပရပါမယ္။ ကေလးငယ္ေလးက နားမလည္ဘူးဆိုေပမယ့္ ဒါဟာ စကားေျပာစြမ္းရည္တိုးတက္ဖို႕အတြက္ အေရးၾကီးတာေၾကာင့္ ကေလးကို အခ်ိန္ေပးျပီး စကားေျပာရပါမယ္။ သီခ်င္းေလးေတြ ဖြင့္ေပးရပါမယ္။

အသက္ (၁၈) လ
အၾကမ္းဖ်င္း ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ ပံုမွန္ လမ္းေလွ်ာက္ျပီး၊ ထိုင္ခ်လိုက္တာ မဟုတ္ပဲ အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႕ ရပ္တန္႕တာ၊ လူၾကီးေတြထိုင္တဲ့ ကုလားထိုင္ေပၚတြယ္တက္ျပီး တက္ထိုင္တာ၊ ငုတ္တုတ္ထိုင္ရာကေန သူ႕ဘာသာသူ မတ္တပ္ရပ္ႏိုင္တာ၊ ေလွကားေတြကို လက္တန္းကိုင္ျပီး တက္ႏိုင္၊ ဆင္းႏိုင္တာ၊ ဒူးေထာက္ႏိုင္တာ၊ ေျပးလႊားႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။

တိုးျမင့္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ ကေလးငယ္ေလးရဲ႕ အရာ၀တၳဳေတြကို လက္ညွိဳးညႊန္ျပတာ၊ ေသးငယ္တဲ့ သစ္သားတံုးေလးေတြကို သံုးဆင့္အထိ ထပ္တင္ႏိုင္တာ၊ အစားအစာကုိ သူ႕ဘာသာသူဇြန္းနဲ႕စားတာ၊ တံခါးဘု၊ လက္ကိုင္ေတြကို လွည့္တာ၊ ခဲတံကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအရြယ္ကေလးငယ္ေလးေတြရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္တိုးတက္ဖို႕အတြက္ လူၾကီးမိဘေတြ လုပ္ေပးသင့္တာေတြကေတာ့ သဲေတြ၊ ေရေတြနဲ႕ ကစားဖို႕ တြန္းအားေပးတာ၊ တြယ္တက္ဖို႕အတြက္ ခိုင္ခံ႕ျပီး နိမ့္တဲ့ ပရိေဘာဂေတြ တပ္ဆင္ထားေပးတာ၊ ေဘာလံုးေလးေတြ ၀ယ္ေပးျပီး ကန္ဖို႕၊ ေျမွာက္ပင့္ကစားဖို႕ လုပ္ေပးတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ နီးစပ္ရာ အိမ္နီးနားခ်င္း အရြယ္တူ ကေလးငယ္ေလးေတြနဲ႕လဲ မိတ္ဆက္ေပးရပါမယ္။ ပြဲေတြ၊ ေစ်းေတြလဲ ေခၚသြားရပါမယ္။ ဒါမွလဲ လူမွုဆက္ဆံေရးစြမ္းရည္ပါတိုးတက္လာျပီး၊ လူအမ်ားၾကားမွာ အေၾကာက္အလန္႕မရွိ ေနတတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တခုက ဒီအရြယ္မွာ ကေလးငယ္ေလးဟာ ေျပးလႊားႏိုင္ေပမယ့္ သူ႕ေျပးလမ္းက အတားအဆီးေတြကို မေရွာင္ႏိုင္ပါဘူး။ တခါတရံ လူၾကီးေတြက ထိမိခိုက္မိမွာ စိုးရိမ္ျပီး မေျပးဖို႕ ဟန္႕တားတတ္ပါတယ္္။ အဲဒီလိုဆိုရင္လဲ ကေလးရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္တိုးတက္မွုကို ထိခိုက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ပန္းျခံ၊ ကြင္းျပင္၊ ေဘာလံုးကြင္း၊ ကစားကြင္းစတာေတြဆီ ေခၚသြားျပီး ကေလးငယ္ေလး အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႕ ေျပးလႊားႏိုင္မယ့္ ပတ္၀န္းက်င္ေလး ဖန္တီးေပးရပါမယ္။

အသက္ ႏွစ္ႏွစ္
အၾကမ္းဖ်င္းထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ အႏၱရာယ္ကင္းကင္းနဲ႕ ေျပးလႊားႏိုင္တာ၊ အျမဲတမ္းလွဳပ္ရွားတက္ၾကြေဆာ့ကစားေနတာ၊ လက္နဲ႕ ေဘာလံုးကို ကိုင္ျပီး ပစ္ႏိုင္တာ၊ ဘီးပါတဲ့ ပစၥည္းေတြကို တြန္းႏိုင္တာ၊ ဆြဲႏိုင္တာ၊ ေလွကားအတက္အဆင္းကို အကူအညီမလိုပဲ လုပ္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုးျမင့္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လားစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ စက္၀ိုင္းေလးေတြနဲ႕ လိုင္းေလးေတြ ဆြဲတတ္တာ၊ ပစၥည္းေလးေတြကို ေကာက္ယူႏိုင္တာ၊ သစ္သားတံုးေလးေတြကို ေျခာက္ဆင့္အထိ တာ၀ါေဆာက္ႏုိင္တာ၊ စာအုပ္ေတြကို ႏွစ္သက္ျပီး တရြက္ခ်င္းလွန္ၾကည့္လာတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအရြယ္မွာ လူၾကီး မိဘေတြက သံုးဘီးစက္ဘီးေလးေတြ၀ယ္ေပးတာ၊ တြယ္တက္စရာ ပရိေဘာဂေတြ ထားေပးတာ၊ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားဖို႕ ေနရာသတ္မွတ္ေပးတာေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ အလုပ္နားရက္ေတြမွာ ကေလးငယ္ေလးကို ပန္းျခံ၊ ျမိဳ႕ျပနဲ႕ ေ၀းတဲ့ ေနရာေတြေခၚသြားျပီး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ေလ့လာေစသင့္ပါတယ္။ ပလပ္စတတ္တူ၊ သစ္သားေယာင္းမစတာေတြေပးျပီး ဒန္အိုး၊ ဒန္ခြက္စတဲ့ အသံျမည္ေစတဲ့ အရာ၀တၳဳေတြကို ေခါက္ခိုင္း၊ တီးခိုင္းရပါမယ္။ ဒါမွလဲ ကေလးငယ္ရဲ႕ လက္အသံုးျပဳတဲ့ စြမ္းရည္ တက္လာမွာျဖစ္သလို၊ အသံလာရာကို ေလ့လာစူးစမ္းမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးကိုလဲ တိုးျမင့္ေပးရာ ေရာက္ပါတယ္။
သံုးႏွစ္
အၾကမ္းဖ်င္း ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ နိမ့္တဲ့အရာ၀တၳဳေတြေပၚကေန မ်က္ႏွာျပင္ေပၚ ခုန္ခ်ႏိုင္တာ၊ ေျခဖ်ားေထာက္ျပီးရပ္ႏိုင္တာ၊ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္တာ၊ ေျခေထာက္တဘက္တည္းေပၚမွာ ရပ္ႏိုင္တာ၊ ေလွကားကို ေလွကားတထစ္ကို ေျခတလွမ္းႏွဳန္းနဲ႕ တက္ႏိုင္တာ၊ ေဘာလံုးကို ေျမွာက္ေပးႏိုင္တာ၊ ဖမ္းယူႏိုင္တာ၊ ေဘာလံုးကို အားနဲ႕ ကန္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုးျမင့္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ ခဲတံကို ဆုပ္ကိုင္ႏုိင္တာ၊ စာရြက္ေတြကို ကတ္ေၾကးနဲ႕ ကိုက္ျပီး ျဖတ္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

လူၾကီး မိဘေတြအေနနဲ႕က ဒီအရြယ္မွာ ကေလးနဲ႕ ေဘာလံုးကစားတာေတြ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ေဘာလံုးကစားတာ မိန္းကေလးနဲ႕ မဆိုင္ဘူးထင္တတ္ပါတယ္။ ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအရြယ္မွာ ေျခ၊လက္အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္၊ လက္နဲ႕ မ်က္လံုးတြဲစပ္အသံုးျပဳႏိုင္မွုစြမ္းရည္ေတြအတြက္ ေဘာလံုး ေျမွာက္တာ၊ ေဘာလံုးကန္တာ၊ ဖမ္းယူတာေတြက အေရးၾကီးလွပါတယ္။ ဒီအရြယ္ကစျပီး ကေလးငယ္ေလးေတြကို တျခားကေလးေတြနဲ႕ ေဆာ့တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးရပါမယ္။ တခ်ိဳ႕က ကေလးေတြကို အိမ္ထဲမွာပဲ ထားျပီး တျခားကေလးေတြနဲ႕ မေရာထားခ်င္ၾကပါဘူး။ အဲဒီအခါမွာ ဒီကေလးရဲ႕ လူအမ်ားနဲ႕ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေနထိုင္တတ္မွုစြမ္းရည္ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုကေလးမ်ိဳးေတြဟာ ၾကီးလာတဲ့အခါမွာ တကိုယ္ေကာင္းဆန္ျပီး ကိုယ္က်ိဳးပဲၾကည့္တတ္တဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။

ဒီအရြယ္ကေလးေလးေတြဟာ စူးစမ္းေလ့လာတဲ့ အေလ့အထေတြ ရွင္သန္ေနတာမို႕ ဒါကို မပိတ္ပင္ပဲ အားေပးအားေျမွာက္လုပ္ရပါမယ္။ ေရကူးတာ၊ ပန္းျခံေခၚသြားတာ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာေတြ လုပ္ေစရပါမယ္။ ေရာင္စံုခဲတံေတြ၊ စာရြက္ေတြေတြ ၀ယ္ေပးျပီး ကေလးရဲ႕ ဆန္းစစ္တီထြင္တတ္တဲ့ စြမ္းရည္ကို ျမွင့္တင္ေပးရပါမယ္။ အရုပ္ေတြကို ကစားျပီးရင္ ျပန္သိမ္းဖို႕ သင္ၾကားေပးရပါမယ္။ မိမိ အ၀တ္ေတြကို ေကာင္းေကာင္းသိမ္းဆည္းတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးရမယ္။ ကေလးရဲ႕ အမွီအခိုကင္းကင္းနဲ႕ ရပ္တည္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းကို တိုးျမင့္လာေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ သင္ၾကားေလ့က်င့္ေပးရပါမယ္။
ေလးႏွစ္
အၾကမ္းဖ်င္းထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္တာမွာ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ ေလွ်ာက္တာ၊ ေဘာလံုးကိုဖမ္းယူႏိုင္တာ၊ ေျမွာက္ႏိုင္တာ၊ ကန္ႏိုင္တာ၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚက ပစၥည္းေတြကို ခါးကုန္းျပီး ေကာက္ႏိုင္တာ၊ သံုးဘီးတပ္စက္ဘီးကို က်ြမ္းက်ြမ္းက်င္က်င္ေမာင္းႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။ တိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ ခဲတံကို လူၾကီးေတြကို ကိုင္ႏိုင္လာတာ၊ သစ္သားတံုးေလးေတြကို ၁၀ ဆင့္အထိ ထပ္ႏိုင္လာတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအရြယ္မွာ လူၾကီးမိဘေတြက ကေလးငယ္ရဲ႕ ကိုယ္ကာယလွုပ္ရွားမွု လုပ္ႏိုင္ခြင့္အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီးေပးရပါမယ္။ ကေလးရဲ႕ အျမင့္တက္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေပးရပါမယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးအရုပ္ေတြ၊ သစ္သား အပိုင္းအစေတြနဲ႕ ေဆာ့ေစရပါမယ္။ သဲေတြ၊ ေရေတြနဲ႕ ေဆာ့ခိုင္းရပါမယ္။ အ၀တ္အစားကို သူ႕ဘာသာသူ ၀တ္တတ္ေအာင္ သင္ေပးရပါမယ္။ ေရအိမ္သြားတဲ့အခါမွာ သူ႕ဘာသာသူ သြားတတ္ေအာင္ တြန္းအားေပးရပါမယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက ေရအိမ္သြားတိုင္း မိဘကို ေခၚတတ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္သြားဖို႕ တိုက္တြန္းျပီး သူ႕ရဲ႕ ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ္အမွီအခိုကင္းကင္း ရပ္တည္ႏိုင္မွုစြမ္းရည္ျမင့္လာေအာင္ လုပ္ေပးရပါမယ္။ ပန္းခ်ီဆြဲတာ၊ ေရာင္စံုျခယ္တာ၊ ေကာ္ကပ္တာေတြအတြက္ လံုေလာက္မယ့္ ပစၥည္းပစၥယေလးေတြ ၀ယ္ေပးထားရပါမယ္။

ငါးႏွစ္
အၾကမ္းဖ်င္း ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ ၾကိဳးခုန္တာ၊ ေျပးလႊားတာ၊ အျမင့္တက္ႏိုင္တာ၊ ေျခဖ်ားသံုးျပီး ေျပးတာ၊ ေဘာလံုးကို က်ြမ္းက်ြမ္းက်င္က်င္ကစားႏိုင္တာ၊ ဂီတသံနဲ႕ ဟန္ခ်က္ညီ ကႏိုင္တာ၊ ခါးညႊတ္ျပီး ဒူးမေကြးပဲေျခဖ်ားကို ထိႏိုင္တာ၊ ကစားစရာ အမ်ိဳးမ်ိဳး (စီးေလွ်ာ၊ ဒန္း၊ climbing frames) ေတြကို သူ႕ဘာသာ ကစားႏိုင္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ကေတာ့ ေခါင္း၊ ကိုယ္၊ ေျခ၊ လက္အဂါၤစံုတဲ့ လူပံုဆြဲႏိုင္တာ၊ ခဲတံကို ေကာင္းေကာင္း ကိုင္ႏိုင္တာ၊ လက္ေခ်ာင္းေလးေတြကို အသံုးျပဳျပီး ေရတြက္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအရြယ္မွာ လူၾကီးမိဘေတြက အိမ္ျပင္ပမွာ ကေလးေတြ ကစားလို႕ရေအာင္ ဖန္တီးေပးရပါမယ္။ ျမိဳ႕လယ္တိုက္ခန္းေတြမွာ ေနတာဆိုရင္ ေဘာလံုးကြင္း၊ ပန္းျခံ၊ ကြင္းျပင္ေတြ ေခၚသြားေပးရပါမယ္။ ကေလးကို စက္ဘီးစီးတတ္ေအာင္ သင္ၾကားေပးရပါမယ္။ ကေလးငယ္ရဲ႕ က်ား၊ မခြဲျခားတဲ့ စိတ္မ်ိဳး မရွိေအာင္ ေယာက်္ားေလးေတြကို ၾကိဳးခုန္ခိုင္းတာမ်ိဳး၊ မိန္းကေလးေတြကို ေဘာလံုးကြင္းမွာ ေဘာလံုးကန္ခိုင္းတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ေပးရပါမယ္။ ပံုဆြဲတာနဲ႕ ပန္းခ်ီဆြဲတာေတြကို အားေပးရပါမယ္။

ေျခာက္ႏွစ္
အၾကမ္းဖ်င္း ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ ခုန္ေပါက္ေျပးလႊားေဆာ့ကစားတာ၊ ေဘာလံုးကို ေျခာက္မီတာအကြာအေ၀းေရာက္ေအာင္ ကန္ႏိုင္တာ၊ စက္ဘီးကို က်ြမ္းက်ြမ္းက်င္က်င္စီးတတ္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႔႕လ်ားစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ ကေလးငယ္ဟာ အကၡရာစာလံုးေတြ၊ ကိန္းဂဏာန္းေတြကို အရြယ္တူ ေရးတတ္တာ၊ နာမည္ကို ေရးတတ္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

လူၾကီးမိဘေတြအနဲ႕က ဒီအရြယ္ကေလးငယ္ေတြကို အားကစားတမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္ေအာင္ အားေပးရပါမယ္။ ေဘာလံုးကန္တာ၊ ဂ်ဳဒိုကစားတာ၊ ေရကူးတာ စတာေတြ လုပ္ခိုင္းရပါမယ္။ ကေလးငယ္ေလးရဲ႕ စာအေရးအသားစြမ္းရည္ တိုးတက္လာေအာင္ ေစ်း၀ယ္စာရင္းရြတ္ျပျပီး လိုက္ေရးခိုင္းတာ၊ ေဆြမ်ိဳးမိတ္ေဆြေတြဆီ စာေရးခိုင္းတာ၊ ဟင္းခ်က္အညႊန္းေတြ လိုက္ကူးေရးခိုင္းတာေတြ လုပ္ခိုင္းလို႕ရပါတယ္။

ခုနစ္ႏွစ္
အၾကမ္းဖ်င္း ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွု စြမ္းရည္ေတြကေတာ့ စက္ဘီးကို ကၽြမ္းက်ြမ္းက်င္က်င္ စီးတတ္တာ၊ ကိုယ္ခံပညာကစားျခင္း၊ ေရကူးျခင္း၊ စကိတ္စီးျခင္း စတာေတြမွာ သက္လံုေကာင္းလာတာ၊ ေျပးလႊားရာမွ အရွိန္ထိန္းတတ္တာ၊ ေဘာလံုးဖမ္းတာ၊ ပစ္တာေတြကို လက္တဘက္တည္းနဲ႕ လုပ္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားမွုစြမ္းရည္ေတြကေတာ့ စာေရးသားတဲ့ စြမ္းရည္ျမင့္တက္လာတာ၊ အပ္အၾကီးကို သံုးျပီး ခ်ဳပ္လုပ္တတ္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

လူၾကီးမိဘေတြက ဒီအရြယ္ေတြကေလးေတြကို ျပင္ပမွာ ကစားတာကို အားေပးတာ၊ ေရကူး၊ စကိတ္စီး၊ စက္ဘီးစီး၊ ကခုန္တာေတြကို အားေပးတာနဲ႕ ကိုယ္ခံပညာေတြ သင္ၾကားေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ ကေလးသူငယ္ေလးေတြရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဟာ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ ကေလးေလးတေယာက္ျဖစ္ေစဖို႕အတြက္ အလြန္ပဲ အေရးၾကီးပါတယ္။ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဟာ လူမွုဆက္ဆံေရးစြမ္းရည္၊ ဥာဏစြမ္းရည္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ စဥ္းစားေတြးေခၚဥာဏ္ ျမင့္မားေရး၊ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွု ျမင့္မားေရးနဲ႕ အမွီအခိုကင္းကင္းနဲ႕ ရပ္တည္ႏိုင္ေရး ေတြအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ ဆက္စပ္မွုရွိတာေၾကာင့္ မိဘလူၾကီးေတြအေနနဲ႕ ကေလးငယ္ေလးရဲ႕ ကိုယ္ကာယစြမ္းရည္ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အားေပးကူညီရင္း၊ ကေလးရဲ႕ တိုးတက္မွုေတြကိုလဲ တိုင္းတာ မွတ္တမ္းျပဳစုထားသင့္ပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါတယ္ရွင္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၄၊ ၈၊ ၂၀၀၉)

ရည္ညႊန္းကိုးကား။ ။

Meggitt, C. & Walker, J. (2004) An Introduction to Child Care and Education, 2nd edition, Hodder, Oxon

Stoppard, M. (2005) New baby care book: a practical guide to the first three years, Penguin, London
မွတ္္ခ်က္။ ။ အေရွ႕မိုးေကာင္းကင္ စာေစာင္ (www.crystalthinktank.com) တြင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည့္ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။

သင္ရိုးညႊန္းတမ္းပံုျပင္

သင္ရိုးညြန္းတမ္းပံုျပင္

သိန္းႏိုင္

ကေလးတို႕ေရ

မဂၤလာပါ။ ဒီေန႕ေတာ့ ဆရာ စာမသင္ေတာ့ဘဲ ပံုျပင္ေလးတစ္ပုဒ္ ေျပာျပဖို႕ စိတ္ကူးထားပါတယ္။

ဟိုေရွးေရွးတုန္းကေပါ႔ကြယ္ ……..

ေတာအုပ္ၾကီးတစ္ခုမွာ မွီတင္း ေနထိုင္လာခဲ့ၾကတဲ့ တိရစာၦန္ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြဟာ ပိုမို ရႈပ္ေထြး လို႕လာေနတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ တိရစာၦန္ အသိုင္းအ၀ိုင္း ရွင္သန္မႈအတြက္ တစ္ခုခုကို လုပ္မွ ျဖစ္ေတာ့ မယ္လို႕ စဥ္းစား ေတြြးေတာမိၾကပါသတဲ့။ ေတာအုပ္အစပ္ ေျမလြတ္တစ္ေနရာမွာ တိရစၧာန္ မ်ဳိးႏြယ္စု ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အသီးသီး အၾကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ေန႕ေရာညပါ က်င္းပ ၾကရ ေတာ့တာေပါ့။ တိရစာၦန္မ်ဳိးႏြယ္စု အသီးသီးရဲ႕ ရွင္သန္မႈနဲ႔ အခြင့္အေရး အတြက္ဆိုေတာ့ မ်ဳိးႏြယ္စု ကိုယ္စားလွယ္ေတြ စံုစံုညီညီ တက္ေရာက္လာၾကတယ္။ သိပ္ကို အေရးၾကီးေနျပီျဖစ္တဲ့ တိရစာၦန္ အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ ေဆြးေႏြးလိုက္ၾကတာ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အနာဂတ္ ရွင္သန္မႈအတြက္ အင္မတန္မွ ထူးျခားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ကို ခ်မွတ္ လိုက္ၾကရပါတယ္။

တိရစာၦန္ထု အစည္းအေ၀းၾကီးရဲ႕ တစ္ခုတည္းေသာ အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကေတာ့ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းကို တည္ေထာင္ ဖြင့္လွစ္ဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါသတဲ့။ သိပ္ကို မွန္ကန္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္လို႕ဆိုရင္ ကေလးတုိ႕ သေေဘာတူမယ္ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေနာက္ဆက္တြဲ အေနနဲ႕ လုပ္စရာေတြ အမ်ားၾကီး ေပၚလာေတာ့တာေပါ့။

ကေလးတို႔ေရ …..
ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းအတြက္ အဓိကအားျဖင့္ ဘာေတြ လိုအပ္တယ္လို႔ ကေလးတို႔ ထင္သလဲဟင္။ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိႏိုင္တာေပါ့ေနာ္။

အစည္းအေ၀းၾကီးရဲ႕ ပထမဆံုး အာဂ်င္ဒါကို ေျပာျပပါရေစေနာ္။
ပထမဆံုး လုပ္ရမဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အဲဒီေက်ာင္းမွာ ဘယ္ဘာသာရပ္ေတြ ဘယ္ပညာေတြကို ဘယ္လို သင္ၾကား ၾကမွာလဲ ဆိုတာပါပဲတဲ့။ တိရစာၦန္ေလးေတြရဲ႕ စာသင္ေက်ာင္းအတြက္ သင္ရိုးညြန္းတမ္း ျပႆနာ ေပၚလာတယ္ေလ။ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ၊ နစ္နာခ်က္ေတြ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ၊ ခံစားခ်က္ေတြကို ဖြင့္ခ်ၾကရင္း ေဆြးေႏြးၾကရ ေတာ့တာေပါ့။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ (၁) အေျပးဘာသာရပ္ (၂) သစ္ပင္တက္ဘာသာရပ္ (၃) ေရကူးဘာသာရပ္နဲ႕ (၄) ပ်ံသန္းျခင္း ဘာသာရပ္ေတြကို သင္ရိုးညႊန္းတမ္း၀င္ ဘာသာရပ္ေတြ အေနနဲ႕ ထည့္သြင္း သင္ၾကားဖို႔ သေဘာတူညီမႈ ရရွိခဲ့ၾကတယ္။ သူတို႔ဖာသာ သူတို႔ လုပ္ကိုင္ တတ္ေစဖို႔ရယ္၊ ေ၀ဖန္ပိုင္းျခား စဥ္းစားေတြးေတာ တတ္ေစဖို႔ရယ္ အတြက္ တိရစာၦန္ငယ္ဗဟိုျပဳ ခ်ဥ္းကပ္ သင္နည္းကို အသံုးျပဳ သင့္တယ္လို႔လည္း အစည္းအေ၀း သဘာပတိ ပညာရွိ ဇီးကြက္ၾကီးက လမ္းညႊန္ ဆံုးမခဲ့သတဲ့။

ဘာေၾကာင့္ ဒီပညာရပ္ေတြကို သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ ထည့္သြင္းရတယ္လို႔ ကေလးတို႔ ထင္သလဲဟင္၊ သေဘာတူရဲ႕လား။ ကေလးတို႔ အျမင္ကို ေျပာျပစမ္းပါအံုး။

ဒီပညာရပ္ေတြကေတာ့ တိရစာၦန္ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ပစၥဳပၸဳန္နဲ႕ အနာဂတ္ ဘ၀ေတြ ရွင္သန္မႈ အတြက္ အေရးၾကီးတာကို အထင္အရွား ျမင္ေတြ႕ ႏိုင္တာရယ္၊ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈေတြလည္း ထိန္းသိမ္းဖို႕ လိုအပ္တာေတြရယ္၊ အျပဳအမူပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံအခ်က္ စံႏႈန္းေတြ ျဖစ္တာရယ္၊ ေခတ္ႏွင့္အညီလည္း ျဖစ္တာေတြေၾကာင့္လို႔ ဆံုးျဖတ္ၾကပါသတဲ့။ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား တိရစာၦန္ ငယ္ေလးေတြအားလံုး မသင္မေနရ တေျပးညီ သင္ၾကား ၾကရမယ္လို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာက ညြန္ၾကားခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ေတာ့တာေပါ့။

တိရစာၦန္ငယ္ေလးေတြအားလံုး တက္တက္ၾကြၾကြ။ မိဘေတြလည္း တစ္ျပဳံးျပံဳးနဲ႔ ေက်ာင္းကို လာအပ္ၾကပါသတဲ့။ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးနဲ႕ ဆရာဆရာမေတြကလည္း စတိုင္အျပည့္နဲ႔ေပါ့။

အဲ---- အားလံုး အဆင္ေျပသြားျပီ။ တိရစာၦန္အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ အနာဂတ္ ရွင္သန္ေရး အတြက္လည္း မစိုးရိမ္ ရေတာ့ဘူးရယ္လို႔ ပီတိေတြ ျဖစ္ေနၾကတုန္းမွာပဲ ျပႆနာေတြ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ဆက္တိုက္ဆိုသလို ေပၚလာေတာ့တယ္။ ဘာျပႆနာေတြလို႔ ကေလးတို႔ ထင္သလဲဟင္၊ ကေလးတို႔ရဲ႕ ေက်ာင္းေတြမွာ ဘာျပႆနာေတြ တက္ေလ့ရွိပါသလဲ။

ကေလးတို႔ေရ …..
ပထမဆံုး ျပႆနာကေတာ့ ေျမျပန္႕ေရအစပ္မွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ဘဲကေလးေတြဟာ အင္မတန္မွ ေရကူး ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ ဆရာထက္ေတာင္မွ ပိုျပီး ေရကူး အရာမွာ ေတာ္ၾကတယ္ဆိုပဲ။ ပ်ံသန္းျခင္း ဘာသာရပ္မွာလည္း ေတာ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သင္ရိုး၀င္ အေျပး ဘာသာရပ္မွာေတာ့ အင္မတန္မွ အခက္အခဲ ေတြ႕ေနၾကရတယ္။ သင္ရိုးအတိုင္း လံုး၀ မလိုက္ႏိုင္ ၾကဘူးတဲ့။ အဲဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းဆင္းေပမဲ့ သူတို႕ကို အခ်ိန္ပိုေတြ ေခၚသင္ရတယ္။ ဘဲကေလးေတြ အင္မတန္မွ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေရကူးဘာသာရပ္မွာ သင္ၾကားခ်ိန္ ေလ်ာ့ခ်ျပီး အေျပး ဘာသာရပ္အတြက္ကို အခ်ိန္ပိုေပးၾကရတယ္။ လူၾကီးေတြ၊ ဆရာဆရာမေတြက အေျပးသင္ ဘာသာရပ္အတြက္ ေလ့က်င့္ခ်ိန္ မ်ားမ်ားရေအာင္လည္း ဖန္တီးၾကသတဲ့။ အိမ္မွာ မိဘ၊ ညီအကို၊ ေမာင္ႏွမေတြနဲ႔ေနဖို႔ အခ်ိန္ေတြ မရွိေတာ့ေလာက္ေအာင္ကို၊ ကစားခ်ိန္ေတြ မရွိေတာ့ေလာက္ေအာင္ကို အခ်ိန္ပိုေတြ တက္ၾကရ၊ က်ဴရွင္ယူၾကရနဲ႔။ ကေလးဘ၀ ေပ်ာက္ဆံုးၾကရေတာ့တာ၊ သိပ္သနားစရာေနာ္။

ဒီလိုနဲ႕ ဘဲကေလးေတြဟာ အေျပး ေလ့က်င့္တဲ့အခ်ိန္ မ်ားလာတဲ့အခါမွာေတာ့ ေရကူးတဲ့အခါ ယက္ဖို႔ ေျခေထာက္က ပင့္ကူအိမ္ ပံုစံ ေျခဖ၀ါးျပင္ေတြဟာ ပ်က္စီး လာေတာ့တာပဲ။ အေျပး ဘာသာရပ္မွာလည္း ပိုျပီးထူးခၽြန္ မလာတဲ့အျပင္ အရင္တုန္းက ခ်န္ပီယံအဆင့္ ရထားတဲ့ ေရကူး ဘာသာရပ္မွာလည္း သာမန္ အဆင့္ပဲ ရွိေတာ့တယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ တိရစာၦန္တို႔ရဲ႕ ေက်ာင္း ပညာေရး စနစ္သစ္မွာ သာမန္ေအာင္တာဟာလည္း စာေမးပြဲေတာ့ ေအာင္တာပါပဲဆိုျပီး လူၾကီးေတြက ဆရာဆရာမေတြကေတာ့ မစိုးရိမ္ၾကဘူးေလ။ လူၾကီးေတြက သာမန္အဆင့္ကို ပံုမွန္လို႔ သေဘာထား ၾကေပမဲ့ ေရကူးပညာမွာ အရင္ကေလာက္ အဆင ္မေျပ ေတာ့တာ ကိုယ္တိုင္ ခံစားေနၾကရတဲ့ ဘဲကေလးေတြက ၾကိတ္ျပီး ပူေဆြးေသာက ေရာက္ေနၾကတာေပါ့။ ဘဲကေလးေတြရဲ႕ ေမြးရာပါ ေရကူးကၽြမ္းက်င္တာ ပ်က္စီးရတာေနာ္။ သူတို႔ခမ်ာ ဘယ္သူ႔ကိုမွလည္း ဖြင့္ဟ မေျပာရဲဘူးတဲ့။ သူတို႔ေနရာ ကေန ကေလးတို႕ ၀င္ေရာက္ ခံစားၾကည့္ပါလားကြယ္။ ကေလးတို႔ေရာ တစ္ခုခုကို ခံစားရျပီဆိုရင္ ဘယ္သူေတြကို ဖြင့္ဟ ေျပာျပ ျဖစ္သလဲဟင္။ အင္းေပါ့… မိဘေတြနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြကို ဖြင့္ေျပာျပ ရမွာေပါ့ကြယ္။

ကေလးတို႔ေရ…..
ယုန္ကေလးေတြၾကျပန္ေတာ့ အေျပးက သိပ္သန္တာေပါ့။ ေရလံုး၀မကူး တတ္ေတာ့ ေရကူးခ်ိန္ေတြ ပုိျပီးေပးရတာ၊ ေရထဲမွာပဲ ေနေနရတာေတြေၾကာင့္ စိတ္ဓါတ္ အၾကီးအက်ယ္ က်ဆင္း ေနရွာၾကတယ္တဲ့။ ေရကူး သင္ရတာကို မုန္းတီးတဲ့စိတ္နဲ႕ မၾကိဳက္တဲ့စိတ္နဲ႕ လုပ္ရတာဆိုေတာ့ လုပ္ေနရေပမဲ့ မတိုးတက္ရွာဘူးတဲ့ကြယ္။ ဘယ္ေလာက္သင္သင္ သိပ္မတတ္ဘဲ ျဖစ္ေနတယ္တဲ့။ ကေလးတို႔ေရာ အဲဒီလို အျဖစ္မ်ဳိး ၾကံဳဖူးၾကသလားဟင္။ မၾကိဳက္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြ သင္ေနရတာမ်ဳိး၊ မလုပ္ခ်င္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ေနရတာမ်ဳိး၊ ဘယ္ဘာသာရပ္ေတြလဲဟင္။

သစ္ပင္တက္ျခင္း ဘာသာရပ္မွာ အျမဲတမ္း ပထမရတဲ့ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ရွဥ့္ကေလး ေတြကေတာ့ ပ်ံသန္းျခင္း ဘာသာရပ္ကို ဘယ္လိုသင္သင္ မတတ္ေျမာက္ႏိုင္ဘူးတဲ့။ စာေမးပြဲ ေအာင္ခ်င္လြန္းလို႔ ခိုးခ်တဲ့အေနနဲ. သစ္ပင္ထိပ္ကေန ေအာက္ကို ခုန္ခုန္ခ်ျပီး ပ်ံသန္းတတ္တယ္ ဆိုတာကို လုပ္ျပေပမဲ့ ဆရာဆရာမေတြ ကေတာ့ လက္မခံၾကဘူးတဲ့။ သစ္ပင္ေအာက္ကေန အေပၚကို ပ်ံသန္းျပမွ အမွတ္ရမယ္လို႔ ဆူပူ ၾကိမ္းေမာင္း ခံရတာေပါ့ကြယ္။ အျပင္းအထန္ ေလ့က်င့္ ခိုင္းေတာ့ ရွဥ့္ကေလးေတြဟာ ၾကြက္သား ဖုထစ္ေတြ တက္လာျပီး ပ်ံသန္းျခင္း ဘာသာရပ္လည္း ထူးမျခားလာတဲ့အျပင္ သစ္ပင္တက္ျခင္း ဘာသာရပ္နဲ႔ အေျပးဘာသာရပ္ေတြမွာလည္း အမ်ားၾကီး အဆင့္နိမ့္ က်သြားေတာ့တယ္။ သနားဖို႔ မေကာင္းဘူးလားဟင္။

ေတာအုပ္ရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာေနျပီး အျမဲတမ္းေက်ာင္းစည္းကမ္း ေဖါက္ဖ်က္တတ္တဲ့ သိမ္းငွက္ ကေလးေတြက သစ္ပင္တက္ျခင္း ဘာသာရပ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အခ်ိန္တိုင္း အျငင္းပြါးၾကသတဲ့။ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ တက္တက္ ထိပ္ဆံုးေရာက္ဖို႔ပဲ ဆိုျပီးေတာ့ အားလံုးထက္ အျမန္ဆံုး သစ္ပင္ထိပ္ကို ေရာက္သတဲ့။ ဘာသာရပ္စည္းကမ္းအတုိင္း၊ စာေမးပြဲ စည္းကမ္းအတိုင္း သစ္ပင္ ပံုမွန္မတက္ဘဲ အျမဲတမ္း ထိပ္ဆံုးကို ေရာက္ေရာက္ ေနေလေတာ့ ဆရာဆရာမေတြလည္း သိပ္ကို စိတ္ညစ္ ၾကရတယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ အျငင္းသန္တဲ့ သိမ္းငွက္ေလးေတြကေတာ့ သူတို႔နည္းနဲ႔ သူတို႔ လုပ္မွာဘဲတဲ့ကြယ္။ သူတို႔ဘယ္ လို သစ္ပင္တက္ ၾကတယ္လို႔ ကေလးတို႔ ထင္သလဲဟင္။ ကေလးတို႔ေကာ သေဘာတူ လက္ခံမွာလား။

ကေလးတို႔ေရ…..
ေျမာက္ဘက္ပိုင္းေတာအုပ္ရဲ႕ ေတာတန္းေတြေပၚနဲ႔ ေတာင္ဘက္စြန္းက ကၽြန္းေတြေပၚမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ ႏွာေခါင္းတိုတိုနဲ႔ ေပြးကေလးနဲ႔ ေျမြကေလးေတြကေတာ့ ေက်ာင္း လံုး၀ မတက္ ၾကေတာ့ဘူးတဲ့။ ေက်ာင္းလခ ေစ်းၾကီးေၾကာင္း၊ သြားေရးလာေရး မလြယ္ကူေၾကာင္းနဲ႕ သူတို႔အတြက္ အင္မတန္ အေရးၾကီးတဲ့ ေျမတြင္းတူးျခင္းပညာ ဘာသာရပ္ကို မထည့္ထားတဲ့အတြက္ အဲဒီ သင္ရိုးညြန္းတမ္းကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္းနဲ႕ အျခားေသာ ဆင္ေျခေတြ၊ ဆင္လက္ေတြ၊ ဆင္နားရြက္ေတြ အမ်ားၾကီး ေပးတာေပါ့ကြယ္။ ခက္ခက္ခဲခဲ စုေပါင္းျပီး ၾကိဳးစားတားတဲ့ ဒီသင္ရိုးညြန္းတမ္းကို ေ၀ဖန္ ကန္႔ကြက္ၾကေတာ့ အျခားေသာ တိရစာၦန္ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြဟာ သူတို႔ကို အင္မတန္ စိတ္ပ်က္ ေနၾက တယ္တဲ့။ ပိုျပီး ဆိုး၀ါးတာကေတာ့ အစြယ္တေဖြးေဖြးနဲ႔ အစိမ္းေရာင္ ေျမေခြးေတြက သူတို႔ကို ေျမွာက္ပင့္ ေပးေနတာရယ္ အျခားေသာ အနီးအနား ေတာအုပ္က ပင္ဒါ၀က္၀ံေတြရယ္၊ ႏွာေခါင္းရွည္ရွည္နဲ႔ ေမ်ာက္ျဖဴေတြကလည္း သူတို႔ကို သင္ေပးမယ္ ဆိုတာရယ္ေၾကာင့္ သင္ရိုးအသစ္နဲ႔ သီးျခား ေက်ာင္းတစ္ ေက်ာင္းကို တည္ေထာင္ဖို႔ စဥ္းစားေနၾကတယ္တဲ့။ အစိမ္းေရာင္ေျမေခြးေတြရယ္၊ ပင္ဒါ၀က္၀ံေတြရယ္နဲ႔ ေမ်ာက္ျဖဴေတြဟာ ပိုေကာင္းတဲ့ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းကို လုပ္ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ကေလးတို႔ ထင္သလားဟင္။

ဒီေန႔အဖို႔ ပံုျပင္ေလးကေတာ့ ဒီမွ်ပါဘဲကြယ္။

ကေလးတို႕လည္း အတူေနၾကရတဲ့သူေတြနဲ႕ ဆက္ဆံေရးရယ္၊ မိမိခံစားခ်က္ေတြရယ္၊ သင္ၾကားေနရတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြ ပညာရပ္ေတြနဲ႔ မိမိသင္ၾကားတတ္ေျမာက္လိုတဲ့ ပညာရပ္ေတြကို ခ်င့္ခ်ိန္ စဥ္းစားၾကပါလို႕ မွာၾကားရင္း……..

ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ။ အသိဥာဏ္ ပညာခြန္အား တိုးတက္ၾကပါေစ။

ေတာအစပ္တစ္ေနရာက
ကေလးတို႕ရဲ႕ဆရာ

သိန္းႏုိင္