To be or Not to be ( ေဆးေက်ာင္းသား ျပသာနာ)

ဟိုတေလာက ဗမာျပည္က ဆရာ၀န္မေလး၂ေယာက္က ေမးလာပါတယ္။ အဂၤလန္မွာ genetic engineering နဲ႕မဟာသိပၸံတက္ခ်င္ပါတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲတဲ့။

ကိုယ္ကေတာ့ ဒဲ့ဒိုးပဲေျပာလိုက္တယ္။ မလြယ္ဘူးလို႕။ ဘာေၾကာင့္မလြယ္လဲဆိုတာ အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။ ဒီက genetic engineering နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ နာမည္အႀကီးဆုံးေက်ာင္းေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ engineering တို႕ physics တို႕နဲ႕ သိပၸံဘြဲ႕ရခဲ့တဲ႕ ေက်ာင္းသားေတြကို ဦးစားေပးမယ္လို႕ ေရးထားတာ ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။

ေဆးနဲ႕ၿပီးတဲ့လူေတြကို စဥ္းစားမယ္လို႕ေျပာပါတယ္။ engineering တို႕ physics တို႕နဲ႕ၿပီးရင္ေတာ့ တပန္းသာတာေပါ့။
Genetic engineering ဘာသာက နည္းပညာကို ဦးစားေပးတဲ့ဘာသာပါ။ ဗမာျပည္က ေဆးေက်ာင္းမွာ မေျပာနဲ႕။ ေဆးသုေတသနမွာေတာင္ sequencing လုပ္တဲ့စက္ မရွိပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ မဟာဘြဲ႕လာတက္ရင္ နည္းပညာနဲ႕ ရင္းႏွီးေအာင္ လုပ္ရတာနဲ႕ တႏွစ္တာစာသင္ႏွစ္ ကုန္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဒီကေက်ာင္းေကာင္းေတြမွာ မဟာဘြဲ႕တက္ရင္ အင္မတန္ပင္ပန္းပါတယ္။ တႏွစ္ထဲနဲ႕ course work ေရာ၊ စာေမးပြဲေရာ၊ dissertation ေရာအၿပီး ေရးရလို႕ အေျခခံမေကာင္းရင္ တခါတည္း မေအာင္တတ္ပါဘူး။ ကိုယ္က ဗမာျပည္မွာ စာေတာ္တဲ့ အတန္းထဲမွာ ၀င္ခဲ့ရင္ေတာင္ နည္းပညာနဲ႕ရင္းႏွီးေအာင္ တျခားေက်ာင္းသားေတြထက္ ႀကိဳးစားရမွာမို႕ genetic engineering ကို အဂၤလန္မွာ မဟာသိပၸံလာမတက္သင့္ပါဘူး။

အဂၤလန္မွာ၊ မဟာသိပၸံလို႕ ေရးပါတယ္။ ဥေရာပနဲ႕အေမရိကားမွာ မဟာသိပၸံကို ၂ႏွစ္သင္တဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ တက္ႏိုင္ရင္ ပိုအခ်ိန္ရပါမယ္။ နည္းပညာနဲ႕ ကြ်မ္း၀င္ေအာင္လုပ္ဖို႕ ပိုအခ်ိန္ရပါမယ္။

တခါ ရုိးရိုးသိပၸံဘြဲ႕၊ ဒါမွမဟုတ္ ပါရဂူဘြဲ႕ တက္ႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိန္ပိုမ်ားတဲ့အတြက္ ထဲထဲ၀င္၀င္ အခ်ိန္ေပးၿပီး သင္လို႕ရလို႕ပါ။
သင္ယူျခင္း learning ဆိုတာ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ျဖစ္ရပါမယ္။ စာမလိုက္ႏိုင္လို႕ တႏွစ္လုံး စိတ္ညစ္ေနရရင္ learning ကို enjoy လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဒီစာနဲ႕တဆက္တည္း ဆရာ၀န္ေပါက္စေလးေတြရဲ႕ crisis ကိုေရးခ်င္ပါတယ္။ ဗမာျပည္မွာ ဆရာ၀န္ျဖစ္ဖို႕ ခက္ပါတယ္။ ၁၉၉၅၀န္းက်င္တုန္းက ဆရာဦးတင္ေမာင္သန္းတြက္ၾကည့္တာေတာ့ ၁၀တန္းေအာင္သူရဲ႕ ၀.၀၅%ပဲ ေဆးေက်ာင္း၀င္ပါသတဲ့။
ေဆးေက်ာင္းမွာ က်ဴရွင္ယူရတယ္။ guide ယူရတယ္ဆိုေပမယ့္ စာသင္တာက တျခား ေက်ာင္းေတြထက္လဲသာ၊ ဆရာ၀န္ဆိုတဲ့ ဂုဏ္ကလဲ ျမတ္ႏိုးစရာျဖစ္လို႕ ဆရာ၀န္ျဖစ္ဖို႕ကို မိဘေတြကလဲတိုက္တြန္း၊ စာေတာ္တဲ့ေက်ာင္းသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလဲ ဆရာ၀န္ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။

ဆရာ၀န္ျဖစ္ေရးဟာ ရန္ကုန္က လသာ၂ ေအခန္း၊ ဒဂုံ ၁ S ခန္း၊ TTC၊ Augustine၊ နံရံ က ထိပ္ထိပ္ၾကဲေက်ာင္းသားေတြ၊ မိဘေတြ၊ သူတို႕ရဲ႕ ေက်ာင္းနဲ႕က်ဴရွင္ကဆရာေတြရဲ႕ ထုတ္ေျပာစရာမလိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပါ။ ထိပ္ပိုင္းကေက်ာင္းသားေတြဆို MC ၀င္ေရးေလာက္ကို စကားထဲ ထည့္မေျပာပါဘူး။ whole Burma ၀င္ဖို႕ပဲေျပာၾကပါတယ္။

ေျပာခ်င္တာက ဗမာျပည္က ဆရာ၀န္ေတြအေပၚမွာ အထင္ႀကီးမွႈနဲ႕ေလးစားမွႈေၾကာင့္ ေတာ္ရင္ဆရာ၀န္ျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အသိက ေက်ာင္းသားေလးေတြရဲ႕ စိတ္ထဲအလိုလို၀င္ေနတာပါ။ ဆရာ၀န္ျဖစ္တာ ေတာ္လို႕ဆိုၿပီး လက္ခံေတာ့ ကိုယ္ေတာ္ေၾကာင္း တျခားနည္းေတြနဲ႕ ျပစရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။

စိတ္၀င္စားလို႕ အင္ဂ်င္နီယာယူရင္၊ သခ်ၤာယူရင္ေတာင္ MC အမွတ္မမီလို႕လို႕ ထင္ခံရတာကလား။ ဒီေတာ့ ေတာ္တဲ့ကေလးေတြ သိပ္မစဥ္းစားဘဲ ဆရာ၀န္လုပ္ၾကပါတယ္။ ဆရာ၀န္ျဖစ္ရင္ ဘာလုပ္မလဲလို႕ သိပ္မေတြးၾကေတာ့ပါ။
၆ႏွစ္ေလာက္ အသည္းအသန္စာေတြက်က္၊ က်ဴရွင္ေတြတက္အၿပီး၊ အ၀ါတလိုင္းပါတဲ့ ဘြဲ႕၀တ္ရုံႀကီး ျခံဳၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ဒုကၡေရာက္ပါေတာ့တယ္။ posting ၀င္မွာလား။ အျပင္မွာ ၀င္လုပ္မွာလား။ ႏိုင္ငံျခားသြားမွာလား ဆိုတဲ့ လားေပါင္းစုံ။ လဲေပါင္းစုံနဲ႕ရင္ဆိုင္ရပါေတာ့တယ္။

ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္က ဥပမာတခုေပးရရင္ MC ေရာက္တဲ့ သူငယ္ခ်င္း ၇ေယာက္ထဲမွာ ၃ေယာက္က ပထမႏွစ္ကတည္းက ႏိုင္ငံျခားထြက္သြားပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ၃ေယာက္လုံး doctor ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့၄ေယာက္လုံး ေက်ာင္းၿပီးေအာင္တက္ၿပီး ဆရာ၀န္ျဖစ္လာပါတယ္။

၃ေယာက္က posting ၀င္ပါတယ္။ ၂ေယာက္က နယ္သြားၿပီး ၃ႏွစ္ျပည့္ေတာ့ ဆမ ယူၿပီး ထြက္လိုက္ပါတယ္။ တေယာက္က Masters ဆက္တက္ၿပီး ေဆးတကၠသိုလ္မွာ ဆရာမ လုပ္ပါတယ္။ တေယာက္ကေတာ့ ဘားလမ္းေဆးရုံးမွာ လုပ္အားေပး၀င္လုပ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား ထြက္သြားပါတယ္။

ဆမယူၿပီးတဲ့၂ေယာက္က ႏိုင္ငံျခားထြက္ဖို႕လုပ္ေနၾကပါတယ္။ Masters ယူၿပီးတဲ့တေယာက္ေတာင္ ႏိုင္ငံျခားထြက္ဖို႕ ေလသံစလာတာေတြ႕ရပါတယ္။ ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ ၇ေယာက္မွာ ၇ေယာက္လုံးႏိုင္ငံျခားလမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ကုန္ပါတယ္။ ၄ေယာက္က ထြက္သြားၿပီ။ ဗမာျပည္ထဲက၃ေယာက္လဲ ထြက္ခ်င္ေနၾကတယ္။

ဒီ sample က ဗမာျပည္ကေဆးေက်ာင္းသားအမ်ားစု၊ ဆရာ၀န္ေတြကို ကုိယ္စားျပဳတယ္လို႕ မေျပာခ်င္ပါ။ မေျပာႏိုင္ပါ။ ဒီဥပမာက ဘာျပလဲဆိုေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြ ႏိုင္ငံျခားကို ထြက္ဖို႕ေတာ္ေတာ္ႀကီး ႀကိဳးစားေနၾကတယ္ဆိုတာပါ။
ဒီေတာ့ ၁၀တန္းေအာင္ၿပီး ေဆးေက်ာင္းတက္မယ့္ ေက်ာင္းသားေလးေတြေရာ မိဘေတြေရာ ေလးေလးနက္နက္စဥ္းစားသင့္တာက ဆရာ၀န္ျဖစ္ရင္ ဘာဆက္လုပ္မလဲဆိုတာပါပဲ။

ဗမာျပည္က ေဆးေက်ာင္းက ကမၻာေပၚက ေစ်းအေပါဆုံးေတြထဲမွာ ပါပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမွႈ အနည္းဆုံးနဲ႕ ဆရာ၀န္ျဖစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ဗမာျပည္မွာေဆးေက်ာင္းတက္ရတာ အတန္ဆုံးပါပဲ။

ဆရာ၀န္ျဖစ္ၿပီး အေမရိကားမွာ USMLE သြားေျဖၾက။ အဂၤလန္မွာ PLAB အရင္က လာေျဖၾက။ အခုေနာက္ပိုင္း ၾသစေၾတးလ်မွာ သြားေျဖၾကပါတယ္။ ဒါက ကုသေရးပိုင္းပါ။

ျပည္သူ႕က်န္းမာေရးဘက္ စိတ္၀င္စားသူေတြေတာ့ NGO ေတြမွာ၀င္လုပ္ၾက။ မဟီေဒါတို႕ Hopkins တို႕စတဲ့ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းဆက္တက္ၾကပါတယ္။

ဒါေတြမလုပ္ခ်င္တ့ဲ၊ လုပ္ဖို႕အခြင့္မသာတဲ့လူေတြက အစိုးရအလုပ္၀င္လုပ္ၾကပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္း၂ေက်ာင္းကေမြးထုတ္ေပးလိုက္တဲ့ ဆရာ၀န္ေတြကို အစိုးရက အခုေနာက္ပိုင္း အကုန္မခန္႕ေတာ့ပါဘူး။ အလုပ္မရတဲ့ဆရာ၀န္ေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္။ ဘာလုပ္ၾကသလဲ ဆိုတာ စစ္တမ္းေကာက္လို႕ရရင္ ေကာင္းပါမယ္။

ဗမာျပည္မွာ BEd လက္ဖက္သုပ္၊ BArch ေဆးဆိုင္စသျဖင့္ရွိေပမယ့္ ဆရာ၀န္ေတြ တျခား အလုပ္ေတြ ၀င္လုပ္ရင္ေတာ့ ႏွေျမာစရာအျဖစ္ျမင္ၾကပါတယ္။

အမွန္ေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြလမ္းေပ်ာက္ရင္ သူမ်ားေတြလမ္းေပ်ာက္တာထက္ ဆိုးတယ္လို႕ ထင္မိပါတယ္။
ဆရာ၀န္အထိျဖစ္ခဲ့ၿပီးရင္ ေဆးပညာနဲ႕မဆိုင္တဲ့ တျခားလမ္းကို ေရြးဖို႕ခက္သြားပါၿပီ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေရာ ပတ္၀န္းက်င္ကပါ တျခားေရြးခ်ယ္ဖို႕ကို ဆန္႕က်င္ဖို႕မ်ားပါတယ္။ အနည္းဆုံးေတာ့ စာေတြဒီေလာက္ေတာင္ ဖတ္ခဲ့ၿပီးမွ ဆရာ၀န္မလုပ္ေတာ့ဘူးလားလို႕ ေမးၾကမယ္ထင္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ ကေလးေတြ၊ မိဘေတြ ဆရာ၀န္ျဖစ္ေရး ဒို႕အေရးဆိုတဲ့ အေတြးတျဖည္းျဖည္းေဖ်ာက္ၿပီး ကေလးေတြ ဘာ၀ါသနာပါလဲဆိုတာကို မိဘက ၈တန္းေလာက္ထဲက ေစာင့္ၾကည့္၊ သိေအာင္လဲ စာေတြေပးဖတ္ခိုင္း၊ အေတြ႕အၾကံဳရေအာင္ကူညီၾကၿပီး ကေလးဘာလုပ္ခ်င္သလဲဆိုတာ သိေအာင္ လုပ္သင့္ပါၿပီ။ ၆ႏွစ္တာေလွ်ာက္ရမယ့္ခရီးကို အစေလာက္တင္မဟုတ္ပဲ ပန္းတိုင္ရဲ႕ ဟိုဘက္ကိုပါ ေမွ်ာ္ၾကည့္ၿပီး ဆုံးျဖတ္သင့္ပါတယ္။

(ဇီဇ၀ါ)
ဇီဇ၀ါ ဘေလာ့ မွ ျပန္လည္ေဖာ္ျပသည္။