ေက်ာင္းအုပ္ရဲ႕ အခန္းက႑

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြကို အဆင့္အတန္း ျမင့္မားေစခ်င္တဲ့အတြက္ အေျခခံပညာ အထက္တန္း ေက်ာင္းအုပ္ရာထူးေနရာေတြကို တကၠသိုလ္က ပါရဂူဘြဲ႔ရမ်ားကိုသာ ခန္႔အပ္ေတာ့မယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ေဆြးေႏြးဖို႔ ရွိလာတာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ ပညာေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပံုစံနဲ႔ အေျခခံပညာေက်ာင္းရဲ႕ ပညာေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပံုစံေတြ မတူတဲ့ အေၾကာင္းပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္မွာက ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာဌာနအလိုက္ ပါေမာကၡေတြ တြဲဖက္ ပါေမာကၡေတြက အဆင့္ဆင့္ ကိုင္တြယ္ခြဲေ၀ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ တကၠသိုလ္ၾကီးေတြရဲ႕ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ ဌာနအလိုက္ကို ပါေမာကၡ ႏွစ္ေယာက္၊ တြဲဖက္ပါေမာကၡ ေလးေယာက္ထားျပီး ကိုင္တြယ္ပါတယ္။ ပါေမာကၡ ႏွစ္ေယာက္ကလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း နဲ႔ သင္ၾကားေရးပိုင္း လို႔ ခြဲျခားျပီး တာ၀န္ယူရပါတယ္။ အဲသလိုပဲ တြဲဖက္ပါေမာကၡ၄ေယာက္ကလည္း သင္ၾကားေရးပိုင္းကို ႏွစ္ေယာက္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းကို ႏွစ္ေယာက္ ခြဲျပီး ကိုင္တြယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ရပါတယ္။

တကၠသိုလ္အဆင့္မွာက ပါေမာကၡဆိုတာဟာ အနည္းဆံုး ဆရာလုပ္သက္ ႏွစ္အစိတ္ေလာက္ ရွိျပီးသူေတြပါ။ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ နည္းျပ၊ လက္ေထာက္ကထိက၊ ကထိက ဆိုပီး အဆင့္ဆင့္ တာ၀န္ယူခဲ့ၾကျပီးသား ျဖစ္တဲ့အတြက္ တကၠသိုလ္စနစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ေကာင္းေကာင္း က်င့္သားရထားျပီးသူေတြပါ။ ျပီးေတာ့ တကၠသိုလ္ေလာကရဲ႕ထံုးစံအရ အဲဒီ ပါေမာကၡမ်ားဟာ သူတို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ညႊန္ၾကားရမယ့္ ဆရာဆရာမေတြရဲ႕ သင္ဆရာ ျမင္ဆရာ ၾကားဆရာေတြပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာတပည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳးမို႔လို႔ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္း အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔မႈမွာ အားသာေစပါတယ္။ ဒါေတာင္ ပါေမာကၡဆိုတာက ကိုယ့္ဌာနကေလးတခု တည္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ရတာပါ။

ေနာက္တဆင့္ကေတာ့ ပါေမာကၡခ်ဳပ္အဆင့္ပါ။ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ဆိုတာကလည္း ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ ကေန စလို႔ ပါေမာကၡေတြ ထိေအာင္ အစစ အရာရာ တာ၀န္ခံျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ရသူပါ။ ဒီေနရာမွာ ပါေမာကၡေတြ ေမာ္ကြန္းထိန္းေတြကေတာ့ ၀န္းရံေပးၾကရပါတယ္။ တကၠသိုလ္ေလာကမွာ ပါေမာကၡလို ဌာနမွဴးလို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းတာ၀န္မ်ိဳးမွာ အနည္းဆံုးလုပ္သက္ ၁၀ႏွစ္ေလာက္ရွိျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ နာမည္ ေကာင္းမ်ိဳးလည္း ရွိမွပဲ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ အဆင့္မ်ိဳး ရႏို္င္မွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ပါေမာကၡ၊ ပါေမာကၡခ်ဳပ္၊ ေက်ာင္းအုပ္၊ စတဲ့ ရာထူးေတြဟာ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္မႈအေပၚ မူတည္ျပီး အဆင့္ဆင့္ ခန္႔အပ္ရတဲ့ ရာထူးေတြပါ။

အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ တေက်ာင္းလံုးကို ေက်ာင္းအုပ္က တာ၀န္ခံျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ရပါတယ္။ ေက်ာင္းအုပ္ကိုလည္း အဆင့္ဆင့္ အတန္းခ်ဳပ္ေတြက ၀န္းရံကူညီတာမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ေက်ာင္းအုပ္ဟာ ေက်ာင္းရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စီမံခန္႔ခြဲေရးေတြကို တာ၀န္ခံရတာပါပဲ။ အဲလို တာ၀န္ခံဖို႔အတြက္ ေက်ာင္းအုပ္ဟာ သူကိုင္တြယ္ရမယ့္ ေက်ာင္းရဲ႕အေရးအရာ ကိစၥရပ္ေတြကို ကၽြမ္းက်င္ ပိုင္ႏို္င္ရမွာျဖစ္သလို သူ စီမံညႊန္ၾကားရမယ့္ သင္ၾကားေရး နဲ႔ သင္ရိုးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြကိုလည္း ႏွံ႔စပ္နားလည္ရပါတယ္။ အဲဒါဟာ ေက်ာင္းအုပ္ေတြမွာ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုအရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စံုဖို႔အတြက္လည္း ေက်ာင္းအုပ္လုပ္မယ့္သူဟာ သင္ၾကားေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေတြ႔အၾကံဳေတြ မ်ားမ်ား ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာ ရွိသင့္တဲ့ ေက်ာင္းအုပ္ဆိုတာဟာ သင္ၾကားနည္းပညာ (Teaching Methodology) နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနည္းပညာ (Administration) ေတြကို စနစ္တက် ဆည္းပူး သင္ယူခဲ့ၾကရတဲ့ ပညာေရးတကၠသိုလ္လိုမ်ိဳးကေန ဘြဲ႔ရျပီး အထက္တန္းျပဆရာဆရာမေတြအျဖစ္ လုပ္သက္ ရင့္ျပီးသားလည္းျဖစ္တဲ့ ဆရာၾကီးဆရာမၾကီးေတြသာ ျဖစ္ရမွာပါ။ အဲဒီအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ၀ါရင့္ အထက္တန္းျပ ဆရာၾကီး ဆရာမၾကီးေတြေတာင္မွပဲ အလယ္တန္းေက်ာင္းအုပ္ လုပ္ဖူးတဲ့အေတြ႔အၾကံဳ အနည္းဆံုး၂ႏွစ္ရွိမွ အထက္တန္းေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ ေသခ်ာေရြးခ်ယ္ျပီးခန္႔ခဲ့တာပါ။ ဒါမွပဲ ေက်ာင္းစည္းကမ္း ထိန္းသိမ္းေရး၊ သင္ၾကားေရးလမ္းညႊန္မႈ နဲ႔ ေက်ာင္းသားေရးရာ ၀န္ထမ္းေရးရာေတြကို ေခ်ာေခ်ာ ေမြ႔ေမြ႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အေျခခံပညာေရးဟာ အေရးၾကီးဆံုး ပညာေရးက႑တစ္ခုလည္း ျဖစ္တာမို႔ ေက်ာင္းသားေတြ နဲ႔ ဆရာေတြၾကားမွာ ေျပျပစ္ေအာင္ျမင္တဲ့ ဆက္သြယ္မႈ ျဖစ္ဖို႔ကလည္း ေက်ာင္းအုပ္ရဲ႔ အရည္အေသြးအေပၚ အမ်ားၾကီး မူတည္ပါတယ္။ အဲလိုပဲ ေက်ာင္းအုပ္လုပ္မယ့္သူရဲ႔ အေတြ႔အၾကံဳရွိမႈ ေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ မွာလည္း အဲလိုပါပဲ။ ရိုးရိုး ေက်ာင္းဆရာ ၀င္လုပ္တာေတာင္မွ ဆရာျဖစ္သင္တန္း ဆင္းျပီးမွ ဆရာ လုပ္ခြင့္ ရွိတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာစံအရေတာ့ ျပည္နယ္အဆင့္ မူလတန္းေက်ာင္းေလာက္မွာေတာင္ ေက်ာင္းသား ဦးေရ ၅၀၀ေက်ာ္သြားရင္ ေက်ာင္းအုပ္တစ္ေယာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ဘူးလို႔ သတ္မွတ္တဲ့အတြက္ တြဲဖက္ လက္ေထာက္ ေက်ာင္းအုပ္ တစ္ေယာက္ ထပ္ခန္႔ရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ေသာင္းဂဏန္းအေရအတြက္ေလာက္ကိုလည္း ေက်ာင္းအုပ္ တစ္ေယာက္တည္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးေတြဟာ ပညာေရးထဲမွာ အေတြ႔အၾကံဳေတြ အမ်ားၾကီးရွိခဲ့တာေတာ့ အရည္အခ်င္းတရပ္လို႔ ေျပာႏို္င္ပါတယ္။ အခု ပါရဂူဘြဲ႔ရတဲ့သူေတြ အထက္တန္း ေက်ာင္းအုပ္ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥမွာ အဲဒီ အေျခအေနေတြကိုပါ ထည့္ စဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ပါရဂူဘြဲ႔ရသူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာေတြမွာ ပါရဂူေျမာက္ေအာင္ တတ္ေျမာက္သူ ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သင္ၾကားေရးနည္းပညာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပညာနဲ႔ အေျခခံပညာဆိုင္ရာ အေရးကိစၥ ေတြမွာေတာ့ အေတြ႔အၾကံဳမရွိတဲ့အျပင္ စနစ္တက် သင္ယူတတ္ေျမာက္ထားသူေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ အဲဒီအျပင္ အေျခခံပညာနယ္ပယ္နဲ႔လည္း ရင္းႏွီးထိစပ္သူေတြ မဟုတ္တာမို႔ ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏို္င္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳးကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တကယ္တမ္း ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ိဳးကို လိုလားလို႔ ပါရဂူဘြဲ႔ရေတြကိုသာ ေက်ာင္းအုပ္ ရာထူးေပးမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အနည္းဆံုး ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း မြမ္းမံသင္တန္းေတြ၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ အမ်ားၾကီးနဲ႔ ျပင္ဆင္သင့္ပါတယ္။

တကယ္ပဲ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရးစနစ္ထဲမွာ ဆရာ ဆရာမ ေကာင္းေကာင္း လိုအပ္တယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ဆရာ ဆရာမေတြကို ေသခ်ာ ကိုင္တြယ္ ညႊန္ၾကားေပးႏုိင္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲေပးႏုိင္တဲ့ ေက်ာင္းအုပ္ေကာင္းေကာင္း ေတြကိုလည္း ထပ္တူ လိုအပ္လွပါတယ္။
ေမျငိမ္း
၆၊၈၊၀၇။