ပညာေရးနဲ႔ သဘာ၀ေဘး

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္း နဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္ မြန္ျပည္နယ္ေတြမွာ ဘယ္တုန္းကမွ ေမ်ာ္လင့္မထားခဲ့တဲ့ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ကို အဆိုးရြားဆံုး ရင္ဆိုင္ခဲ့ရတာမို႔ ခုဆိုရင္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ ျပႆနာေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနၾကရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြအေနနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးေတြ တကိုယ္ရည္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာဗဟုသုတေတြ နည္းပါးခဲ့ၾကရတာမို႔ ခုလို အခ်ိန္အခါမ်ိဳးမွာ ပိုျပီး ဒုကၡေရာက္ၾကရတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္သူလူထုအမ်ားစုဟာ ပညာေရးစနစ္က ဘ၀ရပ္တည္ေရး အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းဖို႔အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ အာမခံခ်က္မရွိတဲ့အျပင္ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းမႈေတြ ေၾကာင့္ ေက်ာင္းပညာေရးကို ဆံုးခန္းတိုင္ေအာင္ သင္ၾကားခြင့္မရၾကတဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပညာေရးဟာ တကယ့္လက္ေတြ႔ဘ၀အတြက္ အသံုး၀င္တဲ့ ပညာရပ္ေတြ ဗဟုသုတေတြ မပါတာေၾကာင့္လည္း ျပည္သူလူထုဟာ လက္ေတြ႔ဘ၀ထဲမွာ မၾကံဳသင့္တဲ့ အခက္အခဲေတြ.. ျပႆနာေတြ.. အဆံုးရႈံးေတြကို ရင္ဆိုင္ေနၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရရင္ ခုရင္ဆိုင္ခဲ့ရတဲ့ နာဂစ္မုန္တိုင္းျပႆနာမွာ မုန္တိုင္းလာႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို ၾကိဳသိေပမဲ့ မုန္တိုင္းက ဘယ္ေလာက္ျပင္းထန္မလဲ.. မုန္တိုင္းကို ဘယ္လို ရင္ဆိုင္ရမလဲ.. မုန္တိုင္းရဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြအတြက္ ဘာေတြျပင္ဆင္ ထားရမလဲ.. ဆိုတာေတြကို မသိၾကလို႔ ပိုျပီး ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရတာလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေနရာမွာ ျပည္သူလူထုရဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ကိုလိုက္ျပီး ပညာေပးတာေတြ သတိေပး တာေတြလုပ္ရမွာက ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြရဲ႔ တာ၀န္ပါ။

တကယ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းပညာေရးေတြထဲမွာက သူတို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ရာသီသဘာ၀ ပထ၀ီ၀င္ေရေျမအေနအထားနဲ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြအလိုက္ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ သိသင့္ သိထိုက္တဲ့ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဗဟုသုတေတြ၊ သဘာ၀၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ဗဟုသုတေတြ၊ က်ေရာက္ႏိုင္တဲ့ ေဘးအႏၱရာယ္အေၾကာင္းေတြနဲ႔ ကာကြယ္ပံု ရင္ဆိုင္ပံုေတြကို ျပဌာန္း သင္ၾကားေပးထားတာပါ၊ ဥပမာ- ျမစ္နား ေခ်ာင္းနား ပင္လယ္နားနီးေဒသ ေတြမွာ ေနတဲ့သူေတြအတြက္ က်န္းမာေရးအရလိုအပ္ခ်က္ေတြက ဘာလဲ.. အဲဒီ လိုအပ္ခ်က္အရ ဘယ္လိုအစားအစာေတြကို စားမလဲ.. ဘယ္လိုေနထိုင္မလဲဆိုတာေတြ၊ တကယ္လို႔ ေတာင္တန္းေဒသမွာ ေနတဲ့သူေတြဆိုရင္လည္း အဲဒီ ေတာင္တန္းေဒသ၀န္းက်င္အရ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အတန္းအလိုက္ သင္ခန္းစာေတြအျဖစ္ ျပဌာန္းသင္ၾကား ေပးတာမ်ိဳးပါ။ အဲဒီအျပင္ ကေလးတိုင္းအတြက္ လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ ေရကူးတတ္ေအာင္ သင္ရတာမ်ိဳးေတြ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားအားကစားနည္းတခုခု သင္ရတာမ်ိဳးေတြ၊ အမ်ားဆံုး စားေသာက္ေနရတဲ့ အစားအစာေတြထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ကယ္လိုရီနဲ႔ ဓါတ္သဘာ၀ အေၾကာင္းေတြ၊ အေျခခံ သူနာျပဳစုနည္းသင္ရတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိပါတယ္။

တကယ္ေတာ့လည္း ပညာေရးဆိုတာကိုက စာသင္သားေတြ လက္ေတြ႔ဘ၀ထဲမွာ အသံုးခ်ႏိုင္တဲ့ ပညာရပ္မ်ိဳးေတြကိုသာ ေပးရမွာပါ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကမၻာ့အၾကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ပညာေရးပညာရွင္ K.G. Sai Yi Dane က "ပညာေရးဆိုတာဟာ ဒီမိုကေရစီလူမႈဘ၀အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အရည္အေသြးေတြကို စာသင္သားေတြရႏိုင္ေစဖို႔ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲထားတာပဲ ျဖစ္ရမယ္"လို႔ ေျပာခဲ့တာလည္း ရွိပါတယ္။

ခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ အဲသလို ဘ၀တသက္တာလံုးအတြက္ ရည္ရြယ္တဲ့ ပညာေရး မ်ိဳးမွာ တကယ္အသံုး၀င္စနစ္က်တဲ့ သင္ခန္းစာေတြ မပါ၀င္ရံုသာ မကေတာ့ပါဘူး။ လက္ရွိ အခ်ိန္အခါမွာ ျပည္သူလူထုအတြက္ တကယ္အေရးတၾကီး လိုအပ္လာတဲ့ ပညာ ေပးဖို႔ကို ေတာင္ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က တာ၀န္မေက်ခဲ့ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုက ပညာဗဟုသုတအရာမွာ အားနည္းၾကတဲ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပညာေပးမႈေတြကို အစိုးရပိုင္းက ေသခ်ာလုပ္ေပးရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ နာဂစ္မုန္တိုင္း၀င္ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို ၾကိဳတင္သတိေပးခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ မိုးေလ၀သနဲ႔ဇလေဗဒဦးစီးဌာနက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တကယ္တမ္းမွာက မုန္တိုင္းက အားမၾကီးလွဘဲ မိုးသက္ေလျပင္းက်ျပီး လႈိင္းၾကီးမယ္၊ ေလတိုက္ႏႈန္းက တနာရီမိုင္၄၀-၄၅ ေလာက္ပဲ ရွိမယ္ဆိုတာေလာက္ပဲ ေၾကျငာထားခဲ့တာပါ။

တကယ္ေတာ့ ဒီေနရာမွာ မုန္တိုင္းက ဘယ္ေလာက္အားၾကီးမလဲ..၊ ဘယ္လိုေနရာကို အဓိက ၀င္ေရာက္ႏိုင္သလဲ.. မုန္တိုင္းအမ်ားဆံုး ထိႏိုင္တာ ဘယ္ေဒသလဲ.. မုန္တိုင္းကို ကာကြယ္လို႔ မရႏိုင္တဲ့အတြက္ ေရွာင္ရွားဖို႔ ဘယ္လိုျပင္ဆင္သင့္သလဲ.. မုန္တိုင္းက်ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ အခက္အခဲျပႆနာေတြက ဘာေတြလဲ.. အဲဒီအခက္အခဲ ေတြကို ေက်ာ္လႊားဖို႔ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ထားမလဲ.. ဆိုတာေတြကို ျပည္သူလူထုသိေအာင္ အခ်ိန္တိုင္းမွာ ပညာေပးလႈံ႔ေဆာ္ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေရဒီယို ရုပ္ျမင္သံၾကားေတြအျပင္ နယ္ေျမအလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္သူအာဏာပိုင္ေတြက အသီးသီး တာ၀န္ယူျပီး အၾကိမ္ၾကိမ္ သတိေပးေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ခုေတာ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုဟာ မုန္တိုင္းဒဏ္ကို ဒီအတိုင္းပဲ ေခါင္းငံု႔ခံလိုက္ရသလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ မလိုအပ္ဘဲ အေသအေပ်ာက္ မ်ားခဲ့ရတာလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဧရာ၀တီတိုင္းဟိုင္းၾကီးကၽြန္းလို ပင္လယ္ျပင္နဲ႔ထိစပ္ေနတဲ့အတြက္ ေသခ်ာ ေပါက္ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ ေဒသမ်ိဳးေတြမွာဆိုရင္ မုန္တိုင္းမလာခင္ကတည္းက မုန္တိုင္းနဲ႔ ေ၀းႏိုင္တဲ့ ေနရာေဒသေတြဆီ ေရွာင္ေနသင့္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ မုန္တိုင္းထိႏို္င္ေခ်ရွိတဲ့ ေဒသေတြမွာ မုန္တိုင္းအျပီးမွာ ၾကံဳရတတ္တဲ့ ေသာက္သံုးေရနဲ႔ စားေသာက္ကုန္ ျပႆနာအတြက္ ၾကိဳတင္ျပီး စုေဆာင္းထားတာမ်ိဳး လုပ္ရပါမယ္။ အဲဒီအျပင္ လိုအပ္ႏိုင္တဲ့ အ၀တ္အထည္ေဆး၀ါးေတြကို ၾကိဳတင္ရွာေဖြစုေဆာင္းထားရပါမယ္။ အဲဒီ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အစိုးရေတြက ပညာေပးလႈံ႔ေဆာ္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွပဲ က်ေရာက္လာတဲ့ သဘာ၀ ေဘးဒဏ္ကို ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ အေသအေပ်ာက္နဲ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာေတြ၊ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြကေန သက္သာရာ ရ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အင္မတန္ၾကီးမားတဲ့ ေဘးဥပါဒ္မ်ိဳး ၾကံဳေတြ႔ထားရ ေပမဲ့လည္း လက္ရွိ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို တရား၀င္ အတည္ျပဳေပးႏို္င္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအတြက္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲကို ေမလ၁၀ရက္ ေန႔မွာ မျဖစ္မေန ျပဳလုပ္မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဦးေဆာင္ေရးဆြဲတဲ့ အေျခခံဥပေဒရဲ႔ အေျခခံမူမ်ားအခန္းမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ျပည္သူမ်ား၏ ပညာေရးႏွင့္က်န္းမာေရး တိုးတက္ေစေရးအတြက္ အေလးထားေဆာင္ရြက္ရမည္.. လို႔ ေဖာ္ျပထားတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာကေတာ့ ျပည္သူလူထုကို သဘာ၀ေဘးဒဏ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ထိထိ ေရာက္ေရာက္ အကာအကြယ္မေပးခဲ့တဲ့အျပင္ လက္ရွိရင္ဆိုင္ေနရျပီျဖစ္တဲ့ မုန္တိုင္း ဒဏ္ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ အခက္အခဲေတြ ဒုကၡေတြကိုလည္း ခုခ်ိန္ထိ ကူညီေျဖရွင္း မေပးေသးပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ပဲ အဲသလို ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသိပညာေပးေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးကိစၥေတြအေပၚ လ်စ္လ်ဴရႈထားတဲ့ အစိုးရမ်ိဳးကို တည္ျမဲေအာင္ လုပ္ေပးမယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ခံမလား ကန္႔ကြက္မလား ဆိုတာဟာ ျပည္သူလူထုၾကီးအေနနဲ႔ ျပတ္ျပတ္သားသား ဆံုးျဖတ္ရေတာ့မယ့္ အေျခအေနပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမျငိမ္း
၆၊၅၊၀၈။

How can we help?

မုန္တိုင္းေနာက္ဆက္တြဲအက်ိဳးဆက္မ်ားအား ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားျခင္း- အုပ္ခ်ဳပ္သူႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကားတြင္ mediator အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္ ျပည္သူမွျပည္သူသို႔အကူအညီေပးျခင္း

ခင္မမမ်ဳိး (၅၊ ၅၊ ၂၀၀၈)

ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္မွ စတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ တနာရီလွ်င္ (၁၉၂) ကီလိုမီတာအင္အားရွိသည့္ နာဂစ္မုန္တိုင္းၾကီးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္တိုက္ခတ္ခဲ့ျပီး၊ ခန္႔မွန္းမရႏိုင္ေလာက္သည့္ ၾကီးမားလွစြာေသာ ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးမွဳမ်ားကို ျဖစ္ပြားေစခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရက ရန္ကုန္တိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတိုင္းစေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း (၅)ေနရာအား အေရးေပၚအေျခအေနေၾကျငာထားသည္။

မုန္တိုင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပြားေသာ လူအေသအေပ်ာက္ႏွဳန္းမ်ား၊ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ႏွဳန္းမ်ားကို အတိအက်မသိရေသးေပ။ သို႔ရာတြင္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရေသာအေျခအေနမ်ားအရ အနည္းဆံုး ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာလူအမ်ားေသဆံုးျပီး၊ သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာလူမ်ား အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ကာ၊ သန္းႏွင့္ခ်ီေသာလူအမ်ား ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ခဲ့သည္ကေတာ့ ေသခ်ာလွသည္။

ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံစားရေသာ ျပည္သူလူထုအတြက္ ကူညီရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနျပီျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရမွ အကူအညီေတာင္းခံျခင္း၊ ယခုစာေရးေနသည့္အခ်ိန္အထိ မရွိေသးပါ။ ကမာၻအႏွံ႔မွ ျပည္ပေရာက္ျမန္မာမ်ား ေမြးရပ္ေျမအတြက္ ပူပန္စိုးရိမ္ေနၾကသည္။ မုန္တိုင္းအႏၱရာယ္က်ေရာက္မည္ကို ၾကိဳတင္သိရွိပါက လံုေလာက္ေသာ ၾကိဳတင္စီမံမွဳမ်ား မျပဳလုပ္ျခင္း၊ မုန္တိုင္းအႏၱရာယ္က်ေရာက္မွဳတြင္ ထိေရာက္ေသာ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား မျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ စစ္အစိုးရအား အျပစ္တင္ေနၾကသည္။ အတိုက္အခံအဖြဲ႔မ်ားမွလည္း ေၾကျငာခ်က္မ်ားထုတ္ျပန္၍ စစ္အစိုးရ၏ တာ၀န္မဲ့မွဳကို မီးေမာင္းထိုးျပေနၾကသည္။ သတင္းမီဒီယာမ်ားမွလည္း ထိုအခ်က္ကိုသာ တစိုက္မတ္မတ္ ေၾကညာေနၾကသည္။

ထိုသို႔ေျပာေန၊ လုပ္ေနရံုႏွင့္ ျပီးပါမည္လား။ က်ြႏု္ပ္တို႔အားလံုးသည္ စစ္အစိုးရထံမွ မည္သည့္အရာကို ေမွ်ာ္လင့္ေနခဲ့ၾကသနည္း။ စစ္အစိုးရသည္ ျပည္သူလူထုအေပၚတြင္ ယခင္ကလည္းတာ၀န္မေက်ခဲ့၊ ယခုလည္းတာ၀န္မေက်၊ ေနာင္လည္း တာ၀န္ေက်မည္မဟုတ္။ ထို႔အတူပင္ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ တာ၀န္မသိသည့္ အစိုးရကို အျပစ္ထိုင္ေျပာေနရံုႏွင့္လည္း က်ြႏ္ုပ္တို႔ တာ၀န္ေက်သည္မဟုတ္။ က်ြႏ္ုပ္တို႔အားလံုးသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ျပီး၊ ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ျမန္မာ့ေရကိုေသာက္ကာ ၾကီးျပင္းလာခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ ယခုက်ြႏ္ုပ္တို႔ ေျမေပၚတြင္ မွီတင္းေနထိုင္သူမ်ားသည္ အတိဒုကၡေရာက္ရွိေနၾကသည္။

မုန္တိုင္းျပီးလွ်င္ ေလေျပလာတတ္သည္ဆိုေသာ္လည္း၊ လက္ေတြ႕တြင္ကား မုန္တိုင္းေနာက္ကြယ္မွ အက်ိဳးဆက္မ်ားသည္ မုန္တိုင္းက်ေနစဥ္ခ်ိန္ထက္ပင္ ပိုမို၍ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွသည္။ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္သြားသူမ်ား၊ ဘ၀ပ်က္သြားသူမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနျပီ။ သန္႔ရွင္းေသာေသာက္သံုးေရ မရရွိပါက ကူးစက္ေရာဂါဆိုးမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ဖြယ္ရာရွိသည္။ မုန္တိုင္းအမ်ားဆံုး ရိုက္ခတ္သြားျခင္းခံခဲ့ရေသာ ဧရာ၀တီတိုင္းသည္ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး၏ စပါးက်ီျဖစ္သျဖင့္ အစာေရစာရွားပါးမွဳ၊ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းအၾကီးတက္သြားမွဳမ်ားျဖစ္မည္။ ျဖစ္လည္းျဖစ္ေနျပီ။ ေရွ႕ဆက္၍ အဆမတန္တက္ေတာ့မည္။ လူအမ်ားငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမွဳ ကပ္ေဘးၾကီးဆိုက္ႏိုင္သည္။ ထိုအႏၱရာယ္ဆိုးမ်ားကို က်ြႏ္ုပ္တို႔ညီေနာင္ဘြား ျမန္မာမ်ား ရင္စည္းခံၾကရေတာ့မည္။ ထိုသို႔ေသာအေျခအေနမ်ိဳးတြင္ က်ြႏ္ုပ္တို႔အားလံုး ေ၀ဖန္အျပစ္တင္ကာ တေယာက္ကိုတေယာက္အျပစ္ပံုခ်ျခင္းျဖင့္သာ အခ်ိန္ကုန္ေနၾကေတာ့မည္ေလာ။ လက္ေတြ႕တြင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ၾကိဳးစားသင့္ေသာ နည္းလမ္းႏွစ္သြယ္ရွိပါသည္။

(၁) အုပ္ခ်ဳပ္သူႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကားတြင္ mediator အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း>

မည္သို႔ပင္ဆိုေစ က်ြႏ္ုပ္တို႔အားလံုး စဥ္းစားလက္ခံၾကရမည့္ အခ်က္တခုမွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား တရား၀င္သည္ျဖစ္ေစ၊ တရားမ၀င္သည္ျဖစ္ေစ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည္မွာ စစ္အစိုးရျဖစ္ေနသည္ဆိုျခင္းကို ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔အုပ္ခ်ဳပ္ေနျခင္းျဖင့္ ယင္းတို႔တြင္ အာဏာကို အသံုးျပဳခြင့္ရွိေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာရွိေသာ ႏိုင္ငံတခုအတြင္းသို႔ မည္သို႔ေသာအေၾကာင္းျပခ်က္ႏွင့္ျဖစ္ေစ ၀င္ေရာက္ခြင့္မရွိပါ။ သို႔ျဖစ္ရာ စစ္အုပ္စုမွ တရား၀င္ေတာင္းဆိုမွသာ အကူအညီေပးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ ျပည္သူအမ်ား ႏိုင္ငံတကာအကူအညီ ရရွိရန္မွာ စစ္အစိုးရေပၚတြင္ မူတည္လ်က္ရွိေနသည္။

ထိုသို႔စစ္အုပ္စုမွ တရား၀င္ေတာင္းဆိုေအာင္ မည္သည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္နည္း ဆိုသည္ကို ယခုအခ်ိန္တြင္ ၀ိုင္း၀န္းစဥ္းစားၾကရန္ လိုအပ္သည္။ ျပည္ပအတိုက္အခံမ်ားမွ ေတာင္းဆို၍မရပါ။ ေတာင္းဆိုလိုက္လွ်င္ စစ္အစိုးရက ေနာက္တလွမ္းပင္ ထပ္ဆုတ္သြားလိမ့္ဦးမည္။ ျပည္တြင္းအတိုက္အခံမ်ားမွလည္း ေတာင္းဆို၍မရပါ။ အငတ္ေဘးဆိုက္ေနေသာ ျပည္သူမ်ား လမ္းေပၚေရာက္လာမည္စိုး၍ ပိုမိုခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳမ်ားျပဳလုပ္လာပါက ျပည္သူအမ်ားပင္ တပူေပၚႏွစ္ပူဆင့္ၾကရလိမ့္မည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ျပည္သူအမ်ားအတြက္ အက်ိဳးေဆာင္ရန္ စစ္အုပ္စုႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကားခံေဆာင္ရြက္ ေပးႏိုင္မည့္ အဖြဲ႔အစည္းတခု (ဥပမာ- ျမန္မာႏိုင္ငံမုန္တိုင္းကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအဖြဲ႕ (သို႔) ၾကိဳက္ရာအမည္ေပးပါ) ကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႔အစည္းတရပ္ ထူေထာင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အဖြဲ႔အား ဦးေဆာင္သူမ်ားသည္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အေျခစိုက္ေနထိုင္ၾကေသာ လူရိုေသ၊ ရွင္ရိုေသ ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားျဖစ္သင့္သည္။ အတိုက္အခံဘက္မွလူမ်ား မပါ၀င္သင့္ပါ။ ပါ၀င္ပါက စစ္အစိုးရမွ ယံုၾကည္လက္ခံမည္မဟုတ္ပါ။ ထိုသူမ်ားမွ ဦးေဆာင္၍ ၾကားခံေဆာင္ရြက္ေပးပါက အဆင္ေျပမွဳ ရရွိႏိုင္မည္ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။

ထို႔အတူ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမွဳ အကူအညီေပးမည့္ႏိုင္ငံမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအားလံုးသည္ long-term political struggle ရွိေနေသာ ျမန္မာျပည္ကဲ့သို႔ေသာ တိုင္းျပည္မ်ိဳးတြင္ international humanitarian intervention ျပဳလုပ္ရာ၌ လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းနည္းလမ္းမ်ားကို အတိအက်လိုက္နာမည္ ဆိုပါက စစ္အစိုးရ သေဘာထား အနည္းငယ္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းလာႏိုင္သည္။ ထိုစည္းကမ္းမ်ားမွာ -

နယ္ေျမခံတာ၀န္ရွိအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမည္။
ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ား၏ power relation တြင္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမျပဳရ။
ေရရွည္ျပႆနာအေျဖမ်ားအား မရွာေဖြရ။
မီဒီယာမ်ား၏ အာရံုစိုက္မွဳခံရေအာင္ မျပဳလုပ္ရ။

အထက္ပါအခ်က္မ်ားမွာ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လူသားခ်င္းစာနာမွဳ အကူအညီေပးပါက လိုက္နာသင့္ေသာ အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ အာဏာရွင္အစိုးရမ်ားသည္ လူသားခ်င္းစာနာမွဳအကူအညီကို အသံုးျပဳ၍ political processes မ်ားအား undermine လုပ္မည္ကို စိုးရိမ္တတ္ၾကသည္။ ထိုစိုးရိမ္မွဳသည္ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီမ်ားအား အလံုးစံုျငင္းဆန္မွဳ ျပဳေစသည့္ အဓိကအခ်က္ပင္ ျဖစ္သျဖင့္ လူသားခ်င္းစာနာမွဳအကူအညီႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးကို မေရာေထြးမိေစရန္ အေရးၾကီးလွသည္။

ဥပမာဆိုရလွ်င္ က်ြႏု္ပ္တို႔သြားရာလမ္းတြင္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးတခုရွိေနသည္ဆိုပါစို႔။ ထိုေခ်ာက္ကမ္းပါးအား ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား ျဖတ္ေက်ာ္ရျခင္း လြယ္ကူေစရန္ တံတားထိုးရန္ လိုအပ္သည္။ ယင္းအတြက္ ေရရွည္တံတားတည္ေဆာက္မည့္ လူမ်ားလိုအပ္သည္။ ထိုနည္းတူစြာပင္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးအျခားတဘက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ရမည့္ ပစၥည္းပစၥယမ်ား လ်င္ျမန္စြာ ေရာက္ရွိေစရန္ လိုအပ္ပါ သစ္လံုးတံတားထိုးျပီး၊ ခ်က္ခ်င္းကူးသြားရမည့္ လူမ်ားလည္း လိုအပ္သည္ပင္ျဖစ္သည္။ ယခုအေျခအေနသည္ ေရရွည္တံတားၾကီး ျပီးဆံုးရန္ ေစာင့္ေန၍မရ။ သစ္လံုးတံတားအျမန္ထိုးရန္ လိုအပ္သည့္အေျခအေနျဖစ္သည္။

(၂) ျပည္သူမွျပည္သူသို႔အကူအညီေပးျခင္း

အျခားအေရးပါေသာ နည္းလမ္းမွာ ျပည္သူမွျပည္သူသို႔ အကူအညီေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာေရာက္ျမန္မာမ်ား စုေပါင္း၍ တတ္ႏိုင္သမွ် ေငြအားထည့္၀င္ကာ အဆင့္ဆင့္လႊဲေျပာင္းျပီး၊ ဒုကၡေရာက္ေနေသာ ျပည္သူမ်ားအား ကူညီႏိုင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ (၁၉၉၇) ခု၊ ေ၀ါနယ္တ၀ိုက္ ေရၾကီးစဥ္က စာေရးသူတို႔ ျပဳလုပ္ဖူးပါသည္။ ခ်မ္းသာေသာမိတ္ေဆြ၊ သူငယ္ခ်င္း အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားဆီမွ ပိုက္ဆံမ်ားေကာက္ခံကာ၊ ဆန္အိတ္မ်ား၊ အျခားအသံုးအေဆာင္မ်ား၊ အ၀တ္အစားမ်ားအား ကားမ်ားေပၚတင္၍ ရြာဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ားသို႔ လိုက္လံပို႕ျခင္းျဖစ္သည္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားမွ ေရေဘးဒဏ္သင့္ေနေသာ ရြာသူရြာသားမ်ားကို ျပန္လည္ ေ၀ငွေပးပါသည္။ အတိုက္အခံအဖြဲ႔မ်ားမွ လူငယ္မ်ားမွ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။ အေရးၾကီးဆံုးအခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေရးအသြင္ေဆာင္ေသာ မည္သည့္လွဳပ္ရွားမွဳမွ မပါ၀င္ရပါ။ ထိုသို႔ျဖစ္လာပါက သတင္းမီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္လည္း အတိုက္အခံအဖြဲ႔မ်ားမွ မည္သူမ်ားပါ၀င္၍ မည္သို႔အကူအညီေပးခဲ့သည္၊ စစ္အစိုးရမွ မည္သုိ႕လက္ပိုက္ၾကည့္ေနသည္စသည္ျဖင့္ ပြဲလွန္႔မွဳမ်ားမလုပ္သင့္ပါ။ ပါ၀င္သူမ်ားအေျခာက္တိုက္အႏၱရာယ္ျဖစ္ကာ၊ ျပည္သူမ်ားဆီသို႔တိုက္ရိုက္ေရာက္ရွိႏိုင္သည့္ အကူအညီလမ္းေၾကာင္းမ်ား ပိတ္သြားႏိုင္ပါသည္။ မည္သူေတြက တာ၀န္ေက်၍၊ တာ၀န္မေက်သည္ကို ျပည္သူက သူ႔ဘာသာအသိဥာဏ္ျဖင့္ သိရိွျပီး ျဖစ္ပါသည္။ ေျပာျပေနစရာမလိုအပ္ပါ။

ထို႔အျပင္ လိုအပ္ပါက စစ္အုပ္စုမွ သံသယကင္းေစရန္ စစ္အုပ္စုေနာက္လိုက္ အဖြဲ႕မ်ားအား ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ရန္ အကူအညီေခၚသင့္ပါသည္။ မခ်စ္ေသာ္လည္းေအာင့္ကာနမ္း၊ ေရွာင္လႊဲမရသည့္ အေျခအေနမ်ားရွိႏိုင္ပါသည္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ပါက ေခတၲပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အကူအညီလိုအပ္ေနသည့္ ျပည္သူမ်ားမ်က္ႏွာကို ၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။

အလွဴေငြထည့္၀င္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ရာ၌လည္း ေစတနာသံုးတန္ျပတ္၍ လွဴၾကရန္လိုအပ္သည္။ အခ်ိဳ႕ကဆိုပါသည္။ မုန္တိုင္းကယ္ဆယ္ေရးအလွဴေငြမ်ား၊ ေထာက္ပံ့ေၾကးမ်ားသည္ စစ္အစိုးရလက္တြင္းေရာက္သြားပါက ျပည္သူဆီသို႔ ေရာက္ခ်င္မွ ေရာက္မည္ဆိုသည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရအဆင့္ဆင့္မွ အလြဲသံုးစားမွဳမ်ား မရွိမဟုတ္၊ ရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေပမယ့္ ရာခိုင္ႏွဳန္းတ၀က္ေက်ာ္ ျပည္သူမ်ားဆီ ေရာက္သြားပါက အက်ိဳးခံစားရသည့္ ျပည္သူမ်ားရွိလာႏိုင္သည္မွာ အျမတ္ပင္မဟုတ္ပါေလာ။ စစ္အစိုးရမွ ျပည္တြင္းတြင္ အလွဴေငြေကာက္ခံေနသည္ မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ လွဴမည့္သူမ်ားလည္း သူ႔အစုႏွင့္သူ ေပၚေနလိမ့္မည္။ မီဒီယာမ်ားမွ တတ္ႏိုင္သမွ်ေ၀ဖန္ျခင္းမျပဳရန္ ေတာင္းပန္လိုပါသည္။ ထိုေငြမ်ားအနက္ (၇၀)ရာခိုင္ႏွဳန္းခန္႔သည္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားသို႔ ေရာက္သြားသည္ပဲထားဦး၊ အက်ိဳးရွိပါလိမ့္မည္။ ျပည္သူမွျပည္သူသို႔ အကူအညီအေပးႏိုင္မည့္ မည္သည့္လမ္းေၾကာင္းကို မဆို ၀ိုင္း၀န္းေဖာ္ထုတ္ၾကရန္လိုအပ္ပါသည္။

ခ်ဳပ္၍ဆိုရေသာ္ အမိႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ား ဤကဲ့သို႔ေသာ ေဘးအႏၱရာယ္ဆိုးၾကီး ၾကံဳေတြ႔ေနရခ်ိန္တြင္ က်ြႏ္ုပ္တို႔အားလံုး အေျပာမဟုတ္၊ လက္ေတြ႔လုပ္၍ အကူအညီမည္သို႔ေပးႏိုင္မည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကိုသာ ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးအေျဖရွာၾကေစလိုေၾကာင္း ေလးစားစြာ တိုက္တြန္းအပ္ပါသည္။