စာသင္ခန္းထဲက အၾကင္နာတရား

သိန္းႏိုင္

“...အဲဒီတဒဂၤ ခဏငယ္ေလးမွာ အဲဒီလူငယ္၊ လူၾကီး၊ ကေလးေတြဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရေနမွာ မဟုတ္လား။..”

၂၁ ရာစု မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကေလးဘ၀ဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ရာစုမ်ားနဲ႔ လြန္စြာ ကြာျခားလို႔ ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းပညာေရးပံုစံေတြ ေျပာင္းလဲလာေနတယ္။ ပညာေရးရဲ႕ အဆင့္တိုင္းဟာ အရင္ကနဲ႔ ကြာျခားလာေနတာကို ေတြ႔ျမင္ေနရတယ္။

မူၾကိဳကေလးဘ၀ကတည္းက ပံုစံခြက္ထဲမွာ ၀င္ေရာက္ရေတာ့တယ္။ ေက်ာင္းကို ပို႔ၾကတယ္။ မူၾကိဳေက်ာင္းမွ မထားရင္ ေခတ္မမီေတာ့ဘူး မဟုတ္လား။ လူေနမႈ ဘ၀ပံုစံေတြလည္း ေျပာင္းလဲလို႔လာတယ္။ မိဘ ၂ ဦးစလံုးက အခ်ိန္ျပည့္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ ေနၾကရလို႔ျဖစ္ေစ၊ ဘ၀အစ မူၾကိဳပညာေရးရဲ႕ ေရရွည္တန္ဖိုးကို သိျမင္လာၾကလို႔ျဖစ္ေစ၊ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း အေနနဲ႔ စီးပြားျဖစ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ မူၾကိဳေက်ာင္းေတြလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျမိဳ႕ၾကီး၊ ျမိဳ႕ငယ္၊ ေက်းလက္ ဇနပုဒ္ ေနရာအႏွံ႔အျပား၊ လမ္းတိုင္းမွာလိုလို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေပၚထြန္းလာေနပါျပီ။

မူလတန္း၊ အလယ္တန္းအဆင့္ေတြမွာ က်ျပန္ေတာ့ အားကစားဟာ မလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အစုအဖြဲ႔ငယ္ေလးေတြ ဖြဲ႔စည္းျပီးေတာ့ တကယ့္ အားကစားသမားၾကီးေတြ စတုိင္အျပည့္နဲ႔ကို ေက်ာင္းအဆင့္၊ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ တုိင္းအဆင့္ ေတြမွာ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲႏိုင္ဖုိ႔ နည္းစနစ္မွန္မွန္နဲ႔ ေလ့က်င့္ေနၾကတယ္။
ဆယ္တန္းလြန္သင္တန္းမ်ားနဲ႔ ေကာလိပ္ေက်ာင္း ၀င္ခြင့္ဆိုတာကလည္း အရင္ေခတ္ေတြထက္ကို ပိုျပီးေတာ့ ယွဥ္ျပိဳင္ေရြးခ်ယ္ ခံေနရေတာ့တယ္။

ဒီေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္စဥ္ေတြမွာ မိသားစုအတြင္း ဆက္ဆံေရးလည္း ပံုစံေျပာင္းလဲလို႔ လာခဲ့ပါျပီ။ ကေလးအေနနဲ႔ေကာ၊ မိဘေတြကပါ အခ်ိန္မေပးႏိုင္တဲ့ ေခတ္ကို ေရာက္လာေနပါျပီ။ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ေႏြးေထြးတဲ့ မိသားစုအတြင္း ဆက္ဆ ံေရးနဲ႔ “မိသားစုအတြင္း အၾကင္နာတရား” ဟာလည္း ေခတ္ေဟာင္းမွာ က်န္ေနခဲ့တဲ့ အရာတစ္ခု ျဖစ္လာေန ပါတယ္။ သို႔ေပတဲ့ ပညာေရးဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကေတာ့ ဒီရိုးရာကေတာ့ျဖင့္ရင္ ဘယ္ေသာအခါမွ မေဟာင္းႏြမ္း သင့္ဘူးလို႔ အၾကံျပဳ တင္ျပထားၾကပါတယ္။
“အၾကင္နာ ကရုဏာတရားဟာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားရဲ႕ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ေက်ာင္း၊ စာသင္ခန္းတြင္း အေျခအေနကို တိုးတက္ေစပါတယ္။” လို႔ - အၾကင္နာတရားႏွင့္ ျပဳမူဆက္ဆံေရး ေဖာင္ေဒးရွင္းအဖြဲ႔ၾကီး - က တင္ျပ ထားပါတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ေမတၱာတရားနဲ႔ ဘယ္လိုျပမူ ဆက္ဆံသင့္တယ္ ဆိုတာကို သင္ၾကားေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ “စာေတာ္တာ၊ စာမေတာ္တာကို အသာထား၊ အၾကင္နာတရား၊ ေမတၱာတရားနဲ႔ ျပဳမူဆက္ဆံျခင္းဟာ ဘ၀ အရည္အေသြးနဲ႔ ပညာကိုပါ တိုးတက္လာေစတယ္။ တကယ္လည္းဘဲ ေတာ္လာၾကတယ္၊ ထူးခၽြန္လာၾက ပါတယ္။”

ေမတၱာတရားရဲ႕ ရလဒ္ဟာ ေက်ာင္းစာမွာ အခက္အခဲရွိေနတဲ့ ကေလးေတြကိုသာလွ်င္ အက်ဳိးရွိေစတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဟာ အခက္အခဲနဲ႔ စိတ္ဖိစီးမႈေတြကို ၾကံဳၾကိဳက္တဲ့ အခါေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြ ႏွင့္ လူၾကီးေတြကိုပါ အက်ဳိးမ်ားေစပါတယ္။ လူသားရဲ႕ ပင္ကုိယ္ အခ်င္းအရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ “အၾကင္နာတရား” ဟာ စာနာစိတ္ကို ဖြ႔ံျဖိဳးေစျပီး ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး အသံုးတည့္လွတဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ကိုလည္း ကေလးမ်ား ရရွိ ႏိုင္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္တမ္းမွာ ခင္မင္ရင္းႏွီးတဲ့ သူေတြႏွင့္ မ်က္ႏွာစိမ္းတဲ့သူကိုပါ အခါအားေလ်ာ္စြာ ၾကင္နာစြာ ျပဳမူ ဆက္ဆံေစျခင္းဟာ ကေလးမ်ားကို သူတို႔ ပတ္၀န္းက်င္ ကမၻာငယ္ေလးရဲ႕ ေဘာင္အျပင္ဖက္နဲ႔လည္း ထိေတြ႔ ဆက္ခံခြင့္ ရရွိေစတာပါ။ ဒီအခါမွာ အေရာင္အေသြး စံုလင္ ေထြျပားလွတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ကမၻာၾကီးကိုပါ ဆက္ဆံျပီး သား ျဖစ္လာမယ္ မဟုတ္လား။

ေက်ာင္းစာသင္ခန္းက ဘယ္လို စတင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ပါသလဲ။ ၾကင္နာစြာ ျပဳမူ လုပ္ေဆာင္ဖု႔ိဆိုတာ သိပ္အခက္ ၾကီး မဟုတ္ပါဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္မွာ လံႈေဆာ္စိတ္ကို ျဖစ္ထြန္းေစႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ အခါ အားေလ်ာ္စြာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေခတ္ၾကီးမွာ မၾကာမၾကာ ၾကားေနရတဲ့ “အခါအားေလ်ာ္စြာ ေနရာအႏွံ အၾကမ္းဖက္မႈ” ဆိုတဲ့ လုပ္ရပ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္စြာ ေပၚထြက္လာတဲ့ “အခါအားေလ်ာ္စြာ ၾကင္နာစြာ ျပဳမူဆက္ဆံမႈ” လုပ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ “အခါအားေလ်ာ္စြာ” ရယ္လို႔ သံုးႏႈန္းရတာကေတာ့ “မၾကင္နာတတ္၊ မစာနာတတ္၊ မခံစား တတ္ေသးတဲ့ သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဆိုလိုတာပါ။ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိေနတဲ့ လူေတြ၊ ကေလးေတြအေပၚမွာ အၾကင္နာ တရားနဲ႔ ျပဳမူဆက္ဆံေပးဖို႔ပါ။ လူစိမ္း၊ သူစိမ္းေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေတြ႔ျမင္ေနက် ေစ်းဆိုင္က ေစ်းသည္ေတြ၊ လမ္းေဘးလုပ္သားေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေက်ာင္းဆရာဆရာမ အခ်င္းအခ်င္း၊ အတန္းေဖာ္ စတဲ့သူေတြလည္း ပါပါ တယ္။ အၾကင္နာတရားနဲ႔ စာနာစိတ္ ကူးစက္ ခံစားသြားေစဖုိ႔ရယ္ပါ။
ကေလးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္တယ္။ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွာေဖြသင့္တယ္။ အသက္အရြယ္ႏွင့္ စိတ္ပါ၀င္စားမႈ အလိုက္ လမ္းညႊန္ အၾကံေပးရမွာပါ။ အံ့အားသင့္ေလာက္တဲ့၊ “အၾကင္နာ” အၾကီးၾကီးေတြ၊ လုပ္ရပ္ထူးေတြရယ္လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ တုိင္းသိ၊ ျပည္သိ ေပးကမ္းလွဴဒါန္းမႈနဲ႔ အၾကင္နာတရားကိုလည္း မဆိုလိုပါဘူး။

“ေက်းဇူးပါ” ရယ္လို႔ ရိုးရွင္းစြာ ခံစား ေျပာတတ္ဖို႔ကစလို႔ ကေလးကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးတဲ့ ပို႔စကဒ္ေလးမွာ “ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္ သူငယ္ခ်င္းရယ္” ဆိုတဲ့ စာသားေလးနဲ႔ ေပးတတ္ဖုိ႔ပါ။ ေက်ာင္းတြင္း အမိႈက္ပံုးေဘးမွာ ကေလးေတြက “ေက်းဇူး” ဆိုတဲ့ စာသားကပ္ထားျခင္းဟာ သန္႔ရွင္းလုပ္သားၾကီးေတြရဲ႕ ပင္ပန္းတဲ့ အလုပ္ကိုလည္း အကူအညီေပးရာ ေရာက္တယ္မဟုတ္လား။ အိမ္နီးနားခ်င္းရဲ႕ ႏို႔စို႔ကေလးေလးကို ကူထိန္းေပးတဲ့ ေက်ာင္းသူငယ္ ေလးဟာ လူသား ၂ ဦးကို တစ္ျပိဳင္တည္းမွာ ၾကည္ႏူး ေပ်ာ္ရႊင္ေစတာပါ။ မအားလပ္ေလာက္ေအာင္ အလုပ္ရႈပ္ေနတဲ့ မိခင္ျဖစ္သူကို ေခတၱအနားယူခြင့္၊ ကစားေဖာ္ အသစ္လိုေနတဲ့ ကေလးေလးကိုလည္း ၾကည္ႏူးခြင့္ေတြအတြက္ ကူညီေပးလုိက္တာ။

ဆရာဆရာမမ်ားကို ေက်းဇူးတင္တတ္ဖို႔၊ ကေလးအခ်င္းခ်င္း ေက်းဇူးစကားဆိုတတ္ဖို႔ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ အကူအညီေပးဖို႔အတြက္ လက္မေႏွးဖို႔။ မိုးရာသီမွာ မိုးကာ၊ ထီးမရွိေသးတဲ့ကေလးေတြကို အခ်င္းခ်င္း ကူညီေပးဖို႔။ ရြာထဲက အိမ္အမိုးမလံုတဲ့ မိသားစုေတြကို စာနာစိတ္နဲ႔ အင္ဖက္တခ်ဳိ႕ ကမ္းလွမ္းတတ္ဖို႔၊ ေခ်ာ္လဲက် သြားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းကို ထူမေပးဖို႔။ ေလွာင္ေျပာင္ရယ္ေမာတတ္တဲ့ အျခားကေလးေတြကိုလည္း ကေလးအခ်င္းခ်င္း အဲဒီလို မလုပ္ဖုိ႔ ေျပာတတ္ဖို႔၊ စာအုပ္စင္ေပၚက စာအုပ္ကို လမ္းလွမ္းမမီ ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေလးကို အျခား ကေလး ၾကီး တစ္ေယာက္က ကူညီေပးတတ္ဖို႔ စတဲ့ “အၾကင္နာ” လက္ေဆာင္ေသးေသးေလးေတြ အျမဲတမ္း ေပးျဖစ္ေနဖို႔ ငယ္ရြယ္စဥ္ကတည္း လမ္းညႊန္ေပးရမွာပါ။ ၾကင္နာစြာ ျပံဳးျပတတ္ဖို႔နဲ႔ ခ်ီးက်ဴးစကားေတြ ေျပာဆိုတတ္ဖို႔လည္း ကူညီေပးရမွာပါ။ အဲဒီတဒဂၤ ခဏငယ္ေလးမွာ အဲဒီလူငယ္၊ လူၾကီး၊ ကေလးေတြဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရေနမွာ မဟုတ္လား။

ဒီေက်ာင္းရဲ႕၊ ဒီစာသင္ခန္းအတြင္းက အေရးၾကီးဆံုးေသာ သင္ခန္းစာေတြ မျဖစ္သင့္ဘူးလား။ ဒီအေရးၾကီးလွတဲ့ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းကို ဘယ္လို တည္ေဆာက္ၾကမလဲ။

သိန္းႏိုင္

(သုခမိန္ ဂ်ာနယ္ အမွတ္ ၂)